စာပေဗိမာန်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး →‎ကိုးကား
အရေးမကြီး removed ZWSP
စာကြောင်း ၁ -
မူလက '''မြန်မာနိုင်ငံ ဘာသာပြန် စာ​ပေအသင်းစာပေအသင်း''' ​ဟူ​သောဟူသော အမည်ဖြင့်​အမည်ဖြင့် စတင်ဖွဲ့​စည်း​ခဲ့​ပြီး​စတင်ဖွဲ့စည်းခဲ့ပြီး နောင်တွင် '''စာ​ပေဗိမာန်စာပေဗိမာန်''' ဟူ​သောဟူသော အမည်ဖြင့် ​သာသာ ထင်ရှား​သည့်​ထင်ရှားသည့် စာ​ပေလုပ်ငန်း​စာပေလုပ်ငန်း ဆိုင်ရာ ဌာနဖြစ်သည်။ မြန်မာနိုင်ငံ ဘာသာပြန် စာ​ပေအသင်း​စာပေအသင်း ကို ၁၉၄၇ ခု၊ ဩဂုတ်လ (၂၆) ရက်​နေ့​ရက်နေ့ တွင် စတင်ဖွဲ့​စည်း​သည်။စတင်ဖွဲ့စည်းသည်။ အသင်း​အဖွဲ့​အသင်းအဖွဲ့ ပုံစံ ဖြင့်​ဖြင့် စတင် ဖွဲ့​စည်း​ခြင်း​ဖွဲ့စည်းခြင်း ဖြစ်သည်။
[[File:Sarpay.jpg|thumb|ယနေ့ စာပေဗိမာန် အဆောက်အဦ]]
==သမိုင်းကြောင်း==
စာကြောင်း ၅ -
 
==ရည်ရွယ်ချက် နှင့် ဖွဲ့စည်းပုံ==
အသင်း၏ ရည်ရွယ်ချက်များမှာ-
အသင်း​၏ ရည်ရွယ်ချက်များ​မှာ-
# မြန်မာတိုင်း​ရင်း​သား​များ​မြန်မာတိုင်းရင်းသားများ အဖို့​အဖို့ ဉာဏ်ပညာ ဗဟုသုတ တိုး​ပွား​ကြောင်း​တိုးပွားကြောင်း ဖြစ်​သောဖြစ်သော အင်္ဂလိပ် ဘာသာဖြင့်​ဘာသာဖြင့် ဖြစ်​စေ၊​ဖြစ်စေ၊ နိုင်ငံခြားဘာသာ ဖြင့်​ဖြင့် ဖြစ်​စေဖြစ်စေ ပုံနှိပ်ထုတ်​ဝေ​သောပုံနှိပ်ထုတ်ဝေသော စာအုပ်စာတမ်း​များ​ကိုစာအုပ်စာတမ်းများကို မြန်မာဘာသာ ပြန်ဆိုရန်။
# မြန်မာဘာသာဖြင့် ပြုစု ရေးသားထားသော သို့မဟုတ် မြန်မာတိုင်းရင်းသား ဘာသာတစ်ခုခုဖြင့် ပြုစုရေးသားထားသော စံမီ စာအုပ်စာတမ်းများကို နိုင်ငံခြား ဘာသာများသို့ ပြန်ဆိုရန် သို့မဟုတ် ပြန်ဆိုခြင်းကို ကူညီအားပေးရန်။
# မြန်မာဘာသာဖြင့်​ ပြုစု ​ရေး​သား​ထား​သော သို့​မဟုတ် မြန်မာတိုင်း​ရင်း​သား​ ဘာသာတစ်ခုခုဖြင့်​ ပြုစု​ရေး​သား​ထား​သော စံမီ စာအုပ်စာတမ်း​များ​ကို နိုင်ငံခြား​ ဘာသာများ​သို့​ ပြန်ဆိုရန် သို့​မဟုတ် ပြန်ဆိုခြင်း​ကို ကူညီအား​ပေး​ရန်။
# လူထုပညာရေး တိုးတက် ကောင်းမွန် လာစေရန်နှင့် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပညာတတ် အဆင့်အတန်း မြင့်တက်လာစေရန် ရည်ရွယ်ချက် ဖြင့် မြန်မာစာပေနှင့် မြန်မာအနုပညာရပ်များကို စူးစမ်းရှာဖွေရန် သို့မဟုတ် စူးစမ်းရှာဖွေမှုများကို ကူညီအားပေးရန်။
# လူထုပညာ​ရေး​ တိုး​တက် ​ကောင်း​မွန် လာ​စေရန်နှင့်​ မြန်မာနိုင်ငံတွင် ပညာတတ် အဆင့်​အတန်း​ မြင့်​တက်လာ​စေရန် ရည်ရွယ်ချက် ဖြင့်​ မြန်မာစာ​ပေနှင့်​ မြန်မာအနုပညာရပ်များ​ကို စူး​စမ်း​ရှာ​ဖွေရန် သို့​မဟုတ် စူး​စမ်း​ရှာ​ဖွေမှုများ​ကို ကူညီအား​ပေး​ရန်။
# ပင်ကိုဉာဏ်ဖြင့်သော် လည်းကောင်း၊ ရှာဖွေ စုဆောင်း၍သော် လည်းကောင်း၊ ဘာသာပြန်၍သော် လည်းကောင်း၊ စာတမ်းများ စာစောင်များနှင့် အခြားဖတ်ရှုဖွယ်ရာများကို ရေးသားပုံနှိပ် ထုတ်လုပ်ဖြန့်ချီ ဝေငှရန် သို့မဟုတ် ရောင်းရန် ထိုရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ရုပ်ပုံများ၊ အနုပညာရပ်များ၊ စာစောင်များနှင့် အခြားဖတ်ရှုဖွယ်ရာ စာအုပ်များကို ပုံနှိပ်၊ ထုတ်ဝေ၊ ဖြန့်ချီဝေငှရန် အတွက် စာပုံနှိပ်စက်၊ ကိရိယာနှင့် အလုပ်သမားများ ရယူတည်ထောင် ခန့်အပ်ထားရှိရန်။
# ပင်ကိုဉာဏ်ဖြင့်​သော် လည်း​ကောင်း​၊​ ရှာ​ဖွေ စု​ဆောင်း​၍​သော် လည်း​ကောင်း​၊​ ဘာသာပြန်၍​သော် လည်း​ကောင်း​၊​ စာတမ်း​များ​ စာ​စောင်များ​နှင့်​ အခြား​ဖတ်ရှုဖွယ်ရာများ​ကို ​ရေး​သား​ပုံနှိပ် ထုတ်လုပ်ဖြန့်​ချီ ​ဝေငှရန် သို့​မဟုတ် ​ရောင်း​ရန် ထိုရည်ရွယ်ချက်ဖြင့်​ ရုပ်ပုံများ​၊​ အနုပညာရပ်များ​၊​ စာ​စောင်များ​နှင့်​ အခြား​ဖတ်ရှုဖွယ်ရာ စာအုပ်များ​ကို ပုံနှိပ်၊​ ထုတ်​ဝေ၊​ ဖြန့်​ချီ​ဝေငှရန် အတွက် စာပုံနှိပ်စက်၊​ ကိရိယာနှင့်​ အလုပ်သမား​များ​ ရယူတည်​ထောင် ခန့်​အပ်ထား​ရှိရန်။
 
အစရှိသော(၁၄)ချက်ပါဝင်သည့်အသင်းဖွဲ့စည်းအုပ်ချုပ်ပုံအခြေခံဥပဒေတစ်ရပ်ကို ရေးဆွဲအတည်ပြုပြီးနောက် အုပ်ချုပ်မှုကောင်စီ အဖွဲ့ဝင် လူကြီး (၁၂) ဦးကို ရွေးချယ် တင်မြှောက်ရာတွင် [[ဝန်ကြီးချုပ်]] [[ဦးနု]] မှာ ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ပါဝင်ခဲ့လေသည်။
အစရှိ​သော(၁၄)ချက်ပါဝင်သည့်​အသင်း​ဖွဲ့​စည်း​အုပ်ချုပ်ပုံအ​ခြေခံဥပ​ဒေတစ်ရပ်ကို ​ရေး​ဆွဲအတည်ပြုပြီး​နောက် အုပ်ချုပ်မှု​ကောင်စီ အဖွဲ့​ဝင် လူကြီး​ (၁၂) ဦး​ကို ​ရွေး​ချယ် တင်​မြှောက်ရာတွင် [[ဝန်ကြီးချုပ်]] [[ဦးနု]] မှာ ဥက္ကဋ္ဌ အဖြစ် ပါဝင်ခဲ့​လေသည်။
 
