ရခိုင်ပြည်နယ် တံဆိပ်နှင့် အလံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး Bot: Automated text replacement (-ဥာ +ဉာ, -ဥ် +ဉ်, -ုွ +ွု, -ံွ +ွံ, -ှွ +ွှ, -ံု +ုံ, -စျ +ဈ, -သြ +ဩ, -ဪ +ဪ, -၀ိ +ဝိ, -၀ီ +ဝီ, -၀ု +ဝု, -၀ူ +ဝူ, -၀...
No edit summary
စာကြောင်း ၁ -
 
{{ခိုင်ပြည်နယ် တံဆိပ် နှင့် အလံ}}
{{ခိုင္ျပည္နယ္ တံဆိပ္ ႏွင့္ အလံ}}
ရခိုင်လူမျိုးတို့သုံးစွဲခဲ့သော ဝေသာလီခေတ် ရခိုင်ဒင်္ဂါး၏ ပန်းဖက်ပုံကို အခြေခံဖော်ပြထားပါသည်။ ဝေသာလီ ခေတ်ရခိုင်ဒင်္ဂါးကို သတ်မှတ်ဖော်ပြရခြင်းမှာ ရခိုင်လူမျိုးများ၏ ပေါ်လွင်ထင်ရှားသော အနုပညာ ဓနာဥစ္စာ ကြွယ်၀ခြင်းနှင့် ရှေးပေ၀သဏီကပင် ယဉ်ကျေးမှုထွန်းကားလာခဲ့သည်ဟု ရည်ညွှန်းဖော်ထုတ်လို၍ ဖြစ်ပါသည်။ ရခိုင်ပြည်နယ်တံဆိပ်တံဆိပ်၏ အပေါ်ထိပ်တွင် ကြယ်ဖြူတစ်ပွင့်၊ အောက်ဖက်တွင် “ရခိုင်ပြည်နယ်”ဟု ရေးသာဖော်ပြထားပြီး သဇင်ပန်းခွေနှစ်ခက်ဖြင့် ခြံရံထားပါသည်။ ရခိုင်ပြည်နယ် တံဆိပ်တွင် ပါရှိသော ရုပ်ပုံများ၏ အဓိပ္ပါယ်မှာ အောက်ပါအတိုင်းဖြစ်ပါသည်။
ရခိုင္လူမ်ဳိးတို႕သုံးစြဲခဲ့ေသာ ေ၀သာလီေခတ္ ရခိုင္ဒဂၤါး၏ ပန္းဖက္ပုံကို အေျခခံေဖာ္ျပထားပါသည္။ ေ၀သာလီ ေခတ္ရခိုင္ဒဂၤါးကို သတ္မွတ္ေဖာ္ျပရျခင္းမွာ ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ား၏ ေပၚလြင္ထင္႐ွားေသာ အႏုပညာ ဓနာဥစၥာ ၾကြယ္၀ျခင္းႏွင့္ ေ႐ွးပေ၀သဏီကပင္ ယဥ္ေက်းမွဳထြန္းကားလာခဲ့သည္ဟု ရည္ညႊန္းေဖာ္ထုတ္လို၍ ျဖစ္ပါသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္တံဆိပ္တံဆိပ္၏ အေပၚထိပ္တြင္ ၾကယ္ျဖဴတစ္ပြင့္၊ ေအာက္ဖက္တြင္ “ရခုိင္ျပည္နယ္”ဟု ေရးသာေဖာ္ျပထားၿပီး သဇင္ပန္းေခြႏွစ္ခက္ျဖင့္ ၿခံရံထားပါသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ တံဆိပ္တြင္ ပါ႐ွိေသာ ႐ုပ္ပုံမ်ား၏ အဓိပၸါယ္မွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္။
 
ကြယ်ဖြူ
ၾကယ္ျဖဴ
 
 
* ပြည်ထောင်စုဆိုရှယ်လစ်သမ္မတမြန်မာနိုင်ငံအလံတွင်ပါရှိသော ပြည်နယ်နှင့်တိုင်း (၁၄)ခုကို ဖော်ညွှန်း ထားသည့် ကြယ်ဖြူ(၁၄)လုံးအနက် ရခိုင်ပြည်နယ်အတွက် သတ်မှတ်ထားသော ကြယ်ဖြူ
* ျပည္ေထာင္စုဆို႐ွယ္လစ္သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံအလံတြင္ပါ႐ွိေသာ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္း (၁၄)ခုကို ေဖာ္ညႊန္း ထားသည့္ ၾကယ္ျဖဴ(၁၄)လုံးအနက္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြက္ သတ္မွတ္ထားေသာ ၾကယ္ျဖဴ
တစ်ပွင့်ကို သတ်မှတ်ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။
တစ္ပြင့္ကို သတ္မွတ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
 
