ပထမ အင်္ဂလိပ် - မြန်မာစစ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ပထမအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ် သည်ပထမအင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်သည် ခရစ်နှစ် ၁၈၂၄-ခုနှစ်တွင် စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။ [[ကုန်းဘောင်ခေတ်]]၊ [[ဘကြီးတော်(စစ်ကိုင်းမင်း)]] လက်ထက်တွင် ဖြစ်ပွားခြဲ့ခင်းဖြစ်သည်။ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ [[ရှင်မဖြူကျွန်း]] ကိစ္စနှင့် ပတ်သက်၍ အငြင်းပွားရာမှ စတင်ဖြစ်ပွားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ခရစ်နှစ် ၁၈၂၆-ခုနှစ်တွင် [[ရန္တပိုစာချုပ်]]ချုပ်ဆိုပြီး စစ်ပွဲပြီးဆုံးသည်။ ပထမ အင်္ဂလိပ်မြန်မာစစ်တွင် မြန်မာတို့ ရှုံးနိမ့်ခဲ့ပြီး အကျိုးဆက်အနေဖြင့် အာသံ၊ မဏိပူရ နှင့် [[တနင်္သာရီတိုင်း|တနင်္သာရီ]]ဒေသ တို့ကို အင်္ဂလိပ်တို့အား ပေးအပ်ခဲ့ရသည်။ စစ်ပွဲတွင် စစ်သူကြီး[[မဟာဗန္ဓုလ]] [[ဓနုဖြူ တိုက်ပွဲ]]တွင် ရဲရဲဝံ့ဝံ့ တိုက်ခိုက်ရင်း ခရစ်နှစ်-၁၈၂၅ခု၊ ဧပြီ (၁) ရက်နေ့တွင် ကျဆုံးခဲ့သည်။

ထိုအတော အတွင်း၌ ရခိုင် နယ်စပ် ပြဿနာသည် ဗြိတိသျှနှင့် မြန်မာတို့ မလွှဲမရှောင်သာအောင် ပဋိပက္ခ ဖြစ်ပွားရန် ဖန်တီးခဲ့သည်။ အရှေ့[[အိန္ဒိယနိုင်ငံ|အိန္ဒိယ]] ကုမ္ပဏီမှ ဆင်လိုက် မုဆိုးများသည်ဆင်လိုက်မုဆိုးများသည် မြန်မာတို့က မြန်မာ့ နယ်မြေဟုမြန်မာ့နယ်မြေဟု ယူဆသော နယ်မြေ အတွင်းသို့ ကျူးကျော် ပေါက်ရောက်ခဲ့ သဖြင့် မြန်မာတို့က ၎င်းတို့အား ဖမ်းဆီး ချုပ်နှောင်ထားပြီးနောက် နတ်မြစ်ဝကို အစောင့်အကြပ် ထူထပ်စွာ ချထားလိုက်သည်။ ဗြိတိသျှတို့ကလည်း [[နတ်မြစ်ဝ]]ရှိ ရှင်မဖြူ (ရှပူရီ)ကျွန်းပေါ်တွင် စစ်တပ်ငယ် တခု ချထားသည်။ ၁၈၂၃ ခုနှစ်၊ စက်တင်ဘာလတွင် မြန်မာတို့က ရှင်မဖြူကျွန်းကို တိုက်ခိုက် သိမ်းယူလိုက်သည်။ အိန္ဒိယရှိ ဘုရင်ခံချုပ် လတ်မင်းကြီး အင်းမတ်စ်သည် ရှင်မဖြူကျွန်းကို ဗြိတိသျှတို့အား ပြန်အပ်ရန် မြန်မာ အာဏာပိုင်များထံ အကြောင်းကြားသည်။ နယ်စပ်ကိုလည်း သေချာစွာ သတ်မှတ်ရန် အားထုတ်လေသည်။ ဗြိတိသျှ အရာရှိ နှစ်ဦးဖြစ်သော ချူးနှင့် ရိုက်စ်တို့ကို နယ်စပ်ကိစ္စ ဆောင်ရွက်ရန် စေလွှတ်ရာ မြန်မာတို့က ၎င်းတို့ကို ဖမ်းဆီး ချုပ်နှောင်လိုက်သည်။ ထို့ပြင် မြန်မာတို့သည် [[ကချာနယ်]]တွင်းသို့ ဝင်ရောက် တိုက်ခိုက် ကြလေသည်။ ထိုအချိန်၌ ဗြိတိသျှတို့သည် ရှေးယခင်ကထက် ပို၍ အင်အားများစွာ ပြည့်ဖြိုး နေလေသည်။ ဗြိတိသျှတို့သည် [[နပိုလီယံ]]နှင့် ယှဉ်ပြိုင် တည်ဆောက်ကြရာ၌ ကမ္ဘာ့ အနှံ့အပြားတွင် အနိုင်ရခဲ့ပြီ ဖြစ်လေသည်။