ငှက်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး r2.7.2) (ရိုဘော့က ပေါင်းထည့်နေသည် - bjn:Burung
No edit summary
စာကြောင်း ၁၁ -
|subdivision =
}}
'''ငှက်''' (မျိုးပေါင်း '''Aves''') သည် အမွေးအတောင်ရှိ၍အမွှေးအတောင်ရှိ၍ အတောင်ပံ နှစ်ဖက်ရှိသော [[သွေးနွေးသတ္တဝါ]]အမျိုးအစားတွင်ပါဝင်သည်။ သို့သော် အားလုံး ပျံသန်းနိုင်စွမ်း မရှိကြပေ။ အချို့ငှက်များသည် အလွန်အပြေးသန်သူများဖြစ်ကြပြီး အချို့ကတော့ အလွန်ရေကူး ကျွမ်းကျင်သူများ ဖြစ်ကြသည်။ ငှက်သည် [[ကျောရိုးရှိသတ္တဝါ]]ဖြစ်ပြီး ဥဥတတ်သောဥအုတတ်သော သတ္တဝါအမျိုးအစားလည်း ဖြစ်သည်။ ဥက ပေါက်ဖွားလာသော ကလေးငယ်များကို စောင့်ရှောက်လေ့ ရှိကြသည်။
 
အသက်ရှင်နေထိုင်လျှက်ရှိသော ငှက်အမျိုးကွဲပေါင်း ၁၀၀၀၀ကျော်ရှိပြီး၁၀၀၀၀ ကျော်ရှိပြီး ကျောရိုးရှိသတ္တဝါများတွင် မျိုးကွဲအများဆုံးရှိသော တက်ထရာပေါ့ဒ်(tetrapod) အမျိုးအစားလည်းဖြစ်သည်။ သူတို့သည် အာတိတ်မှ အန္တာတိတ်အထိ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် (ecosystems) အမျိုးမျိုးတွင် ပျံနှံ့နေထိုင်ကြသည်။ ငှက်များ၏ အရွယ်အစားမှာ ၅ စင်တီမီတာ(၂လက်မ၂ လက်မ)မျှသာရှိသော ဘီးဟမ်းမင်းငှက်(Bee Hummingbird) မှသည် ၂.ရမီတာရ မီတာ(၉ပေ၉ ပေ) အထိရှည်သော ငှက်ကုလားအုပ်အထိရှိသည်။ ကျောက်ဖြစ်ရုပ်ကြွင်းမှတ်တမ်းများအရ ငှက်များသည် သယ်ယိုပေါ့ဒ် ဒိုင်နိုဆောများမှ ဂျူရက်ဆစ်အချိန်ကာလမှ စ၍ဆင်းသက်လာသည်ဟု ခန့်မှန်းနိုင်ပြီး နှစ်ပေါင်း သန်း၁၅၀သန်း ၁၅၀ မှ သန်း၂၀၀ခန့်တွင်ဖြစ်သည်။သန်း၂၀၀ ခန့်တွင်ဖြစ်သည်။ နိခါတကဗေဒပညာရှင်အများစုက ငှက်တို့သည် Cretaceous–Tertiary မျိုးတုန်းခြင်း အဖြစ်အပျက်အတွင် အသက်ရှင်ကျန်ရစ်ခဲ့သော [[ဒိုင်နိုဆော]]တို့၏ တစ်ခုတည်းသော အဆက်အနွယ်များအဖြစ် ယူဆကြသည်။
 
== ငှက်လောက ==
ကျွန်ုပ်တို့သည် ငှက်များကို နေ့စဉ်တွေ့မြင်နေကြရသော်လည်း
ငှက်၏အကြောင်းကို နှိုက်နှိုက်ချွတ်ချွတ် မသိကြပေ။ အလွန်
ရှေးကျ သောခေတ်ကရှေးကျသောခေတ်က ငှက်များသည် ဖွတ်၊ ပုတက်တို့ကဲ့သို့
သော တွားသွားကောင်များနှင့် တူသည်ဟုဆိုလျှင် ယုံနိုင်ဖွယ်
ရာ ရှိမည် မဟုတ်ချေ။ ထိုကြောင့် ငှက်အကြောင်းကို ဖတ်ရှု
စာကြောင်း ၂၆ -
 
== ငှက် ==
ငှက်သည် အမွေးအတောင်ရှိသောအမွှေးအတောင်ရှိသော ကျောရိုးရှိသတ္တဝါဖြစ်၏။
