ကြောင် (တိရစ္ဆာန်): တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး Bot: Migrating 12 langlinks, now provided by Wikidata on d:q146
No edit summary
စာကြောင်း ၂၁ -
ရဲ့ အလိုကျ လိုက်လုပ်ပေးနေရတော့ပါတယ်။
 
စာရေးဆရာ ဆာဝေါလ်တာစကော့တ်က[[ဆာဝေါလ်တာစကော့တ်]]က “ကြောင်များဟာ လှို့ဝှက်ဆန်းကြယ်တဲ့
သတ္တဝါများဖြစ်ကြပါတယ်။ သူတို့ရဲ့ စိတ်ထဲမှာ လိုအပ်ချက်တွေ အများအပြားရှိနေ တယ်လို့ ယူဆရတာကြောင့် ကျွန်တော်တို့လူသားတွေဟာ ကြောင်များကို ကိုင်တွယ် မွေးမြူတဲ့အခါမှာ သတိရှိရပါမယ်” လို့ပြောခဲ့ပါတယ်။
 
ကြောင်တွေဟာ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်သန်းပေါင်း ၃၀ ကျော်လောက်ကတည်းက ရှိခဲ့ကြပါတယ်။ ကြောင်အကြီးစားများဖြစ်ကြတဲ့ [[ကျား]] ၊ [[ခြင်္သေ့]] များဟာ မီရာဆစ် (Miacids) အသားစားသတ္တဝါမျိုးနွယ်မှ[[အသားစားသတ္တဝါ]]မျိုးနွယ်မှ ဆင်းသက်လာကြတာဖြစ်ပါတယ်။ ယနေ့ခေတ်ကြောင်ရိုင်းများကို မျိုးစိတ်အရ [[ဥရောပကြောင်ရိုင်း]][[အာဖရိကကြောင်ရိုင်း]]အာရှကန္တာရကြောင်ရိုင်းဟု[[အာရှကန္တာရကြောင်ရိုင်း]]ဟု အမျိုးအစား (၃) မျိုးခွဲခြားထားပါတယ်။
 
အီဂျစ်လူမျိုးများဟာ[[အီဂျစ်]]လူမျိုးများဟာ လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်ပေါင်း ၃၀⁠၀၀ ကျော်လောက်ကတည်းက ကြောင်များကို အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်အဖြစ်မွေးမြူခဲ့ကြပါတယ်။[[အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်]]အဖြစ်မွေးမြူခဲ့ကြပါတယ်။ ရှေးခေတ်အီဂျစ်လူမျိုးများက ကြောင်များကို သီးသန့်နေရာပေးအလေးထားကာ မွေးမြူခဲ့ကြပါတယ်။ ကြောင်ဦးခေါင်း နဲ့ လူခန္ဓာကိုယ်ရှိသော [[နတ်ဘုရား]] Bast ကိုကိုးကွယ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ကြောင်ကိုအီဂျစ်ဘာသာဖြင့် mau ဟုခေါ်ပြီး သိမြင်ခြင်းလို့ အဓိပ္ပါယ်ရပါတယ်။ နေ့အချိန်မှာ ကြောင်တွေရဲ့ မျက်လုံးတွေထဲမှာ နေအလင်းရောင်ကိုသိမ်းဆည်းထားကာ ညအချိန်မှာ လူသားတွေကိုဘေးရန်ကင်းရှင်းအောင် အလင်းရောင်ပြပေးတယ် လို့အယူရှိခဲ့ကြပါတယ်။
 
အိမ်မှာမွေးထားတဲ့ကြောင်တစ်ကောင်သေဆုံးသွားခဲ့လျှင် အိမ်မှာရှိတဲ့မိသားစုဝင်များ အားလုံးက မိမိတို့ရဲ့ မျက်ခုံးမွေးများကိုအပြောင်ရိတ်ပြီး ဝမ်းနည်းပူဆွေးမှုကို ပြသတဲ့ဓလေ့ရှိခဲ့ပါ တယ်။ အဲ ဒီခေတ်အခါက အီဂျစ်နိုင်ငံမှာ ကြောင်တစ်ကောင်ကို သတ်လျှင် သေဒဏ် ပေးတဲ့ ဥပဒေ ရှိခဲ့ပါတယ်။ ထိုအချိန်အခါက ကြောင်များဟာ အခွင့်ထူးခံ အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များ ဖြစ်ကြပါတယ်။
 