၁၉၄၈ ခု၊ မေလတွင် ရန်ကုန်မြို့ ပြည်လမ်းရှိ [[ဆိုရန်တိုဗီလာ]] အဆောက်အအုံကို အသင်းတည်ရာ အဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး ထို အဆောက်အအုံကို ‘စာပေဗိမာန် အဖြစ် အမည်ပေးခဲ့သည်။ အသင်း၏ ဆောင်ပုဒ်မှာ '''အမှောင်ခွင်း၍ အလင်းဆောင်အံ့''' ဟူ၍ပင် ဖြစ်သည်။ အသင်းကို တည်ထောင်စဉ်က အသင်းသားများ စည်းရုံးရန်ဟူသော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် ဝင်ကြေး နှစ်စဉ်ကြေးများ သတ်မှတ်ပြီး အသင်းသားများ စည်းရုံးခဲ့သေး၏။ နောင်တွင် အသင်းသားစနစ်ကို ဖျက်ခဲ့၏။ဘာသာပြန်စာပေအသင်းဟု အမည်ခံထားစေကာမူ ဖွဲ့စည်းပုံမှာ အသင်းအဖွဲ့ပုံစံမဟုတ်။ ဘာသာပြန်လုပ်ငန်းမှာလည်း ထိုဌာန၏ တစ်စိတ်တစ်ဒေသ ဖြစ်ခဲ့သည်။
၁၉၄၈ ခု၊​ ​မေလတွင် ရန်ကုန်မြို့​ ပြည်လမ်း​ရှိ [[ဆိုရန်တိုဗီလာ]] အ​ဆောက်အအုံကို အသင်း​တည်ရာ အဖြစ် သတ်မှတ်ပြီး​ ထို အ​ဆောက်အအုံကို ‘စာ​ပေဗိမာန် အဖြစ် အမည်​ပေး​ခဲ့​သည်။ အသင်း​၏ ​ဆောင်ပုဒ်မှာ '''အ​မှောင်ခွင်း​၍ အလင်း​ဆောင်အံ့​''' ဟူ၍ပင် ဖြစ်သည်။ အသင်း​ကို တည်​ထောင်စဉ်က အသင်း​သား​များ​ စည်း​ရုံး​ရန်ဟူ​သော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့်​ ဝင်​ကြေး​ နှစ်စဉ်​ကြေး​များ​ သတ်မှတ်ပြီး​ အသင်း​သား​များ​ စည်း​ရုံး​ခဲ့​သေး​၏။ ​နောင်တွင် အသင်း​သား​စနစ်ကို ဖျက်ခဲ့​၏။ဘာသာပြန်စာ​ပေအသင်း​ဟု အမည်ခံထား​စေကာမူ ဖွဲ့​စည်း​ပုံမှာ အသင်း​အဖွဲ့​ပုံစံမဟုတ်။ ဘာသာပြန်လုပ်ငန်း​မှာလည်း​ ထိုဌာန၏ တစ်စိတ်တစ်​ဒေသ ဖြစ်ခဲ့​သည်။
စတင်တည်ထောင်ကာစက လူထုအလင်းစာစဉ်၊ လူထုအိတ်ဆောင်စာစဉ်၊ လူထုတက္ကသိုလ်စာစဉ် ဟူသော စာစဉ်အမည်များဖြင့် စာအုပ်များ စတင်ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ကျောင်းများနှင့် တက္ကသိုလ်များတွင် ဆိုင်ရာဘာသာရပ်များကို မြန်မာစာဖြင့် သင်ကြားရန်အတွက် ကျောင်းသုံးစာအုပ်များ ဘာသာပြန် ပြုစုရေး လုပ်ငန်းများကိုလည်း ဆောင်ရွက်ခဲ့၏။ ထိုစာအုပ်များ ပြုစုတည်းဖြတ်ရေး အတွက် ဝိဇ္ဇာဌာနနှင့် သိပ္ပံဌာန ဟူ၍ ခွဲထားခဲ့သည်။
စတင်တည်​ထောင်ကာစက လူထုအလင်း​စာစဉ်၊​ လူထုအိတ်​ဆောင်စာစဉ်၊​ လူထုတက္ကသိုလ်စာစဉ် ဟူ​သော စာစဉ်အမည်များ​ဖြင့်​ စာအုပ်များ​ စတင်ထုတ်​ဝေခဲ့​သည်။ ​ကျောင်း​များ​နှင့်​ တက္ကသိုလ်များ​တွင် ဆိုင်ရာဘာသာရပ်များ​ကို မြန်မာစာဖြင့်​ သင်ကြား​ရန်အတွက် ​ကျောင်း​သုံး​စာအုပ်များ​ ဘာသာပြန် ပြုစု​ရေး​ လုပ်ငန်း​များ​ကိုလည်း​ ​ဆောင်ရွက်ခဲ့​၏။ ထိုစာအုပ်များ​ ပြုစုတည်း​ဖြတ်​ရေး​ အတွက် ဝိဇ္ဇာဌာနနှင့်​ သိပ္ပံဌာန ဟူ၍ ခွဲထား​ခဲ့​သည်။
 
၁၉၄၉ မှစ၍ မြန်မာ့​စွယ်စုံကျမ်း​မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း ပြုစု​ရေး​ပြုစုရေး လုပ်ငန်း​ကိုလုပ်ငန်းကို ​ဖော်ပြပါဖော်ပြပါ ဝိဇ္ဇာနှင့်​ဝိဇ္ဇာနှင့် သိပ္ပံဌာန နှစ်ခုက တာဝန်ယူခဲ့​သည်။တာဝန်ယူခဲ့သည်။ ထိုဌာနနှစ်ခုသည် ၁၉၅၇ တွင် မြန်မာ့​စွယ်စုံဌာနမြန်မာ့စွယ်စုံဌာန ဖြစ်လာ၏။
၁၉၅၁ - ၅၂ တွင် နှစ်ငါးဆယ်စာစဉ်များကို ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ၁၉၅၂ တွင် ကျောင်းသုံးစာအုပ်များ ပြုစုထုတ်ဝေရေး လုပ်ငန်းကို လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၂ တွင်ပင် စာပေဗိမာန် မဂ္ဂဇင်းကို ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ထိုမဂ္ဂဇင်းကိုပင် ၁၉၅၉ တွင် ရပ်ဆိုင်းပြီး မဂ္ဂဇင်းနေရာတွင် ပြည်သူ့လက်စွဲ စာစဉ်ကို အစားထိုးခဲ့၏။ ၁၉၅၉ မှာပင် လူထုသိပ္ပံကျမ်းကို (၉)တွဲ အထိ ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ စာပေဗိမာန်သည် လူထုပညာရေး လုပ်ငန်းများကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် လုပ်လာသည်နှင့်အမျှ လုပ်ငန်းအသီးသီးကို ထိန်းသိမ်းအုပ်ချုပ်ရန် ဌာနခွဲများ တိုးချဲ့လာခဲ့သည်။ စာတည်းလုပ်ငန်း အရပ်ရပ်ကို ထိန်းသိမ်းရန် အတွက် စီမံကိန်းအဖွဲ့၊ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း စီစဉ်ရေးအဖွဲ့၊ လူထုသိပ္ပံကျမ်း စီစဉ်ရေးအဖွဲ့၊ နိုင်ငံ သမိုင်းအကြံပေးအဖွဲ့၊ ကျောင်းသုံးစာအုပ်အဖွဲ့၊ မဂ္ဂဇင်းအဖွဲ့ စသည့်ပညာပိုင်း ဆိုင်ရာ အဖွဲ့များနှင့် လုပ်ငန်းပိုင်း ဆိုင်ရာ အဖွဲ့များ ဖြစ်သည်။ စာတည်းဌာန သုတေသန လုပ်ငန်းအတွက် ရည်ညွှန်းစာကြည့်တိုက်ကို တည်ထောင်ခဲ့သည်။ ဝေါဟာရ ဘာသာပြန် လုပ်ငန်းကိုလည်း လုပ်ခဲ့သည်။
