ရေ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
အရေးမကြီးNo edit summary |
clean up using AWB |
||
စာကြောင်း ၄ -
|-
| colspan="2" style="text-align: center;" |[[File:
|-
| colspan="2" style="text-align: center; font-size: 130%; font-weight: bold; background-color:#D8F3FE" | '''အခြေခံ အချက်များ'''
စာကြောင်း ၂၀ -
| 99.974 °C (211.95 °F)
|}
[[File:Iceberg with hole near sanderson hope 2007-07-28 2.jpg|thumb|ဤရုပ်ပုံတွင် ရေ၏ အရည်၊ အခဲ၊ အငွေ့ အခြေအနေ ၃ မျိုးကို တွေ့နိုင်သည်။]]
Line ၅၀ ⟶ ၄၉:
တစ်မျိုး ဖြစ်၍ ရေကို ဓာတုသင်္ကေတဖြင့် H<sub>2</sub>O ဖြစ်သည်။<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၁)</ref>
ဓာတ်ကြီးလေးပါးအနက် အာပေါဓာတ် '''ရေ'''သည် ကမ္ဘာမြေပေါ်တွင် အရည်အခြေအနေအဖြစ် အများဆုံးတွေ့ရသည့် အရာဝတ္ထုဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့မြေမျက်နှာပြင် လေးပုံသုံးပုံကို ဖုံးလွှမ်းလျက်ရှိသည်။ သန့်စင်သည့်ရေသည် အနှံ့အသက်၊ အရောင်အဆင်း မရှိပါ။ မြစ်ချောင်း၊ အင်းအိုင်နှင့် ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာများတွင် ရေအမြောက်အများကို တွေ့ရှိနိုင်သည်။ မိုးရေသည် တိမ်လွှာများ ငွေ့ရည်ဖွဲ့ရာမှ ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ရေစက်များဖြစ်သည်။ အအေးလွန်သည့်အခါများတွင် ရေသည် အခဲဘဝသို့ ပြောင်းကာ ရေခဲဖြစ်လာသည်။ အအေးပိုသည့်ရာသီတွင် မိုးရေများသည် ရေခဲ သို့မဟုတ် နှင်းများအဖြစ် ရွာချတတ်သည်။ အင်မတန်ပူပြင်းသည့်အခါ ရေများ ဆူပွက်ကာ အငွေ့အဖြစ် ပြောင်းလဲတတ်သည်။
[[အပင်]]များနှင့် လူအပါအဝင်[[သတ္တဝါ]]များသည် အသက်ရှင်သန်နိုင်ရန် [[အာဟာရဓာတ်များ]]အတွက် ရေကိုအားထားကြရသည်။ ရေသည်လည်း ဓာတုပစ္စည်းများ ဓာတ်ပြုရာတွင် ကြားခံဒြပ်တမျိုးဖြစ်သည့်အပြင် သွေးသားများတွင် အဓိကပါဝင်သည့် ပစ္စည်းဖြစ်သည်။
▲ဓာတ်ကြီးလေးပါးအနက် အာပေါဓာတ် '''ရေ'''သည် ကမ္ဘာမြေပေါ်တွင် အရည်အခြေအနေအဖြစ် အများဆုံးတွေ့ရသည့် အရာဝတ္ထုဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့မြေမျက်နှာပြင် လေးပုံသုံးပုံကို ဖုံးလွှမ်းလျက်ရှိသည်။ သန့်စင်သည့်ရေသည် အနှံ့အသက်၊ အရောင်အဆင်း မရှိပါ။ မြစ်ချောင်း၊ အင်းအိုင်နှင့် ပင်လယ်သမုဒ္ဒရာများတွင် ရေအမြောက်အများကို တွေ့ရှိနိုင်သည်။ မိုးရေသည် တိမ်လွှာများ ငွေ့ရည်ဖွဲ့ရာမှ ဖြစ်ပေါ်လာသည့် ရေစက်များဖြစ်သည်။ အအေးလွန်သည့်အခါများတွင် ရေသည် အခဲဘဝသို့ ပြောင်းကာ ရေခဲဖြစ်လာသည်။ အအေးပိုသည့်ရာသီတွင် မိုးရေများသည် ရေခဲ သို့မဟုတ် နှင်းများအဖြစ် ရွာချတတ်သည်။ အင်မတန်ပူပြင်းသည့်အခါ ရေများ ဆူပွက်ကာ အငွေ့အဖြစ် ပြောင်းလဲတတ်သည်။
