ရူပဗေဒ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

စာတွဲများ: မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် app တည်းဖြတ်
အရေးမကြီးNo edit summary
စာကြောင်း ၁ -
[[File:CollageFisica.jpg|300px|thumb|ရူပဗေဒဖြစ်စဉ် အမျိုးမျိုးတို့၏ နမူနာများ]]
[[File:Bose Einstein condensate.png|thumb]]
[[File:Wavy.gif|right|thumb|]]
[[File:Optical-feedback-2-short.gif|thumb]]
'''ရူပဗေဒ'''၏ အင်္ဂလိပ်စကားလုံး Physics သည် [[ဂရိ]]ဘာသာစကား သဘာဝအလျောက်ဖြစ်သော ''φυσικός'' (Phusikos) နှင့် သဘာဝ ''φύσις'' (Phusis) မှဆင်းသက်လာသည်။
Phusis =သဘာဝ <br />
Phusikos ==သဘာဝဆိုင်ရာ အသိပညာ<br />
ရူပဗေဒသည် သဘာဝတရား၏ [[သိပ္ပံ]]ပညာ ဖြစ်ပြီး [[စကြာဝဠာ]]၏ အခြေခံပစ္စည်းများအကြောင်း၊ ၄င်းတို့၏ တစ်ခုပေါ်တစ်ခု အားသက်ရောက်မှုနှင့် အပြန်အလှန်ဆက်နွယ်နေမှု ၎င်းတို့မှရလာေသာ အဆုံးသတ်ဖြစ်ပေါ်ချက်များ ကိုကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းသော ဘာသာရပ်ဖြစ်သည်။
 
'''ရူပဗေဒ'''၏ အင်္ဂလိပ်စကားလုံး Physics သည် {{lang-grc|φυσική (ἐπιστήμη)|phusikḗ (epistḗmē)|သဘာဝဆိုင်ရာ အသိပညာ}} နှင့် {{lang|grc|φύσις}} ''phúsis'' "သဘာဝ"<ref name="etymonline-physics">{{cite web |title=physics |url=http://www.etymonline.com/index.php?term=physics&allowed_in_frame=0 |publisher=Online Etymology Dictionary}}</ref><ref name="etymonline-physic">{{cite web |title=physic |url=http://www.etymonline.com/index.php?term=physic&allowed_in_frame=0 |publisher=Online Etymology Dictionary}}</ref> တို့မှ ဆင်းသက်လာသည်။
'''ရူပဗေဒ''' (Physics) သည် [[ဒြပ်ဝတ္တု]]များ နှင့် လှုပ်ရှားမှု များကို လေ့လာသော ဘာသာရပ်ဖြစ်သည်။ ရူပဗေဒ နေရာ နှင့် အချိန်ကိုလည်း လေ့လာသည်။ ရူပဗေဒသည် [[စွမ်းအင်]]၊ [[အား]]၊ [[ဝတ္တု]] နှင့် [[လျှပ်စစ်ဓာတ်]] ကိုအသုံးပြုသည်။ ခြုံငုံ ပြောရလျှင် ရူပဗေဒသည် သဘာဝ ကို လေ့လာ ဆန်းစစ်မှု ဖြစ်ပြီး ကျွန်ုပ်တို့၏ ပါတ်ဝန်းကျင် အားလုံး ကို နားလည်ရန်ပင်ဖြစ်သည်။
 
ရူပဗေဒသည် သဘာဝတရား၏ [[သိပ္ပံ]]ပညာ ဖြစ်ပြီး [[စကြာဝဠာ]]၏ အခြေခံပစ္စည်းများအကြောင်း၊ ၄င်းတို့၏ တစ်ခုပေါ်တစ်ခု အားသက်ရောက်မှုနှင့် အပြန်အလှန်ဆက်နွယ်နေမှု ၎င်းတို့မှရလာေသာ၎င်းတို့မှရလာသော အဆုံးသတ်ဖြစ်ပေါ်ချက်များအဆုံးသတ်ဖြစ်ပေါ်ချက်များကို ကိုကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းသောကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းသော ဘာသာရပ်ဖြစ်သည်။
 
'''ရူပဗေဒ''' (Physics) သည် [[ဒြပ်ဝတ္တု]]များ နှင့် လှုပ်ရှားမှု များကိုလှုပ်ရှားမှုများကို လေ့လာသော ဘာသာရပ်ဖြစ်သည်။ ရူပဗေဒ နေရာ နှင့် အချိန်ကိုလည်း လေ့လာသည်။ ရူပဗေဒသည် [[စွမ်းအင်]]၊ [[အား]]၊ [[ဝတ္တု]] နှင့် [[လျှပ်စစ်ဓာတ်]] ကိုအသုံးပြုသည်။ကို ခြုံငုံအသုံးပြုသည်။ ပြောရလျှင်ခြုံငုံပြောရလျှင် ရူပဗေဒသည် သဘာဝသဘာဝကို ကို လေ့လာ ဆန်းစစ်မှု ဖြစ်ပြီးလေ့လာဆန်းစစ်မှုဖြစ်ပြီး ကျွန်ုပ်တို့၏ ပါတ်ဝန်းကျင် အားလုံး ကိုအားလုံးကို နားလည်ရန်ပင်ဖြစ်သည်။
 
