သုဝဏ္ဏမိဂဇာတ်

ပဉ္စကနိပါတ် - ၁။ မဏိကုဏ္ဍလဝဂ် -(၃၅၉) -သုဝဏ္ဏမိဂဇာတ် ရွှေသမင်မင်း ကျော့ကွင်း၌ မိရာ သမင်မသည် ထွက်မပြေးဘဲ သတ်မည်ပြုသော မုဆိုးအား လူ့ဘာသာစကား ပြောကြား၍ တောင်းပန်သဖြင့် အသက်ဘေးမှ ချမ်းသာရသော ရွှေသမင်မင်း အကြောင်း။

လက်ထပ်မှုရေး မျိုးနွယ်မေး

နတ်လူတို့ဆရာဖြစ်တော်မူသော မြတ်စွာဘုရားသည် ဇေတဝန်ကျောင်း၌ သီတင်းသုံးတော်မူစဉ် အမျိုးသမီးတစ်ယောက်သည် သာဝတ္ထိပြည်၌ အဂ္ဂသာဝက နှစ်ပါးတို့ အလုပ်အကျွေး ဖြစ်၏။ သဒ္ဓါတရားနှင့် ပြည့်စုံ၏။ ရတနာသုံးပါးကို ကြည်ညိုမြတ်နိုး၏။ ပညာရှိ၏။ ကုသိုလ်ကောင်းမှု၌ မွေ့လျော်၏။

ထိုအမျိုးသမီးကို မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ အမျိုးသားအတွက် တောင်းလာ၏။ ထိုအခါ မိဘတို့သည် “ငါတို့သမီးကး ဗုဒ္ဓဘာသာအယူရှိ၏၊ သင်တို့သားကား မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိ အယူရှိ၏၊ အယူချင်းမတူ။ ငါတို့သမီးကို ပေးလိုက်၍ သင်တို့အိမ်ရောက်လျှင် ကုသိုလ်ကောင်းမှုကို ပြုရတော့မည်မဟုတ်” ဟု ပြောဆိုကာ ငြင်းပယ်လေ၏။

အမျိုးသမီးလိမ္မာ ပင့်လျှောက်ကာ

မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိအမျိုးတို့သည် “ငါတို့သားနှင့် သင်တို့သမီးမှာ အယူမတူသော်လည်း အိမ်သို့ရောက်လျှင် မတားမြစ်ပါ၊ အလိုရှိတိုင်း ကိုသိုလ်ကောင်းမှုကို ပြုခွင့်ပေးပါမည်” ဟု ဝန်ခံ၍ အမျိုးသမီးကိုတောင်းယူကာ အိမ်သို့ ဆောင်ယူကြကုန်၏။ အမျိုးသမီးသည် အိမ်သို့ရောက်လျှင် လင်ကို နတ်ကဲ့သို့ လုပ်ကျွေး၏။ ယောက္ခကို ဝတ်ကြီးဝတ်ငယ်ကိုလည်း မချွတ်ယွင်းရေအောင် ပြုစု၏။

တစ်နေ့သ၌ အမျိုးသမီးသည် ဆရာမထေရ်တို့အား အလှူပေးရန် လင်ယောကျ်ားထံ ခွင့်ပန်၍ အိမ်သို့ ပင့်ဖိတ်ကာ ကြီးစွာသော ပူဇော်သက္ကာရကိုပြု၏။ မထေရ်တို့ကို လည်း “အရှင်ဘုရားတို့ … အကျွန်ုပ် တောင်းပန်ပါ၏။ ဤအမျိုးကား မိစ္ဆာဒိဋ္ဌိအမျိုးဖြစ်ပါသည်၊ ရတနာသုံးပါး၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို မသိပါ၊ ရတနာသုံးပါး၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကို သိလာသည်တိုင်အောင် ဤအိမ်သို့ အမြဲဆွမ်းခံကြွပါကုန်” ဟု လျှောက်ထားလေ၏။ မထေရ်တို့လည်း ဝန်းခံကာ နေ့စဉ် ဆွမ်းခံကြွလာကြလေကုန်၏။

