ဝါရီရူးမင်း: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး Bot: Migrating 3 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1108367 (translate me)
စာကြောင်း ၂၄ -
 
==ဝါရီရူမင်း(မြန်မာ ၆၄၃ - ၆၅၇)==
ဝါရီရူမင်းဆက်ခေါ် မုတ္တမမြို့၏မင်းဆက် စတင်တည်ထောင်သူ ဝါရီရူမင်းသည် ဆင်းရဲသားဘဝမှ ကြံရည်၊ ဉာဏ်ရည်နှင့် ဝီရိယကြောင့် အထွတ်အထိပ် မင်းအဖြစ်သို့ ရောက်လာသော မွန်ဘုရင်ဖြစ်သည်။ ဤမင်းသည် အောက်မြန်မာနိုင်ငံရှိ မွန်ဒေသအားလုံးကို စိုးပိုင်ခဲ့လေသည်။ ပုဂံတွင် နရသီဟပတေ့ တရုတ်ပြေးမင်းနှင့်
ဝါရီရူမင်းဆက်ခေါ် မုတ္တမမြို့ ၏မင်းဆက်
သားတော်အငယ် ကျော်စွာတို့ အုပ်စိုးချိန်၌ အောက်မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဝါရီရူမင်း အုပ်စိုးလျက်ရှိသည်။ ငယ်မည်မှာ မဂဒူးဖြစ်သည်။ ယိုးဒယားရာဇဝင်၌ မိုဂဒိုဟုတွေ့ရသည်။
စတင်တည်ထောင်သူ ဝါရီရူမင်းသည် ဆင်းရဲသားဘဝမှ ကြံ
ရည်၊ ဉာဏ်ရည်နှင့် ဝီရိယကြောင့် အထွတ်အထိပ် မင်းအဖြစ်သို့ ရောက်
လာသော မွန်ဘုရင်ဖြစ်သည်။ ဤမင်းသည် အောက်မြန်မာနိုင်ငံရှိ မွန်ဒေသ
အားလုံးကို စိုးပိုင်ခဲ့လေသည်။ ပုဂံတွင် နရသီဟပတေ့ တရုတ်ပြေးမင်းနှင့်
သားတော်အငယ် ကျော်စွာတို့ အုပ်စိုးချိန်၌ အောက်မြန်မာနိုင်ငံတွင် ဝါရီ
ရူမင်း အုပ်စိုးလျက်ရှိသည်။ ငယ်မည်မှာ မဂဒူးဖြစ်သည်။ ယိုးဒယားရာဇဝင်
၌ မိုဂဒိုဟုတွေ့ရသည်။
 
မဂဒူးက ယခု သထုံနယ်ရှိ ရှေးအခေါ် တကော့ဝန် သို့မဟုတ် ဝန်မြို့ဟုခေါ်သော ဒုံဝန်းရွာ ဇာတိဖြစ်သည်။ အဖဖြစ်သူမှာ မွန်ရှမ်းအနွယ်ဖြစ်၍ ကွမ်းကုန်သည် သုံးကျိပ်နှစ်ယောက်တွင် အကြီးအမှူးဖြစ်၏။ မဂဒူးတွင် ညီ မဂဒါ၊ နှမ နှင်းဥရွန်ဟူ၍ရှိသည်။
မဂဒူးယား ယခု သထုံနယ်ရှိ ရှေးအခေါ် တကော့ဝန် သို့မဟုတ်
ဝန်မြို့ဟုခေါ်သော ဒုံဝန်းရွာ ဇာတိဖြစ်သည်။ အဖဖြစ်သူမှာ မွန်ရှမ်းအနွယ်
ဖြစ်၍ ကွမ်းကုန်သည် သုံးကျိပ်နှစ်ယောက်တွင် အကြီးအမှူးဖြစ်၏။ မဂဒူး
တွင် ညီ မဂဒါ၊ နှမ နှင်းဥရွန်ဟူ၍ရှိသည်။
 