 
သဇင်ပန်းခွေနှစ်ခက်
သဇင္ပန္းေခြႏွစ္ခက္
 
 
* ရခိုင်ပြည်နယ်တွင် သဇင်ပန်းသည် ပြည်နယ်၏ အဓိကမြင့်မြတ်ဖြူစင်သော ပန်းတစ်မျိုးဖြစ်ပါသည်။ ယင်းပန်းကို အမှီပြု၍ အမြင့်အမြတ်စကားလုံးတို့ကိုသုံးစွဲရာတွင် သဇင်ပန်းကို ဥပမာပြု၍တင်စား သုံးစွဲ ခဲ့ကြပါသည်။ သဇင်ပန်းကို ရခိုင်တို့က သန့်စင် ပန်းဟုခေါ်သည်။ သန့်လည်းသန့်ရှင်းသည်။ ဖြူလည်း ဖြူစင်သည်။ သန့်ရှင်းဖြူစင်သော အနားရစ်ရှိသည်။း ပွင့်ဖတ်အယ်တွင် ဝါ၀င်း၍ ရွှေရောင်ရှိသော ဝတ်ဆံနှစ်ခုရှိသည်။ မွေးလည်းမွေးကြိုင်သည်။ မြင့်မြတ်သော သစ်ပင်ကြီးများအပေါ် ၌သာ ပေါက်ရောက်သည်။ ဖြူစင်သော သီလရောင် ဝါ၀င်းသော ဝတ်ဆံအရောင်တို့မှာ ဗုဒ္ဓ၏ သင်္ကန်းရောင်ကို ဆောင်နေသည်။ ယင်းကြောင့် အမြတ်ဆုံးပန်းဟူ၍ တင်စားသမုတ်ကြသည်။ ယင်းကို အစွဲပြု၍ ဘုရားပေါင်းချုပ်၏ သင်္ကေတာအခေါ်အေ၀ါ်ကဗျာတွင် “သဇင်ပန်းခိုင်တစ်မြိုင်မြိုင် ရခိုင်ဘုရား ပေါင်း” ဟူ၍ ဖွဲ့ဆိုခဲ့ကြသည်။ သဇင်ပန်းခက်၏ တစ်ဖက်စီတွင် ပါရှိသော (၈)ပွင့်နှင့် ထိပ်ပေါ်တွင် တစ်ပွင့်ပေါင်းလိုက်သော်လည်း ၉ ဖြစ်သည်။ ထိပ်ပေါ်၌ရှိသော အပွင့်သည် နှစ်ဖက်စလုံးနှင့် ဆိုင်သည်။ ဘေးဥပါဒ်အန္တရာယ်ကင်းရှင်းစေရန် ကိုးန၀င်းကြေသော လက္ခဏာကိုပြထားသည်။ ဖော်ပြပါ သဇင်ပန်းခက်တစ်ခက်စီတွင် အပွင့်ငယ်လက်ဝဲမှ (၈)ပွင့် လကျာ်မှ (၈)ပွင့်စီ ရိုးတံကိုမှီ၍ ရှိနေကြသည်။ ထိပ်ပေါ်မှ တစ်ပွင့်နှင့်ပေါင်းလိုက်သော် (၁၇)ပွင့်ဖြစ်၍ ရခိုင်ပြည်နယ် (၁၇)မြို့နယ်ကို ဖော်ဆောင်ပါသည်။
* ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ သဇင္ပန္းသည္ ျပည္နယ္၏ အဓိကျမင့္ျမတ္ျဖဴစင္ေသာ ပန္းတစ္မ်ဳိးျဖစ္ပါသည္။ ယင္းပန္းကို အမွီျပဳ၍ အျမင့္အျမတ္စကားလုံးတို႕ကိုသုံးစြဲရာတြင္ သဇင္ပန္းကို ဥပမာျပဳ၍တင္စား သုံးစြဲ ခဲ့ၾကပါသည္။ သဇင္ပန္းကို ရခိုင္တို႕က သန္႕စင္ ပန္းဟုေခၚသည္။ သန္႕လည္းသန္႕႐ွင္းသည္။ ျဖဴလည္း ျဖဴစင္သည္။ သန္႕႐ွင္းျဖဴစင္ေသာ အနားရစ္႐ွိသည္။း ပြင့္ဖတ္အယ္တြင္ ဝါ၀င္း၍ ေ႐ႊေရာင္႐ွိေသာ ဝတ္ဆံႏွစ္ခု႐ွိသည္။ ေမြးလည္းေမြးႀကိဳင္သည္။ ျမင့္ျမတ္ေသာ သစ္ပင္ႀကီးမ်ားအေပၚ ၌သာ ေပါက္ေရာက္သည္။ ျဖဴစင္ေသာ သီလေရာင္ ဝါ၀င္းေသာ ဝတ္ဆံအေရာင္တို႕မွာ ဗုဒၶ၏ သကၤန္းေရာင္ကို ေဆာင္ေနသည္။ ယင္းေၾကာင့္ အျမတ္ဆုံးပန္းဟူ၍ တင္စားသမုတ္ၾကသည္။ ယင္းကို အစြဲျပဳ၍ ဘုရားေပါင္းခ်ဳပ္၏ သေကၤတာအေခၚအေ၀ၚကဗ်ာတြင္ “သဇင္ပန္းခိုင္တစ္ၿမိဳင္ၿမိဳင္ ရခိုင္ဘုရား ေပါင္း” ဟူ၍ ဖြဲ႕ဆိုခဲ့ၾကသည္။ သဇင္ပန္းခက္၏ တစ္ဖက္စီတြင္ ပါ႐ွိေသာ (၈)ပြင့္ႏွင့္ ထိပ္ေပၚတြင္ တစ္ပြင့္ေပါင္းလိုက္ေသာ္လည္း ၉ ျဖစ္သည္။ ထိပ္ေပၚ၌႐ွိေသာ အပြင့္သည္ ႏွစ္ဖက္စလုံးႏွင့္ ဆိုင္သည္။ ေဘးဥပါဒ္အႏၱရာယ္ကင္း႐ွင္းေစရန္ ကိုးန၀င္းေၾကေသာ လကၡဏာကိုျပထားသည္။ ေဖာ္ျပပါ သဇင္ပန္းခက္တစ္ခက္စီတြင္ အပြင့္ငယ္လက္ဝဲမွ (၈)ပြင့္ လက်္ာမွ (၈)ပြင့္စီ ႐ိုးတံကိုမွီ၍ ႐ွိေနၾကသည္။ ထိပ္ေပၚမွ တစ္ပြင့္ႏွင့္ေပါင္းလိုက္ေသာ္ (၁၇)ပြင့္ျဖစ္၍ ရခိုင္ျပည္နယ္ (၁၇)ၿမိဳ႕နယ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ပါသည္။
 