တိုင်ပင်ညီကြ မဂ်ဖိုလ်ရ

ထိုအခါ အမျိုးသမီးသည် လင်ယောကျ်ားအား မထေရ်တို့ နေ့စဉ် ကြွလာကြောင်း၊ ဖူးမြော်ရန်ခေါ်၍ မထေရ်တို့ထံ ဆည်းကပ်ကြကုန်၏။ ပဋိသန္ဓာရပြုပြီးလျှင် ရှင်သာရိပုတ္တရာသည် တရားဟောလေ၏။ လင်ယောကျ်ားသည် မထေရ်တို့ကို ကြည်ညို၍ နေ့စဉ် ဝတ်ကြီးဝတ်ငယ်ပြုကာ မိစ္ဆာအယူကို ပယ်စွန့်၍ ဗုဒ္ဓဘာသာအယူကို ယူလေ၏။ တစ်နေ့သ၌ မထေရ်တို့သည် တရားဟော၍ သစ္စာကိုပြသည်၏အဆုံး၌ လင်မယားနှစ်ယောက်လုံး သောတာပတ္တိဖိုလ်၌ တည်ကြကုန်၏။ ထိုအခါမှစ၍ ယောကျ်ား၏ အမိအဖတို့ကို အစပြု၍ ကျေးကျွန် အမှုလုပ်တို့သည်လည်း မိစ္ဆာအယူကို ပယ်စွန့်၍ ဗုဒ္ဓဘာသာအယူကို ယူပြီးလျှင် ရတနာသုံးပါး၌ ကြည်ညိုလေးမြတ်ကြကုန်၏။

တစ်နေ့သောအခါ အမျိုးသမီး လင်မယားတို့သည် တစ်ဦးထံတစ်ဦး ခွင့်ပန်ပြီးလျှင် တိုင်ပင်ညီညွတ်၍ သာသနာတော်၌ ရဟန်းပြုကြပြီးလျှင် ဝိပဿနာကို ပွားများကြသဖြင့် မကြာမြင့်မီပင် အရဟတ္တဖိုလ်သို့ ရောက်ကြကုန်၏။

ရဟန်းတို့သည် တရားသဘင်ဝယ် ထိုရဟန်းမိန်းမငယ်၏ အကြောင်းကို စကားစပ်မိ၍ ပြောဆိုေနေကြရာ မြတ်စွာဘုရား ကြွလာတော်မူ၍ ထိုအကြောင်းကို သိတော်မူလျှင် “ရဟန်တို့ … ထိုရဟန်းငယ်မသည် ယခုအခါ၌ သာ လင်ကို ရာဂကျော့ကွင်းမှ လွတ်စေသည်မဟုတ်၊ ရှေးပညာရှိတို့ကို လည်း သေခြင်းတည်းဟူသော ကျော့ကွင်းမှ လွတ်စေဖူးပြီ” ဟု မိန့်တော်မူကာ အောက်ပါအတိတ်ဇာတ်ကို ဆောင်တော်မူသတည်း

သမင်များဓိပတိ

လွန်လေပြီးသောအခါ ဗာရာဏသီပြည်ဝယ် ဗြဟ္မဒတ်မင်း မင်းပြုသည်ရှိသော် ဘုရားအလောင်းသည် သမင်မျိုး၌ ဖြစ်၍ အရွယ်သို့ရောက်လတ်သော် အလွန်အဆင်းလှ၏။ ကြည်ညိုဖွယ်ရှိ၏။ ဆန်းကြယ်သော သမင်ရှစ်သောင်းတို့၏ အကြီးအမှူးမင်းဖြစ်၏။ ထိုသမင်မင်း၏ မယားလည်း နုပျို၏။ အလွန်အဆင်းလှ၏။ ကြည်ညိုဖွယ် ရှုချင်စဖွယ်ရှိ၏။

ထိုအခါ မုဆိုးတို့သည် သမင်တို့ သွားလာရာလမ်း၌ ကျော့ကွင်းတို့ကို ထောင်၍ ထားကြကုန်၏။ တစ်နေ့သ၌ သမင်မင်းသည် သမင်အပေါင်းတို့ရှေ့မှ သွားလတ်သော် ခြေ၌ ကျော့ကွင်းမိလေ၏။ ဖြတ်ရန် ဆွဲငင်ရုန်းကန်၏။ ထိုအခါ အရေသည် ပြတ်ခဲ့၏။ တစ်ဖန်ဆွဲငင်ပြန်လျှင် အသားသည် ပြတ်ခဲ့၏။ တစ်ဖန်ဆွဲငင်ပြန်လျှင် အကြောသည် ပြတ်ခဲ့၏။ ကျော့ကွင်းသည် အရိုးသို့ထိလေ၏။

