သစ်ကြံပိုးပင်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး r2.6.4) (ရိုဘော့ ပေါင်းထည့်နေသည် - es:Cinnamomum verum, is:Kanill တည်းဖြတ်နေသည် - it:Cinnamomum zeylanicum
အရေးမကြီး Bot: Automated text replacement (-ဥာ +ဉာ, -ဥ် +ဉ်, -ုွ +ွု, -ံွ +ွံ, -ှွ +ွှ, -ံု +ုံ, -စျ +ဈ, -သြ +ဩ, -ဪ +ဪ, -၀ိ +ဝိ, -၀ီ +ဝီ, -၀ု +ဝု, -၀ူ +ဝူ, -၀...
စာကြောင်း ၂၄၇ -
ပုံသဏ္ဌာန် : အပင်----အမြဲ စိမ်းလန်း၍ အနံ့ရှိသော အပင်ကြီး မျိုး ဖြစ်သည်။ အပင် ရိုင်းသည် ပေ ၄၀ မှ ၆၀ အထိ မြင့်သည်။ အကိုင်း များ ေ၀ေ၀ေဝေ၀ ဆာဆာ ထွက်လေ့ ရှိသည်။ နုသော အပိုင်းသည် ချောမွတ် ၍ ပိုးသား ကဲ့သို့ နူးညံ့သော အမွေး များဖြင့် ဖုံးလွှမ်း နေသည်။
အရွက်--ရွက်ဆိုင် ထွက်သည်။ ဘဲဥ ပုံ၊ လှံစွပ်ပုံ ဖြစ်သည်။ ရွက်ရင်း ၀ိုင်း၍ဝိုင်း၍ ရွက်ဖျား ချွန်သည်။ ရွက်ပြား အပေါ် မျက်နှာပြင် ပြောင်ချော သည်။ အောက်မျက်နှာ ပြင်စိမ်းညို ရောင် ရှိသည်။ ရွက်ကြော ၃-၅ ခု ရှိ၏ ။ ရွက်နုသည် ပန်းရောင် ရှိ၍ ကြာသော် အစိမ်း ရင့်ရောင် သို့ ပြောင်းလဲ သွား၏။
အပွင့်--ပွင့်ညှာ ရှည်၍ ကိုင်းဖျားမှ သော်လည်းကောင်း ၊ ကြားဖူးမှ လည်းကောင်း ပွင့်သည်။ အပွင့်သေး ငယ်သည်။ အ၀ါအဝါ ဖျော့ဖျော့ရောင် ရှိ၍ စူးရှသော အနံ့ ရှိ၏ ။ ပွင့်ဖတ် ခေါင်းလောင်းပုံ ဖြစ်သည်။ တပို့တွဲ ၊ တပေါင်း တွင် ပွင့်သည်။
အသီး--- သေးငယ်သည်။ ညိုရောင်သမ်း သော အနီရောင် ရှိသည်။ ရှည်မျောမျော ပုံသဏ္ဍာန် ဖြစ်၍ ၂ လက်မ ၃ လက်မခန့် ရှည်သည်။ အသီးမှ အဆီ ထုတ်ယူ ရရှိ၏ ။ နယုန်လ မှ သီတင်းကျွတ် လအတွင်း အသီး ရင့်သည်။
အခေါက်--အလွန် အဖိုးတန် ၏ ။ မွှေးကြိုင်သည့် သတ္တိ ရှိသည်။ ၎င်း အခေါက် မှ အဆီ ရရှိသည်။ အခေါက် ပါး၏။
စာကြောင်း ၂၅၈ -
စိုက်ပျိုးပင် ဖြစ်သည်။
စိုက်ပျိုးပုံ--
(က) မြေအမျိုးအစား---နုန်းတင် မြေနုမျိုး သည် အကောင်းဆုံး ဖြစ်သည်။ ဂ၀ံဆန်သောဂဝံဆန်သော မြေတွင်စိုက်ပျိုး နိုင်သော် လည်း သဲနုမြေ လောက် အရည်အချင်း မကောင်းပေ။
(ခ) စိုက်ပျိုးခြင်း---အပင်ကို ကြီးသည် အထိ ထားမည် ဆိုပါက တစ်ပင် နှင့် တစ်ပင် ၁၅ ပေ ၂၀ ပေ အကွာ ထား၍ စိုက်ရမည်။ အပင်ငယ် တွင် ခုတ်ယူလို ပါက မြေကို အချင်း ၄ ပေရှိ စက်၀ိုင်းစက်ဝိုင်း ပုံဖော်ပြီး တစ်စေ့ နှင့် တစ်စေ့ ၈ လက်မ ကွာ ထား၍ ပတ်လည် စိုက်သွား ရမည်။ စက်၀ိုင်းစက်ဝိုင်း တစ်ခု နှင့် တစ်ခု ဗဟို ချင်း ၁၀ ပေ အကွာ ထားသင့်သည်။ အစေ့ကို စိုက်မည့် အစား အကိုင်း ကို အမြစ် ဖောက်၍ လည်း စိုက်နိုင်သည်။ အစေ့မှ အညှောက် ပေါက်ရန် သုံးပတ် ကြာသည်။
(ဂ) ပြုစုခြင်း--အပင်ငယ် များ နေရာတွင် ဂရုစိုက်၍ အစား ထိုး စိုက်ရမည်။ ပေါင်းပင်များ အမြဲ ရှင်းနေ စေပြီး ရေကို လိုသလို သွင်းလောင်း ပေးရန် လိုသည်။
(ဃ) စုဆောင်းရယူခြင်း-