သို့သော် အခြားကျောရိုးရှိသတ္တဝါများဖြစ်သော တွားသွား
သတ္တဝါ၊ နို့တိုက်သတ္တဝါတို့နှင့်ကား မတူချေ။ ထိုတွားသား
သတ္တဝါနှင့်နို့တိုက်သတ္တဝါတို့တွင် အရေပြား၌ အကြေးခွံနှင့်
အမွေးအမှင်တို့အမွှေးအမှင်တို့ ရှိကြသည်။ ငှက်မှာမူ လေထဲတွင် ပျံသန်း
ရသော တိရစ္ဆာန် ဖြစ်ခြင်းကြောင့် အရေပြားမှ အမွေးအတောင်အမွှေးအတောင်
များ ဆန်းကြယ်စွာ ပေါက်လျက်ရှိသည်။
ကမ္ဘာပေါ်တွင် ငှက်မျိုးပေါင်းမှာ ၁၃ဝဝဝ နှင့် ၁၄ဝဝဝ
စာကြောင်း ၄၂ -
သို့ရာတွင် သိပ္ပံသုတေသီတို့၏အလို၌ ငှက်၏ မူလဘူတ
သည် တွားသွားသတ္တဝါတို့ပင် ဖြစ်မည်ဟုဆိုကြလေသည်။
ကမ္ဘာဦး ရှေးပဝေသဏီခေတ်က ရှိခဲ့ဘူးသော်ငှက်၏ရှိခဲ့ဘူးသောငှက်၏ စကယ်လီ
တန်တို့ကို မြေအောက်မှ တူးဖော်ရရှိသောအခါ ထိုကမ္ဘာဦး
ငှက်များသည် တွားသွားတတ်သောဖွတ်၊ ပုတတ်တို့၏ ပုံ
စာကြောင်း ၇၅ -
သေးသွယ်ရှည်လျားသော အရိုးချောင်းဖြစ်သည်။ ထိုအရိုးနှင့်
ခြေချောင်းကလေးများသည် ဆက်နေသည်။ ခြေပိုင်း၌ အများ
အားဖြင့် အမွေးအတောင်အမွှေးအတောင် မရှိချေ။
 
 
ငှက်တောင်မှာ စင်စစ်အားဖြင့် တွားသွားသတ္တဝါနှင့်
နို့တိုက်သတ္တဝါတို့၏ ရှေ့လက်ဖျားများဖြစ်သည်ဟု ဆိုနိုင်
သည်။ ပျံသန်းနိုင်ရန်အတွက် တစ်မျိုးတစ်ဖုံ ပြောင်းလဲဲနေခြင်းပြောင်းလဲနေခြင်း
သာ ဖြစ်၏။ တောင်ပံတို့ကို ခတ်နိုင်စေရန် ရင်အုပ်ရှိ ကြွက်
သားတို့သည် ကြီးထွားလျက် ရှိ၏။ ထိုရင်အုပ်သားမှာလည်း
စာကြောင်း ၉၅ -
သတ္တဝါဖြစ်ခဲ့လေသည်။ သွေးနွေးသတ္တဝါတို့၌ အပူရှိန်
တစ်သမတ်တည်း ရှိကြသည်။ သွေးအေးသတ္တဝါတို့ကား
ပတ်ဝန်းကျင် အပူအအေးကို လိုက်၍ အပူရှိန် ပြောင်းလဲဲတတ်ပြောင်းလဲတတ်
သည်။ ဆောင်းတွင်း၌ သွေးအေးသတ္တဝါတို့သည် လေးလံ
ထိုင်းမှိုင်းလာကြသည်။ ငှက်တို့ကား အစဉ်သဖြင့် ပျံသန်း
စာကြောင်း ၁၀၉ -
ပြောင်းရွှေ့ရသည်။ ငှက်တို့၏ ကိုယ်တွင်း အပူသည် လူတို့၏
ကိုယ်တွင်းအပူထက် ပြင်းသည်ဖြစ်၍ အစာအကြေမြန်သည်။
ထိုကြောင့်ထို့ကြောင့် မနေမနား အစာ ရှာရသည်။ ငှက်၏ ခေါင်းခွံမှာ
ပါး၍ မေးရိုးမပါရှိချေ။သွားလည်း မရှိချေ။ အစာကို ကြေညက်
အောင် ဝါးရသည်ဟု မရှိသောကြောင့် ငှက်၏ ဝမ်းတွင်းရှိ
စာကြောင်း ၁၁၇ -
== ငှက်မျက်စိ ==
ငှက်တို့သည် အလွန်မျက်စိရှင်ကြ၏။ ကြည်လင်ထက်မြက်
သော မျက်လုံးများသည် ခရီးဝေးကို မြင်နိုင်ကြသည်။ ထိုပြင်ထို့အပြင်
