ဂေါတမဗုဒ္ဓ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူဦးရေ (သန်းပေါင်း ၆၉၀၀) ကျော် ရှိသည့် အနက် ဗုဒ္ဓဘာသာသည် ကမ္ဘာ့လူဦးရေ (သန်းပေါင်း၁၆၀၀- ၂၀၀၀) ခန့်အထိ ကိုးကွယ်ယုံကြည်သော ဘာသာတရား နှင့် အယူဝါဒဖြစ်သည်။ တရုတ်ပြည်သည်[[ကမ္ဘာ့ဗုဒ္ဓဘာသာလူဦးရေ]] အများဆုံး နိုင်ငံလည်းဖြစ်သည်။ တရုတ်ပြည်တွင် လူဦးရေ သန်းပေါင်း ၁၄၀၀ ခန့်<ref>http://www.worldpopulationstatistics.com/china-population-2013/</ref> ရှိသည့် အနက် (သန်းပေါင်း ၁၂၀၀) ၁,၂၁၉ ,၁၄၉ ,၆၀၀ ကျော်အထိ [[မဟာယာန သာသနာ|မဟာယာန ဗုဒ္ဓဘာသာ]] ကိုးကွယ်ယုံကြည်သည်။ <ref>http://www.foreignercn.com/index.php?option=com_content&view=article&id=2929:buddhism-in-china&catid=1:history-and-culture&Itemid=114</ref><ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Buddhis m_by_country#cite_note-40</ref><ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Buddhism_by_country</ref><ref>http://www.thedhamma.com/buddhists_in_the_world.htm</ref> ထို့ကြောင့် [[ဇင်ဗုဒ္ဓဘာသာ]]၊ [[မဟာယာန]] နှင့် [[ထေရဝါဒ]] ပေါင်းလျှင် '''ဗုဒ္ဓဘာသာကိုးကွယ်ယုံကြည်သူ လူဦးရေအားဖြင့် ၁,၉၂၁ ,၉၈၉,၆၄၁ (သန်း ၁၉၀၀ ကျော်၊ သန်း ၂၀၀၀ နီးပါး) ရှိပြီး ဗုဒ္ဓဘာသာသည် ဒုတိယလူဦးရေအများဆုံး ကမ္ဘာ့ဘာသာနှင့် အကြီးထွား အမြန်ဆုံးသော ဘာသာတစ်ခုဖြစ်သည်'''။ ဗုဒ္ဓဂေါတမ မြတ်စွာဘုရား သည် ဟိန္ဒူ ဗိဿနိုးဘုရား ဝင်စားသူ ဟု [[ဟိန္ဒူဘာသာ]] ဝင်တို့က ယုံကြည်ကြသည်။ ဂေါတမ ဗုဒ္ဓဘုရား သည် Vishnu ဘုရားဝင်စား အဖြစ် ဗုဒ္ဓဘာသာတို့က မယုံကြည်ကြပါ (Buddha is never mentioned as an avatar of Vishnu in Puranas and logically it is impossible to consider that as a fact. They claim Buddha is not as avatars of Vishnu, which is not true.) '''ဟိန္ဒူဘာသာဝင် ၁,ဝ၈၃,၈၀ဝ,၃၅၆ (သန်း ၁၀၀၀ ကျော်) တို့က ဂေါတမဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရား ကို ကြည်ညို လေးစားကြသည်'''။(In Hindu world is signed Lord Buddha as ninth avatar of Supreme God Vishnu and Hindu accept teachings of Buddha, but do not directly worship him. )<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Hinduism_by_country</ref><ref>http://www.koausa.org/Gods/God3.html</ref> ဟိန္ဒူဘာသာ စသော အခြားသော ဘာသာအယူဝါဒများ၊ ဖန်ဆင်းရှင် ဘုရားသခင်God တည်ရှိမှုကို အယုံအကြည် မရှိသူ ဘာသာမဲ့ (free-thinkers/ Atheists/Anti-theist/no religion person) များကပင် ဂေါတမဗုဒ္ဓ ကို တနည်းမဟုတ်တနည်းဖြင့် ကြည်ညို လေးစားကြသည်။ ဂေါတမဗုဒ္ဓဘုရား သည် ကမ္ဘာ့သမိုင်း-လူ့သမိုင်းတွင် ဩဇာအကြီးမားဆုံးသောအမြင့်မြတ်ဆုံးသော၊ထိပ်ဆုံး အဓိကပုဂ္ဂိုလ်ဘုရားဖြစ်သည်။ <ref>http://www.svetmysli.net/sma.exe?pg=104</ref><ref>http://www.divinebrahmanda.com/2010/05/gautama-buddha-avatar-ninth-avatar-of.html</ref>