မဂဒူး အသက် ၂ဝ တိုင်လျှင် အဖကိုယ်စား ကွမ်းရောင်းရန် ငယ်သား သုံးကျိပ်နှစ်ယောက်နှင့် ယိုးဒယား ဇင်းမယ်ဘက်ရှိ သောက္ကတဲသို့
ထွက်လာခဲ့သည်။ ထိုသို့သွားစဉ် လမ်း၌ ငယ်သားတစ်ယောက် မကျန်းမာသဖြင့် ထိုသူ၏ဝန်ကို မဂဒူးကိုယ်တိုင် ထမ်းဆောင်ခဲ့ရာ ထမ်းပိုးကိုမိုးကြိုး
ငယ်သား သုံးကျိပ်နှစ်ယောက်နှင့် ယိုးဒယား ဇင်းမယ်ဘက်ရှိ သောက္ကတဲသို့
ပစ်လေ၍ ထမ်းပိုးနှစ်ပိုင်းကြိုးလေ၏၊ ထိုမိုးကြိုးပစ်သော လျှပ်စစ်ရောင်တွင် ရွေပြသာဒ်သဏ္ဌာန်တစ်ခုကို ထင်ထင်ရှားရှား တွေ့မြင်လိုက်ရသည်။
ထွက်လာခဲ့သည်။ ထိုသို့သွားစဉ် လမ်း၌ ငယ်သားတစ်ယောက် မကျန်းမာ
ထိုသို့ တွေ့မြင်လိုက်သည်ကို နိမိတ်ကောင်းလှသည်ဟု ထိုအရပ်ရှိ နိမိတ်ဖတ်ကောင်းသူ စောမွန်ထွတ် လူထွက်ကြီးထံသွား၍ မေးမြန်းရာ
သဖြင့် ထိုသူ၏ဝန်ကို မဂဒူးကိုယ်တိုင် ထမ်းဆောင်ခဲ့ရာ ထမ်းပိုးကိုမိုးကြိုး
သင်၏နိမိတ်ကြီးလှသည်။ အရပ်နှင့်အမျှ ငွေပုံ၍ပူဇော်မှ ဟောမည်ဆိုသောကြောင့် မဂဒူးလည်း ဝါးကို ကိုယ်နှင့်အမျှ ဖြတ်၍ထောင်လျက် ငွေတစ်ကျပ်တင်ကာ ပူဇော်လေသည်။ ဤသည်ကိုမြင်သော စောမွန်ထွတ်က ''သင်သည် ပါရမီလည်းကြီး၊ ဉာာဏ်လည်းကြီးသည်။ ဤနှစ်ပင် မင်းဖြစ်လိမ့်မည်။ ယနေ့ကစ၍ ကုန်မသွယ်နှင့်တော့။ မင်းတွင်ခစားလေ'' ဟု ဟောလေ၏။
ပစ်လေ၍ ထမ်းပိုးနှစ်ပိုင်းကြိုးလေ၏၊ ထိုမိုးကြိုးပစ်သော လျှပ်စစ်ရောင်တွင်
ရွေပြသာဒ်သဏ္ဌာန်တစ်ခုကို ထင်ထင်ရှားရှား တွေ့မြင်လိုက်ရသည်။
ထိုသို့ တွေ့မြင်လိုက်သည်ကို နိမိတ်ကောင်းလှသည်ဟု ထိုအရပ်
ရှိ နိမိတ်ဖတ်ကောင်းသူ စောမွန်ထွတ် လူထွက်ကြီးထံသွား၍ မေးမြန်းရာ
သင်၏နိမိတ်ကြီးလှသည်။ အရပ်နှင့်အမျှ ငွေပုံ၍ပူဇော်မှ ဟောမည်ဆိုသော
ကြောင့် မဂဒူးလည်း ဝါးကို ကိုယ်နှင့်အမျှ ဖြတ်၍ထောင်လျက် ငွေတစ်
ကျပ်တင်ကာ ပူဇော်လေသည်။ ဤသည်ကိုမြင်သော စောမွန်ထွတ်က ''သင်
သည် ပါရမီလည်းကြီး၊ ဉာာဏ်လည်းကြီးသည်။ ဤနှစ်ပင် မင်းဖြစ်လိမ့်
မည်။ ယနေ့ကစ၍ ကုန်မသွယ်နှင့်တော့။ မင်းတွင်ခစားလေ'' ဟု ဟော
လေ၏။
 
မဂဒူးလည်း ကွမ်းများကိုရောင်းချ၍ ငယ်သားတို့အား ပြန်လွှတ်