၁၉၅၁ - ၅၂ တွင် နှစ်ငါး​ဆယ်စာစဉ်များ​ကို ထုတ်​ဝေခဲ့​သည်။ ၁၉၅၂ တွင် ​ကျောင်း​သုံး​စာအုပ်များ​ ပြုစုထုတ်​ဝေ​ရေး​ လုပ်ငန်း​ကို လုပ်ကိုင်ခဲ့​သည်။ ၁၉၅၂ တွင်ပင် စာ​ပေဗိမာန် မဂ္ဂဇင်း​ကို ထုတ်​ဝေခဲ့​သည်။ ထိုမဂ္ဂဇင်း​ကိုပင် ၁၉၅၉ တွင် ရပ်ဆိုင်း​ပြီး​ မဂ္ဂဇင်း​နေရာတွင် ပြည်သူ့​လက်စွဲ စာစဉ်ကို အစား​ထိုး​ခဲ့​၏။ ၁၉၅၉ မှာပင် လူထုသိပ္ပံကျမ်း​ကို (၉)တွဲ အထိ ထုတ်​ဝေခဲ့​သည်။ စာ​ပေဗိမာန်သည် လူထုပညာ​ရေး​ လုပ်ငန်း​များ​ကို ကျယ်ကျယ်ပြန့်​ပြန့်​ လုပ်လာသည်နှင့်​အမျှ လုပ်ငန်း​အသီး​သီး​ကို ထိန်း​သိမ်း​အုပ်ချုပ်ရန် ဌာနခွဲများ​ တိုး​ချဲ့​လာခဲ့​သည်။ စာတည်း​လုပ်ငန်း​ အရပ်ရပ်ကို ထိန်း​သိမ်း​ရန် အတွက် စီမံကိန်း​အဖွဲ့​၊​ မြန်မာ့​စွယ်စုံကျမ်း​ စီစဉ်​ရေး​အဖွဲ့​၊​ လူထုသိပ္ပံကျမ်း​ စီစဉ်​ရေး​အဖွဲ့​၊​ နိုင်ငံ သမိုင်း​အကြံ​ပေး​အဖွဲ့​၊​ ​ကျောင်း​သုံး​စာအုပ်အဖွဲ့​၊​ မဂ္ဂဇင်း​အဖွဲ့​ စသည့်​ပညာပိုင်း​ ဆိုင်ရာ အဖွဲ့​များ​နှင့်​ လုပ်ငန်း​ပိုင်း​ ဆိုင်ရာ အဖွဲ့​များ​ ဖြစ်သည်။ စာတည်း​ဌာန သု​တေသန လုပ်ငန်း​အတွက် ရည်ညွှန်း​စာကြည့်​တိုက်ကို တည်​ထောင်ခဲ့​သည်။ ​ဝေါဟာရ ဘာသာပြန် လုပ်ငန်း​ကိုလည်း​ လုပ်ခဲ့​သည်။
၁၉၄၉ မှစ၍ ‘စာပေဗိမာန်ဆု အမည်ဖြင့် စာပေဆုများ ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။ ၁၉၅၃ မှစ၍ စာပေဗိမာန် ယဉ်ကျေးမှု ဟောပြောပွဲများလည်း လုပ်ခဲ့သည်။ ယဉ်ကျေးမှုကပွဲများလည်း လုပ်ခဲ့၏။ စာကြည့်တိုက်သင်တန်းနှင့် စာပုံနှိပ် သင်တန်းများကိုလည်း ဖွဲ့ခဲ့၏။ ၁၉၅၆ - ၅၇ မှစ၍ သတင်းစာသင်တန်းတစ်ခုကို လည်း ဖွင့်ခဲ့၏။ ၁၉၅၆ မှာပင် စာပေဗိမာန် ပြည်သူ့စာကြည့်တိုက်ကို ဖွင့်ခဲ့သည်။ ၁၉၆၀၊ ဇူလိုင်မှ စ၍ စာပေဗိမာန်စာအုပ်အသင်းကိုလည်း တည်ထောင်ခဲ့၏။
၁၉၄၉ မှစ၍ ‘စာ​ပေဗိမာန်ဆု အမည်ဖြင့်​ စာ​ပေဆုများ​ ချီး​မြှင့်​ခဲ့​သည်။ ၁၉၅၃ မှစ၍ စာ​ပေဗိမာန် ယဉ်​ကျေး​မှု ​ဟော​ပြောပွဲများ​လည်း​ လုပ်ခဲ့​သည်။ ယဉ်​ကျေး​မှုကပွဲများ​လည်း​ လုပ်ခဲ့​၏။ စာကြည့်​တိုက်သင်တန်း​နှင့်​ စာပုံနှိပ် သင်တန်း​များ​ကိုလည်း​ ဖွဲ့​ခဲ့​၏။ ၁၉၅၆ - ၅၇ မှစ၍ သတင်း​စာသင်တန်း​တစ်ခုကို လည်း​ ဖွင့်​ခဲ့​၏။ ၁၉၅၆ မှာပင် စာ​ပေဗိမာန် ပြည်သူ့​စာကြည့်​တိုက်ကို ဖွင့်​ခဲ့​သည်။ ၁၉၆၀၊​ ဇူလိုင်မှ စ၍ စာ​ပေဗိမာန်စာအုပ်အသင်း​ကိုလည်း​ တည်​ထောင်ခဲ့​၏။
 
စာပေဗိမာန် (မြန်မာနိုင်ငံ ဘာသာပြန်စာပေအသင်း) သည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်အထိ အစိုးရဌာနများ၏ အထောက်အပံ့၊ နိုင်ငံခြားအသင်းအဖွဲ့များ၏ အထောက်အပံ့ဖြင့် ရပ်တည်ခဲ့သော အစိုးရဌာန မဟုတ်သည့် အသင်းအဖွဲ့ပုံစံလည်း မဟုတ်သည့် စာပေနှင်ယဉ်ကျေးမှု လုပ်ငန်းဌာနတစ်ခု အဖြစ် တည်ရှိခဲ့သည်။ ၁၉၆၃၊ ဩဂုတ်လ ၂၂ တွင် မူလ (စာပေဗိမာန်) မြန်မာနိုင်ငံ ဘာသာပြန်စာပေ အသင်းကို ပယ်ဖျက်ကာ စာပေဗိမာန် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ ဟူသော အမည်ဖြင့် အက်ဥပဒေ ပြဌာန်း၍ အစိုးရ လက်အောက်ခံ ဌာနအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ထိုအခါ စာပေဗိမာန်၏ လုပ်ငန်းများကိုလည်း ပိုင်းခြားသတ်မှတ်လိုက်သည်။ ထိုအသစ် ပြန်လည်ဖွဲ့စည်းသော စာပေဗိမာန် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့၏ လုပ်ငန်းများမှာ မြန်မာနိုင်ငံသား အားလုံး ဗဟုသုတ တိုးပွားရေးအတွက် နိုင်ငံခြားစာပေမှ ကောင်းနိုးရာရာများကို သုတေသနပြုရန်၊ စာအုပ်ပြုစုရန်နှင့် တိုင်းရင်းသား ဘာသာဖြင့် ပြန်လည်ထုတ်ဝေရန်၊ အစိုးရအသိအမှတ်ပြု ကျောင်းသုံးစာအုပ်များ ပုံနှိပ်ရန်၊ စာပေဆုပေးပွဲများ၊ စာပေနှီးနှောဖလှယ်ပွဲများ၊ စာပေဆိုင်ရာ ပြပွဲများ ကျင်းပရန် တို့ ဖြစ်လေသည်။
စာ​ပေဗိမာန် (မြန်မာနိုင်ငံ ဘာသာပြန်စာ​ပေအသင်း​) သည် ၁၉၆၃ ခုနှစ်အထိ အစိုး​ရဌာနများ​၏ အ​ထောက်အပံ့​၊​ နိုင်ငံခြား​အသင်း​အဖွဲ့​များ​၏ အ​ထောက်အပံ့​ဖြင့်​ ရပ်တည်ခဲ့​သော အစိုး​ရဌာန မဟုတ်သည့်​ အသင်း​အဖွဲ့​ပုံစံလည်း​ မဟုတ်သည့်​ စာ​ပေနှင်ယဉ်​ကျေး​မှု လုပ်ငန်း​ဌာနတစ်ခု အဖြစ် တည်ရှိခဲ့​သည်။ ၁၉၆၃၊​ ဩဂုတ်လ ၂၂ တွင် မူလ (စာ​ပေဗိမာန်) မြန်မာနိုင်ငံ ဘာသာပြန်စာ​ပေ အသင်း​ကို ပယ်ဖျက်ကာ စာ​ပေဗိမာန် အုပ်ချုပ်​ရေး​အဖွဲ့​ ဟူ​သော အမည်ဖြင့်​ အက်ဥပ​ဒေ ပြဌာန်း​၍ အစိုး​ရ လက်​အောက်ခံ ဌာနအဖြစ် သတ်မှတ်ခဲ့​သည်။ ထိုအခါ စာ​ပေဗိမာန်၏ လုပ်ငန်း​များ​ကိုလည်း​ ပိုင်း​ခြား​သတ်မှတ်လိုက်သည်။ ထိုအသစ် ပြန်လည်ဖွဲ့​စည်း​သော စာ​ပေဗိမာန် အုပ်ချုပ်​ရေး​အဖွဲ့​၏ လုပ်ငန်း​များ​မှာ မြန်မာနိုင်ငံသား​ အား​လုံး​ ဗဟုသုတ တိုး​ပွား​ရေး​အတွက် နိုင်ငံခြား​စာ​ပေမှ ​ကောင်း​နိုး​ရာရာများ​ကို သု​တေသနပြုရန်၊​ စာအုပ်ပြုစုရန်နှင့်​ တိုင်း​ရင်း​သား​ ဘာသာဖြင့်​ ပြန်လည်ထုတ်​ဝေရန်၊​ အစိုး​ရအသိအမှတ်ပြု ​ကျောင်း​သုံး​စာအုပ်များ​ ပုံနှိပ်ရန်၊​ စာ​ပေဆု​ပေး​ပွဲများ​၊​ စာ​ပေနှီး​နှောဖလှယ်ပွဲများ​၊​ စာ​ပေဆိုင်ရာ ပြပွဲများ​ ကျင်း​ပရန် တို့​ ဖြစ်​လေသည်။