လေထဲ၌ အဟုန်ပြင်းစွာ ပျံသန်းနေသည်ဖြစ်စေကာမူ အလားတူ
လျင်မြန်စွာ ပျံသန်းနေသော ပိုးမွှားတို့ကို မျက်ခြည်မပြတ် မြင်
စာကြောင်း ၁၂၄ -
မြေပြင်ပေါ်တွင်ရှိသည့် သေးငယ်သော အစာကောင်ကို မြင်
သည်နှင့်တစ်ပြိုင်နက် အဟုန်ပြင်းစွာနှင့် စိုက်ထိုး သုတ်ယူ
တတ်ကြသည်။ ထိုပြင်ထို့အပြင် ဤငှက်ရဲတို့တွင် မျက်ခွံလွှာအပို
တစ်ထပ်ပါရှိသဖြင့် မျက်စိကို အလင်းရောင် မစူးနိုင် အောင်
မျက်ခွံလွှာကို လိုသလို ရှုံ့ချည်ပိတ်ချည် ပြုလုပ်နိုင်သည့်အပြင်
တင်းတိမ်ဖြင့် ကာသကဲ့သို့လည်း ကာထားနိုင်၏။ထိုမျက်ခွွံလွှာကာထားနိုင်၏။ထိုမျက်ခွံလွှာ
အပိုကို မှိတ်ထားစေကာမူ မြင်နိုင်သောအစွမ်း ရှိသည်။ ထိုပြင်ထို့အပြင်
ခရီးဝေးနီးတို့ကိုလည်း ပြတ်သားစွာ မြင်နိုင်အောင် မျက်စိကို
ချိန်နိုင်ကြသည်။
စာကြောင်း ၁၅၄ -
သုတ်သင်ပေးလေသည်။
 
စကားလက်တန်နဂျာခေါ်စကားလက်တန်နဂျာ ခေါ် အမေရိကန်ငှက်တစ်မျိုးကို ပိုးဖလံ
ကောင် အငယ်စားများ ကျရောက်၍ ဖျက်ဆီးနေသည့် အပင်
တစ်ပင်၌ ကျက်စားနေစဉ် စောင့်၍ကြည့်ရာ ၁၈ မိနစ်အတွင်း
စာကြောင်း ၂၀၇ -
ဆိုငြားအံ့၊ ထိုသားအမိ သားအဖတစ်မြုံသည် ငါးနှစ်အတွင်း
ကောင်ရေပေါင်း သန်းချီ၍ ပေါက်ပွားမည်ဖြစ်သည်။ သို့သော်
အခြေအနေသို့ထိုအခြေအနေသို့ မရောက်စေရန် ဇီးကွက်နှင့် သိမ်းငှက်တို့သည်
တောင်သူလယ်သမားဖက်မှနေ၍ ကူညီကြသည်။
ထိုမှတစ်ပါး ငှက်တို့သည် ဟင်းလျာအတွက်လည်း အသုံး
စာကြောင်း ၂၂၇ -
ရ၏။ မြန်မာနိုင်ငံ၌ စပါးမှည့်ချိန်တွင် တောငှက်နှင့်
စာကလေးတို့၏ဘေးရန်ကို စိုးရိမ်ရသောကြောင့် လယ်ကွင်း
များတွင် ခလောက်ဖြင့် အမြဲစာခြောက်ရသည်။ ထိုပြင်ထို့အပြင် ကြက်
ငှက်မွေးမြူသူများ၏ ရန်သူတို့မှာ ကျီး၊ စွန်၊ သိမ်း စသော
ငှက်များဖြစ်သည်။
စာကြောင်း ၂၃၅ -
အမြောက်အမြား ရှိလေသည်။ ငှက်တို့ကို တမင်သက်သက်
အလှမွေးမြူသူတို့လည်း ရှိ၏။ ထိုပုဂ္ဂိုလ်တို့၏ ကျေးဇူးကြောင့်
ငှက်အကြောင်းကို စနစ်တကျ ကျွန်ုပ်တို့ သိရှိရပေသည်၊သိရှိရပေသည်။ ငှက်
တို့၏ သီချင်းသံနှင့် အရောင်အဆင်းတို့ကို စူးစမ်းလေ့လာခြင်း
အလုပ်သည် သဘာဝနှင့် နီးစပ်သော အလုပ်ဖြစ်၍ အလွန်စိတ်
စာကြောင်း ၂၄၃ -
နေထိုင်စေရန် ငှက်မွေးမြူသူတို့က ဖန်တီးပေးလေ့ရှိသည်။ ငှက်
သုတေသီတို့မှာ တောတောင်ရေမြေတို့ကိုလှည့်လည်၍ ငှက်တို့
၏ အမူအကျင့်ကို လေ့လာကြသည်၊လေ့လာကြသည်။