အလယ်ခေတ်ကိုရောက်တဲ့အခါမှာတော့ ကြောင်များရဲ့ကံကြမ္မာ ဟာ အစစ အရာရာ ပြောင်းလဲသွားပါတယ်။ ကြောင်များအတွက် အဆိုးဝါးဆုံးကံကြမ္မာဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။ ကြောင်များဟာ စုန်း ၊ တစ္ဆေ များရဲ့ အပေါင်းအဖော်များဖြစ်ကြပြီး စုန်း တစ္ဆေ များရဲ့ ကျိန်စာသင့်နေတဲ့
တိရစ္ဆာန်များ ဖြစ်ကြတယ်လို့ အယူသီးခဲ့ကြပါတယ်။ စုန်း ၊ တစ္ဆေ များက သူတို့ ကိုယ်သူတို့ ကြောင်များအယောင်ဆောင်ထားပြီး လူတွေကိုလှည့်စား နေခဲ့ကြတယ်လို့ အယူရှိခဲ့ကြပါတယ်။ အထူးသဖြင့်အနက်ရောင်ကြောင်များဟာ မကောင်းဆိုးဝါးများဖြစ်တယ် လို့အယူရှိကြပြီး ကြောင်အနက်များကို သတ်ပစ်လေ့ရှိခဲ့ကြပါတယ်။ [[စိန့်ဂျွန်ပွဲတော်]] (Saint John Festival) မှာအနက်ရောင်ကြောင်များကို အရှင်လတ်လတ်မီးရှို့သတ်တဲ့ ဓလေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ အဲ ဒီနေ့ခေတ်
အချိန်အခါကစပြီး အနက်ရောင်ကြောင်များဟာ မကောင်းဆိုးဝါးများ လို့ အချို့သောလူများက ဆက်လက်အယူသီးနေကြဆဲဖြစ်ပါတယ်။
 
ဥရောပတိုက်မှာ[[ဥရောပတိုက်]]မှာ ကြောင်များကိုညှင်းဆဲသတ်ဖြစ်နေတဲ့အချိန်အခါမှာပဲ အရှေ့အလယ်ပိုင်းဒေသမှာတော့[[အရှေ့အလယ်ပိုင်း]]ဒေသမှာတော့ ကြောင်များဟာ နှစ်သက်ဖွယ်ရာ အိမ်မွေးအကောင်လေးများ ဖြစ်နေခဲ့ပါတယ်။
၁၈ ရာစုအရောက်မှာတော့ ဥရောပမှာကြောင်များရဲ့ကံကြမ္မာ ပြောင်းလဲလာခဲ့ပါတယ်။ ကြောင်များကို အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်များအဖြစ်မွေးမြူလာခဲ့ကြပြီး လူအများရဲ့ နှစ်သက်ချစ်ခင်ခြင်းကို ကြောင်များရရှိခဲ့ကြပါတယ်။
 
၁၈၇၁ ခုနှစ်မှာ United Kingdom ရဲ့ Central Palace မှာ ကြောင်ပြပွဲကို[[ကြောင်ပြပွဲ]]ကို ပထမဦးဆုံးအကြိမ်အဖြစ်ကျင်းပခဲ့ပါတယ်။ ယနေ့ခေတ်မှာတော့ ကြောင်များကိုခွေးထက်ပိုကြောင်များကို[[ခွေး]]ထက်ပို မွေးမြူလာကြပြီး ကြောင်များဟာ လူတွေရဲ့ အချစ်တော် လေးများအဖြစ် ရေပန်းစား လျက်ရှိနေပါတယ်။
 
သိပ္ပံနည်းကျစမ်းသပ်လေ့လာမှုတွေအရ ကြောင်များကိုအိမ်မှာမွေးမြူထားခြင်းဖြင့် ကြောင်ပိုင်ရှင်လူတို့အတွက် စိတ်တင်းကြပ်မှု ၊ စိတ်ဖိစီးမှု နဲ့ သွေးတိုးရောဂါများ ကို လျော့ပါး သက်သာစေတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ ကြောင်တစ်ကောင်ကို အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန် အဖြစ် မွေးမြူ ထားခြင်းဖြင့် စိတ်ဖိစီးမှုရောဂါကို လျော့ပါးသက်သာစေတာ ကိုစမ်းသပ်မှု တွေအရ အထင်အရှား တွေ့ရပါတယ်။
 