ထိုအစီအစဉ်များအရစာပေဆု(များ)အမျိုးမျိုးကို ချီးမြှင့်ခဲ့၏။ ကလေးစာပေ နှီးနှောဖလှယ်ပွဲ၊ သိပ္ပံစာပေနှီးနှောဖလှယ်ပွဲ၊ ပြဇာတ်စာပေနှီးနှောဖလှယ်ပွဲ၊ အတ္ထုပ္ပတ္တိစာပေ နှီးနှောဖလှယ်ပွဲ၊ သုတစာပေစာတမ်းဖတ်ပွဲ၊ ဂန္တဝင်စာပေ စာတမ်းဖတ်ပွဲ၊ ဇာတိမာန် စာပေစာတမ်းဖတ်ပွဲ စသော စာပေနှီးနှော ဖလှယ်ပွဲနှင့် စာတမ်းဖတ်ပွဲပေါင်း (၂၈) ကြိမ် ကျင်းပခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။တင်သွင်းခဲ့သော စာတမ်းရှင်တို့၏ စာတမ်းများကို ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့ရာ သုတေသီတို့ အကိုးအထောက် ပြုကြရသော ကျမ်းများ ဖြစ်နေသည်။
ထိုအစီအစဉ်များ​အရစာ​ပေဆု(များ​)အမျိုး​မျိုး​ကို ချီး​မြှင့်​ခဲ့​၏။ က​လေး​စာ​ပေ နှီး​နှောဖလှယ်ပွဲ၊​ သိပ္ပံစာ​ပေနှီး​နှောဖလှယ်ပွဲ၊​ ပြဇာတ်စာ​ပေနှီး​နှောဖလှယ်ပွဲ၊​ အတ္ထုပ္ပတ္တိစာ​ပေ နှီး​နှောဖလှယ်ပွဲ၊​ သုတစာ​ပေစာတမ်း​ဖတ်ပွဲ၊​ ဂန္တဝင်စာ​ပေ စာတမ်း​ဖတ်ပွဲ၊​ ဇာတိမာန် စာ​ပေစာတမ်း​ဖတ်ပွဲ စ​သော စာ​ပေနှီး​နှော ဖလှယ်ပွဲနှင့်​ စာတမ်း​ဖတ်ပွဲ​ပေါင်း​ (၂၈) ကြိမ် ကျင်း​ပခဲ့​ပြီး​ ဖြစ်သည်။တင်သွင်း​ခဲ့​သော စာတမ်း​ရှင်တို့​၏ စာတမ်း​များ​ကို ပုံနှိပ်ထုတ်​ဝေခဲ့​ရာ သု​တေသီတို့​ အကိုး​အ​ထောက် ပြုကြရ​သော ကျမ်း​များ​ ဖြစ်​နေသည်။
 
စာပေဗိမာန်သည် မူလက အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုမျှသာ ဖြစ်ရာ တော်လှန်ရေးကောင်စီ တာဝန်ယူပြီးနောက် ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် စာပေဗိမာန် အဆောက်အအုံကို ပြည်သူပိုင်သိမ်းလိုက်ပြီး ဒုတိယဗိုလ်မှုးကြီးတင်ထွန်း၊ ဗိုလ်မှုးကိုလေး၊ ဦးထင်ကြီး(တက္ကသိုလ်ထင်ကြီး)တို့ ပါဝင်သော စာပေဗိမာန် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ကို ဖွဲ့စည်းကာ အုပ်ချုပ်ရေးကိစ္စ အဝဝကို တာဝန်ယူစေသည်။ စာပေဗိမာန် အုပ်ချုပ်ရေး အဖွဲ့ ဥပဒေကိုလည်း ပြဌာန်းပေးသည်။
စာ​ပေဗိမာန်သည် မူလက အဖွဲ့​အစည်း​တစ်ခုမျှသာ ဖြစ်ရာ ​တော်လှန်​ရေး​ကောင်စီ တာဝန်ယူပြီး​နောက် ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် စာ​ပေဗိမာန် အ​ဆောက်အအုံကို ပြည်သူပိုင်သိမ်း​လိုက်ပြီး​ ဒုတိယဗိုလ်မှုး​ကြီး​တင်ထွန်း​၊​ ဗိုလ်မှုး​ကို​လေး​၊​ ဦး​ထင်ကြီး​(တက္ကသိုလ်ထင်ကြီး​)တို့​ ပါဝင်​သော စာ​ပေဗိမာန် အုပ်ချုပ်​ရေး​အဖွဲ့​ကို ဖွဲ့​စည်း​ကာ အုပ်ချုပ်​ရေး​ကိစ္စ အဝဝကို တာဝန်ယူ​စေသည်။ စာ​ပေဗိမာန် အုပ်ချုပ်​ရေး​ အဖွဲ့​ ဥပ​ဒေကိုလည်း​ ပြဌာန်း​ပေး​သည်။
စာပေဗိမာန် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ ဥပဒေအရ ပြန်ကြားရေးဝန်ကြီးဌာန ဝန်ကြီးသည် အဖွဲ့၏ ဥက္ကဌ ဖြစ်ပြီး စာပေဗိမာန် အုပ်ချုပ်ရေးမှူးသည် အဖွဲ့၏ အတွင်းရေးမှူး ဖြစ်သည်။ စာပေဗိမာန် အုပ်ချုပ်ရေးအဖွဲ့ကို နောင်တွင် စာပေဗိမာန် အဖွဲ့ဟု ပြောင်းလဲ ခေါ်တွင်သည်။ စာပေဗိမာန် ဥပဒေကို ၁၉၉၀ ပြည့်နှစ်တွင် ပယ်ဖျက်ခဲ့သည်။
စာ​ပေဗိမာန် အုပ်ချုပ်​ရေး​အဖွဲ့​ ဥပ​ဒေအရ ပြန်ကြား​ရေး​ဝန်ကြီး​ဌာန ဝန်ကြီး​သည် အဖွဲ့​၏ ဥက္ကဌ ဖြစ်ပြီး​ စာ​ပေဗိမာန် အုပ်ချုပ်​ရေး​မှူး​သည် အဖွဲ့​၏ အတွင်း​ရေး​မှူး​ ဖြစ်သည်။ စာ​ပေဗိမာန် အုပ်ချုပ်​ရေး​အဖွဲ့​ကို ​နောင်တွင် စာ​ပေဗိမာန် အဖွဲ့​ဟု ​ပြောင်း​လဲ ​ခေါ်တွင်သည်။ စာ​ပေဗိမာန် ဥပ​ဒေကို ၁၉၉၀ ပြည့်​နှစ်တွင် ပယ်ဖျက်ခဲ့​သည်။
စာပေဗိမာန်၏ အုပ်ချုပ်ရေးမှူး ရာထူးကို ဒုတိယ အထွေထွေ မန်နေဂျာ၊ ညွှန်ကြားရေးမှူး (စာပေ)စသည်ဖြင့် ပြောင်းလဲခေါ်ဝေါ်ခဲ့ပြီး ယခုအခါ စာတည်းမှူးချုပ်ဟု သတ်မှတ်ခေါ်ဝေါ်သည်။
စာ​ပေဗိမာန်၏ အုပ်ချုပ်​ရေး​မှူး​ ရာထူး​ကို ဒုတိယ အ​ထွေ​ထွေ မန်​နေဂျာ၊​ ညွှန်ကြား​ရေး​မှူး​ (စာ​ပေ)စသည်ဖြင့်​ ​ပြောင်း​လဲ​ခေါ်​ဝေါ်ခဲ့​ပြီး​ ယခုအခါ စာတည်း​မှူး​ချုပ်ဟု သတ်မှတ်​ခေါ်​ဝေါ်သည်။
 
၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် စနစ် အုပ်ချုပ်ရေး စတင်လာသောအခါ စာပေဗိမာန်သည် ဗဟိုပုံနှိပ်တိုက်နှင့် ပူးပေါင်းကာ ပုံနှိပ်ရေးနှင့် စာအုပ်ထုတ်ဝေရေး လုပ်ငန်း ကော်ပိုရေးရှင်းဟူ၍ ဖြစ်လာသည်။ နောင်တွင် လုပ်ငန်းမပါရှိတော့ဘဲ ပုံနှိပ်ရေးနှင့် စာအုပ်ထုတ်ဝေရေး ကော်ပိုရေးရှင်းဟု ခေါ်တွင်သည်။ နိုင်ငံတော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြားမှု တည်ဆောက်ရေး အဖွဲ့လက်ထက်တွင် ပုံနှိပ်ရေးနှင့် စာအုပ်ထုတ်ဝေရေးလုပ်ငန်း ဖြစ်လာသည်။ စာပေဗိမာန် စာတည်းမှူးချုပ်၊ စာတည်းမှူး၊ စာတည်း (တာဝန်ခံ) များ၊ စာတည်းများနှင့် စာပေလက်ထောက်များ ပါဝင်သော စာတည်းဌာန၊ မန်နေဂျာ ဦးဆောင်သော အရောင်းဌာန၊ စာကြည့်တိုက်မှူး ဦးစီးသော ပြည်သူ့စာကြည့်တိုက်နှင့် ဌာနခွဲမှူး (စီမံ) တာဝန်ခံ ကြီးကြပ်ရေးဌာန ဟူ၍ ရှိသည်။
၁၉၇၂ ခုနှစ်တွင် စနစ် အုပ်ချုပ်​ရေး​ စတင်လာ​သောအခါ စာ​ပေဗိမာန်သည် ဗဟိုပုံနှိပ်တိုက်နှင့်​ ပူး​ပေါင်း​ကာ ပုံနှိပ်​ရေး​နှင့်​ စာအုပ်ထုတ်​ဝေ​ရေး​ လုပ်ငန်း​ ​ကော်ပို​ရေး​ရှင်း​ဟူ၍ ဖြစ်လာသည်။ ​နောင်တွင် လုပ်ငန်း​မပါရှိ​တော့​ဘဲ ပုံနှိပ်​ရေး​နှင့်​ စာအုပ်ထုတ်​ဝေ​ရေး​ ​ကော်ပို​ရေး​ရှင်း​ဟု ​ခေါ်တွင်သည်။ နိုင်ငံ​တော် ငြိမ်ဝပ်ပိပြား​မှု တည်​ဆောက်​ရေး​ အဖွဲ့​လက်ထက်တွင် ပုံနှိပ်​ရေး​နှင့်​ စာအုပ်ထုတ်​ဝေ​ရေး​လုပ်ငန်း​ ဖြစ်လာသည်။ စာ​ပေဗိမာန် စာတည်း​မှူး​ချုပ်၊​ စာတည်း​မှူး​၊​ စာတည်း​ (တာဝန်ခံ) များ​၊​ စာတည်း​များ​နှင့်​ စာ​ပေလက်​ထောက်များ​ ပါဝင်​သော စာတည်း​ဌာန၊​ မန်​နေဂျာ ဦး​ဆောင်​သော အ​ရောင်း​ဌာန၊​ စာကြည့်​တိုက်မှူး​ ဦး​စီး​သော ပြည်သူ့​စာကြည့်​တိုက်နှင့်​ ဌာနခွဲမှူး​ (စီမံ) တာဝန်ခံ ကြီး​ကြပ်​ရေး​ဌာန ဟူ၍ ရှိသည်။
 
အရောင်းဌာနက အရောင်းဆိုင်ခန်းဖွင့်ကာ စာအုပ်များ ရောင်းချပေးသည်။ ကိုယ်စားလှယ်များနှင့် တစ်ဆင့် စာအုပ်များကို အနယ်နယ် အရပ်ရပ်သို့ ဖြန့်ချီပေးသည်။ ပြည်သူ့စာကြည့်တိုက်က စာအုပ်များ ဝယ်ယူ စင်တင်ပြီး စာဖတ်ပရိသတ်များသို့ ငှါးရမ်းပေးသည်။ သုတေသီများ အတွက် ရည်ညွှန်းကျမ်းများ ရှာဖွေပေးသည်။ စီမံရေး ဌာနက စီမံခန့်ခွဲရေး လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက်ပေးသည်။
အ​ရောင်း​ဌာနက အ​ရောင်း​ဆိုင်ခန်း​ဖွင့်​ကာ စာအုပ်များ​ ​ရောင်း​ချ​ပေး​သည်။ ကိုယ်စား​လှယ်များ​နှင့်​ တစ်ဆင့်​ စာအုပ်များ​ကို အနယ်နယ် အရပ်ရပ်သို့​ ဖြန့်​ချီ​ပေး​သည်။ ပြည်သူ့​စာကြည့်​တိုက်က စာအုပ်များ​ ဝယ်ယူ စင်တင်ပြီး​ စာဖတ်ပရိသတ်များ​သို့​ ငှါး​ရမ်း​ပေး​သည်။ သု​တေသီများ​ အတွက် ရည်ညွှန်း​ကျမ်း​များ​ ရှာ​ဖွေ​ပေး​သည်။ စီမံ​ရေး​ ဌာနက စီမံခန့်​ခွဲ​ရေး​ လုပ်ငန်း​များ​ကို ​ဆောင်ရွက်​ပေး​သည်။
အဓိကဖြစ်သော စာတည်းဌာန အနဖြေင့် မြန်မာ စာပေ ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ရေးနှင့် စာအုပ်ထုတ်ဝေရေး လုပ်ငန်းများကို ဆောင်ရွက် သည်။
အဓိကဖြစ်​သော စာတည်း​ဌာန အ​နဖြေင့်​ မြန်မာ စာ​ပေ ဖွံ့​ဖြိုး​တိုး​တက်​ရေး​နှင့်​ စာအုပ်ထုတ်​ဝေ​ရေး​ လုပ်ငန်း​များ​ကို ​ဆောင်ရွက် သည်။
စာ​ပေဗိမာန်သည်စာပေဗိမာန်သည် ၁၉၄၈ ခုနှစ်မှစ၍ စာ​ပေဗိမာန်စာပေဗိမာန် ဆုများ​ကိုဆုများကို ချီး​မြှင့်​ခဲ့​ရာချီးမြှင့်ခဲ့ရာ ပထမတွင် စာ​ပေဗိမာန်စာပေဗိမာန် ဝတ္ထုရှည်ဆုကို သာ ချီး​မြှင့်​ခဲ့​ရာမှချီးမြှင့်ခဲ့ရာမှ ​နောင်တွင်နောင်တွင် တစ်စ တိုး​မြှင့်​ပြီး​တိုးမြှင့်ပြီး ကဗျာ​ပေါင်း​ချုပ်ဆု၊​ကဗျာပေါင်းချုပ်ဆု၊ ဝတ္ထုတို ​ပေါင်း​ချုပ်ဆု၊​ပေါင်းချုပ်ဆု၊ ဘာသာပြန်ဆု၊​ဘာသာပြန်ဆု၊ သုတပ​ဒေသာဆုသုတပဒေသာဆု စသည်တို့​ကိုပါစသည်တို့ကိုပါ ချီး​မြှင့်​ခဲ့​သည်။ချီးမြှင့်ခဲ့သည်။
