ထန်းပင်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး r2.7.2+) (ရိုဘော့က တည်းဖြတ်နေသည် - hr:Palmovke
No edit summary
စာကြောင်း ၂၁ -
}}
ရုက္ခဗေဒအလိုအားဖြင့် ထန်းပင်များသည် 'ပါလမေစီအီး'
သို့မဟုတ် 'ပါမီ' မျိုးရင်းတွင်ပါဝင်သည်။ ထိုမျိုးရင်း၌ အုန်းပင်၊
ထန်းပင်၊ ကွမ်းသီးပင်၊ ဓနိပင်၊ ပေပင်၊ စလူပင်၊
စွန်ပလွံပင်၊ ဆတ်သွား ဖူးပင်မှစ၍ အပင်မျိုးပေါင်း ၁၅ဝဝ
စာကြောင်း ၃၄ -
ကန္တာရများ၌သာ ပေါက်ရောက်ကြသည်။
အများအားဖြင့် ထန်းနှင်း ထန်းမျိုးဝင်အပင်များသည်
ပင်စည်ရှည်မျောမျောရှိ၏။ပင်စည် ရှည်မျောမျောရှိ၏။ အပင်၏အမြင့်မှာ ပေ ၁ဝဝ သော်
၎င်း၊ ထိုမျှမကလည်း ရှိနိုင်သည်။ အကိုင်းအခက်အလက်များ
ဖြာထွက်ခြင်းမရှိဘဲ၊ အပင်ထိပ်၌သာ အကိုင်းအရွက်များ စု၍
စာကြောင်း ၅၄ -
ပေါက်သည်။ တနင်္သာရီကမ်းရိုး တန်းသစ်တောများ၌ အရိုင်း
ပေါက်နေသော ထန်းပင်များကို တွေ့နိုင်သည်။ ထိုထန်း၏
ရုက္ခဗေဒအမည်မှာ 'ဗိုရက်စပ် ဖလက်ဗဲလီဖား' ဖြစ်၏။ ပင်စည်
သည် ဖြောင့်တန်း၍ မြင့်မားသည်။ အရွက်သည် ယပ်တောင်ပုံ
ရှိ၏။ သာမန်အားဖြင့် အမြင့် ပေ ၄ဝ မှ ပေ ၆ဝ အထိရှိ၏။
စာကြောင်း ၆၀ -
၁ဝဝ အထိပင် ရှိကြသည်။ ပင်စည်၌ အရွက်ဟောင်းများ ကြွေ
ကျသွားရာမှ ထင်ကျန်ခဲ့သော အရစ်များရှိ၏။ အပင်ရင်း၌
အမြစ်များပေါ်နေတတ်သည်။အမြစ်များ ပေါ်နေတတ်သည်။ အရွက်အချင်းမှာ ၁ဝ ပေအထိပင်
ရှိသည်။ ထန်းပင်များ၌ အဖိုပင်၊ အမပင်ဟူ၍ရှိ၏။ အပွင့်များ
ပွင့်သည့်အခါ အပွင့်တို့သည် အရွက်များဖြင့် ဖုံးအုပ်နေတတ်
စာကြောင်း ၇၀ -
အရင်း၌ကပ်၍ အခိုင်လိုက် တွဲလျက်သီးသည်။ ထန်းသီး
တစ်လုံး၌ အထဲတွင် အသီးမြွာ ၃ မြွာပါရှိ၏။ ထန်းသားသည်
အတွင်းအတွင်းသား သားပျော့သော်လည်း၊ပျော့သော်လည်း၊ အပြင်သားမှာ မာကျော၏။
ထန်းသားကို တိုင်၊ ရေတစ်လျှောက်၊ လှေစသည်များ ပြုလုပ်
ရာ၌ သုံးကြသည်။ ရေထိလျှင် ပို၍ခိုင်ခံသော သစ်သားမျိုး
စာကြောင်း ၇၆ -
ဦးထုပ်များပြုလုပ်ကြ၏။ အိမ်မိုးရာ၌လည်းသုံးသည်။ ရွက်လယ်
ကြောများနှင့် ထန်းပင်မှရရှိသော အမျှင်များကို [[ဝက်မှင်ဘီး]]နှင့်
ကြိုးပြုလုပ်ကြသည်။ကြိုး ပြုလုပ်ကြသည်။ ထန်းပင်မှ [[ထန်းရည်]]ကို ရရှိ၏။ ထန်း
