စန္ဒရား: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
အရေးမကြီး r2.6.5) (ရိုဘော့က ပေါင်းထည့်နေသည် - su:Piano |
No edit summary |
||
စာကြောင်း ၁ -
==စန္ဒရား(Piano)==
[[File:Steinway Model D.JPG|thumb|250px|စန္ဒရားတစ်ခု]]
ယခုခေတ် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံအသီးသီးရှိ ဂီတ တူရိယာများတွင် စန္ဒရားသည် လူကြိုက်အများဆုံးနှင့် အရေးအပါဆုံးသော ကြိုးတပ်တူရိယာတစ်ခုဖြစ်ပေသည်။ ကြိုးတပ်တူရိယာဟုပင် ဆို
သော်လည်း၊ စန္ဒရားမှာ အခြားသောကြိုးတပ်တူရိယာများကဲ့သို့ မဟုတ်ဘဲ၊ ခလုတ်နှိပ်ယန္တရားတပ်ဆင်၍ တီးရသောကြောင့် လက်ချောင်း တစ်ချောင်းလျှင် အသံတစ်သံ နှိပ်လေရာ၊ လက်
ဆယ်ချောင်းဖြင့် ဆယ်သံပြိုင်အထိ တစ်ကြိမ်တည်း တီးနိုင် သော တူရိယာဖြစ်သည်။ [[ပတ္တလား]]၊ [[စောင်း]]၊ [[ဒုံမင်း]] စသည့် အသံစဉ် တူရိယာများမှာ စန္ဒရား အသံစဉ်နှင့်တူကြသော်လည်း၊ လက်တစ်ဖက်မှ တစ်ကြိမ်လျှင် တစ်သံသာ တီးခတ်နိုင်သော ကြောင့် စန္ဒရားကဲ့သို့ သံပြိုင်တွဲများပြားကျယ်ဝန်းစွာ မရချေ။
[[File:Broadwood grand square action.svg|thumb|150px|ဘော့ဝု လေးထောင့် စန္ဒရား၏ လှုပ်ရှားမှုသဏ္ဍာန်]]
စန္ဒရားမှာ အသံပြိုင်အသံတွဲများပြားကျယ်ဝန်းရုံမက အသံပြောင်း အသံလွှဲများတွင် အကူးအပြောင်း လွယ်ကူလျင်မြန်လှ၍၊ အခြားသော ကြိုးတူရိယာနှင့် တီးခတ် တူရိယာများ
စုပေါင်းတီးခတ်သော အသံစုံကို တီးနိုင်သော တူရိယာဖြစ်ပေသည်။
အနောက်တိုင်း ဂီတသမိုင်းကို လိုက်စားသူတို့၏ အဆိုအားဖြင့် စန္ဒရားသည် ရှေးခေတ် ပါးရှင်းလူမျိုးတို့၏ မူရင်းဖြစ်သော 'ဒါးလဆီမာ'ခေါ် ကြိုးတပ်တူရိယာတစ်မျိုးမှ တစ်ဖြည်းဖြည်း တိုးတက်ကောင်းမွန် လာသော တူရိယာဖြစ်သည်။ ဒါးလဆီမာ တူရိယာသည် ရှေးနှစ်ပေါင်းများစွာအခါကပင် အရှေ့တိုင်း ပါးရှား ပြည်၌ရှိခဲ့သော တူရိယာတစ်ခုဖြစ်၍၊ ၁၁ ရာစုနှစ်နှင့် ၁၃ ရာစုနှစ်အတွင်း ကရူးဆိတ်စစ်သည်တော်များနှင့်အတူ ဥရောပတိုက်သို့ရောက်ရှိလာဟန်တူ၏။ ရှေးအကျဆုံး ဒါးလဆီမာမှာ ကြိုးဆယ်ချောင်းတပ် လက်ခတ်နှစ်ခုနှင့် တီးရသော တူရိယာဖြစ်၏။ ဥရောပတိုက်တွင် အလယ်ခေတ်ဆီက အသုံးအများဆုံးဖြစ်ခဲ့၍၊ တိုးတက်ကောင်းမွန်အောင်လည်း ပြုပြင်တီထွင်လာကြသည်။ ထိုခေတ်ကပင် ဒါးလဆီမာကို လက်ခတ်နှင့် မတီးဘဲ၊ လက်နှိပ်ခလုတ်များဖြင့် တီးသောစနစ် ကို တီထွင်ခဲ့ကြပြီးနောက် ခလုတ်တစ်ခုအတွက် ကြိုး ၂ ပင်မှ ၅ ပင်အထိ တပ်ဆင်ခဲ့ကြလေသည်။