ဗိန္နူပြောက်များ
ဗိႏၷဴေျပာက္မ်ား
 
 
* ေ၀သာလီဒင်္ဂါားအပြင်ဘက်စက်ဝိုင်းတွင် ဖော်ပြထားသော ဗိန္နူပြောက်များမှာ နက္ကဒါန်တီးဝိုင်း၏ ပုံသဏ္ဍာန်ဖြစ်သည်။ ဝေသာလီဒင်္ဂါးများတွင် ပါရှိသော ဗိန္နူများမှာ အရေအတွက်အားဖြင့် လုံးရေ ၂၀ ပါရှိသော ဒင်္ဂါးအမျိုးအစားရှိသကဲ့သို့ လုံးရေ ၂၀ ထက်ပိုမိုပါရှိသော ဒင်္ဂါး များလည်း ရှိကြောင်း တွေ့ရ သည်။ သို့သော်လည်း ယခုသတ်မှတ်ထားသော ရခိုင်ပြည်နယ်တံဆိပ်ပါဗိန္နူပြောက်များ၏ အရေ အတွက်ကို လုံးရေ ၂၀ ဟုသတ်မှတ်ထားပါသည်။ ယင်းသို့ သတ်မှတ်ရခြင်းမှာ တံဆိပ်၏ အလှအပနှင့် ရှေးရခိုင်မင်းများ၏ အဓိကကျင့်ဝတ်ဖြစ်သော မင်းကျင့်တစ်ရားဆယ်ပါး၊ နာယက ဂုဏ်ခြောက်ပါး၊ သင်္ဂဟ တရားလေးပါးတို့ကို ပေါ်လွင်စေရန် ရည်ညွှန်းထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။
* ေ၀သာလီဒဂၤါားအျပင္ဘက္စက္ဝိုင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ဗိႏၷဴေျပာက္မ်ားမွာ နကၠဒါန္တီးဝိုင္း၏ ပုံသ႑ာန္ျဖစ္သည္။ ေ၀သာလီဒဂၤါးမ်ားတြင္ ပါ႐ွိေသာ ဗိႏၷဴမ်ားမွာ အေရအတြက္အားျဖင့္ လုံးေရ ၂၀ ပါ႐ွိေသာ ဒဂၤ ါးအမ်ဳိးအစား႐ွိသကဲ့သို႕ လုံးေရ ၂၀ ထက္ပိုမိုပါ႐ွိေသာ ဒဂၤ ါမ်ားလည္း ႐ွိေၾကာင္း ေတြ႕ရ သည္။ သို႕ေသာ္လည္း ယခုသတ္မွတ္ထားေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္တံဆိပ္ပါဗိႏၷဴေျပာက္မ်ား၏ အေရ အတြက္ကို လုံးေရ ၂၀ ဟုသတ္မွတ္ထားပါသည္။ ယင္းသုိ႕ သတ္မွတ္ရျခင္းမွာ တံဆိပ္၏ အလွအပႏွင့္ ေ႐ွးရခိုင္မင္းမ်ား၏ အဓိကက်င့္ဝတ္ျဖစ္ေသာ မင္းက်င့္တစ္ရားဆယ္ပါး၊ နာယက ဂုဏ္ေျခာက္ပါး၊ သဂၤဟ တရားေလးပါးတို႕ကို ေပၚလြင္ေစရန္ ရည္ညႊန္းထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
 
