မွတ်စလင်မ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ကမ္ဘာ၏ ၅ပုံ ၁ပုံမျှသော သူများသည် [[အစ္စလာမ်]] သာသနာဝင်များဖြစ်ကြပြီး လူမျိုးအသီးသီး နိုင်ငံအသီးသီး နှင့် ကမ္ဘာအရပ်ရပ်ရှိ ယာဉ်ကျေးမှုအဖုံဖုံတို့မှလူများပါဝင်ကြပါသည်။ယဉ်ကျေးမှုအဖုံဖုံတို့မှလူများပါဝင်ကြပါသည်။ [[ဖိလစ်ပိုင်]]တောင်ဘက်ပိုင်းမှသည် [[နိုင်ဂျီးရီးယား]] ထိတိုင်အောင်ပင်ရှိ၏။ ထိုသူတို့အားလုံးသည် တူညီသော အစ္စလာမ်သာသနာအားဖြင့် တူညီသော ယုံကြည်ချက် ခံယူချက်များ ရှိကြ၏။ [[အာရပ်]]တိုင်းပြည်များတွင် ၁၈%သော မူဆလင်များရှိပြီး [[အင်ဒိုနီးရှား]]သည် ကမ္ဘာတွင် မူစလင် အများဆုံးသော နိုင်ငံဖြစ်သည်။ [[အာရှ]] နှင့် [[အာဖရိက]] တွင် မူဆလင် အတော်များများနေထိုင်ကြသည်။ [[ရုရှား]]၊ [[တရုတ်]]၊ [[အမေရိကန်]] တောင်နှင့် မြောက်ပိုင်း၊ [[ဥရောပ]]တို့တွင် မူဆလင် လူနည်းစုများနေ ထိုင်ကြပါသည်။လူနည်းစုများနေထိုင်ကြပါသည်။

[[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]]တွင် [[ကက်သလစ်]]နှင့် [[အရှေ့-အောက်သဒေါက်ခ်]] ဟူသော ဘာသာရေးဂိုဏ်းကြီး နှစ်ဂိုဏ်းကွဲခဲ့ပြီး ထိုမှတဆင့် ပရိုတက်စတင့် ကဲ့သို့ဂိုဏ်းများ ထပ်မံကွဲသွားသကဲ့သို့ အစ္စလမ်ဘာသာတွင်လည်း [[ဆွန်နီမူဆလင်]](Sunni)နှင့် [[ရှီရာမူဆလင်]](Shia ) ဟူ၍ ဂိုဏ်းကြီးနှစ်ဂိုဏ်း ကွဲခဲ့ကြသည်။ သို့သော် မတူညီသည့် အချက်မှာ [[ခရစ်ယန်]] ဂိုဏ်းကွဲမှုသည် [[ယေရှုခရစ်]] ကားစင် အတင်ခံရပြီးနောက် နှစ်ရာပေါင်း များစွာကြာမှ အစပြုခဲ့သော်လည်း အစ္စလမ်ဂိုဏ်းကွဲမှုမှာအစ္စလာမ်ဂိုဏ်းကွဲမှုမှာ တမန်တော် [[မိုဟာမက်]] သေဆုံးပြီးပြီးခြင်းပင် အစပြုခဲ့သည်။

သို့ရာတွင် Abu-Bakr ၏ ဆက်ခံမှုအား မထောက်ခံသည့်အလီမထောက်ခံသည့် အိုင်ဘင် အဘီ တာလိဘ်အလီအိုင်ဘင်အဘီတာလိဘ်(Ali-ibn-Abi-Talib) ဦးဆောင်သည့် အုပ်စုကိုမူ ရှီရာဟုခေါ်ကြသည်။ အလီသည် ခေါင်းဆောင်ကြီး ၄ ဦးတွင် စတုတ္ထမြောက်ဆက်ခံသူနေရာအား ရရှိခဲ့သည်။ ဆိုလိုရင်းမှာ Sunni များအတွက် Abu-Bakr သည် မိုဟာမက်နောက် ပထမဆုံး ဆက်ခံသူခေါင်းဆောင်ဖြစ်ပြီး Ali မှာစတုတ္ထမြောက်ဆက်ခံသူဖြစ်သည်။အလီမှာစတုတ္ထမြောက်ဆက်ခံသူဖြစ်သည်။ သို့သော် [[ရှီရာမူဆလင်]]များအတွက်တော့ Ali မှာအလီသည် မိုဟာမက်နောက် ပထမဆုံး ဆက်ခံသူဖြစ်သည်။

ဆွန်နီ နှင့် ရှီရာတို့သည် ကိုးကွယ်ကျင့်သုံးရာအဖြစ် ကိုရ်အာန်ကျမ်းအား အဓိကအသုံးပြုကြသော်လည်း မတူကွဲပြားခြားနားသော hadiths ခေါ်အစဉ်အလာနှင့် [[ကိုရ်အာန်]]အား ပြန်လည်အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆိုချက်များကြောင့် ဘာသာရေး စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ မတူညီကြချေ။ အရေအတွက်အရလည်း ဆူနီ များသည်ဆူနီများသည် ကမ္ဘာအဝှမ်းတွင် လူများစုဖြစ်ပြီး ရှီရာ များမှာ [[အီရန်]]နှင့် [[အီရတ်]]တွင်သာ လူများစုအဖြစ် တည်ရှိကြသည်။