ဤသို့ တစ်ဖြည်းဖြည်း တိုးတက်ကောင်းမွန်အောင်ပြုပြင်လာခဲ့ကြရာ၊ ၁၅ ရာစုနှစ်ဆီတွင် ယခုခေတ် စန္ဒရားများ၏အစဖြစ်သော'ကလာဗီခေါ့'ခေါ် လေးထောင့်ရှည်သေတ္တာပုံ လက်နှိပ်
ခလုတ်ဖြင့်တီးရသော ကြိုး တူရိယာမျိုးပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ ကလာဗီခေါ့မှာ လေးထောင့်ရှည် သေတ္တာပုံတွင် အလျားလိုက်ကြိုးများ ပြိုင်တန်းလျက်ညိ|ကာ ထိုကြိုးများကို လက်နှိပ်ခလုတ်
နှင့် ဆက်လျက်ရှိသော မောင်းတံဖြင့် ရိုက်ခတ် အသံထွက်စေသော တူရိယာဖြစ်၏။ အသံမြည်အောင် တီးခတ်ရန်အတွက် လက်နှိပ်ခလုတ်များသာမက လိုသောအသံအနိမ့်အမြင့်ကို ဖိပေး
သောမောင်းတံများလည်း စန္ဒရား၌ တပ်ဆင်ထားသည်။ ခလုတ်တန်းမှာ ယခုခေတ် စန္ဒရားများတွင် တွေ့မြင်ရသော ခလုတ်တန်းကဲ့သို့ပင် အဖြူနှင့် အနက် ခလုတ်များထားပုံ အစီအစဉ်
တူသော်လည်း၊ အသံစဉ်ထားပုံမှာ ခြားနားသည်။
များကို အများ အပြားသုံးလျက်ပင် ရှိသော်လည်း၊ အလားတူ အခြားတူရိယာတစ်မျိုးပေါ်ပေါက်လာပြန်သည်။ ထိုတူရိယာမှာ ကလာဗီခေါ့ ကဲ့သို့ပင်ဖြစ်၍၊ အောက်မှ ခြေထောက်များတပ်
ဆင်ထားသည်။ ခလုတ်တန်းမှာလည်း ကလာဗီခေါ့အတိုင်းပင်ဖြစ်၏။ သို့ရာတွင် ခလုတ်နှင့် မောင်းတံအစီအရင်တွင် မတူသောကြောင့် အသံတွင်လည်း မသိမသာကွဲပြားမှုရှိသည်။
မောင်းတံတွင် ငှက်တောင်ကလေးများ တပ်ဆင်၍ ခလုတ်မှ နှိပ်လိုက်သောအခါ ထိုငှက်တောင်က ကြိုးကိုခတ်မိပြီး အသံမြည်စေရန် စီမံထားသည်။ ဤတူရိယာများကို အင်္ဂလန်ပြည်
တွင် မိန်မပျိုကလေးများ အသုံးများသဖြင့် 'ဗါဂျင်နယ်'ဟူသော အမည်ဖြင့် ခေါ်တွင်လေသည်။
ဤဗါဂျင်နယ် စန္ဒရားများမှတစ်ဆင့် ပုံစံအမျိုးမျိုး၊
Line ၁၅၃ ⟶ ၁၁၈:
အပ်ပေသေးသည်။
မြန်မာနိုင်ငံ၌ စန္ဒရားဟူသော ဝေါဟာရကို သုံးခဲ့သော အစောဆုံးကာလကို ရှာသည်ရှိသော်၊ [[ပုဂံဝန်ထောက် ဦးတင်]] ရေးသော ကဗျာဗန္ဓသာရကျမ်း၌ 'သဘင်သည် ၃၇ ရပ်'
ကျောက်စာများတွင်ပါပုံကို ဖော်ပြရာတွင် '၅၉၇ ခုနေ့စွဲပါသော မင်းဆရာပိတရစ်ကျောက်စာတွင် စန္ဒရားသည်ဟူ၍၎င်း၊ သိခြင်းသည် (သီချင်းသည်) ဟူ၍၎င်း၊ စည်သည်ဟူ၍၎င်း၊ ရေးသား
ပါရှိသည်'ဟူ၍ ဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရ၏။ ထို့ကြောင့် စန္ဒရားမှာ ပုဂံခေတ်လောက်ကပင် ရှိနေသည်ဟုဆိုရပေမည်။ သို့သော် ထိုအချက်ကို ခိုင်လုံစေမည့် အခြားအထောက်အထား
