ဗုဒ္ဓဘာသာ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

{{ဗုဒ္ဓဘာသာ}}

== ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာသည်ကမ္ဘာပေါ်တွင်နာမည်အကျော်ကြားဆုံး လူသိအများဆုံးဘာသာ==

'''ဗုဒ္ဓဘာသာ''' သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူဦးရေ သန်း ၆၉၀၀ ကျော် ရှိသည့် အနက် ဗုဒ္ဓဘာသာသည် ကမ္ဘာ့လူဦးရေ (သန်းပေါင်း ၂၀၀၀) ခန့်အထိ ကိုးကွယ်ယုံကြည်သော ဘာသာတရားနှင့်အယူဝါဒဖြစ်သည်။ တရုတ်ပြည်သည်[[ ကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓဘာသာလူဦးရေ]] အများဆုံး နိုင်ငံလည်းဖြစ်သည်။ တရုတ်ပြည်တွင် လူဦးရေ (သန်းပေါင်း ၁၂၀၀) ၁၂၁၉ ၁၄၉ ၆၀၀ ကျော်အထိ [[ မဟာယာန သာသနာ|မဟာယာန ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ကိုးကွယ်ယုံကြည်သည်။ <ref>http://www.foreignercn.com/index.php?option=com_content&view=article&id=2929:buddhism-in-china&catid=1:history-and-culture&Itemid=114</ref> <ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Buddhis m_by_country#cite_note-40</ref> <ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Buddhism_by_country</ref> <ref>http://www.thedhamma.com/buddhists_in_the_world.htm</ref>ထို့ကြောင့် [[ဇင်ဗုဒ္ဓဘာသာ]]၊ [[မဟာယာန]] နှင့် [[ထေရဝါဒ]] ပေါင်းလျှင် ဗုဒ္ဓဘာသာကိုးကွယ်ယုံကြည်သူ လူဦးရေအားဖြင့် ၁၉၂၁ ၉၈၉ ၆၄၁ (သန်း ၁၉၀၀ ကျော်၊ သန်း ၂၀၀၀ နီးပါး) ရှိပြီး ဗုဒ္ဓဘာသာသည် ဒုတိယလူဦးရေအများဆုံး ကမ္ဘာ့ဘာသာနှင့် အကြီးထွား အမြန်ဆုံးသော ဘာသာတစ်ခုဖြစ်သည်။ ထေရဝါဒဗုဒ္ဓဘာသာသည်ကမ္ဘာပေါ်တွင်နာမည်အကျော်ကြားဆုံး လူသိအများဆုံးဘာသာတစ်ခု ဖြစ်သည်။

[[ ဆရာတော် ဗောဓိဓမ္မ]] (Father of Zen Buddhism ) သည် ဗုဒ္ဓသာသနာတော် ပျံ့ပွားရေးအတွက် အေဒီ (၅၀၀) တွင် တရုတ်ပြည် [[ ရှောင်လင်ကျောင်းတော်]] သို့ ရောက်ရှိခဲ့သော အိန္ဒိယလူမျိုး တရားပြဆရာတော်ဖြစ်သည်။ မဟာယာန ဇင်ဗုဒ္ဓဘာသာတွင် နာမည်ကျော်ကြား လူသိအများဆုံး ဆရာတော်ကြီးဖြစ်သည်။ <ref>http://www.knowledgerush.com/kr/jsp/db/viewuser.jsp?userId=21915&penname=Doctrine+of+Lord+Buddha</ref><ref>http://festivals.iloveindia.com/buddha-purnima/</ref> <ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Buddhism_by_country</ref><ref>http://www.chinabusinessinterpreter.com/Dasiy/16.aspx</ref>ဗုဒ္ဓဘာသာတွင် [[မဟာယာန]]နှင့်[[ထေရဝါဒ]] ဟူ၍ အဓိကဂိုဏ်းကြီးနှစ်ဂိုဏ်းရှိသည်။ မဟာယာနဂိုဏ်း သည် [[တရုတ်]]၊ [[ထိုင်ဝမ်]]၊ [[တိဘက်]]၊ [[ကိုရီးယားသမ္မတနိုင်ငံ|တောင်ကိုရီးယား]]၊ [[ကိုရီးယား ဒီမိုကရက်တစ် ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ|မြောက်ကိုရီးယား]]၊ [[မွန်ဂိုးလီးယားနိုင်ငံ]]၊ [[မလေးရှားနိုင်ငံ]]၊ [[စင်ကာပူ]]၊ [[ ဘူတန်နိုင်ငံ]] ၊ [[ဗီယက်နမ်နိုင်ငံ]]၊ နှင့် [[ဂျပန်]] စသော အရှေ့အာရှတခွင်တွင် ထွန်းကားပြန့်ပွားနေပြီး ၎င်းမှတဆင့် Pure Land၊ ချန်း/စီအန်/သီအန်/ဇန်၊ နီချီရန်၊ တိဘက်တန်၊ရှင်ဂုန်နှင့်အခြားဂိုဏ်းများထပ်မံ ကွဲပြားသွားသည်။ မဟာယာနကို မြောက်ပိုင်းဗုဒ္ဓဘာသာဟု ခေါ်သည်။ ထေရဝါဒဂိုဏ်းသည် [[သီရိလင်္ကာနိုင်ငံ|သီဟိုဠ်]] မှတဆင့် [[မြန်မာ]]၊[[လာအို]]၊ [[ထိုင်း]]၊ [[ကမ္ဘောဒီးယား]] စသော [[အရှေ့တောင်အာရှ]]ဒေသသို့ ပြန့်ပွားသွားခြင်းဖြစ်၍ တောင်ပိုင်းဗုဒ္ဓဘာသာဟုလည်း ခေါ်ဆိုသည်။ [[နီပေါနိုင်ငံ]] တွင်လည်း ဗုဒ္ဓဘာသာ ထွန်းကားသည်။ တိဘက်ဗုဒ္ဓဘာသာ (Vajrayana ဂိုဏ်း) ကို အချို့က မဟာယန၏ ဂိုဏ်းခွဲဟု သတ်မှတ်သော်လည်း အချို့ကမူ မူလဗုဒ္ဓဘာသာ၏ တတိယမြောက် ဂိုဏ်းကြီးအဖြစ် သတ်မှတ်ကြသည်။ ထို့ပြင် ဗုဒ္ဓဘာသာတွင် အခြားဂိုဏ်းခွဲငယ် အများအပြားရှိသေးသည်။ ဤသို့များရခြင်းသည် ဝါဒနှင့် ဒေသကွာဟချက်များကြောင့် ဖြစ်သည်။

 

== ထေရဝါဒနှင့်မဟာယာန ==

 

 

 

=== ဂေါတမမြတ်ဗုဒ္ဓ၏ဗုဒ္ဓဝင် ===

# ၄၅-ဝါ ကာလပတ်လုံး သတ္တဝါတို့၏ အကျိုးစီးပွါးကို မနားမနေဆောင်ရွက်တော်မူခဲ့သော သဗ္ဗညုမြတ်စွာဘုရားရှင်သည် သက်တော် ၈၀ အရွယ်ရောက်သောအခါ (ဘီစီ ၅၄၃) မဟာသက္ကရာဇ် ၁၄၈-ခု ကဆုန်လပြည့် အင်္ဂါနေ့ဝယ် ကုသိနာရုံပြည် မလ္လာမင်းတို့၏ ဥယျာဉ်၌ ပရိနိဗ္ဗာန် စံဝင်တော်မူလေသည်။

 

=== ဗောဓိ ===