 
သိရိ၀စၦ
 
* သိရိ၀စၦမှာ သဇင်ပန်းခွေအလယ်တွင်ရှိသည်။ ၄င်းသည် ေ၀သာလီဈန္ဒားမင်းတို့ ဒင်္ဂါးတွင် ခပ်နှိပ်သုံးစွဲသော ပုံဖြစ်လေသည်။ ဤတံဆိပ်ကို ဒင်္ဂါးတွင်သာမက ရာဇပလ္လင်မုတ်တံကဲများ၊ ဘုရားတန်ဆောင်မုတ်တံကဲများတံခါးမုတ်စီများတို့တါင် အမြဲသုံးစွဲခဲ့ကြသည်။ သရိ၀စ္တမှာ ကျက်သရေ မင်္ဂလာအဖြာဖြာနှင့် ပြည့်စုံသည်ဟုအဓိပ္ပါယ်ရသည်။ ယင်းအထဲတွင် သင်္ကေတာများစွာပါရှိပါသည်။
* သိရိ၀စၦမွာ သဇင္ပန္းေခြအလယ္တြင္႐ွိသည္။ ၄င္းသည္ ေ၀သာလီဈႏၵားမင္းတို႕ ဒဂၤါားတြင္ ခပ္ႏွိပ္သုံးစြဲေသာ ပုံျဖစ္ေလသည္။ ဤတံဆိပ္ကို ဒဂၤါားတြင္သာမက ရာဇပလႅင္မုတ္တံကဲမ်ား၊ ဘုရားတန္ေဆာင္မုတ္တံကဲမ်ားတံခါးမုတ္စီမ်ားတို႕တါင္ အၿမဲသုံးစြဲခဲ့ၾကသည္။ သရိ၀စၱမွာ က်က္သေရ မဂၤလာအျဖာျဖာႏွင့္ ျပည့္စုံသည္ဟုအဓိပၸါယ္ရသည္။ ယင္းအထဲတြင္ သေကၤတာမ်ားစြာပါ႐ွိပါသည္။
 
နေနှင့်လ
ေနႏွင့္လ
 
နေနှင့်လတို့မှာ ပထမဆုံးရခိုင်ဟူသော အမည်ကိုခံယူခြင်းမှစ၍ အုပ်ချုပ်ခဲ့သောမင်းတို့သည် နေလရှိသော ဘွဲထူး၊ ဂုဏ်ထူးအမည်များကိုခံယူခဲ့ကြသည်။ သူရိယမင်းဆက်၊ ဈန္ဒားမင်းဆက်ဟူ၍ အုပ်ချုပ်ခဲ့ကြသည်။ နေလတို့သည် ကမ္ဘာ၏တန်ဆာများဖြစ်ကြသည့်အလျှောက် အအေးနှင့်အပူ၊ အလင်းနှင့်အမှောင်၊ အကျိုးနှင့်အမြစ်တို့ကို ထင်ရှားစေနိုင်သော သတ္တိရှိကြသည်။ နေမင်းနှင့်တူသော အကျင့်၊ လမင်းနှင့်တူသော အကျင့်တို့ရှိကြသည်။ ယင်းနည်းအတူ မင်းနှင့်တကွ ပြည်သူတို့သည် သစ္စာတရားတည်ကြည်ကြရမည်။ ယဉ်ကျေးမှုအနုပညာ၊ စီးပွားရေးအခြေအနေနှင့် အမျိုးသားများ လက္ခဏာကို ဖော်ညွှန်းထားပါသည်။ နေသည် ကမ္ဘာမြေပေါ်ရှိ လူသတ္တဝါတို့ကို အလင်းရောင် ပေးသည်။ လသည်အေးမြကြည်လင်သော သာယာမှုတို့ကို ဒေသဌာနမရွေး၊ ပုဂ္ဂိုလ်သတ္တဝါမရွေး မျှတသော အရောင်ကိုပေးတတ်သည်။ လူသား သတ္တဝါတို့အပေါ်တွင် အေးမြကြည်လင်သော သစ္စာတရားရှိသည်ကိုဖော်ညွှန်းထားခြင် းဖြစ်သည်။
ေနႏွင့္လတို႕မွာ ပထမဆုံးရခိုင္ဟူေသာ အမည္ကိုခံယူျခင္းမွစ၍ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာမင္းတို႕သည္ ေနလ႐ွိေသာ ဘြဲထူး၊ ဂုဏ္ထူးအမည္မ်ားကိုခံယူခဲ့ၾကသည္။ သူရိယမင္းဆက္၊ ဈႏၵားမင္းဆက္ဟူ၍ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကသည္။ ေနလတို႕သည္ ကမၻာ၏တန္ဆာမ်ားျဖစ္ၾကသည့္အေလွ်ာက္ အေအးႏွင့္အပူ၊ အလင္းႏွင့္အေမွာင္၊ အက်ဳိးႏွင့္အျမစ္တို႕ကို ထင္႐ွားေစႏိုင္ေသာ သတိၱ႐ွိၾကသည္။ ေနမင္းႏွင့္တူေသာ အက်င့္၊ လမင္းႏွင့္တူေသာ အက်င့္တို႕႐ွိၾကသည္။ ယင္းနည္းအတူ မင္းႏွင့္တကြ ျပည္သူတို႕သည္ သစၥာတရားတည္ၾကည္ၾကရမည္။ ယဥ္ေက်းမွဳအႏုပညာ၊ စီးပြားေရးအေျခအေနႏွင့္ အမ်ဳိးသားမ်ား လကၡဏာကို ေဖာ္ညႊန္းထားပါသည္။ ေနသည္ ကမၻာေျမေပၚ႐ွိ လူသတၱဝါတို႕ကို အလင္းေရာင္ ေပးသည္။ လသည္ေအးျမၾကည္လင္ေသာ သာယာမွဳတို႕ကို ေဒသဌာနမေ႐ြး၊ ပုဂၢဳိလ္သတၱဝါမေရြး မွ်တေသာ အေရာင္ကိုေပးတတ္သည္။ လူသား သတၱဝါတို႕အေပၚတြင္ ေအးျမၾကည္လင္ေသာ သစၥာတရား႐ွိသည္ကိုေဖာ္ညႊန္းထားျခင္ းျဖစ္သည္။
 