ရည်၌ အချိုအခါးဟူ၍အချို အခါး ဟူ၍ ၂ မျိုးရှိသည်။ အချိုထန်းရည်ကို
သောက်လျှင် သကြားရည်ကဲ့သို့ချို၏။ သို့သော် ရင်ခံတတ်
သည်။ အခါးရည်ကိုသောက်လျှင် အရသာခါး၍ အရက်ကဲ့သို့
မူးယစ်စေသည်။ အချိုရည်သည် ကဇော်မပေါက်မီကဇော် မပေါက်မီ ဆက်ကရင်း
သကြားပါသော အရည်တစ်မျိုးပင်ဖြစ်၏။ ယင်းကို နေမွန်း
တည့်ကျော်သည်အထိထားလျှင်တည့်ကျော်သည်အထိ ထားလျှင် အခါးရည်ဖြစ်သွားသည်။ လတ်
ဆတ်သော အချိုရည်ကိုသောက်လျှင် ဝမ်းပျော့စေသည်။
ထန်းရည်ခံယူပုံမှာထန်းရည် ခံယူပုံမှာ ဤသို့ဖြစ်၏။ ဦးစွာ၌ အဖိုပွင့် သို့မ
ဟုတ် အမပွင့်ပွင့်သောအမပွင့် ပွင့်သော ထန်းနို့ကို ထုချေပစ်ရ၏။ ထိုနောက်
ထိပ်ဖျားကို ဓားဖြင့်လှီးဖြတ်ရ၏။ ဤကဲ့သို့ နေ့စဉ်လှီးပေး
ခြင်းဖြင့် ထန်းနို့မှ ထန်းရည်များလိုက်လာသည်။ ထန်းရည်ကို
စာကြောင်း ၉၃ -
ရာသီမှာ ဆောင်းတွင်းနှင့် နွေဦးပေါက်ရာသီဖြစ်၏။ အမပင်
များမှ မိုးတွင်း၌ပင်လျှင် ထန်းရည်ကို ရရှိနိုင်သည်။ အမပင်
သည် အဖိုပင်ထက် ထန်းရည် ၁ ၁/၂ဆမျှ၂ ဆမျှ ပိုထွက်၏။ ထန်း
သီးအမှည့်များမှ အရည်ကိုညှစ်ယူ၍ ထန်းသီးမုံ့ ပြုလုပ်ကြ
သေးသည်။ ထန်းပင်ကို အသီးအရင့်များမှစိုက်ယူကြ၏။အသီးအရင့်များမှ စိုက်ယူကြ၏။ ထန်း
သီးမှထွက်လာသောသီးမှ ထွက်လာသော အစို့ကို ထန်းမြစ်ဟုခေါ်၍ မီး၌ဖုတ်၍၎င်း၊
ပြု၍၎င်းပြုတ်၍၎င်း စားသုံးလေ့ရှိသည်။ အထူးအားဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ
အထက်ပိုင်း၌ ထန်းတောများကို အများအပြား တွေ့ရသည်။
ထန်းပင်များမှာ မြန်မာ့စီးပွားရေး၌ အရေးပါသော အပင်
စာကြောင်း ၁၀၈ -
ထန်းအမျိုးဝင်အပင်တို့အား အရွက်ကိုလိုက်၍ နှစ်မျိုးခွဲခြားထားသည်။ တစ်မျိုးမှာ ငှက်မွေးပုံဖြစ်ပြီး ကျန်တစ်မျိုးမှာ ယပ်တောင်ပုံဖြစ်လေသည်။ အုန်းပင်၊ ကွမ်းသီးပင်၊ စွန်ပလွန်ပင်တို့သည် ငှက်မွေးပုံအရွက်ရှိသော အပင်မျိုးများဖြစ်ကြ၏။ ပေပင်နှင့် ထန်းပင်တို့မှာမူ ယပ်တောင်ပုံအရွက်များ ရှိကြလေသည်။ ထိုယပ်တောင်ပုံအရွက်ရှိသော ထန်းတို့ကို ကော်ရီဖာ ထန်း (Corypha Palm) နှင့် တော့ဒီ ထန်း [http://en.wikipedia.org/wiki/Toddy_palm (Toddy Palm)] ဟူ၍ ခေါ်သည်။
 
