မြစ်ကြီးနားခရိုင်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

No edit summary
စာကြောင်း ၁ -
မြစ်ကြီးနားခရိုင် ။ ။
နာမည်ကျော် ကျောက်စိမ်းနှင့် ပယင်းရတနာများ
ထွက်ရာ ဒေသဖြစ်သော မြစ်ကြီးနား ခရိုင်င်သည်ခရိုင်သည် မြန်မာနိုင်၏မြန်မာနိုင်ငံ၏
မြေက်ဖက် အစွန်ဆုံးခရိုင်ဖြစ်၍ ကချင်ပြည်နယ်တွင်ပါဝင်လျက်
အကျယ်အဝန်းမှာ ၁၉၇၆၂၁၉,၇၆၂ စတုရန်းမိုင် ဖြစ်သည်။ ခရိုင်၏
နယ်နိမိတ်မှာ မြောက်ဖက်နှင့်မြောက်ဘက်နှင့် အရှေ့ဖက်တို့တွင်အရှေ့ဘက်တို့တွင် တရုတ်နိုင်ငံ၊
အနောက်ဖက်တွင်အနောက်ဘက်တွင် အိန္ဒိယနိုင်ငံနှင့် နာဂတောင်တန်းခရိုင်နှင့်
တောင်ဖက်တွင်တောင်ဘက်တွင် ဗန်းမော်ခရိုင်တို့ ဝန်းရံ တည်ရှိသည်။
ခရိုင်၏ မြောက်ဖက်အစွန်မြောက်ဘက်အစွန် ဒေသမှာ ဧရာဝတီမြစ်နှင့်
ချင်းတွင်းမြစ်တို့ မြစ်ဖျားခံရာဒေသ ဖြစ်သည်။ အရှေ့ဖက်အရှေ့ဘက်
ပိုင်းတွင် ဧရာဝတီမြစ် ဖြစ်ပေါ်စေသည့် မေခနှင့် မလိခ
မြစ်တို့သည်လည်းကောင်း၊ အနောက်ဖက်တွင်အနောက်ဘက်တွင် ချင်းတွင်းမြစ်နှင့်
ယင်း၏ လက်တက်ဖြစ်သော ဥရုချောင်းတို့သည်
လည်းကောင်း၊ မြောက်ဖက်မှမြောက်ဘက်မှ တောင်ဖက်သို့တောင်ဘက်သို့ စီးဆင်းလာကြ
သည် ။သည်။ နမ့်တပက် ချောင်းသည် အရှေ့ဖက်တွင်အရှေ့ဘက်တွင်
မြစ်ဖျားခံ၍ လည်းကောင်း၊ မိုးကောင်းချောင်းနှင့်
ကောက်ကွေ့ချောင်းတို့သည် အနောက်ဖက်တွင်အနောက်ဘက်တွင် မြစ်ဖျားခံ၍
လည်းကောင်း၊ ဧရာဝတီမြစ်အတွင်း စီးဝင်ကြသည်။
ထိုသို့သော်ထိုသို့ မြစ်ချောင်းများ ဖြတ်သန်းစီးဆင်းရာ
တလျှောက်တို့မှလွဲ၍ မြစ်ကြီးနား ခရိုင်သည် တောင်ထွတ်
တောင်ကမ်းပါးကြီးများ၊ လျှိုကြီး မြောင်ကြီးများဖြင့်
စာကြောင်း ၂၉ -
ခရိုင်အတွင်း ဇွန်လမှစ၍ အောက်တိုဘာလအထိ
မိုးသည်းထန်စွာ ရွာသွန်းသည်။ ပျမ်းမျှ မိုးရေချိန်မှာ
တစ်နှစ်လျှင် လက်မ၈ဝလက်မ ၈ဝ ဖြစ်၍ မြောက်ဖက်ပိုင်းမြောက်ဘက်ပိုင်း
အချို့ဒေသများတွင် တစ်နှစ်လျှင် လက်မ ၁၆ဝ အထိ
ရွာသွန်းလေသည်။ နိုဝင်ဘာလမှ ဖေဖော်ဝါရီလအထိ
စာကြောင်း ၄၂ -
ခရိုင်အတွင်း မှီတင်းနေထိုင်ကြသော လူများစုသည် လယ်ယာ
ခြံမြေ တည်ထောင်စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့် အသက်မွေးမြူကြသော
တောင်သူလယ်သမားများသာ ဖြစ်၏။ စိုက်ပျိုးပျိုးလုပ်ကိုင်သောစိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်သော
မြေဧကပေါင်းမှာ ၁၇၅၉၅၄၁၇၅,၉၅၄ ဧက ဖြစ်သည်။ မြေပြန့်
