ကျိုတို သဘောတူညီချက်စာချုပ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
အရေးမကြီး must not use another wp as reference en:WP:GOODREFS |
အရေးမကြီးNo edit summary |
||
စာကြောင်း ၁ -
[[File:Kyoto Protocol participation map 2009.png|thumb|300px|၂၀၀၉ ခုနှစ် ဇွန်လမတိုင်မီ ကျိုတို သဘောတူညီချက်တွင် ပါဝင်သော နိုင်ငံများ။ အစိမ်းရင့်ရောင် ပြသထားသော နိုင်ငံမှာ လက်မှတ်ရေးထိုးပြီး အတည်ပြုပြီးသော နိုင်ငံများဖြစ်သည်။ မီးခိုးရောင်မှာ လက်မှတ်ထိုးရန် မဆုံးဖြတ်ရသေးသည့် နိုင်ငံဖြစ်ပြီး အနီရောင်မှာ အတည်ပြုရန် စိတ်ကူးမရှိသည့် နိုင်ငံဖြစ်သည်။]]
[[File:Kyoto Protocol participation map 2009.png|thumb|300px|right|အစိမ်းရောင်သည် သဘောတူညီကြောင်း လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနိုင်ငံများ၊ မီးခိုးရောင်သည်
▲[[File:Kyoto Protocol participation map 2009.png|thumb|300px|right|အစိမ်းရောင်သည် သဘောတူညီကြောင်း လက်မှတ်ရေးထိုးပြီးနိုင်ငံများ၊ မီးခိုးရောင်သည် မဆုံးြဖတ်ရသေးသောနိုင်ငံများ၊ အနီရောင်သည် လက်မှတ်ရေးထိုးရန် ဆန္ဒမရှိသည့် နိုင်ငံများ]]
ကျိုတို သဘောတူညီချက်စာချုပ် သည် (UNFCCC သို.မဟုတ် FCCC) (ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းဆိုင်ရာ [[ကုလသမဂ္ဂ]] ကန့်သတ်ခြင်းညီလာခံ) နှင့်အတူ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှု ကို တိုက်ဖျက်ရန် ရည်ရွယ်သည့် သဘောတူညီချက်စာချုပ် ဖြစ်သည်။ UNFCCC သည် "ရာသီဥတုစံနစ်ကို လူတို့၏အန္တရာယ်ရှိသော ဝင်ရောက်စွက်ဖက်ခြင်းမှ တားဆီးမည့် လေထု အတွင်းတွင် အဆင့်တစ်ခုအထိ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ ပြင်းအားများတည်ငြိမ်မှုရှိရန်" ဟူသော ရည်မှန်းချက်ကို ရရှိရန် ရည်ရွယ်သည့် အပြည်ပြည် ဆိုင်ရာ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ စာချုပ် ဖြစ်သည်။
ကုလသမဂ္ဂ ရာသီဥတု အပြောင်းအလဲဆိုင်ရာ ညီလာခံ (United Nations Framework Convention on Climate Change, UNFCCC) ၏ ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာမှုကို ရင်ဆိုင် ဖြေရှင်းရန် ရည်ရွယ်၍ '''ကျိုတို သဘောတူညီချက်''' (Kyoto Protocol) သဘောတူညီမှုတစ်ရပ်ကို ချုပ်ဆိုခဲ့သည်။ UNFCCC ၏ ရည်မှန်းချက်မှာ ရာသီဥတုအား အန္တရာယ် ဖြစ်စေနိုင်လောက်သည့် ပြောင်းလဲခြင်းအားကာကွယ်ရန် ကမ္ဘာ့လေထုအတွင်း [[ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့]] ပါဝင်နှုန်းအား ထိန်းချုပ်ရေးဖြစ်သည်။<ref name="unfccc2005">{{cite web | title=Article 2| work=The United Nations Framework Convention on Climate Change | url=http://unfccc.int/essential_background/convention/background/items/1353.php | dateformat=dmy | accessdate=15 November 2005 }}</ref>
