ဝင်ရိုးစွန်းဝက်ဝံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး merge category
အရေးမကြီး removed ZWSP
စာကြောင်း ၂၉ -
}}
 
ဝင်ရိုးစွန်း ဝက်ဝံ (Ursus maritimus) သို့ ပိုလာဘဲ သည် အာတိတ်သမုဒ္ဒရာ၊ ပတ်ဝန်းကျင် ပင်လယ်များနှင့် ပတ်ဝန်းကျင် ကုန်းမြေများ ပါဝင်သော အာတိတ်စက်ဝိုင်းတွင် နေထိုင် ကျက်စားလေ့ ရှိသော ဝက်ဝံမျိုးဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ ကုန်းနေ အသားစား သတ္တဝါများတွင် အကြီးဆုံးဖြစ်ပြီး ဝက်ဝံများထဲတွင်လည်း အကြီးဆုံး ဝက်ဝံမျိုး ဖြစ်သည်။ အခြားအစုံစား သတ္တဝါဖြစ်သည် ကိုဒီယပ် ဝက်ဝံမျိုးမှာလည်း ဝင်ရိုးစွန်းဝက်ဝံများနှင့် အရွယ်အစား အတူတူ ခန့်မျှ ရှိသည်။ အရွယ်ရောက်ပြီးသော ဝင်ရိုးစွန်းဝက်ဝံထီး တစ်ကောင်သည် ၃၅၀ မှ ၆၈၀ ကီလိုဂရမ် (၇⁠၇၀ မှ ၁၅၀၀ ပေါင်) အထို ရှိတတ်ပြီး အရွယ်ရောက်ပြီးသော ဝင်ရိုးစွန်း ဝက်ဝံအမ မှ အရွယ်အစား တဝက်ခန့်မျှ ရှိတတ်သည်။ [[ဝက်ဝံညို]]များနှင့် အမျိုး အလွန်နီးစပ်သော်လည်း ၎င်းတို့နှင့် ပတ်သက် ယှက်နွယ်နေသော ဂေဟစနစ်နှင့် ကိုက်ညီအောင် ဆင့်ကဲ ပြောင်းလဲ ဖြစ်ပေါ်ပြီး ဖြစ်သည်။ ဝင်ရိုးစွန်း ဝက်ဝံများ၏ ခန္ဓာကိုယ် သွင်ပြင်မှာ အလွန်အေးသော အပူချိန်ကို ခံနိုင်ရန်၊ နှင်း၊ရေခဲနှင့် ရေပြင်ပေါ်တွင် လှုပ်ရှားသွားလာနိုင်ရန်၊ သူတို့၏ အစားအစာဖြစ်သော ဖျံတို့ကို ဖမ်းဆီးနိုင်ရန် စသည်တို့နှင့် ကိုက်ညီအောင် ပြောင်းလဲဖြစ်ပေါ်ပြီး ဖြစ်သည်။ ဝင်ရိုးစွန်းဝက်ဝံ အများစုမှာ ကုန်းပေါ်တွင် မွေးဖွားသော်လည်း ၎င်းတို့၏ အချိန်များစွာကို ရေထဲတွင် ကုန်ဆုံးလေ့ရှိကြသည်။ သိပ္ပံအမည်မှာ ပင်လယ်ဝက်ဝံဟု အမည်ရပြီး ဤအချက်ပေါ်တွင် အခြေခံ၍ ပေါ်ပေါက်လာခြင်း ဖြစ်သည်။ ဝင်ရိုးစွန်း ဝက်ဝံများသည် ဖျံများကို ပင်လယ်အတွင်းရှိ ရေခဲတုံးပေါ်မှ ဖမ်းဆီးလေ့ရှိသည်။ မကြာခဏ ဆိုသလိုပင် ရေခဲများ မရှိသော အခါ၌ သိုမှီးထားသော အဆီပြင်များပေါ်တွင် မှီ၍ အသက်ရှင် နေထိုင်လေ့ ရှိကြသည်။