 
လက်ဝဲရစ်ခရုသင်းနှင့် လက်ျာရစ်ခရုသင်း
လက္ဝဲရစ္ခ႐ုသင္းႏွင့္ လက်္ာရစ္ခ႐ုသင္း
 
* တိုင်းပြည်ကိုအုပ်ချုပ်သော ဘုရင်များ၊ ဘိသိတ်ခံရာ၌ လက်ဝဲနှင့်လက်ကျာ်ရစ်ခရုသင်းတို့ဖြင့် သစ္စာရေစင်ဖြန်းရသည်။. ရေစင်ဖြန်းရာတွင် တိုင်းသူပြည်သားအပေါင်းတို့အား သစ္စာ၊ သီလ၊ ဓမ္မ ရှိကြပါစေဟူသော သရုပ်ဖော်ကိုဖော်ဆောင်ပါသည်။
* တိုင္းျပည္ကိုအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ဘုရင္မ်ား၊ ဘိသိတ္ခံရာ၌ လက္ဝဲႏွင့္လက္က်္ာရစ္ခ႐ုသင္းတို႕ျဖင့္ သစၥာေရစင္ျဖန္းရသည္။. ေရစင္ျဖန္းရာတြင္ တိုင္းသူျပည္သားအေပါင္းတို႕အား သစၥာ၊ သီလ၊ ဓမၼ ႐ွိၾကပါေစဟူေသာ သ႐ုပ္ေဖာ္ကိုေဖာ္ေဆာင္ပါသည္။
 
 
စိန်တောင်
စိန္ေတာင္
* စိန်တောင်သည် အလယ်ဗဟိုတည့်တည့်တွင် မဏ္ဍိုင်အဖြစ် မားမားမတ်မတ်ဖြောင့်တန်းစွာ ရပ်တည်ထားသည်။ ဖော်ပြခဲ့သော သစ္စာ၊ ဓမ္မတရားတို့သည် မင်းနှင့်တကွ ပြည်သူတို့အားတည့်တည့် မတ်မတ်အုပ်ချုပ်ခြင်း၊ ခံယူလိုက်နာခြင်း လက္ခဏာကိုဖော်ပြထားပါသည်။
* စိန္ေတာင္သည္ အလယ္ဗဟိုတည့္တည့္တြင္ မ႑ဳိင္အျဖစ္ မားမားမတ္မတ္ေျဖာင့္တန္းစြာ ရပ္တည္ထားသည္။ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ သစၥာ၊ ဓမၼတရားတို႕သည္ မင္းႏွင့္တကြ ျပည္သူတို႕အားတည့္တည့္ မတ္မတ္အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း၊ ခံယူလိုက္နာျခင္း လကၡဏာကိုေဖာ္ျပထားပါသည္။
 
 
စိန်တောင်အောက်ခံ
စိန္ေတာင္ေအာက္ခံ
 
 
* စိန်တောင်အောက်ခံမှာ လခြမ်းသဏ္ဍာန်ရှိပြီး စိန်တောင်အား မတိမ်းမယိုင်ဈေခင်းငှာ အောက်ခံပြုလုပ်ထားခြင်း သဘောကိုသရုပ်ဆောင်သည်။
* စိန္ေတာင္ေအာက္ခံမွာ လျခမ္းသ႑ာန္႐ွိၿပီး စိန္ေတာင္အား မတိမ္းမယိုင္ေဈခင္းငွာ ေအာက္ခံျပဳလုပ္ထားျခင္း သေဘာကိုသ႐ုပ္ေဆာင္သည္။
 
 
ေ႐ြးလုံးရွေးလုံး(၇)လုံး (ဗိႏၷဴဗိန္နူ)
 