ပြီးလျှင် ကိုယ်တိုင်မူ သောက္ကတဲမင်း၏ ဆင်ဖြူဦးစီးထံ၌ ဝင်ရောက်ခစား
လေ၏။ ဆင်ဦးစီးထံ၌ ခစားစဉ်ထကြွသော လုံးလဝီရိယဖြင့်လုံလဝီရိယဖြင့် နေ့ညဉ့်မဟူ
ဆင်စာကျွေးခြင်း၊ ဆင်ချေး အမှိုက်များကို သုတ်သင်ရှင်းလင်းခြင်း စသည်
တို့ကို ကောင်းစွာပြုစု၏။ တင်းကုပ်မှာလည်း မဂဒူးရောက်သည့်နေ့မှစ၍
သန့်ရှင်းစင်ကြယ်သဖြင့် ဦးစီလည်း ဝမ်းထွက်သားကဲ့သို့ မေတ္တာထားလေမေတ္တာထားလေသည်။ တစ်နေ့တွင် သောက္ကတဲမင်း ဆင်ကြည့်လာသောအခါ သန့်ပြန့်ကျစ်
လျစ်စွာတွေ့၍ မေးတော်မူလျှင် မဂဒူးအကြောင်းကိုသိ၍ သနားကြင်နာတော် မူလေသည်။ နောက်တစ်ကြိမ် ဆင်ကြည့်ရန် လာပြန်သောအခါ မင်းကြီးသည် ခံတွင်းဆေးတော်မူရာ မြေ၌မြုပ်နေသော ကြွေငယ်တစ်လုံး ရေကျသည့်နေရာ၌ ပေါ်လာသဖြင့် မဂဒူးအားခေါ်၍ ညွှန်ပြတော်မူလဏ္ဌင် မဂဒူးလည်း ကောက်ယူလေသည်။
သည်။ တစ်နေ့တွင် သောက္ကတဲမင်း ဆင်ကြည့်လာသောအခါ သန့်ပြန့်ကျစ်
လျစ်စွာတွေ့၍ မေးတော်မူလျှင် မဂဒူးအကြောင်းကိုသိ၍ သနားကြင်နာတော်
မူလေသည်။ နောက်တစ်ကြိမ် ဆင်ကြည့်ရန် လာပြန်သောအခါ မင်းကြီး
သည် ခံတွင်းဆေးတော်မူရာ မြေ၌မြုပ်နေသော ကြွေငယ်တစ်လုံး ရေကျ
သည့်နေရာ၌ ပေါ်လာသဖြင့် မဂဒူးအားခေါ်၍ ညွှန်ပြတော်မူလဏ္ဌင် မဂဒူး
လည်း ကောက်ယူလေသည်။
 
မဂဒူးလည်း ကြွေစေ့ကိုကြည့်၍ ဤသို့စဉ်းစား၏။ မင်းကြီးသည် ငါ၏ လုပ်ရည်ကိုင်ရည် ကြံရည်ကို စမ်းသပ်လို၍ ဤကြွေစေ့ကိုပေးသည်။
ဤကြွေစေ့ဖြင့် အကျိုးစီးပွားတစ်ခုဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်မည်ဟု စိတ်ကူးကာ ကြွေစေ့ဖြင့် ဟင်းနုနွယ်စေ့ဝယ်လေသည်။ ဟင်းနုနွယ်စေ့ရှင်က
ငါ၏ လုပ်ရည်ကိုင်ရည် ကြံရည်ကို စမ်းသပ်လို၍ ဤကြွေစေ့ကိုပေးသည်။
'မင်း၏ကြွေစေ့သည် မဖြစ်လောက်၊ မင်းလိုချင်က မင်းလက်ည|ိုးတွင် တင်သလောက်ယူလော့' ဟုဆိုလေသော် မဂဒူးလည်း လက်တွင် တံတွေး
ဤကြွေစေ့ဖြင့် အကျိုးစီးပွားတစ်ခုဖြစ်အောင် ဆောင်ရွက်မည်ဟု စိတ်ကူး
ဆွတ်၍ လက်ည|ိုးနှင့်ထိုးယူရာ ဟင်းနုနွယ်စေ့များ ပါလာလေသည်။ ထိုအစေ့များကို ဆင်တင်းကုပ်ဘေးတွင် ဂရုတစ်စိုက် စိုက်ပျိုးလိုက်သောအခါ