ဘုရင်ဖြစ်သည်။ '''ဂေါတမဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရား''' သည် သက္က((Shakya)) သာကီဝင် ဖြစ်သည်။ လုမ္ဗိနီဒေသ အား ကျမ်းစာများတွင် [[ကပိလဝတ်]] (Kapilavastu) ဟုခေါ်သည်။<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Lumbini</ref>

ဘီစီ (၅၈၈) တွင် ဗုဒ္ဓဝါဒ ကို စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည်။လောကသုံးပါးတွင် ဘုရားစင်စစ် ဖြစ်တော်မူသည်။ သက်တော် ၃၅ နှစ် (ဘီစီ ၅၈၈) မတိုင်မှီ အထိ မဟာလူသားတစ်ဦး ဖြစ်ခဲ့သည်။ သက်တော် ၂၉ နှစ် (ဘီစီ ၅၉၄) မှ သက်တော် ၃၅ နှစ် (ဘီစီ ၅၈၈) ၆ နှစ် တိုင်တိုင် [[တရားရှုမှတ်ခြင်း]] ​ကျင့်ကြံအားထုတ် ခဲ့သဖြင့် ဘီစီ (၅၈၈) တွင် အမြင့်မြတ်ဆုံးသော မြတ်စွာဘုရား ဖြစ်လာခဲ့သည်။ <ref>http://ccbs.ntu.edu.tw/FULLTEXT/JR-EMISC/emisc93509.htm</ref> ဂေါတမဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားသည် မှန်ကန်သော တွေးခေါ်မှု့များ၊ [[တရားရှုမှတ်ခြင်း]]၊ ဝိပဿနာ ကျင့်စဉ်၊ စာရိတ္တကျင့်ဝတ်၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ ကိုယ်ကျင့်တရား၊ လူမှုဆက်ဆံရေး၊ မြတ်သောအကျင့်သီလ၊ သည်းခံမှု၊ မေတ္တာ၊ ကရုဏာ၊ မုဒိတာ၊ ဥပေက္ခာ ကျင့်စဉ်နှင့် မေတ္တာ ကမ္မဋ္ဌာန်းစီးဖြန်းခြင်း တို့ကို ကမ္ဘာပေါ်တွင်ပထမဆုံးသော စတင်တွေ့ရှိကျင့်ကြံဟောပြောခဲ့သူဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓ မြတ်စွာဘုရားနှင့် ဗုဒ္ဓဘာသာ ၏ [[မေတ္တာ ကရုဏာ မုဒိတာ ဥပေက္ခာ|မေတ္တာ-ကရုဏာ (Loving-kindness)]] တရားတော် <ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Mett%C4%81</ref> နှင့် [[သည်းခံခြင်း| သည်းခံခြင်း Tolerance ]] သည် ကမ္ဘာပေါ်တွင်အလွန်ကျော်ကြားလှသည်။ <ref>http://www.loveshack.org/forums/mind-body-soul/spirituality-religious-beliefs/101472-my-religion-loving-kindness-dalai-lama</ref> ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားမိန့်ကြားချမှတ်ခဲ့သော [[မေတ္တာ]] ဝါဒ နှင့် အမှန်တရားငြိမ်းချမ်းရေးဝါဒ သည်အကျော်ကြားဆုံး လူသိအများဆုံးဖြစ်သည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာသည် မဂ်ဖိုလ် နိဗ္ဗာန်အကျိုး၊ တမလွန်အကျိုးများသာမက မျက်မှောက်ဘဝကြီးပွားရေးအတွက် ကျင့်ကြံရမည့် အောင်မြင်ရေး၊ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး၊ အိမ်ထောင်ရေး၊ မိသားစုရေး၊ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးစသဖြင့် အကြောင်းအရာစုံလှ၏။ ထို့ကြောင့် ဗုဒ္ဓဘာသာသည် မြန်မာ့ စွယ်စုံကျမ်းသဖွယ်ဖြစ်နေ၍ ဗုဒ္ဓဘာသာကို မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှု၏ ရေသောက်မြစ်ဟုလည်း တင်စားခေါ်ဆိုကြသည်။ <ref>http://buddhist-meditation-techniques.com/loving-kindness-meditation/</ref><ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Meditation</ref><ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Muhammad</ref>