* ရခိုင်တို့သည် ကြတ္တိကာနက္ခတ်နှင့် ယှဉ်သည့်လူမျိုးများဖြစ်ကြသည်။ ကြတ္တိကာနက္ခတ်သည် စပါးပင်၊ မြေများ၏လက္ခဏာကိုဆောင်သည်။ (တစ်ချိုကျမ်း၌ ကြင်ခုနစ်ကောင်ဟုဆိုသည်)။ ကြတ္တိကာ နက္ခတ်ကိုမှီး၍ ထွန်ယက်ခြင်း၊ စိုက်ပျိုးရိတ်သိမ်းခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်ကြသည်။ ရခိုင်ပြည်နယ်သည် ကြတ္တိကာနက္ခတ်နှင့် လျော်ညီစွာ စပါးစိုက်ပျိုးရေးကို အဓိကပြု၍ သက်မွေး ဝမ်းကျောင်းဆောင်ရွက်ရသော ပြည်နယ်တစ်ခုဖြစ်လေသည်။ ယင်းကြောင့် ရခိုင်ပြည်နယ်၏ အသက်သွေးခဲဖြစ်သော စီးပွားရေးနှင့် စိုက်ပျိုးရေးလက္ခဏာသဘောကိုဆောင်ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။
* ရခိုင္တို႕သည္ ၾကတိၱကာနကၡတ္ႏွင့္ ယွဥ္သည့္လူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ၾကတိၱကာနကၡတ္သည္ စပါးပင္၊ ေျမမ်ား၏လကၡဏာကိုေဆာင္သည္။ (တစ္ခ်ဳိက်မ္း၌ ၾကင္ခုနစ္ေကာင္ဟုဆိုသည္)။ ၾကတိၱကာ နကၡတ္ကိုမွီး၍ ထြန္ယက္ျခင္း၊ စိုက္ပ်ဳိးရိတ္သိမ္းျခင္းတို႕ကို ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္သည္ ၾကတိၱကာနကၡတ္ႏွင့္ ေလ်ာ္ညီစြာ စပါးစိုက္ပ်ဳိးေရးကို အဓိကျပဳ၍ သက္ေမြး ဝမ္းေက်ာင္းေဆာင္ရြက္ရေသာ ျပည္နယ္တစ္ခုျဖစ္ေလသည္။ ယင္းေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ အသက္ေဩးခဲျဖစ္ေသာ စီးပြားေရးႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရးလကၡဏာသေဘာကိုေဆာင္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
 
ခြူးပန်း
ျခဴးပန္း
 
* ခြူးပန်းသည် အမြင့်မြတ်ဆုံးသော ပန်းတစ်မျိုးတွင် ပါ၀င်သည်။ ခြူးပန်း မှာ အပင်မှ ပွင့်သော ပန်းမျိုးမဟုတ်ပေ။ ခြူးကောင်ဟုခေါ်သော သတ္တဝါတစ်မျိုး၏ ခန္ဓာကိုယ်လက်မှ ပေါက်ရောက်နေသော အမွှေးအမှင်တို့၏ ပုံသဏ္ဍာန်တွင် အခွေခွေအလိပ်လိပ်ဖြစ်ပေါ်နေခြင်းကို သရုပ်ဖော်၍ ပန်းချီပန်းပုဆရာတို့သည် ဘုရား၊ စေတီ၊ အဆောက်အဦး၊ ပလ္လင်၊ မုတ်တံကဲများ၊ ထီးဆောင်န်းဆောင်စသော အဆောက်အဦးတို့တွင် အပြောက်အပြိန်းများ၊ ပန်းခက်၊ ပန်းခွေ၊ ပန်းလိပ်၊ ပန်းနွယ်များ ထုလုပ်ရာတွင် သရုပ်ဖော်၍ ထုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ ပန်းခက်တို့၏ အလယ်တွင် ခြူးကောင်များထုလုပ်ထားခြင်းကြောင့် ခြူးပန်းဟုခေါ်သည်။ ခြူးကောင်တို့သည် လူအပေါင်းတို့၏ ပစ္စည်းဥစ္စာကိုလည်းကောင်း၊ အသီးအနှံတို့ကိုလည်းကောင်း လုံး၀ဖျက်စီးခြင်းမရှိ၊ သူတို့သွားရာတွင် အမွေးအမျှင်များ တစ်ခုနှင့်တစ်ခုထိခိုက်၍ ဆွဲလွဲမြည်သံကဲ့သို့ တခြွင်ခြွင် မြည်သည်။ ယင်းကြောင့် ဆွဲလည်းငယ်များကို ခြူးငယ်ဟူ၍ခေါ်သည်။ မင်္ဂလာရှိသော၊ တေးသံသာ သောအသံတို့ကို သရုပ်ဆောင်ထားသည်။ ၄င်းတို့သည် ကာမဆန္ဒတရား၌ တစ်သက်လျှင် တစ်ကြိမ်သာမှီဝဲခြင်းရှိသည်။ သူတစ်ပါးအမျိုးအနွယ်များကိုလည်း ဖျက်ဆီးခြင်းမရှိ၊ အဗြဟ္မစရိယာ သိက္ခာပုဒ်ကိုစောင့်ထိန်းခြင်း၊ တိုင်းသူပြည်သားတို့သည်လည်း မုဒိန်းတန္တ မကျူးလွန်ကြစေရန် သရုပ်ဆောင်ထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။
* ျခဴးပန္းသည္ အျမင့္ျမတ္ဆုံးေသာ ပန္းတစ္မ်ဳိးတြင္ ပါ၀င္သည္။ ျခဴးပန္း မွာ အပင္မွ ပြင့္ေသာ ပန္းမ်ဳိးမဟုတ္ေပ။ ျခဴးေကာင္ဟုေခၚေသာ သတၱဝါတစ္မ်ဳိး၏ ခႏၶာကိုယ္လက္မွ ေပါက္ေရာက္ေနေသာ အေမႊးအမွင္တို႕၏ ပုံသ႑ာန္တြင္ အေခြေခြအလိပ္လိပ္ျဖစ္ေပၚေနျခင္းကို သ႐ုပ္ေဖာ္၍ ပန္းခ်ီပန္းပုဆရာတို႕သည္ ဘုရား၊ ေစတီ၊ အေဆာက္အဦး၊ ပလႅင္၊ မုတ္တံကဲမ်ား၊ ထီးေဆာင္န္းေဆာင္စေသာ အေဆာက္အဦးတို႕တြင္ အေျပာက္အၿပိန္းမ်ား၊ ပန္းခက္၊ ပန္းေခြ၊ ပန္းလိပ္၊ ပန္းႏြယ္မ်ား ထုလုပ္ရာတြင္ သ႐ုပ္ေဖာ္၍ ထုလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ပန္းခက္တို႕၏ အလယ္တြင္ ျခဴးေကာင္မ်ားထုလုပ္ထားျခင္းေၾကာင့္ ျခဴးပန္းဟုေခၚသည္။ ျခဴးေကာင္တုိ႕သည္ လူအေပါင္းတို႕၏ ပစၥည္းဥစၥာကိုလည္းေကာင္း၊ အသီးအႏွံတို႕ကိုလည္းေကာင္း လုံး၀ဖ်က္စီးျခင္းမဟ႐ွိ၊ သူတို႕ဩားရာတြင္ အေမြးအမွင္မ်ား တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုထိခိုက္၍ ဆြဲလြဲျမည္သံကဲ့သို႕ တျခြင္ျခြင္ ျမည္သည္။ ယင္းေၾကာင့္ ဆြဲလည္းငယ္မ်ားကို ျခဴးငယ္ဟူ၍ေခၚသည္။ မဂၤလာ႐ွိေသာ၊ ေတးသံသာ ေသာအသံတို႕ကို သ႐ုပ္ေဆာင္ထားသည္။ ၄င္းတို႕သည္ ကာမဆႏၵတရား၌ တစ္သက္လွ်င္ တစ္ႀကိမ္သာမွီဝဲျခင္း႐ွိသည္။ သူတစ္ပါးအမ်ဳိးအႏြယ္မ်ားကိုလည္း ဖ်က္ဆီးျခင္းမ႐ွိ၊ အျဗဟၼစရိယာ သိကၡာပုဒ္ကိုေစာင့္ထိန္းျခင္း၊ တိုင္းသူျပည္သားတို႕သည္လည္း မုဒိန္းတႏၱမက်ဴးလြန္ၾကေစရန္ သ႐ုပ္ေဆာင္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။
 
