နန္ဒမိတ်၊ တက္ကသိုလ် (စာ‌ရေးဆရာ): တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီးNo edit summary
အရေးမကြီးNo edit summary
စာကြောင်း ၁ -
{{Infobox စာရေးဆရာ
{{merge|နန္ဒမိတ်၊ တက္ကသိုလ်}}
| အမည် = တက
| ဓာတ်ပုံ =
| သက်တမ်း =
| မွေးသက္ကရာဇ် = ၁၉၂၃ ခုနှစ် မတ်လ ၇ ရက်‌နေ့
| အမည်ရင်း = တင်အောင်
| မိဘအမည် = ဦးမောင်မောင်ကြီး + ဒေါ်ရွှေ
| မွေးဖွားရာဒေသ = [[တောင်ကုတ်မြို့]][[ရခိုင်ပြည်နယ်]]
| နိုင်ငံသား = [[File:Flag of Myanmar.svg|25px ]] မြန်မာ
| လူမျိုး =
| ကိုးကွယ်သည့်ဘာသာ =
| ပညာအရည်အချင်း =
| အလုပ်အကိုင်= စာရေးဆရာ
| ကလောင် အမည်ခွဲများ =
| ထင်ပေါ်ကျော်ကြားမှု =
| စာပေအမျိုးအစား = စစ်မှတ်တမ်း
| ထင်ရှားသည့်စာ =
| ရရှိသည့်ဆု =
| ကြင်ဖော် =
| သားသမီး =
| ကွယ်လွန်ရက် = ၁၉၈၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်‌
| ကွယ်လွန်ရာဒေသ = [[အင်းစိန်မြို့နယ်]] [[ရန်ကုန်မြို့]]
| လက်မှတ် =
| ကွန်ယက် =
}}
 
တက္ကသိုလ် နန္ဒမိတ် (၁၉၂၃ - ၁၉၈၆) သည် မြန်မာပြည်စစ်မြေပြင်၊ အင်ဖာတိုက်ပွဲ စသော စစ်မှတ်တမ်းများကို ဘာသာပြန်ပြုစုခဲ့သော စာရေးဆရာကြီး ဖြစ်သည်။
== ငယ်ဘဝ ==
စာ‌ရေးဆရာတက္ကသိုလ် နန္ဒမိတ်ကို [[ရခိုင်ပြည်နယ်]] ‌[[တောင်ကုတ်မြို့]]၌ အဖမြို့ပိုင် ဦး‌မောင်‌မောင်ကြီး၊ အမိ‌ဒေါ်‌ရွှေတို့က ၁၉၂၃ ခုနှစ် မတ်လ ၇ ရက်‌နေ့ (၁၉၂၂ ခု မတ်လ ၈ ရက် ကြာသပတေးနေ့ ဟု 'တက္ကသိုလ် နန္ဒမိတ် သို့မဟုတ် ကောင်းကင်နှင့် မြေကြီးကို တောင်းခံသူ' တွင် ဖော်ပြ ထားသည်) တွင် ဖွားမြင်သည့် အမြွှာ ညီအစ်ကို နှစ်ဦး အနက် ပထမ ဖွားမြင်သော သား ဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် ငယ်စဉ်က 'ကိုကို' ဟု ခေါ်ခဲ့ ကြပြီး၊ အမည်ရင်းမှာ ဦးတင်အောင် (ခေါ်) မိုဟာမတ်အလီ ဖြစ်သည်။ မွေးချင်း သုံးဦးတွင် အကြီးဆုံး ဖြစ်သည်။ ငယ်စဉ်က ‌တောင်ကုတ်မြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့ပြီး တိုင်းရင်းမြန်မာအလယ်တန်းကျောင်းတွင် ပဉ္စမတန်း ‌အောင်သည်အထိ ပညာသင်ခဲ့သည်။ ထို့‌နောက် [[သံတွဲမြို့]] အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ အစိုးရအထက်တန်း‌ကျောင်း၌ ဆက်လက် ပညာသင်ခဲ့သည်။ တက္ကသိုလ် နန္ဒမိတ်သည် ကွယ်လွန်သူ [[မန္တလေးတက္ကသိုလ်]] ပါ‌မောက္ခချုပ် ဦး‌ကျော်ရင်နှင့်အတူ ဖက်ဆစ်‌တော်လှန်‌ရေး ကာလတွင် ဖက်ဆစ်‌တော်လှန်‌ရေးလုပ်ငန်းများ၌ ပါဝင် ‌ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် သံတွဲမြို့မှပင် တက္ကသိုလ်စာ‌မေးပွဲကို အင်္ဂလိပ်စာ ဂုဏ်ထူးနှင့် အောင်သည်။ ထိုနှစ်မှာပင် [[ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်]]၌ ဆက်လက် ပညာသင်သည်။
စာ‌ရေးဆရာတက္ကသိုလ် နန္ဒမိတ်ကို ရခိုင်ပြည်နယ် ‌တောင်ကုတ်မြို့၌ အဖမြို့ပိုင် ဦး‌မောင်‌မောင်ကြီး၊ အမိ‌ဒေါ်‌ရွှေတို့က ၁၉၂၃ ခုနှစ် မတ်လ ရ ရက်‌နေ့တွင် ဖွားမြင်သည်။ ‌မွေးချင်း သုံး
 