ငှက်အမျိုးအစားကိုလိုက်၍ ငှက်စားကျက် အမျိုးမျိုးရှိသည်။
အချို့ငှက်တို့သည် သစ်တော၊ ခြံကြီး၊ ဥယျာဉ်များကြီးထဲတွင်
စာကြောင်း ၂၅၃ -
ငှက်သုတေသီတို့၏ အလိုအားဖြင့် ငှက်မျိုးများကို ဒေသ
ခြောက်ပိုင်း ပိုင်း၍ တွေ့နိုင်သည်ဟု ဆိုကြသည်။ ထိုဒေသ
ခြောက်ပိုင်းမှာ (၁) နယူးဇီယန်၊နယူးဇီလန်၊ (၂) ဩစတြေးလျ၊
(၃) အပူပိုင်းဇုန်သစ်(တောင်အမေရိက)၊ (၄) အိန္ဒိယ၊ (၅) အာဖရိကနှင့် (၆) အာတိတ်ဇုန်ဟောင်း(မြောက်အမေရိက၊
ဥရောပနှင့်အာရှမြောက်ပိုင်း) ဟူ၍ ဖြစ်ကြသည်။ ငှက်မျိုး
အနည်းအငယ် တို့ကို ကမ္ဘာအရပ်ရပ်၌ အနှံ့အပြား တွေ့ရှိရ
သော်ငြားလည်း ငှက်မျိုးစိတ်နှင့် မျိုးရင်းပေါင်း မြောက်မြားစွာ
တို့ကိုမူ သူ့ဆိုင်ရာ ဒေသ၌သာ တွေ့ရှိနိုင်သည်။ ထိုကြောင့်ထို့ကြောင့် မြောက် အမေရိကတိုက်နှင့် တောင်အမေရိကတိုက်ရှိ ငှက်
တို့သည် မတူကြချေ။ ထိုအတူထို့အတူ အာဖရိကတိုက်ရှိ ငှက်တို့သည်
ဥရောပတိုက်ရှိ ငှက်တို့နှင့် ခြားနားသည်။ သို့သော် မြောက်
အမေရိကတိုက်နှင့် ဥရောပတိုက်ရှိ ငှက်တို့မှာ ဆင်တူဖြစ်
စာကြောင်း ၂၆၅ -
တစ်ကျွန်းတွင်ရှိသော ငှက်မျိုးသည် အခြားကျွန်းရှိငှက်နှင့်
မတူကွဲပြားသည်ကို တွေ့ရသည်။ ဖြစ်ရသည်မှာ အချို့ငှက်တို့
သည် ဩစတြေလျဩစတြေးလျ အစုထဲတွင် ပါဝင်၍ အချို့မှာ အိန္ဒိယအစု
ထဲတွင် ပါဝင်နေသောကြောင့် ဖြစ်သည်။ သာဓက ပြရသော်
ဗာလီကျွန်းနှင့် လွမ်းဗုတ်ကျွန်းတို့သည် တစ်ကျွန်းနှင့်တစ်ကျွန်း
စာကြောင်း ၂၇၃ -
လျှင် ထိုကျွန်းနှစ်ကျွန်းသည် ဘယ်သောအခါကမျှ တစပ်တည်း
မတည်ခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားသည်။ ထို နှစ်ကျွန်း၏ အကြားရှိ
နက်ရှိုင်းသော ရေလက်ကြားသည် ဩစတြေလျနှင့်ဩစတြေးလျနှင့် အာရှကို
ခွဲခြားပေးသော နယ်နိမိတ်ဖြစ်သည် ဟု ယူဆနိုင်သည်။ ဗာလီ
ကျွန်းသည် အာရှ၌ အပါအဝင် ဖြစ်သော်လည်း လွမ်းဗုတ်ကျွန်း
မှာ ဩစတြေးလီးယား၌ဩစတြေးလျ ၌ အပါအဝင် ဖြစ်သည်။
ငှက်တို့ နေရာပြောင်းရွှေ့တတ်ခြင်း
ငှက်တို့ကို ဒေသအလိုက် သတ်မှတ်ပေးရာ၌ ငှက်တို့
အသိုက်ဖွဲဲ့၍အသိုက်ဖွဲ့၍ သားမွေရာအရပ်ကို အခြေပြု၍ ငှက်၏ နေရင်း
ဇာတိကို သိရသည်။ သို့သော် ငှက်မျိုးစိတ်ပေါင်းများစွာတို့မှာ
ရာသီဥတုကိုလိုက်၍ တစ်နယ်မှတစ်နယ်သို့ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်