မြတ်ဗုဒ္ဓသည် ဘုရားအဖြစ်နှင့် (၄၅)နှစ်နေပြီး မဟာသက္ကရာဇ် ၁၄၈ ခု ကဆုန်လပြည့် အင်္ဂါနေ့ ဘီစီ ၅၄၃ မှာ ပရိနိဗ္ဗာန် စံလွန်တော်မူသည်။ ဗုဒ္ဓအဖြစ် (ဘီစီ ၅၈၈ - ဘီစီ ၅၄၃ ) ၄၅ နှစ်အတွင်း တာဝန်ကြီး ၂ ရပ်ကို တစ်နေ့လျှင် ၂၂ နာရီ မိနစ် ၂၀ ခန့်မျှ နေမအား ညမနား လူသား, သတ္တဝါတို့၏ ကောင်းကျိုးကို မျှော်ကိုး၍ ထမ်းဆောင်တော်မူခဲ့သည်။ မြန်မာသမိုင်းပညာရှင်များ နှင့် ကမ္ဘာ့သမိုင်းပညာရှင်များကလည်း ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရား၏ မွေးဖွားချိန်အားဘီစီ ၆၂၃ ဟု ထောက်ခံ အတည်ပြုကြသည်။ ဗုဒ္ဓဝါဒမှာ God<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/God</ref> ဂေါ့ဒ်ကိုပယ်၍ ဇာတ်အနိမ့်အမြင့်ခွဲခြားမူ့ကို ဆန့်ကျင်ပါသည်။ အခြား ဗုဒ္ဓဘာသာဂိုဏ်းခွဲများတွင် ဗုဒ္ဓအား God ကောင်းကင်ဘုံမှ ဘုရားအဖြစ်မှတ်ယူလေ့ရှိကြသည်။ ဟိန္ဒူဘာသာ တွင် ဗုဒ္ဓဂေါတမ မြတ်စွာဘုရားအား ဟိန္ဒူ ဘုရား ဝင်စားသူဟု ယုံကြည်ကြသည်။ ဗုဒ္ဓ ဆိုသောဝေါဟာရမှာ ဉာဏ်အလင်းရသူ (Enlightened)၊ သို့မဟုတ် စိတ်အာရုံ နိုးကြားနေသူ (Mentally awakened) ဟု အဓိပ္ပါယ်ရသည်။အမှန်တရားလေးပါး ([[သစ္စာလေးပါး]] ) ကို ကိုယ်တော်တိုင် ကိုယ်ပိုင်ဉာဏ်ဖြင့် ထိုးထွင်း၍သိမြင်သော အမြတ်ဆုံး ပုဂ္ဂိုလ်မြတ်စွာဘုရား ဟု ချမ်းမြေ့ဆရာတော်က အဓိပ္ပါယ်ဖွင့်သည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာ တခုတည်းကသာ ယုံကြည်မှု တခုတည်းကို သာမက ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာကို လုံးဝ မှီခိုအားထားကိုးကွယ်ယုံကြည်ခြင်း(believe in Lord Buddha, believe in Dharma teaching of Lord Buddha and believe in Sangha) + မိမိကိုယ်မိမိယုံကြည်ခြင်း(self-confidence )+ မေတ္တာ-ကရုဏာ (Loving-kindness)+မိမိကိုယ်မိမိအားကိုးခြင်း(self reliance)+ အသိဉာဏ်(intelligence)+ လက်တွေ့ကျင့်စဉ်(practice) လမ်းစဉ်ပေါ်တွင် အဓိက အခြေခံထားသည်။ ဗုဒ္ဓဘာသာသည် မဂ်ဖိုလ် နိဗ္ဗာန်အကျိုး၊ တမလွန်အကျိုးများသာမက မျက်မှောက်ဘဝကြီးပွားရေးအတွက် ကျင့်ကြံရမည့် အောင်မြင်ရေး၊ စီးပွားရေး၊ ပညာရေး၊ အိမ်ထောင်ရေး၊ မိသားစုရေး၊ ပေါင်းသင်းဆက်ဆံရေးစသဖြင့် အကြောင်းအရာစုံလှ၏။ ဗုဒ္ဓမြတ်စွာဘုရားသည် သူကိုယုံကြည်သူများကို၎င်း၊ မယုံကြည်သူများကို၎င်း မေတ္တာထားသော လူသတ္တဝါ တို့အား ဒုက္ခအပေါင်းမှကယ်တင်သော အမြတ်ဆုံး မေတ္တာဘုရား ဖြစ်သည်။ <ref>http://www.booksie.com/religion_and_spirituality/article/myoma_myint_kywe/the-buddha-%28bc-623bc-543%29</ref><ref name="knowledgerush.com">http://www.knowledgerush.com/kr/jsp/db/viewuser.jsp?userId=21915&penname=Doctrine+of+Lord+Buddha</ref><ref>http://festivals.iloveindia.com/buddha-purnima/</ref><ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Nirvana</ref><ref name="ReferenceB">http://en.wikipedia.org/wiki/Karma_in_Buddhism</ref>

<ref>http://www.unz.org/Pub/SingletonEsther-1908v01-00124</ref><ref>http://mandalashaman.com/buddhism/timeline-for-buddhism/</ref><ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Shwedagon_Pagoda</ref><ref>http://www.experiencefestival.com/a/Buddha/id/301148</ref>