'''ရူပဗေဒ'''ဆိုသော စကားလုံးသည် ပါဠိဘာသာစကားမှ ဆင်းသက်လာတာခြင်းဖြစ်သည်။ (ရူပ = ရုပ်၊ ဗေဒ=ပညာ)ရုပ်ဝတ္ထုတွေအကြောင်း လေ့လာသော ပညာဟု
Line ၁၅ ⟶ ၁၆:
တစ်နည်းမဟုတ် တစ်နည်းဖြင့် ရူပဗေဒသည် ရှေး အလွန်ကျလှပြီး နက္ခတ္တဗေဒထက်ပင် ရှေးကျပေလိမ့်မည် ဖြစ်ပြီး တစ်ခါတစ်ရံ [[ဖီလိုဆိုဖီ]]၊ [[ဓာတုဗေဒ]] တို့ အသွင်ဆောင်ကာ နောက်ပိုင်း ကာလများတွင် [[သင်္ချာ]] နှင့် [[ဇီဝဗေဒ]] တို့၏ ဂိုဏ်းကွဲ ပင် ဆောင်ပြီးနောက် ၁၆ ရာစုတွင် ရူပဗေဒသည် ခေတ်သစ် ရူပဗေဒ အဖြစ် ပေါ်ပေါက်လာခဲ့ပြီး ယခုတွင် ရူပဗေဒ ဘာသာရပ် အဖြစ် သီးသီးခြားခြား ကန့်သက်နိုင်သော အဆင့်ရောက်သော်လည်း အခြားဘာသာရပ်များ၏ လေ့လာမှု ကဏ္ဍနှင့်ကား ကွဲခြားရန် ခက်ခဲလှပေသေးသည်။
 
များသောအားဖြင့် ရူပဗေဒကို အရေးကြီးသော ဘာသာရပ် အဖြစ် သိမြင်ကြပြီး ရူပဗေဒ တိုးတက်မှုကို [[နည်းပညာ]] ပိုင်းဆိုင်ရာ တို့တွင် တိုက်ရိုက် တွေ့နိုင်သလို၊ တခါတရံ အခြား ဘာသာရပ်များ သို့ဘာသာရပ်များသို့ ပြန့်နှံ့ရာတွင် သင်္ချာ နှင့် ဖီလိုဆိုဖီ တို့တွင်ပါ ပြန့်နှံ့သွားတက်သည်။ ဥပမာအားဖြင့် [[လျှပ်စစ်သံလိုက်]] နားလည်တိုးတက်မှုတွင် [[ရုပ်မြင်သံကြား]]၊ [[ကွန်ပျူတာ]]၊ စသည့် ပစ္စည်း ကိရိယာ များ ပေါ်ထွက်လာခဲ့သလို [[thermodynamics]] တိုးတက်မှုတွင် စက်ဆွဲယာဉ်များ ပေါ်ထွက်လာခဲ့သလို [[မက္ကင်းနစ်]] နားလည်တိုးတက်မှုတွင် [[ကဲကုလပ်]] နှင့် [[ကွန်တမ် ဓာတု]] ပေါ်ထွန်းစေခဲ့ပြီး [[အဏုဇီဝ]] တွင် သုံးသော [[electronအီလက်ထရွန် microscopeမိုက်ခရိုစကုပ်]] ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။
 
ယနေ့ခေတ်တွင် ရူပဗေဒသည် အလွန်ကျယ်ပြန့်ပြီး အဆင့်မြင့်သော ဘာသာရပ် ဖြစ်ကာ လက်တွေ့ကျကျ လေ့လာရာတွင် ဂိုဏ်းကွဲ များစွာရှိသည်။ ထို့အပြင် သဘောအားဖြင့် ရူပဗေဒကို [[သီအိုရီ]] နှင့် [[လက်တွေ့]] ဟူ၍ ကွဲနိုင်သည်။ သီအိုရီ တွင် သီအိုရီ အသစ်ရရေးကြိုးပမ်းပြီး လက်တွေ့တွင် သီအိုရီ အသစ်/အဟောင်း တို့ကို မှန်မမှန်ဆန်းစစ်သည်။ လွန်ခဲ့သော ရာစုနှစ် လေးခု လောက်ကတည်းက အလွန် တိုးတက်လာခဲ့သော်လည်း သဘာဝ ဖြစ်ရပ်များစွာကို အဖြေမပေးနိုင်သေးပဲ ရူပဗေဒသည် သွက်သွက်လက်လက် လှုပ်ရှားလျက် ရှိသည်။
Line ၂၂ ⟶ ၂၃:
 
=== ကျယ်ပြန့်မှုနှင့် ရည်ရွယ်ချက် ===
 
ရူပဗေဒသည် [[အက်တမ်]]အောက်သေးငယ်သော အရာဝတ္တုများမှ အကြီးမားဆုံး [[ဂလက်ဆီ]] များတွင် ဖြစ်ပေါ်သော များစွာလှသောဖြစ်ရပ်များကို ရှင်းလင်းနိုင်သည်။