▲[[အပင်]]များနှင့် လူအပါအဝင်[[သတ္တဝါ]]များသည် အသက်ရှင်သန်နိုင်ရန် [[အာဟာရဓာတ်များ]]အတွက် ရေကိုအားထားကြရသည်။ ရေသည်လည်း ဓာတုပစ္စည်းများ ဓာတ်ပြုရာတွင် ကြားခံဒြပ်တမျိုးဖြစ်သည့်အပြင် သွေးသားများတွင် အဓိကပါဝင်သည့် ပစ္စည်းဖြစ်သည်။
[[File:water circular.jpg|right|270px|thumb|ရေ သံသရာလည်ပုံ]]
သတ္တဝါများသည် ရေကို အရေပြားမှတဆင့် ချွေးအဖြစ်စစ်ထုတ်ကာ ခန္ဓာကိုယ်အပူချိန်ကို ထိန်းပေးသည်။ ရေ၏အကူအညီဖြင့် သွေးသည် အဟာရဓာတ်များကို အစာအိမ်မှတဆင့် ခန္ဓာကိုယ်၏ အခြားအင်္ဂါအစိတ်အပိုင်းများသို့ ပို့ဆောင်ပေးသည်။ သွေးများက အောက်စီဂျင်ဓာတ်ကို အဆုပ်မှတဆင့် ကိုယ်ခန္ဓာသို့ ပို့ဆောင်ရာတွင်လည်း ရေမှ ကူညီပေးသည်။ သတ္တဝါများ အစာချေရာတွင် ရေဓာတ်ပါဝင်သည့် တံတွေးများ လိုအပ်သည်။ လူ့ခန္ဓာကိုယ်မှ မကောင်းသည့် ဓာတ်ပစ္စည်းများကို ဆီးနှင့်စစ်ထုတ်ရာတွင် ရေလိုအပ်သည်။ လူ့ခန္ဓာကိုယ်၏ ၆၀ - ၇၀ % မှာ ရေဖြစ်သည်။
နွားနို့၊ သစ်သီးဖျော်ရည်၊ ဝိုင်စသည့် သောက်သုံးဖွယ်ရာများတွင် အဓိကပါဝင်သည့် ပစ္စည်းမှာ ရေဖြစ်သည်။ [[ပင်လယ်]][[သမုဒ္ဒရာ]]အတွင်းရှိ ရေများသည် ရေငံဖြစ်ပြီး [[မြစ်]][[ချောင်း]]၊ [[အင်း]][[အိုင်]]မှ ရေများမှာ ရေချိုများဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်တွင် သောက်သုံးနိုင်သည့် ရေချိုရာခိုင်နှုန်း ၃ % သာရှိပြီး ကျန်သည်မှာ ရေငံများဖြစ်သည်။ <ref>{{cite web|url=http://ga.water.usgs.gov/edu/earthwherewater.html|title=Percentage of water}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.cdli.ca/CITE/water.htm|title=Fresh water percentage (2)}}</ref>.
Line ၆၈ ⟶ ၆၆:
မျက်နှာပြင်၏ ရဝ ရာခိုင်နှုန်းကို ပင်လယ်၊ သမုဒ္ဒရာများ၏ ရေထုအဖြစ်ဖုံးလွှမ်းနေသည်။ အဆိုပါသမုဒ္ဒရာတို့၏ ပျမ်းမျှအနက်သည်
မီတာ ၁ဝဝဝ ဝန်းကျင် ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့ရေထု အားလုံး၏ ၉၈ ရာခိုင်နှုန်းသည် ပင်လယ်၊ သမုဒ္ဒရာများတွင်သာ ရှိပြီး ၎င်းတို့ သည် သောက်သုံး၍ မရသော ဆားငန်ရေများ ဖြစ်နေသည်။
ထို့ကြောင့် ၂ရာ ခိုင် နှုန်းမျှ သော ကမ္ဘာ့ ရေ ထု သည် ရေချို အဖြစ် တည် ရှိနေသည်။ ၁.၆ ရာ ခိုင်နှုန်းသော ရေများသည် ဝင်ရိုးစွန်း ဒေသများတွင် ရေခဲတောင်များ အဖြစ် တည်ရှိနေပြန်ပါသည်။ ဝ.၃၆ ရာခိုင်နှုန်းသော ရေကို မြေအောက်မှ တူးဖော်ရနိုင်သည်။ မြစ်ချောင်း၊ အင်းအိုင်များတွင် တွေ့မြင်နေရသည့် ရေထုသည် ဝ.