ကာ ကြွေစေ့ဖြင့် ဟင်းနုနွယ်စေ့ဝယ်လေသည်။ ဟင်းနုနွယ်စေ့ရှင်က
အပင်များ ထွားကြိုင်းရှင်သန်လာလေသည်။ နောက်တစ်ကြိမ် သောက္ကတဲမင်း ထွက်လာပြန်သောအခါ မဂဒူးလည်း ထွားကြိုင်းသော အပင်တို့ကို
'မင်း၏ကြွေစေ့သည် မဖြစ်လောက်၊ မင်းလိုချင်က မင်းလက်ည|ိုးတွင်
တင်သလောက်ယူလော့' ဟုဆိုလေသော် မဂဒူးလည်း လက်တွင် တံတွေး
ဆွတ်၍ လက်ည|ိုးနှင့်ထိုးယူရာ ဟင်းနုနွယ်စေ့များ ပါလာလေသည်။ ထို
အစေ့များကို ဆင်တင်းကုပ်ဘေးတွင် ဂရုတစ်စိုက် စိုက်ပျိုးလိုက်သောအခါ
အပင်များ ထွားကြိုင်းရှင်သန်လာလေသည်။ နောက်တစ်ကြိမ် သောက္ကတဲ
မင်း ထွက်လာပြန်သောအခါ မဂဒူးလည်း ထွားကြိုင်းသော အပင်တို့ကို
နုတ်၍ဆက်၏။ မေးတော်မူသောအခါ အလုံးစုံ ပြန်၍လျှောက်၏။ မင်းကြီး
သဘောကျ၍ ဆင်ကဲထံမှ တောင်းယူခဲ့လျက် ထိုဟင်းကို ကိုယ်တိုင်ချက်၍ ဆက်စေ၏။
ဆက်စေ၏။
 
ဟင်းနုနွယ်ဟင်း အလွန်အရသာရှိသဖြင့် ထိုနေ့မှစ၍ စားတော်
ဖက်ဆိုင်ရာ၌ အကြီးအမှူး ခန့်လေသည်။ နေ့ညဉ့်မပြတ် လုံ့လဖြင့် ဆော်ဆော်ဖန်ကြည့်ရှု အလုပ်ကောင်းသဖြင့် မကြာမီ ဝင်းမှူးအရာကိုရလေသည်။ ထို
ဝင်းမှူးအရာ၌ အစီအမံ အဆောင်အရွက် အရည်အချင်း ထူးလှသောကြောင့် 'စောဋိဍံရည်' ဟူသောအမည်ကို သနားတော်မူသည်။ 'စောလီလပ်ရှဲ' ဟုလည်း အချို့ရာဇဝင်တို့၌ ဆိုကြသည်။ ယိုးဒယားရာဇဝင်၌မူ 'ကျောက်ဖရူအာ' ဟုတွေ့ရသည်။ ဤသို့လျှင် ဝင်းမှူးအရာဖြင့် အထဲဝင် အပြင်ထွက်
ဖန်ကြည့်ရှု အလုပ်ကောင်းသဖြင့် မကြာမီ ဝင်းမှူးအရာကိုရလေသည်။ ထို
ဝင်းမှူးအရာ၌ အစီအမံ အဆောင်အရွက် အရည်အချင်း ထူးလှသောကြောင့်
'စောဋိဍံရည်' ဟူသောအမည်ကို သနားတော်မူသည်။ 'စောလီလပ်ရှဲ' ဟု
လည်း အချို့ရာဇဝင်တို့၌ ဆိုကြသည်။ ယိုးဒယားရာဇဝင်၌မူ 'ကျောက်ဖရူ
အာ' ဟုတွေ့ရသည်။ ဤသို့လျှင် ဝင်းမှူးအရာဖြင့် အထဲဝင် အပြင်ထွက်
မင်းခမ်းမင်းနား ရှိသရွေ့ကို ပြင်ဆင်သုတ်သင်၍ အကျွမ်းတဝင်ဖြစ်ရာတွင်
သောက္ကတဲမင်းသမီး မည်းနှင်းသွယ်ဒါနှင့် ချစ်ကျွမ်းဝင်လေ၏။ ယင်းသောယင်းသောအခါ သောက္ကတဲကျေးလက်များ၌ ကုလားဇဝါတို့ အမြောက်အမြား စစ်ပြု