၁ ။ ရိတ်သိမ်းခြင်း ---အပင်ကို ကြီးသည် အထိ ထားပါက အမြင့် ပေ ၃၀ မှ ၅၀ အထိထား ၍ အပင်ငယ် တွင် အခေါက် ခွာလိုပါက ၂ နှစ်သား အရွယ် ၆-၈ ပေ အမြင့်တွင် ခုတ်ယူ၍ အခေါက် ခွာယူနိုင်သည်။ အခေါက် ခွာရာတွင် ကဆုန်လမှ ၀ါခေါင်လဝါခေါင်လ တွင် တစ်ကြိမ် ၊ သီတင်းကျွတ် မှ တန်ဆောင်မုန်း လတွင် တစ်ကြိမ် ၊ ပင်ခြေ လက်လေးသစ် ခန့် ချန်၍ ခုတ်သိမ်း ရသည်။ ၎င်းငုတ် မှ ဘေးတက်များ ပြန်ထွက်နိုင်သည်။ ပင်စည်ကို ခုတ်ယူပြီးနောက် အရွက်များကို ဖယ်ရှား၍ ပင်စည် အလျား လိုက် ဓားဦး ချွန် နှင့် အောက်သို့ ထိုးချလိုက်ပြီး ဓားထိပ်ချွန် နှင့် အခေါက် ကို လှန်ခွဲ ရသည်။
၂ ။ ပြုပြင်ခြင်း--ခွာရသော အခေါက်များ ကို စုပုံပြီး ဂုံနီ အိတ် ဖြင့် အလုံဖုံး ၍ ချွေးပြန် အောင် တစ်ညသိပ်ထား ရသည်။ နောက် နေ့တွင် အခေါက်ပေါ်ရှိ တစ်ည အပွေးများကို ဓားနှင့် ခြစ်ပစ်ပြီး အရိပ်ထဲ တွင် ၁၂ ရက် ခန့် အခြောက် ထား ခြင်းဖြင့် အခေါက် များ အလိပ်လိုက် ဖြစ်လာသည်။ ထိုအချိန် တွင် ညို၀ါရောင်ညိုဝါရောင် ပြောင်းသွားသည်။ သစ်ကြံပိုး အဆီကို အခေါက် နှင့် အရွက်များမှ ထုတ်ယူနိုင်သည်။
အသုံး၀င်ပုံအသုံးဝင်ပုံ : အခေါက်
၁ ။ လေ ၊ သည်းခြေနာ ၊ ၀မ်းသွားရောဂါဝမ်းသွားရောဂါ ၊ သွေး ၊ ချွေးထွက် လွန်ခြင်း တို့ကို အထူးသဖြင့် နိုင်၏။
၂ ။ အခေါက် မှုန့်ကို ရှားစေးနှင့် ဆတူ သောက်ပါက ၀မ်းသွားခြင်းဝမ်းသွားခြင်း ပျောက်၏။
၃ ။ တုပ်ကွေး ရောဂါ ၊ ချောင်းဆိုး ရောဂါ ၊ သုက်ခန်း ခြောက်ခြင်း ၊ သွေး၀မ်းသွေးဝမ်း ပိတ်၀မ်းကိုက်ခြင်းပိတ်ဝမ်းကိုက်ခြင်း တို့တွင် အခေါက်ကို သွေး၍ အခြား ဆေးတို့နှင့် ဖက်စပ် တိုက်နိုင်သည်။
၄ ။ ဟင်းလျာ များ ချက်ပြုတ် ရာ၌ သစ်ကြံပိုး အခေါက် ကို ထည့်ချက်လျှင် အစာကြေ၏ ။
၅ ။ သစ်ကြံပိုး အခေါက် ၌ အခံဓာတ်ခေါ်(tannin) ပါ သဖြင့် ၀မ်းပျက်ဝမ်းပျက် ရောဂါနှင့် ၀မ်းတွင်းဝမ်းတွင်း သွေးယိုစီးသော ရောဂါများ ၌ သုံးနိုင်၏။
၆ ။ ၀မ်းတွင်းဝမ်းတွင်း ၌ ပူစေသော ကြောင့် အော့အန်ခြင်း နှင့် ပင်လယ်လှိုင်း မမူးစေရန် အတွက် လည်း သုံး၏။
၇ ။ အခေါက် ကို ပြုတ်၍ သောက်လျှင် ၀မ်းကိုက်ရောဂါဝမ်းကိုက်ရောဂါ ပျောက်၏ ။
၈ ။ သွေးကို အားပေး သောကြောင့် White Blood Copuscles ခေါ် သွေးကောင်းတွင် ပါ၀င်သည့်ပါဝင်သည့် အဖြူသွေး ကို တိုးပွား စေသဖြင့် အဆုတ်နာ ရောဂါ ကုဆေး အဖြစ် ဖော်စပ်သုံး သည်။
အဆီ
၁ ။ အဆီကို သွားကိုက်ရာ တွင် သိပ်ပေးပါက ပျောက် ၏။
၂ ။ နားအူ၊ နားလေထွက် ခြင်း များ ဖြစ်ပါက ၎င်းဆီကို ခတ်ပေး လျှင် ပျောက်ကင်း ၏ ။
၃ ။ ၀မ်းတွင်းဝမ်းတွင်း လေပွသော် အဆီ ၂-၄ စက် အထိ သောက်လျှင် ပျောက်၏ ။
၄ ။ တိုက်ဖိုက် (Typhoid) ရောဂါ ဖြစ်သော် အဆီ ၂ စက် ခန့် တစ်နေ့ နှစ်ကြိမ် သို့မဟုတ် ၃ ကြိမ်ခန့် သောက် ရ၏ ။
<ref>http://arogyamonline.com/commodity/materials/?raw=31</ref>