ဝင်ရိုး​စွန်း ဝက်ဝံ (Ursus maritimus) သို့ ပို​လာ​ဘဲ သည် အာ​တိတ်​သမုဒ္ဒရာ၊ ပတ်ဝန်းကျင် ပင်လယ်​များ​နှင့် ပတ်ဝန်းကျင် ကုန်းမြေ​များ ပါဝင်​သော အာ​တိတ်​စက်ဝိုင်း​တွင် နေထိုင် ကျက်စား​လေ့ ရှိ​သော ဝက်ဝံ​မျိုး​ဖြစ်​သည်။ ကမ္ဘာပေါ်​ရှိ ကုန်း​နေ အသား​စား သတ္တဝါ​များ​တွင် အကြီး​ဆုံး​ဖြစ်​ပြီး ဝက်ဝံ​များ​ထဲ​တွင်​လည်း အကြီး​ဆုံး ဝက်ဝံ​မျိုး ဖြစ်​သည်။ အခြား​အစုံ​စား သတ္တဝါ​ဖြစ်​သည် ကို​ဒီ​ယပ် ဝက်ဝံ​မျိုး​မှာ​လည်း ဝင်ရိုး​စွန်း​ဝက်ဝံ​များ​နှင့် အရွယ်​အစား အတူတူ ခန့်​မျှ ရှိ​သည်။ အရွယ်ရောက်​ပြီး​သော ဝင်ရိုး​စွန်း​ဝက်ဝံ​ထီး တစ်​ကောင်​သည် ၃​၅​၀ မှ ၆​၈​၀ ကီ​လို​ဂ​ရမ် (၇⁠၇​၀ မှ ၁​၅​၀​၀ ပေါင်) အထို ရှိ​တတ်​ပြီး အရွယ်ရောက်​ပြီး​သော ဝင်ရိုး​စွန်း ဝက်ဝံ​အမ မှ အရွယ်​အစား တ​ဝက်​ခန့်​မျှ ရှိ​တတ်​သည်။ [[ဝက်ဝံ​ညို]]များ​နှင့် အမျိုး အလွန်​နီး​စပ်သော်​လည်း ၎င်း​တို့​နှင့် ပတ်သက် ယှက်​နွယ်​နေ​သော ဂေ​ဟ​စနစ်​နှင့် ကိုက်​ညီ​အောင် ဆင့်ကဲ ပြောင်းလဲ ဖြစ်ပေါ်​ပြီး ဖြစ်​သည်။ ဝင်ရိုး​စွန်း ဝက်ဝံ​များ​၏ ခန္ဓာ​ကိုယ် သွင်​ပြင်​မှာ အလွန်​အေး​သော အပူ​ချိန်​ကို ခံ​နိုင်​ရန်၊ နှင်း၊ရေခဲ​နှင့် ရေ​ပြင်ပေါ်​တွင် လှုပ်ရှား​သွား​လာ​နိုင်​ရန်၊ သူ​တို့​၏ အစားအစာ​ဖြစ်​သော ဖျံ​တို့​ကို ဖမ်းဆီး​နိုင်​ရန် စ​သည်​တို့​နှင့် ကိုက်​ညီ​အောင် ပြောင်းလဲ​ဖြစ်ပေါ်​ပြီး ဖြစ်​သည်။ ဝင်ရိုး​စွန်း​ဝက်ဝံ အများ​စု​မှာ ကုန်းပေါ်​တွင် မွေး​ဖွားသော်​လည်း ၎င်း​တို့​၏ အချိန်​များ​စွာ​ကို ရေ​ထဲ​တွင် ကုန်​ဆုံး​လေ့​ရှိ​ကြ​သည်။ သိပ္ပံ​အမည်​မှာ ပင်လယ်​ဝက်ဝံ​ဟု အမည်​ရ​ပြီး ဤ​အချက်ပေါ်​တွင် အခြေ​ခံ​၍ ပေါ်ပေါက်​လာ​ခြင်း ဖြစ်​သည်။ ဝင်ရိုး​စွန်း ဝက်ဝံ​များ​သည် ဖျံ​များ​ကို ပင်လယ်​အတွင်း​ရှိ ရေခဲ​တုံးပေါ်​မှ ဖမ်းဆီး​လေ့​ရှိ​သည်။ မ​ကြာ​ခဏ ဆို​သ​လို​ပင် ရေခဲ​များ မ​ရှိ​သော အခါ​၌ သိုမှီး​ထား​သော အဆီ​ပြင်​များပေါ်​တွင် မှီ​၍ အသက်​ရှင် နေထိုင်​လေ့ ရှိ​ကြ​သည်။
 