အခါ သောက္ကတဲကျေးလက်များ၌ ကုလားဇဝါတို့ အမြောက်အမြား စစ်ပြု
လာသောကြောင့် မင်းကြီးချီတော်မူရာ မဂဒူးအား မြို့စောင့်ထားခဲ့၏။
နေ့ရက်များမကြာမီ မဂဒူးနှင့် သမီးတော် ရည်ငံနေကြကြောင်းကို မှူးမတ်မှူးမတ်များသိသဖြင့် ဘုရင့်ထံ စာပေစီကုံးလျှောက်ထားကြောင်း မဂဒူးကြားသိရာ
မင်းသမီးကို ဆင်နှင့်တင်၍ ဒပြိုင်ပတ်ဝလမ်းဖြင့် ဇာတိဒုံဝန်းသို့ ခိုးပြေးလေသည်။ မဂဒူးနှင့် စိတ်တူ သဘောတူဖြစ်သော ဒိုင်းကိုင် ၇ဝ နှင့်
များသိသဖြင့် ဘုရင့်ထံ စာပေစီကုံးလျှောက်ထားကြောင်း မဂဒူးကြားသိရာ
ရှမ်းသူရဲ ၂ဝဝ ကျော်လည်းပါလာလေသည်။ ဒုံဝန်းသို့ရောက်လျှင် ထိုအရပ်ကို မြို့တည်လျက် မင်းပြုနေသည်။
မင်းသမီးကို ဆင်နှင့်တင်၍ ဒပြိုင်ပတ်ဝလမ်းဖြင့် ဇာတိဒုံဝန်းသို့ ခိုးပြေး
လေသည်။ မဂဒူးနှင့် စိတ်တူ သဘောတူဖြစ်သော ဒိုင်းကိုင် ၇ဝ နှင့်
ရှမ်းသူရဲ ၂ဝဝ ကျော်လည်းပါလာလေသည်။ ဒုံဝန်းသို့ရောက်လျှင်
ထိုအရပ်ကို မြို့တည်လျက် မင်းပြုနေသည်။
 
မဂဒူးလည်း မြန်မာမင်း၏ လက်အောက်ခံ မုတ္တမကိုစားရသော အလိမ္မာအမတ်နှင့် မိတ်ဖွဲ့ရသော် အရှည်အကျိုးရှိမည်ကိုမြင်မိ၍ မိမိနှမ နှင်းဥရွန်ကိုပေး၍ မိတ်ဖွဲ့၏။ ထိုသို့ အနူးအညွတ် မိတ်ဖွဲ့သည်ကိုပင် အလိမ္မာ အမတ်အကောက်ကြံ၍ စားဖွယ်သောက်ဖွယ်တို့၌ အဆိပ်ခတ်ထားကြောင်း သိသဖြင့် အလိမ္မာအမတ်ကို လုပ်ကြံကာ မုတ္တမမြို့ကို သိမ်းပိုက်လေသည်။ သက္ကရာဇ် ၆၄၃ ခုနှစ်တွင် မုတ္တမကိုရ၍ နောက်မကြာမီ အောက်မြန်မာတစ်နိုင်လုံးကိုရသည်။
မဂဒူးလည်း မြန်မာမင်း၏ လက်အောက်ခံ မုတ္တမကိုစားရသော
အလိမ္မာအမတ်နှင့် မိတ်ဖွဲ့ရသော် အရှည်အကျိုးရှိမည်ကိုမြင်မိ၍ မိမိနှမ
နှင်းဥရွန်ကိုပေး၍ မိတ်ဖွဲ့၏။ ထိုသို့ အနူးအညွတ် မိတ်ဖွဲ့သည်ကိုပင်
အလိမ္မာ အမတ်အကောက်ကြံ၍ စားဖွယ်သောက်ဖွယ်တို့၌ အဆိပ်ခတ်ထား
ကြောင်းသိသဖြင့် အလိမ္မာအမတ်ကို လုပ်ကြံကာ မုတ္တမမြို့ကို သိမ်းပိုက်
လေသည်။ သက္ကရာဇ် ၆၄၃ ခုနှစ်တွင် မုတ္တမကိုရ၍ နောက်မကြာမီ
အောက်မြန်မာတစ်နိုင်လုံးကိုရသည်။
 
