ဖင်လန်နိုင်ငံ၏ ပညာရေး
ဖင်လန်နိုင်ငံ၏ ပညာရေးသည် လက်ရှိတွင် ကမ္ဘာတွင် ဦးဆောင်စံပြလောက်ရပြီး၊ တန်းတူညီမျှမှုပေါ်တွင် အခြေခံထားသည့် စနစ်ဖြစ်သည်။ စာသင်ကြေးခ မယူခြင်း၊ အချိန်ပြည့်သင်ကြားသူများအား အစားအသောက် ထောက်ပံ့ပေးခြင်းတို့ရှိသည်။ ဖင်လန်ပညာရေးစနစ်မှာ နိုင်ငံတော်မှ လုံး၀ပြည့်စုံစွာ ထောက်ပံ့ပေးထားပြီး၊ ကလေးအရွယ် နေ့ထိမ်းကျောင်းများ နှင့် (၆နှစ်အရွယ်များအတွက်)တစ်နှစ်မူကြိုကျောင်း၊ ၉ နှစ်တက်ရောက်ရသည့် မတက်မနေရ ကျောင်း(၇နှစ်မှ ၁၆ နှစ်အတွက်)၊ အခြေခံ အလယ်တန်းကျောင်း နှင့် လက်မှုကျောင်းများ၊ အထက်တန်းကျောင်းဖြစ်သည့် တက္ကသိုလ် နှင့် ပိုလီတက္ကနစ်ပညာရေး၊ လူကြီးများအတွက် ဘဝရှေ့ရေး နှင့် ဆက်လက်သင်ကြားနိုင်သည့် ပညာရေးတို့လည်း ပါရှိသည်။ နော်ဒစ်နိုင်ငံများ၏ မဟာဗျူဟာနည်းအရ တန်းတူညီမျှမှုရရှိစေရန်နှင့် အကောင်းဆုံးပညာရေး စနစ်ရှိစေရန် အများပြည်သူမှ ထောက်ပံ့သည့်ငွေများဖြင့်၊ ကျောင်းသားများကို အားလုံးတက်ရောက်နိုင်သည့် ကျောင်းများသို့ ရွေးချယ်ခြင်း၊ ခြေရာခံစစ်ဆေးခြင်းမျိုးမရှိဘဲ အခြေခံပညာရေး သင်ကြားခွင့်ပြုသည်။[၁] ဗျူဟာနည်းတစ်ခုမှာ ကျောင်းကွန်ယက်တိုးပွားစေရေး၊ ကျောင်းများ လူနေအိမ်များနှင့် နီးနေစေရန် အတက်နိုင်ဆုံး စီစဉ်ပေးသည်။ အကယ်၍ တောလက်ကျေးရွာများတွင် နေထိုင်ကြသည့် ကျောင်းသားများအတွက် ကျောင်းများမှာ ဝေးလံနေပါက၊အခမဲ့ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးကို စီစဉ်စေသည်။ ထိရောက်စွာ သင်ကြားပေးမှု နှင့် ကျောင်းခန်းထဲရှိ အထူးကောင်းမွန်သော ပညာရေးပေါ်မူတည်ကာ ရလဒ်ကောင်းမွန်စေရန် ဆောက်ရွင်ခြင်းတို့သည် နော်ဒစ်နိုင်ငံများ၏ သာမန်စနစ်သာဖြစ်သည်။[၁]
 | |
| ပညာရေး နှင့် ယဉ်ကျေးမှုဝန်ကြီးဌာန | |
|---|---|
| ပညာရေး နှင့် သိပ္ပံ ဝန်ကြီးဌာန ယဉ်ကျေးမှု နှင့် အားကစား ဝန်ကြီးဌာန | Jukka Gustafsson Paavo Arhinmäki |
| National education budget (၂၀၁၀) | |
| Budget | € ၁၁.၅ဘီလီယံ (၂၁၀၀ € ပျမ်းမျှတစ်ဦးလျင်) |
| General details | |
| Primary languages | ဖင်လန် နှင့် ဆွီဒင် |
| System type | နိုင်ငံတဝှမ်း |
| လက်ရှိ စနစ် | ၁၉၇၀မှ စ၍ |
| Literacy (၂၀၀၀) | |
| Total | ၁၀၀ |
| Male | ၁၀၀ |
| Female | ၁၀၀ |
| Enrollment | |