သမင်မအားပေး လွတ်မြောက်ရေး

ထိုအခါ သမင်မင်းသည် ကျော့ကွင်းကို ဖြတ်အံ့သောငှာ မတတ်နိုင်သဖြင့် သေဘေးမှကြောက်ရကား ကျော့ကွင်းမိသောအသံမျိုးဖြင့် အော်လေ၏။ သမင်းအပေါင်းတို့သည် အော်သံကိုကြားလျှင် ပြေးကြကုန်၏။ မယား သမင်မလည်း ပြေးပြီးလျှင် သမင်းအပေါင်းတို့တွင် လင်ယောကျ်ားသမင်ကို ကြည်ရှုလတ်သော် မမြင်၍ ဤသေဘေးကား ငါ့ချစ်လင်အး ဖြစ်သောဘေး ဖြစ်ရာသည်ဟု လျင်မြန်စွာ ပြေးသွား၍ မျက်ရည်ယိုစီးကာ ငိုကြွေးလျက် -

“ရွှေအဆင်းနှင့်တူသော ခြေရှိသော သမင်မင်း … ဆွဲငင်ပါလော့၊ ဆွဲငင်ပါလော့၊ သားရေလွန်ကျော့ကွင်းကို ဖြတ်ပါလော့၊ အကျွန်ုပ်သည် တစ်ကောင်ထီးတည်း တော၌ မပျော်မွေ့နိုင်ပါ” –

ဟု တိုက်တွန်းအားပေးလေ၏။ သမင်မင်းသည် သမင်မစကားကို ကြားလျှင် -

“ရှင်မ … ငါသည် ဆွဲငင်ပါ၏။ သားရေကျော့ကွင်းကိုဖြတ်ရန် မတတ်နိုင်ပါ၊ ပြင်းသောအဟုတ်ဖြင့် မြေကို ကျောက်ကန်ပါ၏။ သားရေကျော့ကွင်းသည် မြဲမြံလှ၏။ ငါ၏ခြေပတ်လည်၌ အရေ အသား အကြောတို့ကို ဖြတ်ဘိ၏” –

ဟု သမင်မအား ပြောကြားလေ၏။

မုဆိုးတောင်းပန် လွှတ်ဖို့ရန်

ထိုအခါ သမင်မသည် “အရှင် … မကြောက်ပါလင့် အကျွန်ုပ်သည် မိမိကိုယ်စွမ်းဖြင့် မုဆိုးကို တောင်းပန်ကာ အရှင်၏အသက်ကို ချမ်းသာစေမည်၊ အကယ်၍ တောင်းပန်မရပါမူ အကျွန်ုပ်အသက်ကိုပေး၍ အရှင်၏အသက်ကို ကယ်ဆယ်ပါမည်” ဟု ပြောဆို၍ သမင်မင်းအား သက်သာရာကို ရစေပြီးလျှင် သမင်မင်းကို မိမိကိုယ်၌ မှီစေလျက် ရပ်တည်လေ၏။

မုဆိုးသည် သန်လျက်နှင့်လှံကိုယူ၍ ကမ္ဘာမီးလောင်သကဲ့သို့ လာလေ၏။ သမင်မသည် မုဆိုးကိုမြင်လျှင် “အရှင် … မုဆိုးလာချေပြီ မကြောက်ပါလင့်” ဟု အားပေးကာ မုဆိုးအား ခရီးဦးကြိုဆိုကာ ရှိခိုးလျက် “အရှင် … အကျွန်ုပ်၏လင် ရွှေသမင်မင်းသည် အကျင့်သီလနှင့် ပြည့်စုံပါ၏။ ရှစ်သောင်းသော သမင်တို့၏ မင်းဖြစ်ပါ၏” ဟု ရွှေသမင်၏ ဂုဏ်ကျေးဇူးကိုပြောဆို၍ လည်ပင်းကိုစင်းလျက် မိမိအား သတ်ခြင်းငှာ တောင်းပန်ပြီးလျှင် -

“အို - မုဆိုး … သင်သည် ပေါက်ဖက်တို့ကို ခင်းပါလော့၊ သန်လျက်ကို အိမ်မှထုတ်ပါလော့၊ ရှေးဦးစွာ အကျွန်ုပ်ကိုသတ်ပြီးမှ သမင်မင်းကို သတ်ပါ”

ဟု မုဆိုးကို လူတို့ဘာသာစကားဖြင့် သာယာစွာ ပြောကြားလေ၏။

မေတ္တာရှေ့ပြေး လွှတ်၍ ပေး

မုဆိုးကြားလျှင် လူဖြစ်သော မိန်းမသည်လည်း လင့်အတွက် အသက်ကို မစွန့်ပေ၊ တိရစ္ဆာန်ဖြစ်လျက် အသက်ကိုစွန့်ဘိ၏။ လူတို့ဘာသာစကားဖြင့်လည်း သာယာစွာပြောဆိုဘိ၏။ ယနေ့ ငါသည် သမင်မအား လည်းကောင်း သမင်မင်းအား လည်းကောင်း အသက်ကို ပေးတော့မည်ဟု ကြံစည်လျက် -