ဤ သီရိ၀စၦတစ်ခုလုံး၏ သဘောတရားမှာ သစ္စာဓမ္မရှိခြင်း၊ လယ်ယာစိုက်ပျိုးရေး၌ စပါးသီးနှံများပွားများဈေခင်း အလင်းနှင့်အမှောင်အကျိုးနှင့်အပြစ်တရားတို့ကို ဆင်ခြင်နိုင်ဈေခင်း၊ မိမိတို့ရိုးရာဓလေ့ထုံးစံများကိုစောင့်ထိန်းနိုင်ခြင်း၊ ခေတ်နှင့်လျော်ညီစွာတစည်းတစ်လုံးတည်း တည်မြဲနိုင်ဈေခင်း၊ ထွန်းသစ်ပေါ်များတိုးတက်စေနိုင်သော သင်္ကေတ သဘောများကို သရုပ်ဖော်ဆောင်ထားပါသည်။
ဤ သီရိ၀စၦတစ္ခုလုံး၏ သေဘာတရားမွာ သစၥာဓမၼ႐ွိျခင္း၊ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရး၌ စပါးသီးႏွံမ်ားပြားမ်ားေဈခင္း အလင္းႏွင့္အေမွာင္အက်ဳိးႏွင့္အျပစ္တရားတို႕ကို ဆင္ျခင္ႏိုင္ေဈခင္း၊ မိမိတို႕႐ိုးရာဓေလ့ထုံးစံမ်ားကိုေစာင့္ထိန္းႏိုင္ျခင္း၊ ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္ညီစြာတစည္းတစ္လုံးတည္း တည္ၿမဲႏိုင္ေဈခင္း၊ ထြန္းသစ္ေပၚမ်ားတိုးတက္ေစႏိုင္ေသာ သေကၤတ သေဘာမ်ားကို သ႐ုပ္ေဖာ္ေဆာင္ထားပါသည္။
 