| Total | n/a |
| Primary | ၉၉.၇% (graduating) |
| Secondary | ၆၆.၂% (graduating) |
| Post secondary | n/a |
| Attainment | |
| Secondary diploma | ၆၀% ac., ၄၅% voc. |
| Post-secondary diploma | ၂၅% (of pop.) |
| ဒုတိယအဆင့်၊ တတိယအဆင့် ပညာရေးကို တက္ကသိုလ်ကျောင်း နှင့် လက်မှုကျောင်းစနစ် ဟူ၍ ခွဲထားသည်။ | |
၉နှစ်ကြာမြင့်သည့် အခြေခံပညာရေးကျောင်း တက်ရောက်ပြီးလျင်၊ အသက်၁၆ နှစ်အရွယ် ရောက်ရှိနေကြပြီဖြစ်သည့် ကျောင်းသားများသည် ဒုတိယအဆင့်ပညာရေးအဖြစ် ပညာရေးပိုင်းဖြစ်သည့် (လူကီယို) သို့မဟုတ် အသက်မွေးဝမ်းကြောင်းသင်ကြားရာ(အာမာတီကုဉ်လူ)ရွေးချယ်ကြပြီး၊ ပုံမှန်အားဖြင့် ၃ နှစ်အချိန်ကြာမြင့်သည်။ တတိယအဆင့် ပညာရေးကို နှစ်ခုခွဲထားပြီး၊ တက္ကသိုလ် နှင့် ပိုလီတက္ကနစ်(ammattikorkeakoulu) တို့ဖြစ်ပြီး၊ အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် "University of Applied Sciences" ဟူ၍ ဘာသာပြန်ခေါ်ဝေါလေ့ရှိသည်။ တက္ကသိုလ်များမှ ဒေါက်တာဘွဲ့နှင့် ပါမောက္ခဘွဲ့များကို အပ်နှင်းကြသည်။ ယခင်တွင် ဘွဲ့လွန်သင်တန်းများကို တက္ကသိုလ်အောင်မြင်ပြီးသူများသာ တက်ရောက်ခွင့်ရှိခဲ့သော်လည်း၊ ယခုအခါ Bologna process စတင် အသုံးပြုလာခဲ့ချိန်မှစ၍ ပိုလီတက္ကနစ်ဘွဲ့ရသူများသည်လည်း ဆက်လက်၍ သင်ကြားမှုများပြုလုပ်နိုင်ပြီး၊ နိုင်ငံတဝှမ်းတွင် တက္ကသိုလ်ပေါင်း ၂၀ နှင့် ပိုလီတက္ကနစ်ကျောင်းပေါင်း ၃၀ရှိသည်။
ပညာရေး အစဉ် နှင့် ကုလ၏လူတိုးတက်ဖွဲ့ဖြိုးမှု အစဉ်၂၀၀၈၊ ၂၀၀၆ ခုနှစ် အချက်အလက်များအရ၊ ဖင်လန်သည် ၀.၉၉၃ ဖြင့် ကမ္ဘာ့ထိပ်သီးနိုင်ငံများတွင်ရှိပြီး၊ ဒိန်းမတ်၊ ဩစတြေးလျ၊ နယူးဇီလန်တို့နှင့်အတူ ပထမနေရာတွင် တည်ရှိသည်။[၂]
ပညာရေး ယဉ်ကျေးမှု ပြင်ဆင်ရန်
ဖင်လန်နိုင်ငံရှိကလေးများသည် အသက်ကြီးလျင် အဖြစ်ချင်ဆုံး အလုပ်မှာ ကျောင်းဆရာဖြစ်သည်။
အခြေခံအဆင့် ပြင်ဆင်ရန်
| ပညာရပ်ဆိုင်ရာ | အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း | အသက် | |||
|---|---|---|---|---|---|
| ဒေါက်တာ | အလုပ်ခွင် | ||||
| ပါမောက္ခ | |||||
| master | ပိုလီတက္ကနစ်(အသစ်) | +၂-၃ | |||
| ပထမဦးဆုံးဘွဲ့ | ပိုလီတက္ကနစ် | +၃-၄ | |||