“ကောင်းမြတ်လိမ္မာသောရွှေသမင်မ … ငါသည် ဤအခါမှ ရှေး၌ လူတို့ဘာသာစကားကို ပြောဆိုသော သမင်မကို ကြားလည်း မကြားဖူး၊ မြင်လည်း မမြင်ဖူး၊ သင်လည်း ချမ်းသာပါစေ၊ ဤသမင်မင်းလည်း ချမ်းသာပါစေ” –

ဟု ပြန်ကြားပြောဆိုကာ သမင်မကို နှစ်သက်စေ၍ သမင်မင်းထံသို့ သွားပြီးလျှင် သားရေလွန်ကိုဖြတ်၍ ခြေ၌ ငြိသော သားရေကျော့ကွင်းကို မနာကျင်ရအောင် အသာဖြေ၍ အသား-အသားချင်း၊ အကြော-အကြောချင်း၊ အရေ-အရေချင်း ဆက်စပ်၍ ခြေကို လက်ဖြင့် ဆုပ်နယ်လေ၏။ ထိုခဏ၌ ပင်လျှင် သမင်မင်း၏ ခြေသည် ပါရမီ၏ အာနုဘော်ကြောင့်လည်းကောင်း၊ မုဆိုး၏ မေတ္တာကြောင့် လည်းကောင်း၊ သမင်မင်း၏ အဆွေခင်ပွန်း၌ စောင့်ရှောက်သော တရား၏ အာနုဘော်ကြောင့် လည်းကောင်း၊ အရေ၊ အသား၊ အကြောတို့သည် အချင်းချင်း ဆက်စပ်ပြီးလျှင် အနာပျောက်ကင်းလျက် ပကတိအတိုင်း ဖြစ်လေ၏။

မေတ္တာတုံ့ရေး ဥစ္စာပေး

သမင်မသည် ချမ်းသာသောလင် သမင်မင်းကို မြင်ရ၍ -

“အို - မုဆိုး … အကျွန်ုပ်သည် ယနေ့ကျော့ကွင်းမှ လွတ်မြောက်သော သမင်မင်းကို မြင်ရ၍ နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်သကဲ့သို့၊ ထို့အတူ သင်မုဆိုးသည် ဆွေမျိုးဉာတိ အလုံးစုံတို့နှင့်တကွ နှစ်သက်ဝမ်းမြောက်ပါစေ” –

ဟု မုဆိုးအား အနုမောဒနာ ပြုလေ၏။ ထိုအခါ သမင်မင်းသည် ဤမုဆိုးကား ငါ၏ ကိုးကွယ်ရာ ဖြစ်ပေပြီ၊ ငါသည်လည်း မုဆိုး၏ ကိုးကွယ်ရာဖြစ်သင့်၏ဟု နှလုံးသွင်းကာ မိမိတို့ကျက်စားရာအရပ်၌ မြင်ခဲ့သော ပတ္တမြားတုံးတစ်ခုကို မုဆိုးအားပေး၍ “အသင်မုဆိုး …ယနေ့မှစ၍ ပါဏာတိပါတ စသည်ကို မပြုပါလင့်၊ ဤပတ္တမြားတုံးဖြင့် ဥစ္စာကို ဖြစ်စေ၍ သားမယားကို မွေးမြူကာ ကုသိုလ်ကောင်းမှုကို ပြုပါလော့” ဟု တိုက်တွန်းဆုံးမပြီးလျှင် တောသို့ဝင်လေ၏။

ဇာတ်ပေါင်း

ဤသို့လျှင် မြတ်စွာဘုရားသည် အတိတ်၊ ပစ္စုပ္ပန် နှစ်တန်သော ဝတ္ထုတို့ကို အနုသန္ဓေ ဆက်စပ်တော်မူလျက် -

ရဟန်းတို့ -

ထိုအခါ မုဆိုးသည် - ယခုအခါ ဆန္န။

ရွှေသမင်မသည် - ရဟန်းမိန်းမငယ်။

သမင်မင်းသည် - ငါဘုရား ဖြစ်လာပြီ -

ဟု ဇာတ်ကို ပေါင်းတော်မူသတည်း။

ဆောင်ပုဒ်

(၁) မိမိချစ်လင်၊ နိဗ္ဗာန်ခွင်၊ ဝင်စေမယားမြတ်။

(၂) မိ,တိရစ္ဆာန်၊ သက်စွန့်ပြန်၊ လွတ်ရန်ကျော့ကွင်းမှတ်။

သုဝဏ္ဏမိဂဇာတ် ပြီး၏။