ဝ၃၆ ရာခိုင်နှုန်းသာ ဖြစ်သည်။ ရာခိုင်နှုန်းအားဖြင့် အလွန် နည်းသော အဆိုပါ ရေများသည်ပင်လျှင် ဂါလန်အားဖြင့် အမြောက်အများ ဖြစ်နေသောကြောင့် ယခု ကျွန်ုပ်တို့ နေ့စဉ် မပူမပင်ရဘဲ ရေကို သုံးစွဲနေရခြင်းဖြစ်သည်။ သင့်ခန္ဓာကိုယ်တွင်းမှာပင် ရေ ၆၅ ရာခိုင်နှုန်း ရှိနေသည်။ သင်သည် ပေါင် ၁ဝဝ အလေးချိန်ရှိသော ပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်နေလျှင် ရေ အလေးချိန်က ၆၅ ပေါင်ဖြစ်သည်။ ရေခဲသေတ္တာ၊ အအေးပုလင်းများနှင့် အခြားအစားအသောက်များတွင်လည်း ရေ များစွာ ရှိနေသည်။
Line ၇၉ ⟶ ၇၆:
=== သောက်သုံးရေ ===
[[File:Humanitarian aid OCPA-2005-10-28-090517a.jpg|thumb|right|မိန်းခလေးတစ်ဦး ရေသန့်ဗူးမှရေကို သောက်သုံးနေပုံ။]]
လူ့ခန္ဓာကိုယ်တွင် အရွယ်အစားအလိုက် ရေပါဝင်နှုင်း ၅၅ % မှ ၇၈ % အထိပါရှိသည်။ <ref>
[[File:
ကျောက်ကပ် ပုံမှန်အလုပ်လုပ်သူများအဖို့ ရေများများ သောက်သုံးရန် ခက်ခဲသော်လည်း (အထူးသဖြင့် ပူအိုက်စွတ်စိုသည့်ရာသီနှင့် အားကစား လှုပ်ရှားချိန်တွင်) ရေအသောက်နည်းပါက ဥပဒ်ဖြစ်နိုင်သည်။ အားကစားလုပ်ချိန်တွင် လိုသည်ထက်ပို သောက်သုံးနိုင်သော်လည်း အသက်အန္တရာယ်ဖြစ်စေနိုင်သည့် ရေအဆိပ်သင့်မှု ဖြစ်ပွားတတ်သည်။ ထို့ကြောင့် နေ့စဉ် ရေ ၈ ခွက် သောက်သုံးသင့်သည်ဆိုသည့်အချက်မှာ သိပ္ပံပညာအရ အထောက်အထားများ မရှိသေးပါ။<ref>[http://ajpregu.physiology.org/cgi/content/full/283/5/R993 "Drink at least eight glasses of water a day." Really? Is there scientific evidence for "8 × 8"?] by Heinz Valdin, Department of Physiology, Dartmouth Medical School, Lebanon, [[New Hampshire]]</ref>
သာမန်အားဖြင့် ရေဓာတ် ၂၀ % ကို အစားအစာများမှရရှိသည်။ ကျန်သည်မှာ ရေနှင့် ဖျော်ရည်သောက်သုံးမှုမှ ရရှိသည်။ လူ့ခန္ဓာကိုယ်မှ ရေဓာတ်ကို ဆီး၊ ချွေး သို့ မဟုတ် ထွက်သက်မှ ရေငွေ့အသွင်ဖြင့် စွန့်ထုတ်လေ့ရှိသည်။ အားကစားနှင့် ပူအိုက်ခြင်းကြောင့် ရေဓာတ်ဆုံးရှုံးမှု တိုးမြင့်လာသည့်အလျောက် နေ့စဉ် ရေဓာတ်လိုအပ်မှုလည်း တိုးမြင့်လာသည်။
လူသားများသည် ညစ်ညမ်းမှုနည်းပါးသည့် ရေကို လိုအပ်သည်။ အတွေ့များသည့် ညစ်ညမ်းပစ္စည်းများတွင် သတ္တုဓာတ်ဆား၊ [[ဗက်တီးရီးယား]]တို့ ပါဝင်သည်။ <ref>{{cite book
Line ၁၁၁ ⟶ ၁၀၈:
# အကြိမ်ကြိမ်ဆူပွက်အောင် ကြိုခဲ့သောရေနွေး
# တစ်ညလွန်သောရေနွေးကို ထပ်ကြိုထားသောရေနွေး (သို့) ထပ်မကြိုထားသောရေနွေး
# ထမင်း၊ ဟင်းပေါင်းခံရည်
၎င်းရေများ သောက်သုံးရန်မသင့်ခြင်းမှာ အကြိမ်ကြိမ် ဆူပွက်ပြီးသောရေတွင် ကယ်လစီယံ၊ မက်ဂနီစီယံ၊ ကရိုရင်းနှင့် အခြားသတ္တုများ ပိုမိုတိုးလာပြီး ကျောက်ကပ်ကို ထိခိုက်စေနိုင်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။ <ref>နိုင်းနိုင်းစနေ</ref>
== ကျမ်းကိုး ==
| |||