အောင်လံ
ေအာင္လံ
 
* ရခိုင်ပြည်နယ်အောင်လံကို ရှေးရခိုင်ခေတ်အဆက်ဆက်တွင် အသုံးပြုခဲ့သော အခြေခံသင်္ကေတာ အမှတ်အသားများကို မူတည်ခဲ့ကြသည်။
* ရခိုင္ျပည္နယ္ေအာင္လံကို ေ႐ွးရခုိင္ေခတ္အဆက္ဆက္တြင္ အသုံးျပဳခဲ့ေသာ အေျခခံသေကၤတာ အမွတ္အသားမ်ားကို မူတည္ခဲ့ၾကသည္။
* အောင်လံအတိုင်းအတာမှာ ခေတ်အဆက်ဆက်သုံးစွဲခဲ့သော အောင်လံသည် အလွန်ရှည်လျား ကြီးမားခဲ့သဖြင့် ယခုခေတ်နှင့်ဆီလျော်အောင်အသုံးပြုနိုင်ရန်အတွက်။ မူလအတိုင်းအတာကို မှီ၍ အချိုးအစားအလိုက်ပြုပြင်ခဲ့ကြည်။ မူလအတိုင်းအတာ၏ အချိုးအစားမှာ အလျားကိုးတောင်၊ အနံ ခြောက်တောင်ရှိခဲ့ပါသည်။
* ေအာင္လံအတိုင္းအတာမွာ ေခတ္အဆက္ဆက္သုံးစြဲခဲ့ေသာ ေအာင္လံသည္ အလြန္႐ွည္လ်ား ႀကီးမားခဲ့သျဖင့္ ယခုေခတ္ႏွင့္ဆီေလ်ာ္ေအာင္အသုံးျပဳႏိုင္ရန္အတြက္။ မူလအတိုင္းအတာကို မွီ၍ အခ်ဳိးအစားအလိုက္ျပဳျပင္ခဲ့ၾကည္။ မူလအတိုင္းအတာ၏ အခ်ဳိးအစားမွာ အလ်ားကိုးေတာင္၊ အနံ ေျခာက္ေတာင္႐ွိခဲ့ပါသည္။
* အောင်လံ၏ အရောင်အဆင်းကိုမူလအရောင်အတိုင်းအတည်ပြုခဲ့ကြသည်။ မူလအရောင် အဆင်းမှာ အဖြူရောင်ထက်ဝက်နှင့် အနီရောင်ထက်ဝက်ဖြစ်သည်။ အပေါ်ပိုင်းထက်ဝက်မှာ အဖြူရောင်ဖြစ်ပြီး အောက်ပိုင်းထက်ဝက်မှာ အနီရောင်ဖြစ်သည်။ အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်မှာ အပေါ်ပိုင်း အရောင်သည် ရခိုင်အမျိုးသားတို့၏ ဖြူစင်သော စိတ်ဓာတ်ရှိခြင်း၊ အမျိုးသီလနှစ်ဌာနကို စောင့်ထိန်းခြင်း၊ ဖြူစင်ဖြောင့်မတ်သော စိတ်ဓာတ်ရှိခြင်းနှင့် ဖြူစင်တည်ကြည်စောင့်ထိန်းအပ်သော ကိုယ်ကျင့်တရားရှိခြင်းတို့ကို ဖော်ဆောင်သည်။ အနီရောင်၏ သဘောမှာ ရဲရင့်တည်ကြည်သော သတ္တိနှင့် ခိုင်ခန့်တည်ကြည်သော ဇာတိသွေး၊ ဇာတိမာန်ရှိခြင်းတို့ကိုအဓိပ္ပါယ်ဆောင်ပါသည်။
* ေအာင္လံ၏ အေရာင္အဆင္းကိုမူလအေရာင္အတိုင္းအတည္ျပဳခဲ့ၾကသည္။ မူလအေရာင္ အဆင္းမွာ အျဖဴေရာင္ထက္ဝက္ႏွင့္ အနီေရာင္ထက္ဝက္ျဖစ္သည္။ အေပၚပိုင္းထက္ဝက္မွာ အျဖဴေရာင္ျဖစ္ၿပီး ေအာက္ပိုင္းထက္ဝက္မွာ အနီေရာင္ျဖစ္သည္။ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မွာ အေပၚပိုင္း အေရာင္သည္ ရခိုင္အမ်ဳိးသားတို႕၏ ျဖဴစင္ေသာ စိတ္ဓာတ္႐ွိျခင္း၊ အမ်ဳိးသီလႏွစ္ဌာနကို ေစာင့္ထိန္းျခင္း၊ ျဖဴစင္ေျဖာင့္မတ္ေသာ စိတ္ဓာတ္႐ွိျခင္းႏွင့္ ျဖဴစင္တည္ၾကည္ေစာင့္ထိန္းအပ္ေသာ ကိုယ္က်င့္တရား႐ွိျခင္းတို႕ကို ေဖာ္ေဆာင္သည္။ အနီေရာင္၏ သေဘာမွာ ရဲရင့္တည္ၾကည္ေသာ သတိၱႏွင့္ ခိုင္ခန္႕တည္ၾကည္ေသာ ဇာတိေဩး၊ ဇာတိမာန္႐ွိျခင္းတို႕ကိုအဓိပၸါယ္ေဆာင္ပါသည္။
 
#REDIRECT www.taunggokeenglish.multiply.com #REDIRECT www.arakanmeetingpoint.com[[Category: ရခိုင္ရခိုင်]]<references http://yomataungokethar.multiply.com/