ကြသည်။ ဗြိတိန်တွင် အသိုက်ဖွဲဲ့၍အသိုက်ဖွဲ့၍ သားမွေးသောငှက်တို့သည်
အာဖရိကတိုက်သို့ပြောင်းရွှေ့၍ ဆောင်းခိုလေ့ရှိသည်။ ဗြိတိန်မှ
ပျံလွှားငှက်သည် ဆောင်းရာသီ၌ မိုင် ၅ဝဝဝ ဝေးသော
စာကြောင်း ၂၉၉ -
တို့သည် မြောက်ဘက်သို့ နေရာပြောင်း၍ တောင်ပိုင်းရှိ ငှက်
တို့သည် တောင်ဘက်သို့ နေရာပြောင်းကြသည်။ နွေးရာအရပ်
များသို့ ရွှေှု့ပြောင်းခြင်းပင်ရွှေ့ပြောင်းခြင်းပင် ဖြစ်၏။ နေရာပြောင်းရာ၌ ငှက်ဖို
တို့သည် ဦးစွာ ရွှေ့ပြောင်းကြသည်။ ငှက်ဖိုတို့က အသိုက်လုပ်
ရန် နေရာကောင်းကို ရှာဖွေပြီးလျှင် အပြိုင်အဆိုင် လုကြသော
စာကြောင်း ၃၂၀ -
တစ်ရာသီအတွင်း၌ပင် အဖော်အလဲလဲဖြင့် ပေါင်းဖက် ကြလေ
သည်။ အမေရိကတိုက် အပူပိုင်းဒေသများတွင် တွေ့ရသော
အန်နစ်ခေါ် ငှက်တစ်မျိုးသည် ငှက်မများစွာ ဥနိုင်ရန်ဥအုနိုင်ရန် အသိုက်
တစ်ခုတည်းကို ဝိုင်းဝန်းကူညီ ဆောက်လုပ်လျက် ပေါက်လာ
သမျှသော သားငယ်တို့ကိုလည်း အားလုံးဝိုင်း၍ စောင့်ရှောက်
စာကြောင်း ၃၂၉ -
လေအောင် ငှက်မများကို 'လူပျိုလှည့်'လေ့ ရှိကြသည်။ ထို
အချိန်အတောအတွင်း၌ ငှက်ဖိုများသည် သာယာသောအသံများ
ကျူးရင့်ခြင်းဖြင့်ဖြစ်စေ၊ အမွေးအတောင်များအမွှေးအတောင်များ အလှပြ၍ ဖြစ်စေ၊
ငှက်မများရှေ့တွင် သူ့ထက်ငါထင်ပေါ်ရအောင် အပြိုင်အဆိုင်
ပြုလုပ်တတ်ကြသဖြင့် ငှက်များ၏ အသံသာယာဆုံးနှင့် အမွေးအမွှေး
အတောင်များ အလှအပဆုံးအချိန် ဖြစ်ပေသည်။ သို့သော်
ငှက်တိုင်း ဘာသာသဘာဝ သီအိုသီဆို အော် မြည်ကြသည်
မဟုတ်ချေ။ ငှက်ကြီးဝံပိုနှင့် ငှက်ကျားတို့မှာ အရွယ်ကြီး
ရင့်လာသောအခါ အသံမမြည်နိုင်ကြရှာချေ။
စာကြောင်း ၃၄၉ -
ထိုလေအိတ်ကို ဖောင်းပွလာစေခြင်းဖြင့် အချိုးမကျသော
ကိုယ် ဟန်အမူအရာကို ဆောင်တတ်ကြသည်။ မိုးစွေငှက် ခေါ် [[ပျံလွှားငှက်]]
တို့သည် ငှက်မတို့ကို လေထဲတွင် ကျင်လျင်စွာကျင်လည်စွာ အမျိုးမျိုး ပျံ၍
ပြကြသည်။ ထိုငှက်များသည် အထက်သို့ လူတို့ မျက်ခြည်
ပြတ်လု ခမန်းအထိ ပျံတက်၍ အပေါ်တွင် ရစ်ဝဲကာ အသံ
စာကြောင်း ၃၆၄ -
 
 
ဩစတြေလျတိုက်နှင့်ဩစတြေးလျတိုက်နှင့် နယူးဂင်းနီကျွန်းတို့တွင် တွေ့ရှိ
ရသော ဗိုးဝါးငှက်မျိုးမှာကား မြေပြင်ပေါ်တွင် သစ်ခက်များ
ဖြင့် အဆောက်အအုံကလေးများ ပြုလုပ်ကြ၍ ယင်းတို့ကို
စာကြောင်း ၃၇၄ -
အခန်းများတွင် ဝင်ချည်ထွက်ချည်နှင့် နေတတ်ကြသည်။ အချို့
ဗိုးဝါးငှက်တို့ကလည်း အဆောက်အအုံကို အရောင်တောက်