‌ယောက်တွင် အကြီးဆုံးဖြစ်၍ အမည်ရင်း ဦးတင်‌အောင် (ခေါ်) မိုဟာမက်အလီ ဖြစ်သည်။ ငယ်စဉ်က ‌တောင်ကုတ်မြို့တွင် နေထိုင်ခဲ့ပြီးပဉ္စမတန်း ‌အောင်သည်အထိ ပညာသင်ခဲ့သည်။
ထို့‌နောက် သံတွဲမြို့ အစိုးရအထက်တန်း‌ကျောင်း၌ ဆက်လက် ပညာသင်ခဲ့သည်။ တက္ကသိုလ် နန္ဒမိတ်သည် ကွယ်လွန်သူ မန္တ‌လေးတက္ကသိုလ် ပါ‌မောက္ခချုပ် ဦး‌ကျော်ရင်နှင့်အတူ
ဖက်ဆစ်‌တော်လှန်‌ရေး ကာလတွင် ဖက်ဆစ်‌တော်လှန်‌ရေးလုပ်ငန်းများ၌ ပါဝင် ‌ဆောင်ရွက်ခဲ့သည်။၁၉၄၆ ခုနှစ်တွင် သံတွဲမြို့မှပင် တက္ကသိုလ်စာ‌မေးပွဲကို အင်္ဂလိပ်စာ ဂုဏ်ထူးနှင့်
‌အောင်သည်။ ထိုနှစ်မှာပင် ရန်ကုန် တက္ကသိုလ်၌ ဆက်လက် ပညာသင်သည်။
 
== စာပေလောကသို့ ဝင်ရောက်ခြင်း ==
Line ၁၂ ⟶ ၃၄:
 
== ကျောင်းဆရာအဖြစ်အမှုထမ်းခြင်း ==
၁၉၅၃ ခုနှစ်တွင် သတင်းစာ‌လောကမှ ထွက်၍ [[ဝါးခယ်မမြို့]] အစိုးရ အထက်တန်း‌ကျောင်း၌ အထက်တန်းပြဆရာအဖြစ် အမှုထမ်း သည်။
 
== စာပေလောကသို့ ပြန်လည်ဝင်ရောက်လာခြင်း ==
၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင် ‌ကျောင်းဆရာဘဝမှ ထွက်လာပြီး မြဝတီ မဂ္ဂဇင်းတိုက်က ထုတ်‌ဝေ‌သော ‌ရောင်ခြည်ဂျာနယ်၌ အယ်ဒီတာအဖြစ် ဝင်‌ရောက်‌ဆောင်ရွက်သည်။ ထို့‌နောက် ၁၉၅၄ ခုနှစ်တွင် မြဝတီမဂ္ဂဇင်း၌ တာဝန်ခံစာတည်းမှ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွင် စာတည်းချုပ်ဖြစ်လာသည်အထိ ‌ဆောင်ရွက်သည်။ ၁၉၆၀ ပြည့်နှစ်တွင် ရုပ်ရှင်ပ‌ဒေသာမဂ္ဂဇင်း အယ်ဒီတာ၊ဦးစီး တည်ထောင်သူနှင့် စာတည်းအဖြစ် ဆောက်ရွက်ခဲ့သည်။ နဝ‌ဒေးမဂ္ဂဇင်း စာတည်းချုပ်၊ စုံ‌ထောက်မဂ္ဂဇင်း အယ်ဒီတာ စသည်ဖြင့် အဆင့်ဆင့် ‌ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ‌နောက်ပိုင်းတွင် သံတွဲမြို့၌ သွား‌ရောက်‌နေထိုင်သည်။ ၁၉၇၇ ခုနှစ်တွင် စစ်ပြန် မဂ္ဂဇင်း အယ်ဒီတာအဖွဲ့ဝင် တစ်ဦးအဖြစ် အမှုထမ်းခဲ့သည်မှာ ကွယ်လွန်သည်အထိ ဖြစ်သည်။
 
