ဝိပဿနာဉာဏ်
ဝိပဿနာဉာဏ် ဆိုသည်မှာ ဝိပဿနာတရားအားထုတ်ရာတွင် ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ဉာဏ် ဖြစ်သည်။ ဝိပဿနာဉာဏ်သည် ၁၀ ပါးရှိသည်။[၁]
ဝိပဿနာဉာဏ် ၁၀ ပါး ပြင်ဆင်ရန်
ဝိပဿနာဉာဏ် ၁၀ ပါးတို့မှာ အောက်ပါတို့ ဖြစ်ကြသည်။
၁။ သမ္မသနဉာဏ်
၂။ ဥဒယဗ္ဗယဉာဏ်
၃။ ဘင်္ဂဉာဏ်
၄။ ဘယဉာဏ်
၅။ အာဒိနဝဉာဏ်
၆။ နိဗ္ဗဒါဉာဏ်
၇။ မုစ္စိတုကမျတာဉာဏ်
၈။ ပဋိသင်္ခါဉာဏ်
၉။ သင်္ခါရုပေက္ခာဉာဏ်
၁၀။ အနုလောမဉာဏ်[၁]
၁။ သမ္မသနဉာဏ် ပြင်ဆင်ရန်
ခပ်သိမ်းသောရုပ်နာမ်တရားတို့ကို ခန္ဓာငါးပါးစသည် စုပုံဖွဲ့စည်းကာ လက္ခဏာရေးသုံးပါးတင်၍ အဖန်ဖန် အထပ်ထပ် သုံးသပ်သောဉာဏ်သည် သမ္မသနဉာဏ် မည်၏။[၁]
၂။ ဥဒယဗ္ဗယဉာဏ် ပြင်ဆင်ရန်
ဦးခေါင်း, ခြေ, လက်, မျက်နှာသဏ္ဌာန် စသည်တို့၏ ခဏချင်းဖြစ်ပေါ်မှု, ခဏချင်းပျက်ကွက်မှု, ထင်လင်းအောင် အစုအခဲအားဖြင့် ဖြစ်မှု, ပျက်မှုကို အစုံစုံရှုသောဉာဏ်သည် ဥဒယဗ္ဗယဉာဏ် မည်၏။[၁]
၃။ ဘင်္ဂဉာဏ် ပြင်ဆင်ရန်
အဖြစ်အပျက် ၂-ပါးတွင် အဖြစ်ကား မြင်လွယ်၏၊ အပျက်ကား မြင်ခဲ၏၊ လိုရင်းလည်း ဖြစ်၏။ ထို့ကြောင့် အဖြစ်ကို လွှတ်၍ အပျက်သက်သက်ကို ရှုသောဉာဏ်သည် ဘင်္ဂဉာဏ် မည်၏။[၁]
၄။ ဘယဉာဏ် ပြင်ဆင်ရန်
ရုပ်နာမ်ဓမ္မသင်္ခါရတို့၏ ပျက်ပုံ, အနိစ္စသဘောကို ထင်မြင်သောအခါ ပျက်ခြင်းနှင့်တကွဖြစ်သော ရုပ်နာမ်တရားတို့၏ အပေါ်၌ သေမင်းကြီးတမျှ ကြောက်လန့်လှသော ဉာဏ်သည် ဘယဉာဏ် မည်၏။[၁]
၅။ အာဒိနဝဉာဏ် ပြင်ဆင်ရန်
ကြောက်ဖွယ်လန့်ဖွယ်ဟူ၍ ထင်မြင်လာသည်ရှိသော် ဘေးဘယမျိုးဖြစ်သော ရုပ်ဆိုးနာမ်ဆိုး၌ အားကိုးရာမရှိ၊ အပြစ်အတိပါတကားဟု ရှုဆင်ခြင်သော ဉာဏ်သည် အဒိနဝဉာဏ် မည်၏။[၁]
၆။ နိဗ္ဗဒါဉာဏ် ပြင်ဆင်ရန်
အားကိုးရာမရှိ၊ အပြစ်အတိသာဟု ထင်မြင်သောအခါ ရုပ်နာမ်ဓမ္မသင်္ခါရတို့၌ မပျော်မွေ့ငြီးငွေ့လှသော အနေဖြင့် ရှုဆင်ခြင်သော ဉာဏ်သည် နိဗ္ဗိဒါဉာဏ် မည်၏။[၁]
၇။ မုစ္စိတုကမျတာဉာဏ် ပြင်ဆင်ရန်
မပျော်မမွေ့ငြီးငွေ့လှသောအခါ၌ သင်္ခါရနယ်အတွင်းမှ အတင်းထွက်မြောက်လိုသောဉာဏ်သည် မုစ္စိတုကမျတာဉာဏ် မည်၏။[၁]
၈။ ပဋိသင်္ခါဉာဏ် ပြင်ဆင်ရန်
အလွန်တရာ လွတ်လိုလှ၍ လွတ်ခွင့်ရတဲ့ခြင်းငှါ ဘာဝနာ ၄၀ တို့ဖြင့် အကျယ်တဝင့် အပြင်းဆင်ခြင်၍ အားထုတ်မှု ရှုသောဉာဏ်သည် ပဋိသင်္ခါဉာဏ် မည်၏။[၁]
၉။ သင်္ခါရုပေက္ခာဉာဏ် ပြင်ဆင်ရန်
ဘာဝနာ ၄၀-တို့ဖြင့် အကျယ်တဝင့် အပြင်းအထန် အားထုတ်သောအခါ ဝိပဿနာဉာဏ် ထက်သန်၍ ရုပ်နာမ်ဓမ္မသင်္ခါရတို့၌ မုန်းချစ်မပြု လျစ်လျူရှုသောဉာဏ်သည် သင်္ခါရုပေက္ခာဉာဏ် မည်၏။[၁]
၁၀။ အနုလောမဉာဏ် ပြင်ဆင်ရန်
ဝိပဿနာဉာဏ် ရင့်သန်ထက်မြက်လေသဖြင့် မဂ် ၄-ခု ပေါ်အောင် နှိုးဆောင်ဘိသည့်ပမာ လွန်စွာ မဂ် ၄-ခုတို့နှင့်လျော်သော ဉာဏ်သည် အနုလောမဉာဏ် မည်၏။ (ဂဟေအစပ်ကောင်းလှသောဉာဏ် - ဟူလို) [၁][၂]
မှတ်သားရန် ပြင်ဆင်ရန်
ဝိပဿနာဉာဏ် ၁၀ ပါးတွင် သမ္မသနဉာဏ်, ဥဒယဗ္ဗယဉာဏ်, ဘင်္ဂဉာဏ်၊ ဤဉာဏ် သုံးပါးသည် တီရဏပရိညာ မည်၏။[၁]
ဝိပဿနာဉာဏ် (၇၂)-ပါး ပြင်ဆင်ရန်
- (၁) ရှည်စွာ ဟုဟောအပ်သောဝင်သက်ကို အနိစ္စ = မမြဲ ဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၂) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၃) အနတ္တ-အတ္တမဟုတ်ဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာ ဉာဏ်၊
- (၄) ရှည်စွာဟု ဟောအပ်သော ထွက်သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲဟူ၍ ရှုသော ဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၅) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ ရှူသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၆) အနတ္တ-အတ္တ မဟုတ်ဟူ၍ ရှူသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၇) တိုစွာဟုဟောအပ်သော ဝင်သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၈) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ ရှူသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၉) အနတ္တ-အတ္တမဟုတ်ဟူ၍ ရှုသော ဝိပဿနာ ဉာဏ်၊