စာ​ပေဗိမာန်ကိုစာပေဗိမာန်ကို ၁၉၆၃ ခုနှစ်တွင် အနုပညာဆိုင်ရာ စာ​ပေဆုဟုစာပေဆုဟု အမည်​ပြောင်း​ခဲ့​ပြီး​အမည်ပြောင်းခဲ့ပြီး ၁၉၆၅ ခုနှစ်မှစ၍ အမျိုး​သား​အမျိုးသား စာ​ပေဆုစာပေဆု ဟု အမည်​ပြောင်း​ခဲ့​ရာအမည်ပြောင်းခဲ့ရာ ယခုတိုင်​အောင်ယခုတိုင်အောင် ဖြစ်သည်။ ၁၉၆၉ ခုနှစ်မှစ၍ စာ​ပေဗိမာန်စာပေဗိမာန် စာမူဆု အမည်ရှိ ပြိုင်ပွဲတစ်ရပ်ကိုလည်း​ပြိုင်ပွဲတစ်ရပ်ကိုလည်း နှစ်စဉ်ကျင်း​ပ​ပေး​ခဲ့​သည်။နှစ်စဉ်ကျင်းပပေးခဲ့သည်။ အမျိုး​သား​အမျိုးသား စာ​ပေဆုတွင်စာပေဆုတွင် ဝတ္ထုရှည်၊​ဝတ္ထုရှည်၊ ဝတ္ထုတို၊​ဝတ္ထုတို၊ ဝတ္ထုတို​ပေါင်း​ချုပ်၊​ဝတ္ထုတိုပေါင်းချုပ်၊ ကဗျာ​ပေါင်း​ချုပ်၊​ကဗျာပေါင်းချုပ်၊ ပြဇာတ်၊​ပြဇာတ်၊ နိုင်ငံ​ရေး​စာ​ပေ၊​နိုင်ငံရေးစာပေ၊ ဘာသာပြန် (ရသ) စာ​ပေ၊​စာပေ၊ ဘာသာပြန် (သုတ) စာ​ပေ၊​စာပေ၊ သုတပ​ဒေသာသုတပဒေသာ (ဝိဇ္ဇာ)၊​ သုတပ​ဒေသာသုတပဒေသာ (ရိုး​ရိုး​သိပ္ပံရိုးရိုးသိပ္ပံ)၊​ သုတပ​ဒေသာသုတပဒေသာ (အသုံး​ချသိပ္ပံအသုံးချသိပ္ပံ)၊​ မြန်မာ့​မြန်မာ့ ယဉ်​ကျေး​မှုနှင့်​ယဉ်ကျေးမှုနှင့် အနုပညာဆိုင်ရာစာ​ပေ၊​အနုပညာဆိုင်ရာစာပေ၊ စာပ​ဒေသာ၊​စာပဒေသာ၊ က​လေး​စာ​ပေနှင့်​ကလေးစာပေနှင့် လူငယ်စာ​ပေလူငယ်စာပေ ဟူ၍ ဘာသာရပ်(၁၄) မျိုး​ရှိပြီး​မျိုးရှိပြီး စာ​ပေဗိမာန်စာပေဗိမာန် စမူဆု ပြိုင်ပွဲတွင် တစ်မျိုး​စီသာတစ်မျိုးစီသာ ရှိသဖြင့်​ရှိသဖြင့် ဘာသာရပ် (၁၂)မျိုး​သာမျိုးသာ ရှိသည်။
==ပခုက္ကူဦးအုံးဖေ စာပေဆု==
==ပခုက္ကူဦး​အုံး​ဖေ စာ​ပေဆု==
ပခုက္ကူဦးအုံးဖေ စာပေဆုကို ၁၉၉၃ ခုနှစ်မှ စ၍ ချီးမြှင့်ခဲ့ရာ ဆုရွေးချယ်ရေးနှင့် ဆုနှင်းသဘင် ကျင်းပရေး ကိစ္စများကို စာပေဗိမာန်ကပင် တာဝန်ယူ၍ ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။ ပခုက္ကူဦးအုံးဖေ စာပေဆုတွင် တစ်သက်တာ စာပေဆုနှင့် ဝတ္ထုရှည်၊ ဝတ္ထုတိုပေါင်းချုပ်၊ ကဗျာပေါင်းချုပ်၊ သုတေသနစာပေ၊ ကျမ်းစာဟူသော ဘာသာရပ်များ ပါရှိသည်။
ပခုက္ကူဦး​အုံး​ဖေ စာ​ပေဆုကို ၁၉၉၃ ခုနှစ်မှ စ၍ ချီး​မြှင့်​ခဲ့​ရာ ဆု​ရွေး​ချယ်​ရေး​နှင့်​ ဆုနှင်း​သဘင် ကျင်း​ပ​ရေး​ ကိစ္စများ​ကို စာ​ပေဗိမာန်ကပင် တာဝန်ယူ၍ ​ဆောင်ရွက်ခဲ့​သည်။ ပခုက္ကူဦး​အုံး​ဖေ စာ​ပေဆုတွင် တစ်သက်တာ စာ​ပေဆုနှင့်​ ဝတ္ထုရှည်၊​ ဝတ္ထုတို​ပေါင်း​ချုပ်၊​ ကဗျာ​ပေါင်း​ချုပ်၊​ သု​တေသနစာ​ပေ၊​ ကျမ်း​စာဟူ​သော ဘာသာရပ်များ​ ပါရှိသည်။
စာပေဗိမာန် စာတည်းအဖွဲ့ဝင်များသည် တပ်မတော်နေ့ အထိမ်းအမှတ် စာပပြေိုင်ပွဲ၊ လွတ်လပ်ရေးနေ့ အထိမ်းအမှတ် စာပပြေိုင်ပွဲ၊ မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ် ရှင်သန်ထက်မြက်ရေးနှင့် အမျိုးသားရေးဆောင်ပုဒ်များ အကောင်အထည်ဖော်ရေး စာပေနှင့် ဓာတ်ပုံပြိုင်ပွဲ၊ မှုခင်းကျဆင်းရေးစာပေနှင့် ကာတွန်းပြိုင်ပွဲ စသည်တို့တွင်လည်း ပါဝင် ဆောင်ရွက်ကြသည်။
စာ​ပေဗိမာန် စာတည်း​အဖွဲ့​ဝင်များ​သည် တပ်မ​တော်​နေ့​ အထိမ်း​အမှတ် စာ​ပပြေိုင်ပွဲ၊​ လွတ်လပ်​ရေး​နေ့​ အထိမ်း​အမှတ် စာ​ပပြေိုင်ပွဲ၊​ မျိုး​ချစ်စိတ်ဓာတ် ရှင်သန်ထက်မြက်​ရေး​နှင့်​ အမျိုး​သား​ရေး​ဆောင်ပုဒ်များ​ အ​ကောင်အထည်​ဖော်​ရေး​ စာ​ပေနှင့်​ ဓာတ်ပုံပြိုင်ပွဲ၊​ မှုခင်း​ကျဆင်း​ရေး​စာ​ပေနှင့်​ ကာတွန်း​ပြိုင်ပွဲ စသည်တို့​တွင်လည်း​ ပါဝင် ​ဆောင်ရွက်ကြသည်။
စာ​ပေဗိမာန်သည်စာပေဗိမာန်သည် ၁၉၇၂ ခုနှစ် နိုင်ငံတကာ စာအုပ်နှစ် အထိမ်း​အမှတ်အထိမ်းအမှတ် စာအုပ်ပြိုင်ပွဲ၊​စာအုပ်ပြိုင်ပွဲ၊ ၁၉၇၅ ခုနှစ် စာနယ်ဇင်း​တိုင်း​ခေတ်သမိုင်း​ပြပွဲ၊​စာနယ်ဇင်းတိုင်းခေတ်သမိုင်းပြပွဲ၊ ၁၉၈၅ ခုနှစ် စာနယ်ဇင်း​ခေတ်​ကြေး​မုံပြပွဲစာနယ်ဇင်းခေတ်ကြေးမုံပြပွဲ စ​သောစသော စာအုပ်စာ​ပေနှင့်​စာအုပ်စာပေနှင့် စာနယ်ဇင်း​ပြပွဲများ​ကိုစာနယ်ဇင်းပြပွဲများကို ရန်ကုန်မြို့​ရန်ကုန်မြို့ ဦး​ဝိစာရလမ်း​ရှိဦးဝိစာရလမ်းရှိ တပ်မ​တော်ခန်း​မတွင်တပ်မတော်ခန်းမတွင် ထည်ဝါ ခမ်း​နား​ခမ်းနား ​အောင်မြင်စွာအောင်မြင်စွာ ကျင်း​ပနိုင်ခဲ့​သည်။ကျင်းပနိုင်ခဲ့သည်။
 
ထို့ပြင် စာအုပ်ထုတ်ဝေရေး ဆိုင်ရာနှင့် စာနယ်ဇင်း ထုတ်ဝေရေး ဆိုင်ရာ သင်တန်းများကိုလည်း ဖွင့်လှစ်ပေးခဲ့သည်။
ထို့​ပြင် စာအုပ်ထုတ်​ဝေ​ရေး​ ဆိုင်ရာနှင့်​ စာနယ်ဇင်း​ ထုတ်​ဝေ​ရေး​ ဆိုင်ရာ သင်တန်း​များ​ကိုလည်း​ ဖွင့်​လှစ်​ပေး​ခဲ့​သည်။
အဆင့်​မြင့်​သောအဆင့်မြင့်သော နိုင်ငံများ​၏နိုင်ငံများ၏ နိုင်ငံပိုင် စာ​ပေထုတ်​ဝေ​ရေး​စာပေထုတ်ဝေရေး ဌာနများ​သည်ဌာနများသည် စွယ်စုံကျမ်း​များ​ကိုစွယ်စုံကျမ်းများကို ထုတ်​ဝကြေစမြဲဖြစ်ရာထုတ်ဝကြေစမြဲဖြစ်ရာ မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း​မြန်မာနိုင်ငံတွင်လည်း စာ​ပေဗိမာန်သည်စာပေဗိမာန်သည် အ​ကြောင်း​ရပ်အကြောင်းရပ် (က) မှ (ကုံ) အထိ ပါဝင်​သောပါဝင်သော မြန်မာ့​စွယ်စုံကျမ်း​မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ (၁) ကို ၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင် စတင်ထုတ်​ဝေနိုင်ခဲ့​ပြီး​စတင်ထုတ်ဝေနိုင်ခဲ့ပြီး အ​ကြောင်း​ရပ်အကြောင်းရပ် (အ) မှ (အွန်) အထိ ပါဝင်​သောပါဝင်သော ​နောက်ဆုံး​အတွဲဖြစ်သည့်​နောက်ဆုံးအတွဲဖြစ်သည့် မြန်မာ့​စွယ်စုံကျမ်း​မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ (၁၅) ကို ၁၉၇၆ ခုနှစ်တွင် ထုတ်​ဝေနိုင်ခဲ့​သည်။ထုတ်ဝေနိုင်ခဲ့သည်။ ထို့​နောက်ထို့နောက် ​ခေတ်နှင့်​အညီခေတ်နှင့်အညီ ဖြစ်​ပေါ်လာ​သောဖြစ်ပေါ်လာသော အ​ကြောင်း​ရပ်များ​ကိုအကြောင်းရပ်များကို ဖြည့်​စွက်​ဖော်ပြ​သောဖြည့်စွက်ဖော်ပြသော မြန်မာ့​စွယ်စုံကျမ်း​မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း နှစ်ချုပ် ကို ၁၉၇၈ ခုနှစ်မှ စ၍ နှစ်စဉ်ထုတ်​ဝေခဲ့​ရာနှစ်စဉ်ထုတ်ဝေခဲ့ရာ ယခုအခါ မြန်မာ့​စွယ်စုံကျမ်း​နှစ်ချုပ်မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်းနှစ်ချုပ် (၂၀၀၈) အထိ ထုတ်​ဝေခဲ့​ပြီး​ထုတ်ဝေခဲ့ပြီး ဖြစ်သည်။ သု​တေသီများ​သုတေသီများ ကိုး​ကား​ရ​သောကိုးကားရသော ကျမ်း​တစ်အုပ်ဖြစ်သည်။ကျမ်းတစ်အုပ်ဖြစ်သည်။
 
စာပေဗိမာန်ကို စတင်တည်ထောင်စဉ်ကပင် လုံးချင်းစာအုပ်များကို ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုစဉ်က ပြည်သူ့လက်စွဲစာစဉ်ဟု မခေါ်ဝေါ်ခဲ့ပေ။ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွင် စာတတ်မြောက်ခါစ ပုဂ္ဂိုလ်များ ဖတ်ရှုနိုင်ရန် ပုံနှိပ်စာလုံး ကြီးကြီးမည်းမည်း နှင့် ရိုက်နှိပ်ထားသော စာအုပ်ကလေးများကို စာပေဗိမာန်က ထုတ်ဝပြေီး ပြည်သူ့လက်စွဲစာစဉ် ဟူ၍ အမည်ပေးခဲ့သည်။
စာ​ပေဗိမာန်ကို စတင်တည်​ထောင်စဉ်ကပင် လုံး​ချင်း​စာအုပ်များ​ကို ထုတ်​ဝေခဲ့​သည်။ သို့​သော် ထိုစဉ်က ပြည်သူ့​လက်စွဲစာစဉ်ဟု မ​ခေါ်​ဝေါ်ခဲ့​ပေ။ ၁၉၆၀ ပြည့်​နှစ်တွင် စာတတ်​မြောက်ခါစ ပုဂ္ဂိုလ်များ​ ဖတ်ရှုနိုင်ရန် ပုံနှိပ်စာလုံး​ ကြီး​ကြီး​မည်း​မည်း​ နှင့်​ ရိုက်နှိပ်ထား​သော စာအုပ်က​လေး​များ​ကို စာ​ပေဗိမာန်က ထုတ်​ဝပြေီး​ ပြည်သူ့​လက်စွဲစာစဉ် ဟူ၍ အမည်​ပေး​ခဲ့​သည်။
ထိုအခါမှ စ၍ စာ​ပေဗိမာန်စာပေဗိမာန် စာအုပ်အသင်း​လည်း​စာအုပ်အသင်းလည်း ​ပေါ်​ပေါက်လာခဲ့​သည်။ပေါ်ပေါက်လာခဲ့သည်။ စာ​ပေဗိမာန်စာပေဗိမာန် စာအုပ်အသင်း​သို့​စာအုပ်အသင်းသို့ ဝင်​ရောက်လိုသူများ​သည်ဝင်ရောက်လိုသူများသည် သတ်မှတ်ထား​သောသတ်မှတ်ထားသော ပုံစံတွင် ဖြည့်​စွက်ပြီး​ဖြည့်စွက်ပြီး နှစ်စဉ်​ကြေး​နှစ်စဉ်ကြေး ​ပေး​သွင်း​ပါကပေးသွင်းပါက အသင်း​ဝင်အသင်းဝင် ဖြစ်လာပြီး​ဖြစ်လာပြီး တစ်လလျင် စာအုပ်တစ်အုပ် အခမဲ့​ရရှိသည်အခမဲ့ရရှိသည် ဖြစ်သည်။ ယခုအခါ စာ​ပေဗိမာန်စာပေဗိမာန် စာအုပ် အသင်း​ဝင်အသင်းဝင် ဦး​ရေဦးရေ (၁၅ယဝဝဝ) ခန့်​ရှိသည်။ခန့်ရှိသည်။
စာပေဗိမာန် ပြည်သူ့လက်စွဲစာစဉ်မှ စာအုပ်ငါးမျိုး ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေလျက်ရှိပြီး တစ်မျိုးကို စာအုပ်အသင်းဝင်များသို့ ဖြန့်ဝေကာ အခြားလေးမျိုးကို စာပေဗိမာန် စာအုပ်ဆိုင်တွင် တင်၍ ရောင်းချသည့် အပြင် နယ်ကိုယ်စားလှယ်များ ထံသို့လည်း ဖြန့်ချီပေးသည်။ ပြည်သူ့လက်စွဲစာအုပ်များသည် များသောအားဖြင့် စာပေဗိမာန်စာမူဆု၊ ပခုက္ကူဦးအုံးဖေ စာမူဆု၊ မျိုးချစ်စိတ်ဓာတ် ရှင်သန်ထက်မြက်ရေးနှင့် အမျိုးသား ဆောင်ပုဒ်များ အကောင်အထည်ဖော်ရေး စာပပြေိုင်ပွဲတို့မှ ဆုရရှိကြသော စာမူများကို ပုံနှိပ်ထားခြင်း ဖြစ်သည်။
စာ​ပေဗိမာန် ပြည်သူ့​လက်စွဲစာစဉ်မှ စာအုပ်ငါး​မျိုး​ ပုံနှိပ်ထုတ်​ဝေလျက်ရှိပြီး​ တစ်မျိုး​ကို စာအုပ်အသင်း​ဝင်များ​သို့​ ဖြန့်​ဝေကာ အခြား​လေး​မျိုး​ကို စာ​ပေဗိမာန် စာအုပ်ဆိုင်တွင် တင်၍ ​ရောင်း​ချသည့်​ အပြင် နယ်ကိုယ်စား​လှယ်များ​ ထံသို့​လည်း​ ဖြန့်​ချီ​ပေး​သည်။ ပြည်သူ့​လက်စွဲစာအုပ်များ​သည် များ​သောအား​ဖြင့်​ စာ​ပေဗိမာန်စာမူဆု၊​ ပခုက္ကူဦး​အုံး​ဖေ စာမူဆု၊​ မျိုး​ချစ်စိတ်ဓာတ် ရှင်သန်ထက်မြက်​ရေး​နှင့်​ အမျိုး​သား​ ​ဆောင်ပုဒ်များ​ အ​ကောင်အထည်​ဖော်​ရေး​ စာ​ပပြေိုင်ပွဲတို့​မှ ဆုရရှိကြ​သော စာမူများ​ကို ပုံနှိပ်ထား​ခြင်း​ ဖြစ်သည်။
က​လေး​များ​ကလေးများ ဖတ်ရှုနိုင်ရန် အပတ်စဉ် ရုပ်ပြစာ​စောင်ရုပ်ပြစာစောင် တစ်ခု ထုတ်​ဝေသင့်​ကြောင်း​ထုတ်ဝေသင့်ကြောင်း ၁၉၆၈ ခုနှစ်တွင် နိုင်ငံ​တော်နိုင်ငံတော် အကြီး​အကဲကအကြီးအကဲက စာ​ပေဗိမာန်သို့​စာပေဗိမာန်သို့ လမ်း​ညွှန်ခဲ့​ခြင်း​လမ်းညွှန်ခဲ့ခြင်း ဖြစ်သည်။ ယင်း​လမ်း​ညွှန်ချက်အရယင်းလမ်းညွှန်ချက်အရ စာ​ပေဗိမာန်ကစာပေဗိမာန်က ၁၉၆၉ ခုနှစ်၊​ခုနှစ်၊ ဇန်နဝါရီလ ၄ ရက်​နေ့​မှစ၍ရက်နေ့မှစ၍ ​ရွှေ​သွေး​စာ​စောင်ကိုရွှေသွေးစာစောင်ကို အပတ်စဉ် ထုတ်​ဝေခဲ့​သည်။ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ယခု ၁၉၉၇ ခုနှစ်တွင် နှစ် ၄၀ သက်တမ်း​ရှိပြီသက်တမ်းရှိပြီ ဖြစ်သည်။ ​ရွှေ​သွေး​ရွှေသွေး အထူး​ထုတ်အထူးထုတ် စာ​စောင်ကိုလည်း​စာစောင်ကိုလည်း နှစ်စဉ် ထုတ်​ဝေလျက်ထုတ်ဝေလျက် ရှိသည်။
အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့်​အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ထုတ်​ဝေ​သောထုတ်ဝေသော နိုင်ငံတကာ စာနယ်ဇင်း​များ​တွင်စာနယ်ဇင်းများတွင် ​ဖော်ပြပါရှိသည့်​ဖော်ပြပါရှိသည့် ​ဆောင်း​ပါး​များ​ဆောင်းပါးများ ထဲမှ ​ကောင်း​နိုး​ရာရာများ​ကိုကောင်းနိုးရာရာများကို ​ကောက်နုတ်စုစည်း​၍ကောက်နုတ်စုစည်း၍ အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့်OM ( The Open Mind ) အမည်ရှိ စာ​စောင်ကိုစာစောင်ကို ယခင်က ထုတ်​ဝေခဲ့​သည်။ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ ​တော်လှန်​ရေး​ကောင်စီတော်လှန်ရေးကောင်စီ အစိုး​ရလက်ထက်တွင်အစိုးရလက်ထက်တွင် ထိုစာ​စောင်ကိုထိုစာစောင်ကို Spectrum အမည်​ပြောင်း​၍အမည်ပြောင်း၍ ထုတ်​ဝေခဲ့​သည်။ထုတ်ဝေခဲ့သည်။ Spectrum တွင် ပါရှိ​သောပါရှိသော အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့်​အင်္ဂလိပ်ဘာသာဖြင့် ​ဆောင်း​ပါး​များ​ကိုဆောင်းပါးများကို အင်္ဂလိပ်စာ မကျွမ်း​ကျင်သူပါမကျွမ်းကျင်သူပါ ဖတ်ရှုနိုင်​အောင်ဖတ်ရှုနိုင်အောင် မြန်မာဘာသာသို့​မြန်မာဘာသာသို့ ပြန်ဆို၍ ထုတ်​ဝေသင့်​ကြောင်း​ထုတ်ဝေသင့်ကြောင်း တာဝန်ရှိသူများ​ကတာဝန်ရှိသူများက အကြံပြုကြသဖြင့်​အကြံပြုကြသဖြင့် သုတပ​ဒေသာသုတပဒေသာ စာ​စောင်စာစောင် ​ပေါ်ထွက်လာခြင်း​ပေါ်ထွက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။ သုတပ​ဒေသာသုတပဒေသာ သည် ဘာသာပြန် စာ​စောင်စာစောင် ဖြစ်သည်။ ၁၉၇၄ ခုနှစ်မှ စတင်၍ ဇန်နဝါရီလ၊​ဇန်နဝါရီလ၊ ဧပြီလ၊​ဧပြီလ၊ ဇူလိုင်၊​ဇူလိုင်၊ ​အောက်တိုဘာလများ​တွင်အောက်တိုဘာလများတွင် နှစ်စဉ် ​လေး​အုပ်လေးအုပ် ထုတ်​ဝေသည်။ထုတ်ဝေသည်။
၁၉၄၇ ခုနှစ်မှ စ၍ ​ပေါ်​ပေါက်ခဲ့​သောပေါ်ပေါက်ခဲ့သော စာ​ပေဗိမာန်သည်စာပေဗိမာန်သည် ယခု ၂၀၀၉ ခုနှစ်တွင် နှစ် ၆၂ ပြည့်​ရွှေရတုသို့​ပြည့်ရွှေရတုသို့ တိုင်ခဲ့​ပြီတိုင်ခဲ့ပြီ ဖြစ်သည်။ စာ​ပေဗိမာန်သည်စာပေဗိမာန်သည် နိုင်ငံ၏ ပမာဏ အကြီး​ဆုံး​ဖြစ်​သောအကြီးဆုံးဖြစ်သော နိုင်ငံပိုင် စာအုပ်ထုတ်​ဝေ​ရေး​စာအုပ်ထုတ်ဝေရေး ဌာန ဖြစ်သည်။ က​လေး​စာ​ပေကလေးစာပေ အပါအဝင် သုတ၊​သုတ၊ ရသစာ​ပေများ​ကိုရသစာပေများကို အစဉ်မပြတ် ထုတ်​ဝေ​ပေး​နေသည်။ထုတ်ဝေပေးနေသည်။ နှစ်စဉ် အမျိုး​သား​စာ​ပေဆုများ​အမျိုးသားစာပေဆုများ ချီး​မြှင့်​ခြင်း​ဖြင့်​ချီးမြှင့်ခြင်းဖြင့် စာ​ပေပညာရှင်များ​ကိုစာပေပညာရှင်များကို ဂုဏ်ပြုလျက် ရှိသည်။ စာမူပြိုင်ပွဲများ​စာမူပြိုင်ပွဲများ ကျင်း​ပ​ပေး​ခြင်း​ဖြင့်​လည်း​ကျင်းပပေးခြင်းဖြင့်လည်း မျိုး​ဆက်သစ်မျိုးဆက်သစ် က​လောင်ရှင်များ​ကိုကလောင်ရှင်များကို စင်တင်လျက်ရှိသည်။
မည်သို့ပင်ဆိုစေ ‘အမှောင်ကို ခွင်း၍ အလင်းကို ဆောင်အံ့ ဟူ၍ မွန်မြတ်သော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့် စတင်တည်ထောင်ခဲ့သော စာပေဗိမာန်သည် စာပေစေတနာ၊ စာပေသစ္စာ၊ စာပေသိက္ခာဖြင့် နှစ်ပေါင်းများစွာ စာပေခရီးကို ဆက်လက်သယ်ပိုး နေမည်မှာ ဧကန်မလွဲပင်တည်း။
မည်သို့​ပင်ဆို​စေ ‘အ​မှောင်ကို ခွင်း​၍ အလင်း​ကို ​ဆောင်အံ့​ ဟူ၍ မွန်မြတ်​သော ရည်ရွယ်ချက်ဖြင့်​ စတင်တည်​ထောင်ခဲ့​သော စာ​ပေဗိမာန်သည် စာ​ပေ​စေတနာ၊​ စာ​ပေသစ္စာ၊​ စာ​ပေသိက္ခာဖြင့်​ နှစ်​ပေါင်း​များ​စွာ စာ​ပေခရီး​ကို ဆက်လက်သယ်ပိုး​ ​နေမည်မှာ ဧကန်မလွဲပင်တည်း​။
 
==ကိုးကား==
<references/>
*(က) စာပေဗိမာန်သမိုင်းအကျဉ်း၊ရန်ကုန်၊ ဘာသာစာပေအသင်း၊ပကြိမ်၊ ၁၉၅၂ ခု၊ ဩဂုတ်လ။
*(က) စာ​ပေဗိမာန်သမိုင်း​အကျဉ်း​၊​ရန်ကုန်၊​ ဘာသာစာ​ပေအသင်း​၊​ပကြိမ်၊​ ၁၉၅၂ ခု၊​ ဩဂုတ်လ။
*(ခ) မလိခ၊​မလိခ၊ မြန်မာစာ​ပေအဘိဓာန်မြန်မာစာပေအဘိဓာန် အတွဲ(၂)ရန်ကုန်၊​ရန်ကုန်၊ သစ္စာစာ​ပေ၊​သစ္စာစာပေ၊ ၁၉၇၄ ခု၊​ခု၊ စာ ၄၇၊​၄၇၊ ၅၁။
*(ဂ) မြန်မာ့​စွယ်စုံကျမ်း​နှစ်ချုပ်မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်းနှစ်ချုပ် (၁၉၉၇)၊​ စာ ၁၂၅၊​၁၂၅၊ ၁၃၄။
 
[[Category:မြန်မာစာပေ]]