| upper secondary school (အလိုရှိက) | အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း (အလိုရှိက) | 18-19 | |||
| ၁၇-၁၈ | |||||
| ၁၆-၁၇ | |||||
| comprehensive school (မဖြစ်မနေ) | ၁၅-၁၆ | ||||
| ၁၄-၁၅ | |||||
| ၁၃-၁၄ | |||||
| ၁၂-၁၃ | |||||
| ၁၁-၁၂ | |||||
| ၁၀-၁၁ | |||||
| ၉-၁၀ | |||||
| ၈-၉ | |||||
| ၇-၈ | |||||
| pre-school | ၆-၇ | ||||
အခြေခံအဆင့် ပညာရေးအတွက် နိုင်ငံတော်မှ ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် ယူရို၄.၁ဘီလယံ အသုံးပြုသည်။
ဒုတိယ အဆင့် ပြင်ဆင်ရန်
အသက်မွေးဝမ်းကျောင်း ပြင်ဆင်ရန်
အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းဆက်လက်၍ ပြင်ဆင်ရန်
အလုပ်အကိုင် အခွင့်အလမ်းကျောင်း ပြင်ဆင်ရန်
တတိယ အဆင့် ပြင်ဆင်ရန်
တက္ကသိုလ်များတွင် ကျောင်းတက်သူဦးရေမှာ ၂၀၁၁ခုနှစ်တွင် ၁၆၉ ၀၀၀ ရှိသည်။[၃]
ကျောင်းတက်ခြင်းနှင့် အလုပ်လုပ်ခြင်း ပြင်ဆင်ရန်
ပုဂ္ဂလိကကျောင်းများ ပြင်ဆင်ရန်
အမှတ်ပေးပုံ စနစ် ပြင်ဆင်ရန်
အသုံးပြုငွေပမာဏ ပြင်ဆင်ရန်
အခြေခံအဆင့် ပညာရေးအတွက် နိုင်ငံတော်မှ ၂၀၁၀ ခုနှစ်တွင် ယူရို၄.၁ဘီလယံ၊ တက္ကသိုလ် နှင့် သုသေတန ဌာနများအတွက် ယူရို၂.၂ဘီလယံ၊ အသက်မွေးဝမ်းကျောင်းများအတွက် ၁.၆ ဘီလယံအသုံးပြုခဲ့သည်။
| Type of expenditure | EUR million | % |
| Pre-primary education 1) | 312 | 2,7 |
| Comprehensive school education | 4 120 | 35,7 |
| Upper secondary general education | 695 | 6,0 |
| Vocational education | 1 614 | 14,0 |
| Apprenticeship training | 177 | 1,5 |
| Polytechnic education | 896 | 7,8 |
| University education and research 2) | 2 162 | 18,8 |
| Other education | 442 | 3,8 |
| Administration | 242 | 2,1 |
| Financial aid for students | 871 | 7,6 |
| Total | 11 532 | 100,0 |
ကိုးကား ပြင်ဆင်ရန်
- ↑ ၁.၀ ၁.၁ ၁.၂ "Ari Antikainen & Anne Luukkainen of the Department of Sociology, University of Joensuu, Finland, "Twenty- five Years of Educational Reform Initiatives in Finland".
- ↑ Human development indices။ Human Development Reports (2008-12-18)။ 2010-02-16 တွင် ပြန်စစ်ပြီး။
- ↑ Tilastokeskus - Yliopistokoulutus 2011