မဂဒူး၏ သတင်းကို သောက္ကတဲမင်းကြီး ကြားသိလေလျှင် ဝမ်းဝမ်းမြောက်တော်မူက သားမက်တော်အပေါ်၌ အမျက်တော်ပြေပြီးသော် မင်း
မြေ|ာက်တန်ဆာငါးပါး ပို့ပေးသည်။ မိုးပေါ်ကျမင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော ဝါရီရူဟူသော ဘွဲ့ကိုလည်းခံစေသည်။ ၆၄၉ ခုနှစ်တွင် အလောင်းစည်သူ
မြောက်တော်မူက သားမက်တော်အပေါ်၌ အမျက်တော်ပြေပြီးသော် မင်း
မင်း တည်ခဲ့သည့် မုတ္တမမြို့ဟောင်း တောင်ဘက်တွင် သုတ်သင်ရှင်းလင်းပြီးနောက် ထီးသစ်နန်းသစ်တည်၍ နန်းစိုက်သည်။ မင်းပြု၍ သုံးနှစ်တိုင်လျှင် ပြည်သူတို့ နှလုံးချမ်းသာအောင် ဓမ္မသတ်တစ်စောင် စီရင်စေသည်။
မြေ|ာက်တန်ဆာငါးပါး ပို့ပေးသည်။ မိုးပေါ်ကျမင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော
ဝါရီရူဟူသော ဘွဲ့ကိုလည်းခံစေသည်။ ၆၄၉ ခုနှစ်တွင် အလောင်းစည်သူ
မင်း တည်ခဲ့သည့် မုတ္တမမြို့ဟောင်း တောင်ဘက်တွင် သုတ်သင်ရှင်းလင်း
ပြီးနောက် ထီးသစ်နန်းသစ်တည်၍ နန်းစိုက်သည်။မင်းပြု၍ သုံးနှစ်တိုင်
လျှင် ပြည်သူတို့ နှလုံးချမ်းသာအောင် ဓမ္မသတ်တစ်စောင် စီရင်စေသည်။
ယခုတိုင် ယင်းဓမ္မသတ်ကို ဝါရီရူဓမ္မသတ် ဟုခေါ်တွင်သည်။
 
သက္ကရာဇ် ၆၅၆ ခုနှစ်တွင် သောက္ကတဲမြို့မှ ဆင်ဖြူတော် ရောက်လာလေည်။ ဆင်ဖြူတော်ရောက်၍ မကြာမီပင် မြို့ကြီး ကျည်းကုလားဇဝါ၊ ဇဝိန်တရောတို့က ဗိုလ်ပါ ဆင် မြင်းအများတို့နှင့် မုတ္တမမြို့ကို ဝန်းရံလာသည်။ အချို့ ရာဇဝင်တို့၌ကား တစ်ပြည်ထောင် ငေါဒေါမင်းတို့ စစ်ချီလာသည်ဟုဆို၏။ အချို့၌မူ မြင်စိုင်းရှမ်းမင်းညီနောင်တို့ စစ်ချီလာသည်ဟုဆိုသည်။ ယင်းသို့ စစ်ချီလာသည်ကို ဆင်ဖြူတော်၏ အိပ်မက်ပေးချက်အရ ပိဋကတ်သုံးပုံ ဂန္ထဓူရ၊ ဝိပဿနာဓူရ ကျင့်ဆောင်သော ရဟန်းတို့အား မဏ္ဍပ်၌ပင့်ဖိတ်၍ အမွှေးရေ၊ ပန်းမန်ထည့်ထားသည့် ရွှေအင်ကို ရဟန်းတို့ရှေ့၌ချကာ ပရိတ်ရွတ်လေသည်။ ဆင်ဖြူတော်ကို မြို့တောင်ဘက်ရှိ တောင်ထိပ်၌ထား၍ ရွှေအင်ထဲမှ ပရိတ်ရေကို စစ်လေးမျက်နှာသို့ ရတနာဆင်ဖြူအား ပက်ဖျန်းခိုင်းရာ ရန်သူအများ ကိုးကွယ်ရာမရ ပြိုပျက်ရလေသည်။ ဤသို့ စစ်သည်ဗိုလ်ပါ အမြောက်အမြား ပျက်စီးကြောင်းကို မြင်လျှင် ငါ၏အသက်ရှည်လေသမျှကို သူ့မြို့ သူ့ကျေးကိုလည်း အလိုမရှိ၊ ငါ့မြို့ ငါ့ပြည်ကိုလည်း သူတို့အလိုမရှိပါစေနှင့်ဟူ၍ ရတနာသုံးပါး ပိဋကတ်သုံးပုံ သာသနာတော်စောင့်နတ်တို့အား တိုင်တည်၍ မင်းပြုလေသည်။