ပြောင်နေသော ငှက်မွေး၊ငှက်မွှေး၊ ငှက်တောင်များ၊ လိပ်ပြာကောင်များ
နှင့် ပိုးမွှားများဖြင့် မွမ်းမံထားတတ်ကြသည်။ ထိုအဆောက်
အအုံများကို တန်ဆာဆင်ထားသည့် သစ်သီး၊ ပန်းပွင့်ကဲ့သို့
စာကြောင်း ၃၈၆ -
လူတို့တွင် ထိုကဲ့သို့သော အစိတ်အပိုင်းတည်ရာနှင့် ကွာခြား
သည်။ လူတို့တွင် လေပြွန်အထက်ဖျား၌ သံစုံထွက်နိုင်သည့်
အကြောစုများ တည်ရှိသောလည်းတည်ရှိသော်လည်း ငှက်များ၌မူ အသံထွက်
အမြှေးများမှာ လေပြွန်၏ အောက်စွန်းတွင် တည်ရှိသည်။
ထိုအမြှေးစု အသွင်အပြင်နှင့် အမြှေးစုကို ချုပ်တည်းထားသော
စာကြောင်း ၄၀၃ -
== [[ငှက်၏ အသိုက်]] ==
ငှက်တို့သည် တွားသွားသတ္တဝါအဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲလာခါ
စတွင် လိပ်နှင့် ဖွတ်တို့ကဲ့သို့ ဥကို မြေပြင်၌ဥ၍မြေပြင်၌အု၍ သဲဖုံး၍
ဖြစ်စေ၊ သစ်ခေါင်းတွင်ထည့်၍ဖြစ်စေ ထားကြသည်ဟု အဆို
ရှိသည်။ သို့သော် သွေးအေးသတ္တဝါမှ သွေးနွေးသတ္တဝါ အဖြစ်
စာကြောင်း ၄၁၁ -
သည်။ နောင်အခါ၌ ဥများမြေကြီးပေါ်တွင် လိမ့်မသွားစေရန်
မြေကိုယက်ဖော်၍၎င်း၊ မြေချိုင်တွင်း၌ သစ်ခက်သစ်ရွက်ဖို့၍
၎င်း အသိုက်လုပ်ပြီးမှ ဥတတ်ကြသည်။ဥအုတတ်ကြသည်။ တစ်ဖန်မြေကြီးသည်
အပူအအေး အစိုအခြောက်ဟူ၍ ခဏခဏ ပြောင်းလဲတတ်
သောကြောင့်တစ်ကြောင်း၊ ကုန်းသတ္တဝါများက အန္တရာယ်ပေး
စာကြောင်း ၄၂၈ -
အရပ်ကို ရွေးသည်။ ငှက်မသည် အသိုက်လုပ်ရန်နေရာ
အတိ အကျကို ရွေးသည်။ ထိုနောက် ငှက်ဖိုနှင့် ငှက်မတို့သည်
အသိုက် လုပ်ရန် မြက်၊ သစ်ရွက်၊ သစ်ကိုင်း အမွေးအတောင်၊အမွှေးအတောင်၊
ကျူပင်၊ ကျူရိုး စသည်တို့ကို ရပ်ဝေးရပ်နီးမှ လိုက်လံ၍
စုဆောင်းသည်။ ငှက်မအသိုက်ဖွဲ့သည့်အခါ
စာကြောင်း ၄၄၁ -
ဥများကို ထင်ရှားစွာ မမြင်နိုင်စေရန် ဖြစ်ကောင်းဖြစ်ပေမည်။
ပုံစံပြရလျှင် သစ်တောက်ငှက်နှင့် ပိန်ညင်းငှက်တို့သည် မှောင်
မည်းနေသည့် သစ်ခေါင်းများအတွင်း၌ အစဉ် ဥလေ့ရှိသဖြင့်ဥအုလေ့ရှိသဖြင့်
ဥများကို အရောင်ဖြင့် ဖျောက်ထားရန် မလိုသောကြောင့်
ထိုငှက်တို့၏ ဥများမှာ ဆွတ်ဆွတ်ဖြူနေသည်။ ငှက်တလိုင်းနှင့်
မြစ်တွေးခေါ် ဇင်ရော်ငှက်ငယ်မျိုးတို့သည် အသိုက်အအုံမရှိဘဲ
မြေပြင်ပေါ်၌ လွတ်လပ်စွာ ဥချထားတတ်ကြသဖြင့်ဥအုချထားတတ်ကြသဖြင့် ထိုငှက်
တို့၏ ဥများသည် မြေကြီးရောင် သို့မဟုတ် ကျောက်စရစ်ခဲ