 
== ပြုစုရေးသားခဲ့သော စာအုပ်များ ==
 
တက္ကသိုလ်နန္ဒမိတ်သည် နန္ဒပုလဲ ဝတ္ထုအပြင် မြဝတီစစ် ကြောင်း (၁၉၆ရ)၊ ပန်းဝါစစ်‌ကြောင်း (၁၉၆ရ)၊ ဗန္ဓုလခံတပ် (၁၉၆၈)စသည့် သမိုင်း‌နောက်ခံဝတ္ထုများလည်း ‌ရေးသားခဲ့
ရန်ကုန် တက္ကသိုလ်တွင် ပညာ သင်နေ စဉ်မှာပင် တက္ကသိုလ် စာပေ လှုပ်ရှားမှု များတွင် ပါဝင် ခဲ့ကာ ဝတ္ထုတို၊ ဝတ္ထုရှည်များ ရေးသား ခဲ့သည်။ ၁၉၅ဝ ပြည့် ရန်ကုန် တက္ကသိုလ် နှစ်လည် မဂ္ဂဇင်းတွင် မြန်မာ ကဏ္ဍ တွဲဖက် စာတည်း၊ ရန်ကုန် တက္ကသိုလ် ရခိုင် ကျောင်းသူ ကျောင်းသားများ မဂ္ဂဇင်း အယ်ဒီတာ အဖြစ် တာဝန် ယူခဲ့သည်။ ရန်ကုန် တက္ကသိုလ် ရခိုင် အသင်းကြီးက ကြီးမှူး ကျင်းပသည့် ဝတ္ထုတို ပြိုင်ပွဲတွင် 'ကဗျာ တကျော့' ဝတ္ထုတိုဖြင့် ပထမဆု ရခဲ့သည်။ တက္ကသိုလ် နန္ဒမိတ် ကလောင် အမည်ဖြင့် တက္ကသိုလ် ဝတ္ထုရှည်၊ ဝတ္ထုတို၊ ဆောင်းပါး၊ ပြဇာတ်၊ ကဗျာ၊ ဘာသာပြန် များကို ရေးသား ခဲ့သည်။ နန္ဒာ ပုလဲ (၁၉၅ဝ)၊ သင်ကြား ပါလေဦး ဆရာ (အားနက်စ် ဟဲမင်းဝေ၏ For Whom The Bell Tolls ကို မှီးသည်။)၊ ဆယ်ပြည်ထောင် ချော့တော့ မပြုံး၊ စောနန္ဒာ (၁၉၆၈)၊ စောကြို လှည့်ပါ စသည့် ဝတ္ထုများ၊ မြဝတီ စစ်ကြောင်း (၁၉၆၇)၊ ပန်းဝါ စစ်ကြောင်း (၁၉၆၇)၊ ရွှေပြည်ကြီး၊ ဗန္ဓုလ ခံတပ် (၁၉၆၈) စသည့် သမိုင်း နောက်ခံ ဝတ္ထုများ၊ မြန်မာပြည် စစ်မြေပြင် (၁၉၆၅)၊ အင်ဖာ တိုက်ပွဲ (၁၉၆၅)၊ မန္တလေးကို ဖြတ်၍ (၁၉၆၅)၊ ထောင့်ကိုးရာ လေးဆယ်နှစ် (၁၉၆၇)၊ မြစ်ကြီးနား တိုက်ပွဲ (၁၉၆၇) စသည့် ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ် အတွင်း မြန်မာ နိုင်ငံနှင့် စပ်ဆိုင်သော စစ်ပွဲ မှတ်တမ်း ဘာသာပြန်များ ရေးသားခဲ့သည်။ ထို့ပြင် '''စာရေးချင်သော သူများသို့ (၁၉၆၁)''' အမည်ရှိ စာရေးခြင်း အတက်ပညာဆိုင်ရာ စာအုပ်နှင့် ယုံကြည်ချက် အတွက် အသက် စွန့်သူများ (၁၉၆၇) ကျမ်းစာအုပ် တို့မှာ ထင်ရှားသည်။ 'နန္ဒာ ပုလဲ' မှာမူ ပြောစမှတ် အပြုရဆုံးနှင့် အထူးခြား အလှပဆုံး မှတ်တိုင် တခုပင် ဖြစ်သည်။
သည်။ မြန်မာပြည်စစ်‌မြေပြင် (၁၉၆၅)၊ အင်ဖာတိုက်ပွဲ (၁၉၆၅)၊ မန္တ‌လေးကိုဖြတ်၍ (၁၉၆၅)၊ ‌ထောင့်ကိုးရာ‌လေးဆယ်နှစ် (၁၉၆ရ) စ‌သော ဒုတိယကမ္ဘာစစ်အတွင်း မြန်မာနိုင်ငံနှင့်
စပ်ဆိုင်‌သော စစ်ပွဲမှတ်တမ်းများကိုလည်း ဘာသာပြန်ခဲ့သည်။ အားနက်ဟဲမင်း‌ဝေး၏ ‌ဖော်ဟွန်းမ် သဘဲလ်တိုး ဝတ္ထုကိုမှီး၍ လည်း သင်ကြား‌ပေးပါ‌လေဦးဆရာ ဝတ္ထုကို ‌ရေးခဲ့သည်။
ထို့ပြင် စာ‌ရေးချင်သူများသို့ (၁၉၆၁)အမည်ရှိ စာ‌ရေးခြင်း အတတ်ပညာဆိုင်ရာ စာအုပ်တစ်အုပ်ကိုလည်း ပြုစုခဲ့သည်။
 