ကျိုတို သဘောတူညီချက်အား ၁၉၉၇ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာ ၁၁ ရက်နေ့တွင် [[ဂျပန်နိုင်ငံ]] [[ကျိုတိုမြို့]]၌ အစပျိုးခဲ့ပြီး ၂၀၀၅ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီ ၁၆ ရက်နေ့တွင် တရားဝင် ကျင့်သုံးခဲ့သည်။ ၂၀၀၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလအထိ စာရင်းအရ အဖွဲ့ဝင် ၁၈၇ နိုင်ငံမှ ယင်းသဘောတူညီချက်ကို အတည်ပြုခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။ [[အမေရိကန် ပြည်ထောင်စု]]မှာ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့သော်လည်း ယခုအချိန်အထိ အတည်မပြုရသေးပေ။<ref name = "Kyoto-PDF-unfccc">{{cite web | title=Kyoto Protocol: Status of Ratification | url=http://unfccc.int/files/kyoto_protocol/status_of_ratification/application/pdf/kp_ratification.pdf | date=2009-01-14 | accessdate=2009-05-06 | publisher=[[United Nations Framework Convention on Climate Change]] |format=PDF}}</ref>
ကျိုတို သဘောတူညီချက်အရ စက်မှုနိုင်ငံ ၃၇ နိုင်ငံ (Annex I နိုင်ငံများ) က [[ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်]]၊ မီသိန်း၊ နိုက်ထရပ်စ်အောက်ဆိုဒ်၊ ဆာလဖာ ဟိုက်စာဖလိုရိုဒ် စသည့် ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ ၄ မျိုးနှင့် ဟိုက်ဒြို ဖလိုရို ကာဗွန်၊ ပါဖလိုရို ကာဗွန် ဓာတ်ငွေ့အုပ်စု ၂ မျိုး၏ ထုတ်လွှတ်မှုကို လျော့ချရန် ကတိပေးခဲ့သည်။ Annex I နိုင်ငံများက ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ ထုတ်လွှတ်မှုကို ၁၉၉၀ က ပမာဏထက် ၅.၂ % လျှော့ချရန် သဘောတူခဲ့သည်။
== ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လုပ်မှုလျော့ချခြင်း ==
သဘောတူညီချက်စာချုပ်ကို ကျိုတို၊ [[ဂျပန်နိုင်ငံ|ဂျပန်]] တွင် ၁၁ ရက် ဒီဇင်ဘာလ ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် အစဦး သဘောတူ လက်ခံခဲ့ပြီး ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၆ ရက် ၂၀၀၅ ခုနှစ်တွင် စတင်၍ အာဏာတည်ခဲ့သည်။၂၀၀၉ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ အထိ သဘောတူညီချက်စာချုပ်ကို နိုင်ငံပေါင်း ၁၈၇ နိုင်ငံမှ လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ပြီး အတည်ပြုခဲ့သည်။သဘောတူညီချက် စာချုပ်အောက်တွင် စက်မှုနိုင်ငံ ၃၇ နိုင်ငံသည် ("နောက်ဆက်တွဲ နိုင်ငံများ" ဟုခေါ် သည်) ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ
ထုတ်လွှတ်ခြင်း ကန့်သတ်ချက်များတွင် အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လေကြောင်း ပျံသန်းမှုနှင့် ရေကြောင်းခရီးစဉ် တို့ကြောင့် ထုတ်လွှတ်ခြင်းများ မပါဝင်သော်လည်း စက်မှုလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ ဓာတ်ငွေ့များအပြင် ကလိုရိုဖလူရို ကာဗွန် သို့မဟုတ် CFCs (စီအက်(ဖ်)စီ) တို့သည် ၁၉၈၇ အိုဇုန်းလွှာ ကိုပျက်စီးစေသည့် အရာဝထ္ထုများဆိုင်ရာ မွန်ထရီရယ် သဘောတူညီချက်စာချုပ် အောက်တွင် သက်ဆိုင် သည်။