ရောင်နှင့် ထပ်တူထပ်မျှ ဖြစ်နေရာ ရုတ်တရက် တွေ့နိုင်ရန်
ခဲယဉ်းလှသည်။ အသိုက်များအတွင်း၌ ဥထားသောငှက်ဥတို့မှာအုထားသောငှက်ဥတို့မှာ
များသောအားဖြင့် အဖြူရောင်နှင့်ဖြစ်စေ၊ မြေကြီးရောင် ဖျော့
ဖျော့နှင့်ဖြစ်စေ ထင်ရှားပေါ်လွင်သော အဆင်းအရောင်များ
စာကြောင်း ၄၅၄ -
 
 
ငှက်တို့သည် တစ်နေ့လျှင် ဥတစ်လုံးကျ ဥစမြဲဖြစ်သည်။ဥအုစမြဲဖြစ်သည်။
ဤသို့လျှင် ငှက်မျိုးအလိုက် ဥရသော အရေအတွက်ပြည့်သည်
အထိ အုလေ့ရှိသည်။ သို့ရာတွင် ဥများနှင့် ထိုဥများမှ ပေါက်
စာကြောင်း ၄၆၀ -
အန္တရာယ်အနည်းအများကိုလိုက်၍ အရေအတွက်မှာ တစ်သမတ်
တည်း မရှိတတ်ချေ။ အလွန်မြင့်မားသော ကျောက်တောင်
စောက်များတွင် ဥလေ့ရှိကြသည့်ဥအုလေ့ရှိကြသည့် ပင်လယ်ငှက်များစွာတို့သည်
တစ်မြုံတွင် တစ်လုံးချင်းသာ ဥလေ့ရှိကြ၍အုလေ့ရှိကြ၍ လူတို့ လိုက်လံ
ပစ်ခတ်လေ့ရှိသော ရေကြက်ကဲ့သို့ ငှက်မျိုးတို့တွင် ဖျက်ဆီး
မည့် ရန်သူပေါများသဖြင့် တစ်မြုံလျှင် ဥပေါင်း ၁ဝ လုံးမှ
အလုံး ၂ဝ အထိ ဥတတ်ကြသည်။ဥအုတတ်ကြသည်။ ငှက်များစွာတို့တွင်
တစ်မြုံလျှင် ဥ ၃ လုံးမှ ၅ လုံးအထိ ဥတတ်ကြသည်။ဥအုတတ်ကြသည်။
ငှက်တို့၏ ဥအရွယ်အစားမှာ ပဲစေ့ထက်ယောင်ယောင်မျှ
ကြီးသော ပိတုန်းငှက်ဥအရွယ်မှသည် အချင်းအားဖြင့် ၅
စာကြောင်း ၅၁၂ -
သည်နှင့် တစ်ပြိုင်နက် ဟိုဟိုသည်သည် ပြေးလွှားသွားနိုင်ကြ
သည်။ ပထမငှက်မျိုး၌ အကောင်ပေါက်စတွင် မျက်စိမပွင့်
သေးချေ။ ကိုယ်ပေါ်၌ အမွေးနုပါးပါးသာရှိသည်။အမွှေးနုပါးပါးသာရှိသည်။ ထိုငှက်မျိုး
မွေးဖွားရာ အသိုက်မှာ ခိုင်ခံ့လုံခြုံအောင်ဖွဲ့ထားရသော အသိုက်
များဖြစ်သည်။ မြေပြင်၌ အသိုက်လုပ်တတ်သော မိုးစွေငှက်၏
စာကြောင်း ၅၅၇ -
 
== ငှက်အမွေးအတောင် ==
ငှက်ပေါက်စတို့၌ ကျောပြင်နှင့် ဦးခေါင်းထိပ်တွင် မွေးနုမွှေးနု
များ ပါလာတတ်ကြသည်။ သို့သော် [[ပိန်ညင်းငှက်]]နှင့် ပျံလွှား
ပေါက်စတို့မှာ ဦးပြည်းများသာ ဖြစ်သည်။ ငှက်တို့သည် ၇
ရက်မှ ၁ဝ ရက်အတွင်း အမွေးအတောင်အမွှေးအတောင် စုံတတ်သည်။ ၁ဝ
ရက်မှ ၁၄ ရက်အတွင်း ပျံသန်းတတ်လာသည်။ [[လင်းတ]]နှင့်
ပင်လယ်ဇင်ရော်ငှက်တို့ကား တစ်နှစ်သားရှိမှ ပျံနိုင်ကြ၏။
ငှက်မွေးများကိုငှက်မွှေးများကို သုံးစားခွဲခြားပေးနိုင်သည်။ ပထမမှာ သား
ရေပေါ်တွင် ကပ်၍ပေါက်သော မွေးနုများဖြစ်သည်။မွှေးနုများဖြစ်သည်။ ထိုမွေးနုထိုမွှေးနု