များကိုမူ မတွေ့ရချေ။ ထို့ပြင် ထိုကဗျာဗန္ဓသာရကျမ်းအရ
*(၁) စည်မျိုး ၁၃ ပါး၊
*(၂) ကြေးမျိုး ၁ဝ ပါး၊
*(၃) တံပိုးမျိုး ၈ ပါး၊
*(၄) အငြိမ့်မျိုး ၆ ပါးဟူ၍ ရကင် ၃၇ ချင်း (ဝါ) တူရိယာ ၃၇ ချင်းရှိရာတွင် မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁ဝ၇၆-၁ဝ၉၅ ခုနှစ်အတွင်း အင်းဝဘုရင် တနင်္ဂနွေမင်း တရားကြီးလက်ထက်
စီရင်ရေးသားသော ဦးကုလား၏ မဟာရာဇဝင်ကြီးတွင် 'အငြိမ့် မျိုး ၆ ပါးဟူသည် ကား၊ စောင်လည်းတစ်ပါး၊ ငြင်းလည်း တစ်ပါး၊ [[မိကျောင်း(တူရိယာ)|မိကျောင်း]]လည်း တစ်ပါး၊ အောင်းကလေးလည်း တစ်ပါး၊ စန္ဒရားလည်း တစ်ပါး၊ တရောလည်းတစ်ပါး၊ ဤ ခြောက်ပါးတည်း'ဟူ၍ ဖော်ပြထား၏။ စန္ဒရားကို အစောဆုံး ဖော်ပြထားသည့် အထောက်အထားဖြစ်ပေသည်။ သို့သော် ဦးကုလားရာဇဝင်ကို အခြေခံပြု၍ ချဲ့ထွင်ရေးသား အပ်သော မှန်နန်းရာဇဝင်တော်ကြီး၌မူ၊ စန္ဒရား၏နေရာတွင် ပတ္တလားကို ထည့်သွင်းဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရလေသည်။ ထို့ပြင် မဃဒေဝလင်္ကာသစ်၌လည်း 'စောင်းငြင်း၊ မိကျောင်း၊ အောင်းပတ္တလား၊ တရောအားဖြင့် ခြောက်ပါးငြိမ့်မျိုး'ဟူ၍ အငြိမ့်မျိုး ခြောက်ပါးတွင် စန္ဒရားနေရာ၌ ပတ္တလားကို ထည့်သွင်းစပ်ဆို
ထားသည်ကိုတွေ့ရ၏။ သို့ရာတွင် မြန်မာသက္ကရာဇ် ၁၁၆ဝ ပြည့်နှစ်တွင် စပ်ဆိုသော တွင်းသင်းမင်းကြီး၏ ဝေဿန္တရာပျို့၌ သားတော် ဝေဿန္တရာမင်းသားကို ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်ရန်
အတွက် စေတုတ္ထရာပြည်မှ ဝင်္ကပါ တောင်သို့ ဆိုက်အောင် ပွဲလမ်းသဘင်များစီရင်စေခန်းတွင် 'စောင်းငြင်းမိကျောင်း၊ အောင်ကလေးကျော်၊ သံငေါ်လက်ခုပ်၊ စည်းဆုပ်ပတ္တလား၊
စန္ဒရားတို့၊ ထွေပြားရေးရာ၊ တေးတျာအေးမြတ်၊ ငြိမ်သက် သီးသီး၊ နားမငြီးအောင်၊ မှုတ်တီးလိုက်လား၊ အငြိမ့်သားသည်၊ သံထားညင်းညင်း ပွန်စေတုံ'ဟူ၍ အငြိမ့်သားတို့ တီးမှုတ်ရမည့်
တူရိယာတွင် ပတ္တလားနှင့် စန္ဒရားနှစ်မျိုးလုံးကို ထည့်သွင်း ရေးစပ်ဖော်ပြထားသည်ကို တွေ့ရ ပြန်သည်။ ယင်းသို့သော တွေ့ရှိရချက်တို့ကြောင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရှေးအခါကပင် စန္ဒရားဟုခေါ်သော တူရိယာတစ်မျိုးရှိခဲ့ပေမည်ဟု ယူဆရ၏။
သို့သော် ထိုခေတ်က စန္ဒရားခေါ်သော တူရိယာ၏ ပုံသဏ္ဌာန်
|