မြန်မာနိုင်ငံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး →‎အကျယ်အဝန်း
အရေးမကြီး →‎ပထဝီ​အနေအထား
စာကြောင်း ၂၈၉ -
မြောက်​ဘက်​တွင် [[တရုတ်​နိုင်ငံ]]၏ ဟန်​တွမ့်​ရိုးမ​တောင်တန်း​ဖြင့် ထိ​စပ်​လျက်​ရှိ​သည်။ [[ကချင်ပြည်နယ်]]ရှိ [[ခါ​ကာ​ဘို​ရာ​ဇီ]]တောင်ထိပ်​သည် ၅​၈⁠၈​၁ မီ​တာ (၁​၉​၂​၉​၅ ပေ) မြင့်​ပြီး မြန်မာ​နိုင်ငံ​တွင် အမြင့်​ဆုံး​တောင်ထိပ်​ဖြစ်​သည်။<ref>{{cite book | editor = Dr. Patrick Hesp et al. | year=2000 | title=Geographica’s World Reference | publisher =Random House Australia | pages =738, 741}}</ref> မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဟိမဝန္တာ​တောင်​မ​ကြီး​၏ မြောက်​မှ တောင်​သို့ ဖြာ​ဆင်း​လာ​သော တောင်တန်း​ကြီး​သုံး​ခု​ရှိ​ရာ​ယင်း​တို့​မှာ [[ရခိုင်​ရိုးမ]]၊ ပဲခူး​ရိုးမ​နှင့် ရှမ်း​ကုန်း​ပြင်​မြင့်​တို့​ဖြစ်​ကြ​လေ​သည်။<ref name="myathan">{{cite book | first=Mya | last=Than | year=2005 | title=Myanmar in ASEAN: Regional Co-operation Experience | id=ISBN 981-230-210-7}}</ref> ဤတောင်တန်းကြီးများက မြစ်​ကြီး​သုံး​သွယ်​ဖြစ်​သော [[ဧရာဝတီ​မြစ်]]၊ [[သံလွင်​မြစ်]]နှင့် [[စစ်​တောင်း​မြစ်]]တို့​ကို​ပိုင်းခြား​ထား​သည်။<ref name="myatthein"/> ဧရာဝတီ​မြစ်​သည် မြန်​မာ့ အရှည်​ဆုံး​မြစ်​ဖြစ်​ပြီး ၂​၁​၇​ဝ ကီ​လို​မီ​တာ (၁​၃​၄​၈ မိုင်‌) နီးပါး​ရှည်လျား​ပြီး [[မုတ္တ​မ​ပင်လယ်]]ကွေ့​အတွင်း​သို့ စီး​ဝင်​သွား​သည်။ တောင်​စဉ်​တောင်တန်း​ကြီး​အကြား​တွင် မြေဩဇာ​ကောင်းမွန်​သော လွင်ပြင်​ကျယ်​ကြီး​များ တည်​ရှိ​လေ​သည်။<ref name="myathan"/> မြန်မာ​နိုင်ငံ​၏ လူ​ဦးရေ​အများ​စု​မှာ ရခိုင်​ရိုးမ​တောင်တန်း​နှင့် ရှမ်း​ကုန်း​ပြင်​မြင့်​ကြား​တွင် ရှိ​သည့် ဧရာဝတီ​မြစ်​ဝှမ်း​ဒေသ​တ​လျှောက် နေထိုင်​ကြ​သည်။
 
မြန်မာ​နိုင်ငံ​သည် များ​သော​အား​ဖြင့် ဥတ္တရယဉ်​စွန်း​တန်း​နှင့် အီ​ကွေ​တာ​အကြား​တွင် ကျ​ရောက်​တည်​ရှိ​သည်။ မြန်မာ​နိုင်ငံ​သည် အာ​ရှ​ဒေသ​၏ မှတ်​သုံ​ရပ်​ဝန်း​ဒေသ​တွင် ကျ​ရောက်​ပြီး ၄င်း​၏ ကမ်း​ရိုး​တန်း​ဒေသ​များ​ရ​ရှိ​သော မိုး​ရေ​ချိန်​မှာ နှစ်စဉ် ၅​ဝ⁠ဝ​ဝ မမ (၁​၉​၇ လက်မ) ရှိ​သည်။ မြစ်​ဝ​ကျန်း?ပေါ်​ဒေသ​တွင်မြစ်​ဝ​ကျွန်းပေါ်​ဒေသ​တွင် နှစ်စဉ်​မိုး​ရေ​ချိန်​မှာ ၂​၅​ဝ​ဝ မမ (၉​၈ လက်မ) ဖြစ်​ပြီး၊ မြန်မာ​နိုင်ငံ​အလယ်​ပိုင်း​တွင် တည်​ရှိ​သော မိုး​နည်း​ရပ်​ဝန်း​ဒေသ​တွင် နှစ်စဉ်​မိုး​ရေ​ချိန် ၁​၀⁠၀​၀ မမ (၃​၉ လက်မ) ထက်​နည်း​လေ​သည်။ မြောက်​ဘက်​ဒေသ​များ​သည် အအေး​ဆုံး​ဖြစ်​ပြီး ပျမ်းမျှ​အပူ​အချိန် ၂​၁ ဒီ​ဂ​ရီ​စင်​တီ​ဂရိတ် (၇​၀ ဒီ​ဂ​ရီ ဖာ​ရင်​ဟိုက်) ရှိ​လေ​သည်။ ကမ်း​ရိုး​တန်း​နှင့် မြစ်​ကျွန်းပေါ်​ဒေသ​များ​၏မြစ်ဝ​ကျွန်းပေါ်​ဒေသ​များ​၏ ပျမ်းမျှ​အပူ​ချိန်​မှာ ပျမ်းမျှ ၃​၂ ဒီ​ဂ​ရီ​စင်​တီ​ဂရိတ် (၉​ဝ ဒီ​ဂ​ရီ​ဖာ​ရင်​ဟိုက်) ရှိ​လေ​သည်။<ref name="myatthein"/>
 
မြန်မာ​နိုင်ငံ​၏ စီးပွား​ရေး​တိုးတက်​မှု​နှုန်း​နှေး​ကွေး​ခြင်း​သည် ၄င်း​၏ သ​ဘာ​ဝ​ပတ်ဝန်းကျင်​နှင့် ဂေ​ဟ​စနစ်​တို့​အား ထိန်းသိမ်း​ပေး​ရာ​ရောက်​ခဲ့​သည်။<ref name="BRMLIB">{{cite web |url=http://www.burmalibrary.org/reg.burma/archives/199909/msg00690.html |title=Myanmar’s Forest Law and Rules |publisher=BurmaLibrary.org |accessdate=2006-07-15}}</ref> သစ်တောအုပ်ကြီး​များ ထူထပ်​သိပ်သည်း​သည့် အမြဲ​စိမ်း​သစ်တော​များ​နှင့် ကျွန်း​တောကြီး​များ​သည် အောက်​မြန်မာ​နိုင်ငံ​၏ ၄​၉ ရာ​ခိုင်​နှုန်း ‌ကျော်​သော ဧ​ရိ​ယာ​ကို ဖုံးလွှမ်း​လျက်​ရှိ​သည်။ ဤ​ဒေသ​တွင် အလေ့​ကျ​ပေါက်ရောက်​သော အပင်​များ​တွင် ကြက်ပေါင်​စေး​ပင်၊ [[ရှား|ရှား​ပင်]]၊ [[ပျဉ်းကတိုး|ပျဉ်းကတိုး​ပင်]]၊ လ​မု​တော၊ [[အုန်း|အုန်း​ပင်]]နှင့် [[ကွမ်းသီး|ကွမ်းသီး​ပင်]]များ ပါဝင်​လေ​သည်။ မြောက်​ဘက်​ကုန်း​မြင့်​ဒေသ​များ​တွင် ဝက်သစ်ချ​ပင်၊ ထင်း​ရှူး​ပင်၊ [[‌ဇလပ်|ဇလပ်​ပင်]]မျိုး​စုံ​တို့​ပေါက်ရောက်​ကြ​သည်။ ကမ်း​ရိုး​တန်း တစ်​လျှောက်​တွင်​လည်း အပူ​ပိုင်း​ဒေသ​သစ်သီးဝလံ​မျိုး​စုံ​ပေါက်ရောက်​ကြ​သည်။<ref name="BRMLIB"/> မိုး​နည်း​ရပ်​ဝန်း​ဒေသ​တွင် မူ​အပင်​များ​မှာ ကြဲ​ပြီး​လှီ​ကြ​သည်။
 
တောင်​တွင်း​သားရဲ[[တိရစ္ဆာန်]]များ[[အနက်​ကျား]]နှင့် [[ကျားသစ်]]တို့​သည် မြန်မာ​နိုင်ငံ​တွင် တွေ့​ရတတ်​လေ့​ရှိ​သည်။ အထက်​မြန်မာ​နိုင်ငံ​တွင် ကြံ့၊ [[ကျွဲ|ကျွဲ​ရိုင်း]]၊ [[တောဝက်]]၊ [[သမင်]]၊ [[ဒရယ်]]နှင့် [[ဆင်]]များ​ကို တွေ့​နိုင်​ပြီး ဆင်​များ​ကို ယဉ်​အောင်​မွေး​ယူ​၍ သစ်​လုပ်​ငန်း​များ​တွင် ခိုင်း​စေ​အသုံး​ချ​ကြ​သည်။ သေး​ငယ်​သော [[နို့တိုက်​သတ္တဝါ]]များ​မှာ​လည်း ပေါများ​လှ​ပြီး​မျောက်​လွှဲကျော်​နှင့် မျောက်​များ​မှ​အစ​ရှူး​ပျံ​နှင့် ကြံ့​သူတော်​များ​အဆုံး​တွေ့​မြင်​ရ​သည်။ ငှက်​မျိုး​စုစုပေါင်း ၈​၀⁠၀ ကျော်​ခန့်​တွင် [[ကြက်တူရွေး]]၊ [[ရစ်]]၊ ဥဒေါင်း၊ [[ကျီးကန်း]]၊ [[င​ဟစ်]]နှင့် [[စပါး​ခင်း​ငှက်]]များ ပါဝင်​ပါ​သည်။ တွား​သွား​သတ္တဝါ​တွင်​မူ​မိ​ချောင်း၊တွား​သွား​သတ္တဝါ​တွင်​မူ ​မိ​ချောင်း၊ တောက်တဲ့၊ ‌မြွေဟောက်၊ စပါးကြီး​မြွေ​နှင့် လိပ်​တို့​ကို ပါ​တွေ့​ရှိ​နိုင်​သည်။ ရေချို​ငါး​မျိုး​စုပေါင်း​ရာ​နှင့်ရေချို​ငါး​မျိုး​စုပေါင်း​ ရာ​နှင့်ချီ​၍ တွေ့​မြင်​ရ​ပြီး​ ချီ​၍လွန်စွာ​မှ တွေ့​မြင်​ရ​ပြီး​လွန်စွာ​မှပေါများ​ကာ ပေါများ​ကာ​အရေး​အပါ​သည့်​အရေး​ပါ​သည့် အစာ​အဟာ​ရ ရင်း​မြစ်​လည်း ဖြစ်​သည်။<ref name="MNET">[http://www.myanmars.net/myanmar-culture/myanmar-flora-fauna.htm "Flora and Fauna" at Myanmars.net]</ref>
 
== စီးပွားရေး ==