အရှိန်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး fix links
အရေးမကြီးNo edit summary
စာကြောင်း ၅ -
== ပျမ်းမျှ​အရှိန်(Average acceleration) ==
 
ပျမ်းမျှ​အရှိန် ဆို​သည်မှာ ပြောင်းလဲ​သွား​သော [[အလျင်]] (Δ''v'') ကို [[အချိန်အပိုင်းအခြားအချိန်​အပိုင်းအခြား]] (Δ''t'') စား​ခြင်း​ကို ဆိုလို​သည်။
 
:<math>\boldsymbol{{a}_{avg}} = \frac{\Delta\boldsymbol{v}}{\Delta\mathit{t}} = \frac{\boldsymbol{v_f - v_i}}{\mathit{t_f - t_i}}</math>
 
== တမဟုတ်ခြင်းအရှိန်(Instantaneous acceleration) ==
တ​မဟုတ်​ခြင်း​အရှိန်​ဆို​သည်မှာ ပျမ်းမျှ​အလျင်​ကို တိုတောင်း​သော အချိန်​အပိုင်းအခြား​ဖြင့် စား​သော လစ်​မစ်(limit) ကို ဆိုလို​သည်။ [[ကဲကုလပ်ကဲ​ကု​လပ်]] တွင် ထို limit ကို x မှ t သို့ ဆက်​စပ်​နေ​သော [[ဒစ်ရီဗေတစ်ဒစ်​ရီ​ဗေ​တစ်]](Derivative) ဟုခေါ်​သည်။
 
:<math>\mathbf{a} = \lim_{{\Delta t}\to 0} \frac{\Delta \mathbf{v}_x}{\Delta t} = \frac{d\mathbf{v}_x}{dt}</math>
စာကြောင်း ၁၉ -
 
ဟုလည်းဆိုနိုင်သည်။
 
== ယူ​နစ် ==
အရှိန်​ဆို​သည်မှာ ပြောင်းလဲ​သွား​သော​အလျင်​ကို ထို အဖြစ်အပျက်​ဖြစ်ပွား​ခဲ့​သော အချိန်​နှင့်​စား​ခြင်း​ကို ဆို​သည်​ဟု​ဆို​ခဲ့​ပြီး​ဖြစ်​သည်။ အလျင်​၏​ယူ​နစ်​သည် (L/T) ဖြစ်​သည်။ ထို​ကြောင့် အလျင်​ကို အချိန်​နှင့်​စား​ခြင်း​ဖြစ်​သော​ကြောင့် အရှိန်​၏​ယူ​နစ်​မှာ ([[အလျား|L]]/[[အချိန်|T]]<sup>2</sup>) ဖြစ်​သည်။ထို​ကြောင့် SI ယူ​နစ်​စနစ်​အတွက် အရှိန်​၏​ယူ​နစ်​မှာ (meter per second squared(ms<sup>-2</sup>)) ဖြစ်​သည်။
 
အရှိန်​နှင့် အလျင်​တို့​၏ ဦးတည်​ချက် လက္ခဏာ​သည် အမြဲ​တူ​နေ​မည်​ဟု​ပြော​၍​မ​ရ​ပေ။ လက္ခဏာ​တူ​နေ​တဲ့​အချိန်​မှာ​တော့ အရာ​ဝတ္တု​ရဲ့ သွား​နှုန်း​က မြှင့်​နေ​မှာ​ဖြစ်​ပြီး၊ လက္ခဏာ မ​တူ​တဲ့​အချိန်​မှာ​တော့ နှေး​သွား​မှာ ဖြစ်​ပါ​သည်။
 
== အထူး​ပုံစံ​များ ==
=== တသ​မတ်​တည်း​အရှိန်(Uniform accelration) ===
အရာ​ဝတ္တု တစ်​ခု​၏​အလျင်​က တူညီ​တဲ့​နှုန်း​အတိုင်း​တိုး​သွား​နေ​တဲ့​အခါ​မှာ၊ အရှိန်​က တူညီ​နေ​သည်​ဟု​ဆို​နိုင်​ပါ​သည်။ အရာ​ဝတ္တု​တစ်​ခု​က မျဉ်း​ဖြောင့်​အတိုင်း​သွား​နေ​မယ်၊ သူ​ရဲ့​ဦးတည်​ချက်​က လည်း​ပြောင်း​မ​သွား​ဘူး၊တူညီ​တဲ့​အချိန်​ပိုင်း​တိုင်း​မှာ​လည်း သူ​ရဲ့​အလျင်​က​လည်း​တူညီ​စွာ​တိုး​နေ​တယ်​လို့​ဆို​ရင်၊ အဲ​ဒီ​အရာ​ဝတ္တု​မှာ တသ​မတ်​တည်း​အရှိန်(Uniform accelration) ရှိ​တယ်​ဟု​ဆို​နိုင်​ပါ​သည်။
 
ထိုသို့ အရှိန် တသ​မတ်​တည်း​မ​ပြောင်းလဲ​တဲ့​အချိန်​မှာ မှာ တွက်​လို့​ရ​မယ့် ပုံသေ​နည်း​တချို့​ကို ဖော်​ပြ​ထား​ပါ​သည်။
 
:<math> v_f = v_i + a t </math>
 
:<math> x = v_i t+ \frac{1}{2} at^2 = \frac{v_i+v}{2}t </math>
 
:<math> |v_f|^2= |v_i|^2 + 2 \, a \cdot x </math>
 
where
 
:<math>x</math> = displacement
 
:<math>v_i</math> = initial velocity
 
:<math>v_f</math> = final velocity
 
:<math>a</math> = uniform acceleration
 
:<math>t</math> = time.
 
 
== ကိုး​ကား ==