လူကြိုက်အများဆုံးအိမ်မွေးကြောင်အမျိုးအစားကတော့လူကြိုက်အများဆုံး[[အိမ်မွေးကြောင်အမျိုးအစားကတော့ အဖြူရောင် နဲ့အနက်ရောင် နှစ်ရောင်စပ်တဲ့ (Moggie) ကြောင်မျိုးဖြစ်ပါတယ်။ အနက်ရောင်ကြောင် နဲ့တက်ဘီကြောင်နဲ့[[တက်ဘီကြောင်]] (Tabby Cat) အမျိုးအစားများကလည်း ကမ္ဘာတဝှမ်းမှာ နာမည်ကြီးနေပါတယ်။ Siamese လို့ခေါ်တဲ့ ယိုးဒယားကြောင်အမျိုးအစားက[[ယိုးဒယားကြောင်]]အမျိုးအစားက ၁၉၈၀ ပြည့်နှစ်လောက်မှာ လူသိများလာပါတယ်။ ဝေါ့ဒစ္စနေရဲ့[[ဝေါ့လ်ဒစ္စနီ]]ရဲ့ ကာတွန်းရုပ်ရှင်ဖြစ်တဲ့ The Lady and the Tramp မှာ Siamese ကြောင်များဟာ ဗီလိန်ဇာတ်ဆောင်များအဖြစ်ပါဝင်နေတာကြောင့် ကြောင်ချစ်သူများက မကျေမနပ်ဖြစ်ခဲ့ကြပါတယ်။ ကြောင်များဟာ အသိဉာဏ်မြင့်မားပြီး စူးစမ်းလေ့လာတတ်တဲ့သဘာဝရှိပါတယ်။ ပြင်သစ်စာရေးဆရာမ Collette က သူမရဲ့အချစ်တော်ကြောင်လေးအကြောင်းကို - ကျွန်မရဲ့ ကြောင်လေးက သူ့ကို ကျွန်မက တလေးတစား ဆက်ဆံပြောဆိုသလိုမျိုး ကျွန်မကိုပြန်လည်မဆက်ဆံပါဘူး- လို့ ပြောခဲ့ပါတယ်။
 
ကြောင်တွေဟာမိန်းမတွေအတွက်ချစ်ခင်စရာဖြစ်ပြီး ခွေးများဟာ ယောက်ျားများချစ်ခင်တဲ့ အိမ်မွေး
တိရစ္ဆာန်များဖြစ်တယ် ဆိုတဲ့ အင်္ဂလိပ်ရှေးဟောင်းဆိုရိုးစကားရှိပေမယ့်လည်း [[ဆာဝင်စတန်ချာချီ]][[မာ့ခ်တွိင်]][[ဆာအိုင်းဇက်နယူတန်]] ၊ သမ္မတကြီး [[အေဗရာဟမ်လင်ကွန်း]] စတဲ့ ကမ္ဘာကျော်အမျိုးသားများဟာ ကြောင်ချစ်သူများဖြစ်ကြပါတယ်။ အလက်ဇန်း ဒါးသည်ဂရိတ်[[အလက်ဇန်းဒါးသည်ဂရိတ်]][[ဂျုးလိယပ်စ်ဆီဇာ]]ဂန်ဂစ်ခန်[[ဂျင်ဂစ်ခန်]][[နပိုလီယန်ဘိုနာပါတ်]] နဲ့ [[အဒေါ့ဟစ်တလာ]] တို့ကတော့ ကြောင်မုန်းတီးသူများဖြစ်ကြပါတယ်။ ထိုသို့သော ပုဂ္ဂိုလ်များကတော့ ကမ္ဘာကြီးကို ပိုင်စိုးလို သူ များဖြစ်ကြပြီး အင်မတန်ခေါင်းမာကြသူများဖြစ်ကြပါတယ်။ကြောင်တွေရဲ့ ဆန္ဒတွေကို ဘယ်တော့မှခွင့်မပြုသူများဖြစ်ကြပါတယ်။
 