- (၁၀) တိုစွာဟု ဟောအပ်သော ထွက်သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲဟု၍ ရှူသော ဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၁၁) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ ရှုသော ဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၁၂) အနတ္တ အတ္တမဟုတ်ဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၁) အစ, အလယ်, အဆုံး အလုံးစုံသော ဝင်သက်အပေါင်းကို ထင်ရှားစေသည်ဖြစ်၍ ဝင်သက်ကို အနိစ္စ မမြဲဟူ၍ ရှုသော ဝိပသာနာဉာဏ်၊
- (၁၄) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၁၅) အနတ္တ-အတ္တ မဟုတ်ဟူ၍ ရှူသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၁၆) အစ, အလယ်, အဆုံး အလုံးစုံသော ထွက်သက်အပေါင်းကို ထင်ရှားစေသည်ဖြစ်၍ ထွက်သက်ကို အနိစ္စ = မမြဲဟူ၍ ရှုသော- ဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၁၇) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၁၈) အနတ္တ-အတ္တ မဟုတ်ဟူ၍ ရှူသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၁၉)အရှူပြင်း၍ ရုန့်ရင်းသော ဝင်သက် ဟူသောကာယသင်္ခါရကို ငြိမ်းစေသည်ဖြစ်၍ ဝင်သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲဟူ၍ရှူသော ဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၂၀) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၂၁) အနတ္တ - အတ္တမဟုတ်ဟူ၍ ရှူသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၂၂) အရှိုက်ပြင်း၍ ရုန့်ရင်းသော ထွက်သက် ဟူသော ကာယသင်္ခါရကိုငြိမ်းစေသည်ဖြစ်၍ ထွက်သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲဟူ၍ ရှုသော ဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၂၃) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၂၄) အနတ္တ-အတ္တ မဟုတ်ဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၂၅) ပီတိကို ထင်ရှားစေသည်ဖြစ်၍ ဝင်သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲဟူ၍ ရှုသော ဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၂၆) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၂၇) အနတ္တ-အတ္တမဟုတ်ဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၂၈) ပီတိကို ထင်ရှားစေသည်ဖြစ်၍ ထွက်သက်ကို အနိစ္စ-အမြဲဟူ၍ ရှူသောဝိပဿနာ ဉာဏ်၊
- (၂၉) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ရှူသော ဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၃၀) အနတ္တ-အတ္တမဟုတ် ဟူ၍ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၃၁) သုခကိုထင်ရှားစေသည်ဖြစ်၍ ဝင်သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲဟူ၍ရှူသောဝိပဿနာ ဉာဏ်၊
- (၃၂) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ရှူသော ဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၃၃) အနတ္တ-အတ္တ မဟုတ်ဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၃၄) သုခကိုထင်ရှားစေသည်ဖြစ်၍ ထွက်သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၃၅) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာ ဉာဏ်၊
- (၃၆) အနတ္တ-အတ္တမဟုတ်ဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၃၇) သညာ, ဝေဒနာဟူသော စိတ္တ-သင်္ခါရကို ထင်ရှားစေသည်ဖြစ်၍ ဝင်သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၃၈) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာ ဉာဏ်၊