ဒေသများတွင် စပါး၊ မြေပဲ၊ ကြံ စသည်တို့စိုက်ပျိုး၍
တောင်တန်းဒေသများတွင် တောင်ယာခုတ်ကာ တောင်ယာစပါး၊
နှမ်း၊ ပဲ၊ ပြောင်း၊ ပိန်းဥ စသည်တို့ကို စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်သည်။
မြေပြန့်ဒေသရှိ လယ်မြေများတွင် မျိုးကောင်းမျိုးသန့်များ ပိုမို
တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးခြင်း၊ မြေ0x100သဇာမြေဩဇာ သုံးစွဲခြင်း၊ ပိုမးမွှားရောဂါပိုမွှားရောဂါ
နှိမ်နင်းပေးခြင်းတို့ဖြင့် စပါးပိုမိုထွက်ရှိရေးကို ဆောင်ရွက်လျက်
ရှိသည်။ တောင်ယာ ခုတ်လုပ် စိုက်ပျိုးရာတွင်လည်း
စာကြောင်း ၅၇ -
အခြားအဖိုးတန် ဘယဆေးပင်များကိုပါ စိုက်ပျိုးနိုင်အောင်
ကူညီအားပေးလျက် ရှိသည်။ မြစ်ကြီးနားခရိုင်၌ ၁၉၆၁ -
၆၂၃ မိုးရာသီတွင် မိုးမြေပဲ ၃၅ယ ၉၃၇ ဧကစိုက်ပျိုးခဲ့၍၊ ၁၉၆၂ -
၆၃ ဆောင်းရာသီ၌ ဧကပေါင်း ၃ယ ၅ဝဝ တိုးချဲ့ စိုက်ပျိုး
ခဲ့သည်။ မြစ်ကြီးနားခရိုင်တွင် ကြံစိုက်ပျိုးသော ဧကပေါင်းမှာ
၁၁ယ ၃၆၂ ဖြစ်သည်။ အဓိကအားဖြင့် ကချင်ပြည်နယ်တွင်
စိုက်ပျိုးသော ကြံပင်များသည် နမ္မတီး၊ ဆားမှော်စသည့်
သကြားသက်များ၌သကြားစက်များ၌ သကြားထုတ်လုပ်ရန်အတွက်ဖြစ်သည်။
၁၉၆၁ - ၆၂ ခုနှစ်တွင် မမ္မတီးနမ္မတီး သကြားစက်မှ သကြားတန်ချိန်
၁ယ ဝ၄၁ယ ၉၄ဝ ထွက်ရှိခဲ့၏။
မြစ်ကြီးနားခရိုင်အတွင်း ပယင်းကို ဟူးကောင်းမြေပြန့်နှင့်
စာကြောင်း ၇၀ -
စသည်တို့တွင် ရှိသည်။
မြစ်ကြီးနားမြို့မှာ မန္တလေးမြို့နှင့်မီးရထားလမ်း မိုင်ပေါင်း
၃၃၇ မိုင် ဝေးကွာ၍၊ မီးသဘေ‡ာများမီးသင်္ဘောများ အမြဲတစေ သွားလာ
ဝင်ထွက်နေသော မြို့ဖြစ်သည်။ မြစ်ကြီးနားမှ ဆင်ဘိုသို့
သဘေ‡ာဖြင့်သင်္ဘောဖြင့် သွားလာနိုင်၏။ မြစ်ကြီးနားနှင့် ပူတာအိုမြို့များ
တွင် လေဆိပ်များရှိသည်။ ရေလမ်း လေလမ်းများအပြင်
အရေးကြီးသော တောင်ကြားလမ်းများလည်း ရှိသည် ။ မြစ်ကြီး
နားမှ မိုးကောင်း၊ မိုင်းကွမ်းတို့ကို ဖြစ်၍ဖြတ်၍ အိန္ဒိယနိုင်ငံအတွင်းရှိ
လီဒိုမြို့သို့လည်းကောင်း၊ မြစ်ကြီးနားမှ ဆွန်ပရာဘုံကို ဖြတ်၍
ပူတာအိုသို့ လည်းကောင်း တောင်ကြားလမ်းများရှိသည်။
စာကြောင်း ၈၇ -
မြစ်ကြီးနား ခရိုင်အတွင်းရှိ ထင်ရှားသော မြို့များမှာ
ခရိုင် ရုံးစိုက်မြို့လည်းဖြစ်သော မြစ်ကြီးနား၊ မိုးကောင်း၊
မိုးည|င်း၊မိုးညှင်း၊ ကာမိုင်း၊ ဆဒုံး၊ ပူတာအိုနှင့် ဆွန်ပရာဘုံ
စသည်တို့ဖြစ်သည်။
<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၉)</ref>