== မိတ်လိုက်ခြင်း ==
== မိတ်လိုက်​ခြင်း ==
 
ပိုလာဝက်ဝံများသည် ဧပြီလ သို့မဟုတ် မေလအတွင်းတွင် မိတ်ဖက်မျိုးပွားခြင်းကို လုပ်ဆောင်ကြသည်။ ထို့နောက် ဒီဇင်ဘာလတွင် ဝက်ဝံမများ ဆောင်းခိုချိန်၌ သားဖွားကြသည်။ သားပေါက်ကလေးများသည်၎င်းမိခင်နှင့်အတူ မတ်လတိုင်သည်အထိ နေထိုင်ပြီးနောက် အပြင်သို့ ထွက်ကြသည်။ ၎င်းသားပေါက်ကလေးများသည် ဆောင်းခိုပြီးနောက် အစားအစာများကို ချက်ခြင်းစားသောက်ရန်လိုအပ်သည်။ သို့သော် ကမ္ဘာ့ကြီးပူနွေးလာမှုသည် ယင်းသားပေါက်လေးများအား စားသောက်ခွင့်မရအောင်ပြုလုပ်နေပြီး အသက်ရှင်ရန်အခွင့်အရေးမတိုင်မှီကပင် သေဆုံးနေကြရသည်။ သားပေါက်ကလေးများသည် မိခင်နှင့်အတူ ၂နှစ်မှ ၃ နှစ်အထိ အတူနေထိုင်ကြပြီးနောက် ခွဲခွာသွားတတ်ကြသည်။
ပို​လာ​ဝက်ဝံ​များ​သည် ဧပြီ​လ သို့မဟုတ် မေ​လ​အတွင်း​တွင် မိတ်​ဖက်​မျိုး​ပွား​ခြင်း​ကို လုပ်ဆောင်​ကြ​သည်။ ထို့နောက် ဒီဇင်ဘာ​လ​တွင် ဝက်ဝံ​မ​များ ဆောင်း​ခို​ချိန်​၌ သား​ဖွား​ကြ​သည်။ သားပေါက်​ကလေး​များ​သည်​၎င်း​မိ​ခင်​နှင့်​အတူ မတ်​လ​တိုင်​သည်​အထိ နေထိုင်​ပြီး​နောက် အပြင်​သို့ ထွက်​ကြ​သည်။ ၎င်း​သားပေါက်​ကလေး​များ​သည် ဆောင်း​ခို​ပြီး​နောက် အစားအစာ​များ​ကို ချက်​ခြင်း​စား​သောက်​ရန်လို​အပ်​သည်။ သို့သော် ကမ္ဘာ့​ကြီး​ပူနွေး​လာ​မှု​သည် ယင်း​သားပေါက်​လေး​များ​အား စား​သောက်​ခွင့်​မ​ရအောင်​ပြုလုပ်​နေ​ပြီး အသက်​ရှင်​ရန်​အခွင့်အရေး​မ​တိုင်​မှီ​က​ပင် သေ​ဆုံး​နေ​ကြ​ရ​သည်။ သားပေါက်​ကလေး​များ​သည် မိ​ခင်​နှင့်​အတူ ၂​နှစ်​မှ ၃ နှစ်​အထိ အတူ​နေထိုင်​ကြ​ပြီး​နောက် ခွဲခွာ​သွား​တတ်​ကြ​သည်။
 
== အသည်း ==
ပိုလာဝက်ဝံ၏ [[အသည်း]]တွင် ဗီတာမင် အေ ဓာတ် မြောက်များစွာပါဝင်သဖြင့် ယင်းအသည်းကို အလွန့်အကျွံစားသုံမိသူသည် ကိုယ်ခန္ဓာကထိမ်းချုပ်နိုင်ခြင်းမရှိသောကြောင့် သေရလေသည်။ ၎င်းအသည်းသည် အဆိပ်နှင့်တူလေသည်။
ပို​လာ​ဝက်ဝံ​၏ [[အသည်း]]တွင် ဗီတာမင် အေ ဓာတ် မြောက်​များ​စွာ​ပါဝင်​သ​ဖြင့် ယင်း​အသည်း​ကို အလွန့်​အကျွံ​စား​သုံ​မိ​သူ​သည် ကိုယ်​ခန္ဓာ​က​ထိမ်း​ချုပ်​နိုင်​ခြင်း​မ​ရှိ​သော​ကြောင့် သေ​ရ​လေ​သည်။ ၎င်း​အသည်း​သည် အဆိပ်​နှင့်​တူ​လေ​သည်။
 
== ဓာတ်ပုံများ ==
== ဓာတ်​ပုံ​များ ==
<gallery>
Image:Ursus maritinus.jpg|ဝင်ရိုး​စွန်း​ဝက်ဝံ​တစ်​ကောင်ဝင်ရိုးစွန်းဝက်ဝံတစ်ကောင်
Image:Ursus maritimus Steve Amstrup.jpg|မိခင်နှင့် ကလေးများအတူတွေ့ရသော ဝက်ဝံမိသားစုတစ်ခု
Image:Ursus maritimus Steve Amstrup.jpg|မိ​ခင်​နှင့် ကလေး​များ​အတူ​တွေ့​ရ​သော ဝက်ဝံ​မိသား​စု​တစ်​ခု
Image:Polar Bear 2004-11-15.jpg|ပို​လာ​ဝက်ဝံပိုလာဝက်ဝံ
Image:MyToonie.jpg|ပိုလာဝက်ဝံရုပ်ပါရှိသည့် ကနေဒါအကြွေစေ့
Image:MyToonie.jpg|ပို​လာ​ဝက်ဝံ​ရုပ်​ပါရှိ​သည့် က​နေ​ဒါ​အကြွေ​စေ့
Image:Polar bears near north pole.jpg|ရုရှား​နိုင်ငံ​ရှိရုရှားနိုင်ငံရှိ ပို​လာ​ဝက်ဝံ​များပိုလာဝက်ဝံများ
Image:Polar bear arctic.JPG|ပင်လယ်အတွင်းရေကူးခတ်နိုင်သည့် ပိုလာဝက်ဝံ
Image:Polar bear arctic.JPG|ပင်လယ်​အတွင်း​ရေကူး​ခတ်​နိုင်​သည့် ပို​လာ​ဝက်ဝံ
</gallery>
 
== ကိုးကား ==
== ကိုး​ကား ==
{{reflist}}