- (၃၉) အနတ္တ-အတ္တမဟုတ်ဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၄၀) သညာ, ဝေဒနာဟူသော စိတ္တသင်္ခါရကို ထင်ရှားစေ သည်ဖြစ်၍ ထွက်သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၄၁) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲ ဟူ၍ရှူသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၄၂) အနတ္တ-အတ္တမဟုတ်ဟူ၍ ရှူသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၄၃) ရုန့်ရင်းသော စိတ္တသင်္ခါရကို ငြိမ်းစေသည်ဖြစ်၍ ဝင်သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲ ဟူ၍ရှူသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၄၄) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ ရှူသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၄၅) အနတ္တ-အတ္တမဟုတ်ဟူ၍ ရှူသောဝိပဿနာ ဉာဏ်၊
- (၄၆) ရုန့်ရင်းသော စိတ္တသင်္ခါရကို ငြိမ်းစေသည်ဖြစ်၍ ထွက်သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၄၇) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၄၈) အနတ္တ-အတ္တမဟုတ်ဟူ၍ ရှူသော ဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၄၉) စိတ်ကိုထင်ရှားစေသည်ဖြစ်၍ ဝင် သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲဟူ၍ရှုသောဝိပဿနာ ဉာဏ်၊
- (၅၀) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ရှူသော ဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၅၁) အနတ္တ-အတ္တ မဟုတ်ဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၅၂) စိတ်ကိုထင်ရှားစေသည်ဖြစ်၍ ထွက်သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲဟူ၍ ရှူသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၅၃) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာ ဉာဏ်၊
- (၅၄) အနတ္တ-အတ္တမဟုတ်ဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၅၅) စိတ်ကိုရွှင်လန်း ဝမ်းမြောက်စေ သည်ဖြစ်၍ ဝင်သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၅၆) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲ-ဟူ၍ရှုသော ဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၅၇) အနတ္တ-အတ္တမဟုတ်ဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၅၈) စိတ်ကိုရွှင်လန်း ဝမ်းမြောက်စေသည် ဖြစ်၍ ထွက်သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၅၉) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲ ဟူ၍ရှုသော ဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၆၀) အနတ္တ-အတ္တမဟုတ်ဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၆၁) စိတ်ကိုအာရုံ၌ အညီအညွတ် ကောင်းစွာထားသည်ဖြစ်၍ ဝင်သက်ကို အနိစ္စ-မမြဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၆၂) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာ ဉာဏ်၊
- (၆၃) အနတ္တ-အတ္တမဟုတ်ဟူ၍ ရှုသော ဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၆၄) စိတ်ကို အာရုံ၌ အညီအညွတ် ကောင်းစွာထားသည် ဖြစ်၍ ထွက်သက်ကို အနိစ္စ = မမြဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၆၅) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲ ဟူ၍ရှုသော ဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၆၆) အနတ္တ-အတ္တမဟုတ်ဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၆၇) စိတ်ကိုလွတ်စေသည်ဖြစ်၍ရင် သက်ကို အနိစ္စ = မမြဲဟူ၍ ရှုသောဝိပဿနာ ဉာဏ်၊
- (၆၈) ဒုက္ခ-ဆင်းရဲဟူ၍ ရှုသော ဝိပဿနာဉာဏ်၊
- (၆၉) အနတ္တ-အတ္တ မဟုတ်ဟူ၍ ရှူသောဝိပဿနာဉာဏ်၊