ထန်းပင်သည် အတွင်းတွင် အနှစ်ရှိပြီး အပြင်မှာ အကာတည်လျက် ပေါက်လေ့ရှိသော သစ်ပင်မျိုးနွယ်မဟုတ်။ အပြင်မှာ အကာနှင့်အတွင်းမှာအကာနှင့် အတွင်းမှာ အူချောင်းပါသော မြက်အမျိုးအနွယ်ဝင်ပင် ဟု ဆိုကြသည်။
 
ထန်းပင်သည် အပင်စောက်မျိုးဖြစ်ပြီး အခက်အလက်ဖြာထွက်ခြင်းမရှိဘဲ အထက်သို့ ဖြောင့်ဖြောင့်မတ်မတ် ထိုးတက်သွားလေသည်။ ကြီးထွားနှုန်းမှာ အရွယ်ကိုလိုက်၍ ကွာခြားသည်။ ပေါက်ခါစတွင် ကြီးထားနှုန်းနှေးကွေးပြီးကြီးထားနှုန်း နှေးကွေးပြီး အရွယ်ရောက်လာသည်နှင့် ကြီးထွားနှုန်း တိုးမြင့်လာသည်။ ပျမ်းမျှကြီးထွားနှုန်းမှာ တစ်နှစ်လျှင် ခြောက်လက်မနီးပါးခန့်ရှိသည်။ခြောက်လက်မ နီးပါးခန့်ရှိသည်။ ထန်းလုပ်သားကြီးများက တစ်နှစ်လျှင် ကြက်မတစ်ဝပ်စာမျှ မြင့်တက်သည်ဟု ဆိုကြသည်။ ထန်းရည်ခံယူသော ထန်းပင်သည် ထန်းရည်မခံယူသောထန်းရည် မခံယူသော ထန်းပင်ထက် ယေဘုယျအားဖြင့် ကြီးထွားမှု နှေးကွေးစမြဲ ဖြစ်လေသည်။
 
ထန်းပင်၏ ပျမ်းမျှအမြင့်ပေမှာ ၆၀ မှ ၈၀ အထိရှိသည်။ ထိုထက်ပိုမို၍ မြင့်မားသော ထန်းပင်များလည်း ရှိပေသည်။ သက်တမ်းအားဖြင့် နှစ်ပေါင်း ၁၅၀ မှ ၂၀၀ ကျော်အထိ ရှိမည်ဟု ယူဆရလေသည်။
စာကြောင်း ၁၁၈ -
[[File:palmyra-palm-fruit.jpg|thumb|ထန်းသီး]]
[[File:Asian Palmyra palm Bangladesh road side 5.jpg |thumb|ထန်းသီးဆံ]]
 
== မြန်မာနိုင်ငံအတွင်း တွေ့ရှိနိုင်သည့်ဒေသ ==
ထန်းပင်သည် မိုးရေချိန် လက်မ ၂၀ မှ ၄၀ အတွင်း ရွာသွန်း၍ ပူပြင်းခြောက်သွေ့သော ရာသီဥတုမျိုးကိုနှစ်သက်သည်။ [[မြန်မာနိုင်ငံ]]၊ [[အိန္ဒိယနိုင်ငံ]]ကဲ့သို့သော ပူပြင်းသည့် နိုင်ငံများတွင် ထန်းပင်အများအပြားတွေ့နိုင်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ရေဝပ်ရာဒေသမှလွဲ၍ နေရာအနှံ့အပြား ပေါက်ရောက်နိုင်၏။ အထူးသဖြင့် မြန်မာနိုင်ငံ မြေလတ်ဒေသနှင့် မြန်မာနိုင်ငံအထက်ပိုင်းရှိ ပူပြင်းခြောက်သွေ့သော ဒေသများတွင် အများဆုံး တွေ့ရလေ့ရှိသည်။ [[တနင်္သာရီတိုင်း]]နှင့် [[ဧရာဝတီတိုင်း]]တို့တွင် အလေ့ကျပေါက်သော ထန်းပင်အနည်းအပါးကိုထန်းပင် အနည်းအပါးကို တွေ့ရှိနိုင်လေသည်။
 
<ref>၁၉၈၆ ခုနှစ်၊ စာပေဗိမာန်မှ ချီးမြှင့်တဲ့ သုတပဒေသာ - (ဝိဇ္ဇာပညာရပ်) စာမူဆုရ တဲ့ မောင်လင်းသူ (ညောင်ဦး) ရဲ့ “ထန်း”</ref>