== ဘဝနိဂုံး ==
စာ‌ရေးဆရာ တက္ကသိုလ်နန္ဒမိတ်သည် ၁၉၈၆ ခုနှစ် နိုဝင်ဘာလ ၁၅ ရက်‌နေ့တွင်ရက်‌ည အင်းစိန်၌၁ဝ နာရီ ၅ မိနစ်တွင် [[အင်းစိန်]]၌ ကွယ်လွန်သည်။ ကွယ်လွန်ချိန်တွင် ဇနီးနှင့် သားသမီး ငါး‌ယောက် ကျန်ရစ်သည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း အတွဲ(၅)</ref><ref>ရာပြည့် ဦးစိုးညွန့် စုစည်း တည်းဖြတ်သော '၂ဝ ရာစု မြန်မာ စာရေး ဆရာ ၁ဝဝ အတ္ထုပ္ပတ္တိ အကျုဉ်း' စာအုပ် (၂ဝဝ၅ ခု၊ ဇူလိုင်)</ref>
==ကိုးကား==
<references/>
# မလိခ။ မြန်မာ ဝတ္ထု အညွှန်း (၁)။ စာ ၁၉၈ - ၂ဝ၉။
# မလိခ။ မြန်မာ စာပေ အဘိဓာန် (၂)။ စာ ၃ဝ၉။
# မောင်ကျော်သာ။ တစေ့ တစောင်း စာရေး ဆရာ တို့၏ အကြောင်း။ စာ ၁ဝ၉ - ၁၂၄။
# နတ်နွယ်။ မိမိနှင့် စာရေး ဆရာများ။ စာ ၃၃၈ - ၃၄ဝ။
# စာရေး ဆရာများ။ တက္ကသိုလ် နန္ဒမိတ် သို့မဟုတ် ကောင်းကင်နှင့် မြေကြီးကို တောင်းခံသူ (၂ဝဝ၄)။
# မြန်မာ့ စွယ်စုံကျမ်း နှစ်ချုပ် (၁၉၈၇)။ စာ ၁၇၁ - ၁၇၂။
[[Category:မြန်မာ အမျိုးသား စာရေးဆရာများ]]