ကြောင်တွေကလည်းကြောင်ချစ်သူများကိုသာချစ်ခင်တတ်ကြပါတယ်။ ကြောင်ချစ်သူများ ကလွဲလို့ကြောင်များရဲ့ ချစ်ခင်မှုကိုမရနိုင်ကြပါဘူး။
ကမ္ဘာကျော်အင်္ဂလိပ်လူမျိုးစာရေးဆရာကြီး ချားလ်စ်ဒစ်ကန်က[[ချားလ်စ်ဒစ်ကန်]]က ကြောင်တစ်ကောင်ကို ချစ်ရတာလောက် ကြီးမားတဲ့ဆုလာဘ်ကြီးမရှိပါဘူး လို့ပြောခဲ့တာကို ကြည့်ခြင်းအားဖြင့် ကြောင်များနဲ့လူများ အကြားမေတ္တာကို တွေ့နိုင်ပါတယ်။ ကြောင်ချစ်သူများဟာ စိတ်နှလုံးသိမ်မွေးနူးညံ့တတ်ကြပြီး စာပေ ၊ အနုပညာကို နှစ်သက် တတ်သူများဖြစ်တယ် လို့ယူဆလို့ရနိုင်ပါတယ်။
 
ကြောင်သည် ခွေးကဲ့သို့ လူနှင့် ရင်းရင်းနှီးနှီး နေထိုင်သော
စာကြောင်း ၁၁၂ -
ကောင်းစွာကြားနိုင်၏။
 
ကြောင်မျိုးရင်းထဲတွင် ကျား၊[[ကျား]]၊ ကျားသစ်၊[[ကျားသစ်]]၊ ခြင်္သေ့၊[[ခြင်္သေ့]]၊ [[တော
ကြောင်]] စသည်တို့ ပါဝင်ကြသည်။ ယင်းတို့အနက် အချို့၌
အမြီးတိုသည်။ အချို့မှာ အမြီးလုံးဝ မပါသည်ကို တွေ့ရသည်။
သို့ရာတွင် ကြောင်အနွယ်ဝင် တိရစ္ဆာန်အားလုံးတို့၏ အမူ
စာကြောင်း ၁၂၅ -
 
အိမ်ကြောင်များနှင့် အမျိုးတော်စပ်သော တောကြောင်ရိုင်း
များကို ဩစတီးယားတိုက်မှလွဲလျှင်[[သြစတြေးလျတိုက်]]မှလွဲလျှင် ကမ္ဘာပေါ်ရှိ တိုက်အသီး
သီး၌ပင် အနှံ့အပြားတွေ့ရသည်။ ကြောင်အမျိုးဝင် တိရစ္ဆာန်တို့
သည် သားတစ်ခါမွေးလျှင် အမျိုးအစားကိုလိုက်၍ ၂ ကောင်မှ
စာကြောင်း ၁၄၈ -
အီဂျစ်အဆောက်အအုံပျက်များအောက်တွင် ဆေးစိမ်ထားသော
ကြောင်အလောင်းများကို မကြာခဏ တွေ့ရလေသည်။ ရှေး
ခေတ် ခရစ်ယာန်တို့သည်လည်း[[ခရစ်ယာန်]]တို့သည်လည်း စုန်းနှင့် ကြောင်နက်ရုပ်ပုံဖြင့်
ဖော်ပြလေ့ရှိကြသည်။ ယဉ်ကျေးသော တိုင်းပြည်ကြီးများမှာပင်
ကြောင်နှင့် စပ်လျဉ်းသည့် ထူးဆန်းသော အစွဲအလမ်းများ
စာကြောင်း ၁၆၂ -
သောကြောင့်၄င်း၊ ရှည်လျား၍ သိုးမွေးကဲ့သို့သော အမွှေးများ
ရှိသောကြောင့်၄င်း၊ အသားရောင်ရှိသော နှုတ်ခမ်းနှင့် ခြေဖဝါး
လက်ဖဝါးများ ရှိသောကြောင့်၄င်း ထင်ရှားသည်။ [[စပိန်နိုင်ငံ]]
တွင် လိပ်ခွံကွက်ကြောင်မျိုးကို အသိဉာဏ်ကောင်းသောကြောင့်
အလွန်လူကြိုက်များသည်။ ကြောင်ထဲတွင် အိုင်းအော့မန်းကျွန်း
မှ မန့်ကြောင်မျိုးမှာ[[မန့်ကြောင်]]မျိုးမှာ အမြီး လုံးဝမရှိသည့်အတွက် အကျည်း
တန်ဆုံး ဖြစ်၏။
 
စာကြောင်း ၂၀၄ -
<references/>
{{ကြောင်မျိုးရင်းဝင် သတ္တဝါများ}}
 
[[Category:တိရစ္ဆာန်]]
[[Category:သတ္တဗေဒ]]
[[Category:တိရစ္ဆာန်]]
[[Category:နို့တိုက်သတ္တဝါ]]