သက္ကရာဇ် ၆၅၆ ခုနှစ်တွင် သောက္ကတဲမြို့မှ ဆင်ဖြူတော်
ရောက်လာလေည်။ ဆင်ဖြူတော်ရောက်၍ မကြာမီပင် မြို့ကြီး ကျည်း
ကုလားဇဝါ၊ ဇဝိန်တရောတို့က ဗိုလ်ပါ ဆင် မြင်းအများတို့နှင့် မုတ္တမမြို့ကို
ဝန်းရံလာသည်။ အချို့ ရာဇဝင်တို့၌ကား တစ်ပြည်ထောင် ငေါဒေါမင်းတို့
စစ်ချီလာသည်ဟုဆို၏။ အချို့၌မူ မြင်စိုင်းရှမ်းမင်းညီနောင်တို့ စစ်ချီလာ
သည်ဟုဆိုသည်။ ယင်းသို့ စစ်ချီလာသည်ကို ဆင်ဖြူတော်၏ အိပ်မက်ပေး
ချက်အရ ပိဋကတ်သုံးပုံ ဂန္ထဓူရ၊ ဝိပဿနာဓူရ ကျင့်ဆောင်သော ရဟန်း
တို့အား မဏ္ဍပ်၌ပင့်ဖိတ်၍ အမွှေးရေ၊ ပန်းမန်ထည့်ထားသည့် ရွှေအင်ကို
ရဟန်းတို့ရှေ့၌ချကာ ပရိတ်ရွတ်လေသည်။ ဆင်ဖြူတော်ကို မြို့တောင်ဘက်
ရှိ တောင်ထိပ်၌ထား၍ ရွှေအင်ထဲမှ ပရိတ်ရေကို စစ်လေးမျက်နှာသို့
ရတနာဆင်ဖြူအား ပက်ဖျန်းခိုင်းရာ ရန်သူအများ ကိုးကွယ်ရာမရ ပြိုပျက်
ရလေသည်။ ဤသို့ စစ်သည်ဗိုလ်ပါ အမြောက်အမြား ပျက်စီးကြောင်းကို
မြင်လျှင် ငါ၏အသက်ရှည်လေသမျှကို သူ့မြို့ သူ့ကျေးကိုလည်း အလိုမရှိ၊
ငါ့မြို့ ငါ့ပြည်ကိုလည်း သူတို့အလိုမရှိပါစေနှင့်ဟူ၍ ရတနာသုံးပါး
ပိဋကတ်သုံးပုံ သာသနာတော်စောင့်နတ်တို့အား တိုင်တည်၍ မင်းပြုလေ
သည်။
 
ပဲခူးတွင် မင်းပြုနေသော တရဖျားအမည်ခံ ပဲခူးစားငပမွန်နှင့် ဝါရီရူမင်းသည် အချင်းချင်း သမီးပေး၍ မဟာမိတ်ပြုကြလေသည်။ ပုဂံ နာရသီဟပတေ့မင်း လက်ထက် ရာဇသင်္ကြံတို့ ပဲခူး ဟံသာဝတီကို တိုက်လာသည်နှင့် တရဖျားနှင့် ဝါရီရူတို့ပေါင်း၍တိုက်ရာ ရာဇသင်္ကြံတို့ ဆုတ်ခွာရသည်။ နောက်ဆက်၍ တိုက်ခိုက်ရာ မွန်တစ်ပြည်လုံးကို ရသည်။ တရဖျားက မသင့်မတင့်ကြံသည်ကို တရဖျား၏ မိဖုရား ဝါရီရူ၏သမီးတော် လျှောက်ထားသဖြင့်သိရာ တရဖျားအားကွပ်မျက်လျက် ပဲခူးတွင် မြို့စားခန့်၍ မုတ္တမမှနေပြီးလျှင် ရာမညတိုင်းတစ်တိုင်းလုံးကို ဝါရီရူမင်း အုပ်ချုပ်ရလေသည်။