များမှာ အချမ်းလုံစေသော မွေးနုများဖြစ်တည်း။မွှေးနုများဖြစ်တည်း။ ထိုမွေးနုထိုမွှေးနု
အပေါ်ထပ်တွင် မိုးရေခံငှက်မွေးများမိုးရေခံငှက်မွှေးများ ဒုတိယအထပ်အနေနှင့်
ပေါက်နေသည်။ တောင်ပံနှင့် အမြီးတို့တွင်ကား တတိယ
အမျိုးအစားဖြစ်သော ငှက်တောင်များဖြစ်သည်။ ထိုငှက်တောင်
စာကြောင်း ၅၇၂ -
 
 
== ငှက်မွှေးလဲခြင်း ==
== ငှက်မွေးလဲခြင်း ==
ငှက်တို့သည် တနှစ်လျှင် နှစ်ကြိမ် အမွေးအတောင်လဲကြအမွှေးအတောင်လဲကြ
သည်။ နွေဦးပေါက်၌တစ်ကြိမ်၊ ဆောင်းဦးပေါက်၌တစ်ကြိမ်
အမွေးလဲတတ်သည်။အမွှေးလဲတတ်သည်။ ဤသို့ အမွေးလဲသည်မှာအမွှေးလဲသည်မှာ အစီအစဉ်
ရှိသည်။ ဦးစွာ၌ အတွင်းကျသောအမွေးကိုအတွင်းကျသောအမွှေးကို ပထမလဲသည်။ ထို
အမွေးတစ်ဝက်ခန့်ရှည်သောအခါအမွှေးတစ်ဝက်ခန့်ရှည်သောအခါ ပြင်ဖက်ကျသော အမွေးအမွှေး
ကျွတ်လေသည်။ အမွေးကျွတ်၍အမွှေးကျွတ်၍ တစ်ဝက်ခန့်ပြန်ရှည်လာလျှင်
ထိုထက်ပြင်ဖက်ကျသော အမွေးသည်အမွှေးသည် ကျွတ်ပြန်သည်။ ဤအစီ
အစဉ်အတိုင်း အမွေးလဲသည့်အမွှေးလဲသည့် တောဘဲ စသည့်ငှက်တို့သည်
တစ်ခါတစ်ရံမျှသာ တောင်ပံကိုအသုံးပြု၍ ပျံသန်းကြသည်။
ထိုငှက်မျိုး၌ အမွေးလဲသည့်အခါအမွှေးလဲသည့်အခါ တစ်ကြိမ်တည်းနှင့် အပြီးလဲ
တတ်ကြသည်။ နွေဥတု အမွေးလဲချိန်၌အမွှေးလဲချိန်၌ ငှက်တို့သည် တွေ့နေ
မြင်နေကျ နေရာတွင် မတွေ့မမြင်ရတော့ချေ။ တစ်နေရာရာတွင်
ပုန်းအောင်းနေလေ့ရှိသည်။
 
== ငှက်၏ အသွေးအရောင် ==
အချို့ငှက်တို့သည် အမွေးအတောင်အမွှေးအတောင် မလဲကြဘဲ အရောင်
အသွေး ပြောင်းတတ်ကြသည်။ ဆောင်းဥတု၌ ဘလက်ဗတ်ခေါ်
ငှက်မည်းတို့၏ အမွေးအတောင်မှာအမွှေးအတောင်မှာ သံချေးရောင် ဖြစ်သည်။
နွေးဦးပေါက်သို့ ရောက်သော် တဖြည်းဖြည်း ညိုမှောင်လာ၍
ဥဥချိန်တွင် ပိတုန်းရောင်ကဲ့သို့ နက်ပြောင်ပြောင် ဖြစ်လာ
သည်။
 
ငှက်မွေးတွင်ငှက်မွှေးတွင် အရောင်ဆဲလ်များ၏ အခြေခံအရောင်မှာ
အမည်း၊ အညို၊ အနီနှင့်အဝါသာ ဖြစ်သည်။ သို့သော်
အာဖရိကတိုက်၌ တွေ့ရသော ငှက်တို့တွင် အစိမ်းရောင်ရှိသည်။
သို့သော် အစိမ်းရောင်၊ အပြာရောင် စသည်တို့မှာ အရောင်ဆဲအရောင်ဆဲလ်
ကြောင့် ဖြစ်ပေါ်ခြင်းမဟုတ်၊ အမွေးအတောင်တို့ကိုအမွှေးအတောင်တို့ကို အလင်း
ရောင် လာဟပ်ရာမှ ထွက်ပေါ်လာသည့် အရောင်များသာ ဖြစ်
သည်။ တစ်ခါတစ်ရံ အရောင်ဆဲမဲ့သော ငှက်မျိုးကိုလည်း
"https://my.wikipedia.org/wiki/ငှက်" မှ ရယူရန်