အတိုင်းအတာရှုထောင့်

(တိုင်းကြောင်း မှ ပြန်ညွှန်းထားသည်)

တိုင်းကြောင်း သို့မဟုတ် ဒိုင်မန်းရှင်း (အင်္ဂလိပ်: dimension ) ဆိုသည်မှာ စပေ့စ်ဟူသော နေရာသဘောတရား တစ်ခု၌ အမှတ် တို့၏ တည်နေရာကို ဖော်ပြရန် အနည်းဆုံးလိုအပ်သော အရေအတွက်ဖြင့် ရှိသည်။ ဥပမာအားဖြင့် သမားရိုးကျ ကာတက်စီးယန်း စပေစ့်အဖြစ် X-ဝင်ရိုးနှင့် Y-ဝင်ရိုးဟူသော ဝင်ရိုး ၂ ခုကို သုံးကာ ကိုဩဒိနိတ်စနစ် ဆွဲသားထားလျှင် ၎င်းအတွင်းရှိ ကိုဩဒိနိတ်တို့ကို (x, y) ဟူသော ကိန်း ၂ လုံး ဖြင့် ဖော်ပြရမည်။ ဤသည်မှာ တိုင်းကြောင်း ၂ ခု ရှိခြင်း ဖြစ်သည်။ (ရှုထောင့် ၂ခု ရှိခြင်း မဟုတ်၊ ဤသည်မှာ တိုင်းကြောင်း၂ခု ရှိခြင်း ဖြစ်ကြောင်းကို မရေမတွက်နိုင်သော ရှုထောင့်တို့ဖြင့် ကြည့်နိုင်သည်။) သို့တည်းမဟုတ် Z-ဝင်ရိုးကိုပါ ထောင့်မတ်ကျ ထပ်ပေါင်းထည့်လျက် ကိုဩဒိနိတ်တို့ကို (x, y, z) ဟု ကိန်း ၃ လုံးဖြင့် ဖော်ပြရလျှင် ၎င်း အာကာသ၊ ၎င်း နေရာအကျယ်အဝန်းသဘောမှာ တိုင်းကြောင်း ၃ခု ရှိသည်ဟု ဆိုရမည်။ ဤဥပမာတို့တွင် ဝင်ရိုး(axis) တစ်ခုစီက တိုင်းကြောင်း တစ်ခုစီ ဖြစ်ပေသည်။

တိုင်းကြောင်း(dimension) အရေအတွက် အမျိုးမျိုးကို ဥပမာဆွဲပြပုံ။ တိုင်းကြောင်း-0 မှာ အမှတ်(point) ဖြစ်သည်။
  1. တိုင်းကြောင်း ၁ ခု ရှိနေခြင်း သဘောတွင် ထိုရှုထောင့်အတိုင်း အမှတ် ၂ ခုကို ဆက်တန်းနိုင်လျက် မျဉ်း(line) သဘော ရှိသွား၏။
  2. တိုင်းကြောင်း ၂ ခု ရှိခြင်းတွင် အကျယ်အဝန်း(area)သဘော၊ မျက်နှာပြင်သဘော ရှိသွား၏။ ဤတွင် ပြထားသည်မှာ စတုရန်းပုံ။
  3. တိုင်းကြောင်း ၃ ခု ရှိခြင်းတွင် ထုထည်(volume)သဘော ရှိသွား၏။ ဤတွင် ပြထားသည်မှာ ကုဗတုံးပုံ။
  4. အာကာသ(နေရာသဘော) တိုင်းကြောင်း ၄ ခု ရှိလျှင် ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပုံ သဘောတရားကို ပြထားခြင်းသာ ဖြစ်၏။