ပဲခူးတွင် မင်းပြုနေသော တရဖျားအမည်ခံ ပဲခူးစားငပမွန်နှင့်
ဝါရီရူမင်းသည် အချင်းချင်း သမီးပေး၍ မဟာမိတ်ပြုကြလေသည်။ ပုဂံ
နာရသီဟပတေ့မင်းလက်ထက် ရာဇသင်္ကြံတို့ ပဲခူး ဟံသာဝတီကို တိုက်လာ
သည်နှင့် တရဖျားနှင့် ဝါရီရူတို့ပေါင်း၍တိုက်ရာ ရာဇသင်္ကြံတို့ ဆုတ်ခွာရ
သည်။ နောက်ဆက်၍ တိုက်ခိုက်ရာ မွန်တစ်ပြည်လုံးကိုရသည်။ တရဖျားက
မသင့်မတင့်ကြံသည်ကို တရဖျား၏ မိဖုရား ဝါရီရူ၏သမီးတော် လျှောက်
ထားသဖြင့်သိရာ တရဖျားအားကွပ်မျက်လျက် ပဲခူးတွင် မြို့စားခန့်၍ မုတ္တမ
မှနေပြီးလျှင် ရာမညတိုင်းတစ်တိုင်းလုံးကို ဝါရီရူမင်း အုပ်ချုပ်ရလေသည်။
 
တရဖျားနှင့် သမီးတော်တို့မှမြင်သော ရှင်ကြီးနှင့် ရှင်ငယ်ခေါ် သားနှစ်သားနှစ်ယောက်ကိုမူ ကွမ်းကိုင် ရေကိုင် အပါးတွင်စေပါး၍ စွဲမြဲနေစေသည်။
ထိုမြေးတော်နှစ်ပါးကပင်လုပ်ကြံ၍ ဝါရီရူမင်း နတ်ရွာစံလေသည်။ လုပ်ကြံသူနှစ်ယောက်ကိုလည်းဖမ်း၍ ဝါရီရူမင်းအလောင်းတော် သင်္ဂြိုဟ်ရာတွင်
ယောက်ကိုမူ ကွမ်းကိုင် ရေကိုင် အပါးတွင်စေပါး၍ စွဲမြဲနေစေသည်။
ခြေရင်း၌ထား၍ ဖျောက်ဖျက်သင်္ဂြိုဟ်လိုက်သည်။ သင်္ဂြိဟ်သည့်နေရာတွင် 'နောက်မဖြစ်စေလိုသော စိတ်ရှိက ကြိမ်နွယ်ပင်တို့ကိုသတ်လျှင် အမြစ်
ထိုမြေးတော်နှစ်ပါးကပင်လုပ်ကြံ၍ ဝါရီရူမင်း နတ်ရွာစံလေသည်။ လုပ်ကြံ
အခေါင်းကို မထားရာသကဲ့သို့ အဖကိုသတ်လျှင် သားကိုလည်းမထားရာ'ဟူ၍ ရေးသားမော်ကွန်းထူထားဖူးသောဟူ၏။ ဝါရီရူမင်းမှစ၍ မုတ္တမမင်း
သူနှစ်ယောက်ကိုလည်းဖမ်း၍ ဝါရီရူမင်းအလောင်းတော် သင်္ဂြိုဟ်ရာတွင်
ခြေရင်း၌ထား၍ ဖျောက်ဖျက်သင်္ဂြိုဟ်လိုက်သည်။ သင်္ဂြိဟ်သည့်နေရာတွင်
'နောက်မဖြစ်စေလိုသော စိတ်ရှိက ကြိမ်နွယ်ပင်တို့ကိုသတ်လျှင် အမြစ်
အခေါင်းကို မထားရာသကဲ့သို့ အဖကိုသတ်လျှင် သားကိုလည်းမထားရာ'
ဟူ၍ ရေးသားမော်ကွန်းထူထားဖူးသောဟူ၏။ ဝါရီရူမင်းမှစ၍ မုတ္တမမင်း
ရှစ်ဆက်ရှိလေသည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၂)</ref>