== စာချုပ်၏ခွင့်ပြုချက်များ ==
၁၉၉၀ထုတ်လွှတ်ခြင်းစံအမှတ်အဆင့်များသည်UNFCCCအဖွဲ့ဝင်များ၏ညီလာခံ(ဆုံးဖြတ်ချက်၂/စီပီ.၃)မှလက်ခံခဲ့ပြီးဖြစ်ပြီးIPCC(အိုင်ပီစီစီ)ဒုတိယအကြိမ်အကဲဖြတ်ခြင်းအစီရင်ခံစာအတွက် တွက်ချက်သော"ကမ္ဘာကြီးပူနွေးလာခြင်းအလားအလာ"၏တန်ဖိုးများဖြစ်သည်။ထိုဂဏန်းများကိုအလုံးစုံသောအရင်းအမြစ်များ နှင့်ကာဗွန်ပါဝင်သည့်ဓာတုဒြပ်ပေါင်းများကို စုဆည်းသိမ်းထားသော သဘာဝ သို့မဟုတ် ဖန်တီး ပြုလုပ်ထားသည့် သိုလှောင်ကန်များကို တွက်ချက်ရာတွင် ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ထုတ်လွှတ်ခြင်း မြောက်မြား စွာကို နှိုင်းယှဉ်ခြင်း ပြုနိုင်သော (ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်) တူညီသည့်ပမာဏများသို့ ပြောင်းလဲခြင်းအတွက် အသုံးပြုသည်။
"ထုတ်လွှတ်ပစ္စည်းများကို ကုန်သွယ်ရောင်းဝယ်ခြင်း"၊ သန့်ရှင်းသောဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှုနည်းလမ်း (CDM) (စီဒီ အမ်)နှင့်
UNFCCC နှင့် ကျိုတို သဘောတူညီချက်စာချုပ်အရ နောက်ဆက်တွဲ I နိုင်ငံတိုင်းသည် အရင်းအမြစ်များနှင့် ကာဗွန်ပါဝင်သည့် ဓာတုဒြပ်ပေါင်းများကို စုဆည်းသိမ်းထားသော [[သဘာဝ]] သို့မဟုတ် ဖန်တီးပြုလုပ်ထားသည့် သိုလှောင်ကန်များမှ ဖယ်ရှားသောပစ္စည်းတို့မှ လူသားတို့ကြောင့်ဖြစ်ပွားသော
== ရည်မှန်းချက်များ ==
Line ၂၇ ⟶ ၂၈:
ရည်မှန်းချက်မှာ "ရာသီဥတုစံနစ်အား လူသားတို့၏အန္တရာယ်ရှိသော စွက်ဖက်မှုများမှတားဆီးမည့် အဆင့်တစ် ခုတွင် လေထုအတွင်းရှိ ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ့ပြင်းအားများကိုတည်ငြိမ်မှုရှိစေခြင်းနှင့် ပြန်လည်တည်ဆောက် ခြင်း" ဖြစ်သည်။ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းဆိုင်ရာ ကျိုတို ညီလာခံ၏ ရည်မှန်းချက်မှာ ဥပဒေအရ
သဘောတူညီခဲ့သည့် ဦးတည်ချက်မှာ ၁၉၉၀ အဆင့်များမှနေ၍ ၂၀၁၂ ခုနှစ် နောက်ဆုံးထားပြီး ပျမ်းမျှလျော့ချခြင်း ၅.၂ ရာခိုင်နှုန်းကို လျော့ချရန်ဖြစ်သည်။ စာချုပ်အရ ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် နောက်ဆက်တွဲ I တိုင်းပြည်များသည် ပထမ ကတိကဝတ်ပြုထားသော အချိန်ကာလ (၂၀၀၈-၂၀၁၂)အတွက် အခြေပြုထားသော
ကျိုတို သဘောတူညီချက်စာချုပ်၏ အဓိကအရေးပါသော သဘောထားငါးရပ်မှာ-
# နောက်ဆက်တ I နိုင်ငံများအတွက် ဥပဒေအရတရားဝင်ဖြစ်ပြီး အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံများအားလုံးအတွက် ယေဘုယျကတိခံဝန်ချက်ဖြစ်သော ဖန်လုံအိမ်ဓာတ်ငွေ ့များလျော့ချရန် ကတိကဝတ်ပြုခြင်း၊
# သဘောတူညီချက်စာချုပ်၏ ရည်မှန်းချက်များကို ပြည့်မီစေရန် အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်ခြင်း
# ရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းအတွက် သင့်လျော်အောင် စီစဉ်သည့် ရံပုံငွေတစ်ရပ်ကို ထူထောင်ခြင်းဖြင့် ဖွံ ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအပေါ်တွင် သက်ရောက်မှုများကို လျော့နည်းစေခြင်း၊
# သဘောတူညီချက်စာချုပ် တည်တံ့ခိုင်မြဲခြင်းကို သေချာစေရန် ဘဏ်စာရင်း၊ အစီရင်ခံခြင်းနှင့် ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်း၊
Line ၄၁ ⟶ ၄၂:
ကုလသမဂ္ဂ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်အစီအစဉ် ၏သတင်းထုတ် ပြန်ချက်အရ -
၁၀ ရက်ကြာ အပြင်းအထန် ဆွေးနွေးညှိနှိုင်းပြီးနောက်တွင် နိုင်ငံပေါင်း ၁၆၀ မှ ဝန်ကြီးများနှင့် အခြားအဆင့်မြင့် တာဝန်ရှိ ပုဂ္ဂိုလ်များသည် ဤနံနက်တွင် ဥပဒေအရ
အရေးကြီးဆုံး
UNFCCC ၏ အဖွဲ့ဝင်အားလုံးသည် ကျိုတို သဘောတူညီချက်စာချုပ်ကို လက်မှတ်ရေးထိုးခြင်း သို့မဟုတ် အတည်ပြုခြင်းပြုလုပ်နိုင်သော်လည်း UNFCCC ၏
== ဖန်လုံအိမ်
၂၀၀၇ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၁၆ ရက်နေ့တွင် သဘောတူညီခဲ့သော ဥပဒေအရ တရားဝင်ဖြစ်ခြင်းမရှိသည့်ဝါရှင်တန်ကြေငြာချက်´ တွင် ကနေဒါ ၊ ပြင်သစ် ၊ ဂျာမနီ ၊ အီတလီ ၊ ဂျပန် ၊ ရုရှ ၊ ဗြိတိသျှ ၊ အမေရိ ကန်ပြည်ထောင်စု ၊ ဘရာဇီး(လ်) ၊ တရုတ် ၊ အိန္ဒိယ၊မက္ကဆီကိုနှင့်တောင်အာဖရိကနိုင်ငံများမှအစိုးရအကြီးအကဲများသည် ကျိုတိုသဘောတူညီချက်နောက်တိုးတစ်ခု၏အကြမ်းဖျင်းဖော်ပြချက်ကို မူအရ သဘောတူခဲ့ကြသည်။ ၎င်းတို့သည် စက်မှုနိုင်ငံများနှင့် ဖွံ ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများ နှစ်မျိုးစလုံးကို အကျိုးသက်ရောက် စေမည့်ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာကန့်သတ်ခြင်းနှင့်ကုန်သွယ်ရောင်းဝယ်ခြင်းစနစ်ကို မျှော်မှန်းကြပြီး ထိုစနစ်သည် ၂၀၀၉ ခုနှစ် နောက်ဆုံးထား၍ နေရာတကျဖြစ်လိမ့်မည် ဟု မျှော်လင့်ခဲ့သည်။
Line ၅၅ ⟶ ၅၄:
၂၀၀၇ ခုနှစ် ဇွန်လ ရ ရက်တွင် ကျင်းပသော ၃၃ ကြိမ်မြောက် ဂျီ ၈ ညီလာခံ ၌ ခေါင်းဆောင်များအနေဖြင့် ဂျီ ၈ နိုင်ငံများ သည် " ၂၀၅၀ နောက်ဆုံးထား၍ ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ် ထုတ်လွှတ်ခြင်းများ ကို အနည်းဆုံး တစ်ဝက်လျှော့ချရန် ရည်ရွယ်ကြောင်း " သဘောတူခဲ့သည်။ ၎င်းအရာကို အောင်မြင်စေရန် အထောက်အကူပြုမည့် အသေးစိတ်များကိုရာသီဥတုပြောင်းလဲခြင်းဆိုင်ရာ ကုလသမဂ္ဂ ကန့်သတ်ခြင်း ညီလာခံ အတွင်း၌ သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ဆိုင်ရာ ဝန်ကြီးများဆွေးနွေးညှိနှိုင်းကြမည်ဖြစ်ပြီး ထိုလုပ်ငန်းစဉ်တွင် အဓိက ပေါ်ထွက်လာသောစီးပွားရေးများ ပါဝင်သည်။
UNFCCC ၏ ဦးဆောင်မှုအောက်တွင်
ဆွေးနွေးပွဲများသည် ၂၀၀၇ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၃ ရက်တွင် Nusa Dua (နူဆာဒူယာ)၊ ဘာလီကျွန်း ၌ အရေးပါသည့်အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာအစည်းအဝေးတစ်ရပ်စတင်ကျင်းပရန်အတွက် အခါအခွင့်ပေးရန်
Line ၆၈ ⟶ ၆၇:
[[Category:အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ စာချုပ်များ]]
|