မြန်မာစာပေ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ပျက်စီးတိမ်းယိမ်း သွားပြီးနောက် မကြာမီပင် မုဆိုးဘိုရွာမှ

ဦးအောင်ဇေယျသည် သက္ကရာဇ် ၁၁၁၅ ခုနှစ်တွင် အလောင်းမင်းတရားကြီး

ဖွင့်တော်မူလေသည်။ ထိုသက္ကရာဇ် ၁၁၁၅ ခုနှစ်မှစ၍ ငစဉ့်ကူးမင်း

နတ်ရွာစံတော်မူသော သက္ကရာဇ် ၁၁၄၃ ခုနှစ်အထိ အချိန်ကာလကို

အလောင်းမင်းတရားကြီး လက်ထက်သို့ ရောက်သောအခါ ပွင့်သီးဝေဆာ

ခက်လက်ဖြာ၍ တင့်တယ်လာသည်ကို တွေ့ရလေသည်။ ဤအခြေသို့

 

စာဆိုတော်များတွင် ရဟန်းပုဂ္ဂိုလ်နည်းပါး၍ လူပုဂ္ဂိုလ်က များလေသည်။

ရဟန်းပုဂ္ဂိုလ် တစ်ပါးနှစ်ပါးလောက်သာ ထွန်းကား၍ ထိုပုဂ္ဂိုလ်တို့

ပြုစုသော စာပေများသည်လည်း အထူးတလည်

မှတ်တမ်းတင်ရလောက်အောင် ကောင်းမွန်သည်ဟု မဆိုနိုင်ချေ။

ပေါ်ထွန်းသော စာဆိုပုဂ္ဂိုလ်ဖြစ်သည်။ ဆရာတော်သည် မုဆိုးဘိုရွာက

စွမ်းရည်သတ္တိကို ဥဒါန်းတွင်ရစ်အောင် ရဲတင်းဟူသော

ကုန်းဘောင်ခေတ် ပထမပိုင်း၌ ရဟန်းပညာရှိ ပုဂ္ဂိုလ်တစ်ပါးနှစ်ပါး

ကြချေ။ လူစာဆိုများသာ ကျော်ကြားခဲ့လေသည်။ မနုဝဏ္ဏနာ

ဓမ္မသတ်ကျမ်းကို စီရင်သော ဝဏ္ဏဓမ္မကျော်ထင်နှင့် ငစဉ့်ကူးမင်း

ပထမပိုင်း၌ ထင်ရှားသော လူပုဂ္ဂိုလ်များ ဖြစ်ကြ၏။

 

ဦးမြတ်သာနေ၊ လက်ဝဲသုန္ဒရ ဦးမြတ်စံ၊ ရွှေတောင်နန္ဒသူ၊

ရွှေတောင်နန္ဒမိတ်၊ အတွင်းဝန် ဦးညိုနှင့် အမျိုးသမီး နန်းတွင်းစာဆို

သက္ကရာဇ် ၁၁၃၈ ခုနှစ်၌ နန်းတက်သော ငစဉ့်ကူးမင်း

ကိုယ်တော်တိုင်ပင် တေးထပ်များကို စပ်ဆိုခဲ့သည် ဟုဆိုလေသည်။

ကုန်းဘောင်ခေတ်၏ စာပေမှတ်ကျောက်သဖွယ် အလွန်

အဖိုးတန်လှလေသည်။ ထိုသတ်ပုံကျမ်းကို ယခုတိုင်

ပေါ်ပေါက်လာသော စာပေများမှာ အရေးအသား ပျို့အဖွဲ့အနွဲ့များလည်း

ပြန်လည် အသက် ဝင်လာသည်ကို တွေ့ရသည်။ သို့ရာတွင်

ပျို့များ၏ အဆင့်အတန်းကို မမီဘဲ ဒုတိယတန်းစား လောက်သာ

ရှိသည်ကို တွေ့ရသည်။ စိန္တကျော်သူဦးဩ ရေးသားဖွဲ့ဆိုသော

လောကသာရပျို့တို့ကို မမီချေ။ လက်ဝဲသုန္ဒရ ဦးမြတ်စံ၊

တွင်းသင်းတိုက်ဝန် မဟာစည်သူတို့ ရေးသားသော ပျို့တို့သည်လည်း

မမီချေ။

 

ဧချင်း အဖွဲ့အနွဲ့တွင်ကား ဧချင်းအရေးအသား ခေတ်စားခဲ့သော

တောင်ငူခေတ်၊ ညောင်ရမ်းခေတ် ဧချင်းတို့ထက် ကုန်းဘောင်ခေတ်

ဦးဖျော်ဖွဲ့ဆိုသော ငစဉ့်ကူးမင်း ရွှေနားတော်သွင်းသည့်

ရာဇဝင်ဖြစ်သည်ဟုလည်း ဆိုနိုင်သည်။ သတ်ပုံကျမ်း ဖြစ်သည်ဟုလည်း

အထင်အရှားတွေ့မြင် မှတ်သားရသော ဧချင်းပေါင်း လေးဆယ်ကျော်

ငါးဆယ်နီးပါး အနက်တွင် ဤငစဉ့်ကူးမင်းရွှေနားတော်သွင်းဟုလည်း

မည်သည့်ခေတ်ပေါ် ဧချင်းကမျှ မပြိုင်နိုင်အောင် ရှိလေသည်။

ထို့ကြောင့် ဤဧချင်းကို ကုန်းဘောင်ခေတ်၏ ထူးခြားသော

မှတ်တိုင်ကြီးအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုကြလေသည်။ထိုပြင်တစ်ဝ

ဆိုရပေမည်။

 

နှစ်စောင်သည် ပထမတန်းစား ရကန်ကြီးများ မဟုတ်သော်ငြားလည်း

သစ်ဆန်းသော အဖွဲ့အနွဲ့နှင့် ဟာသဉာဏ်ကွန့်မြူးထားသဖြင့်

မှတ်တမ်းတင်ထားလိုက်လှပေသည်။

 

 

တေးထပ်နှင့် လေးဆစ်တို့သည်လည်း ကုန်းဘောင် ခေတ်တွင်ပင်

ညောင်ရမ်းခေတ်က အနည်းအကျဉ်းရေးသားခဲ့သည် ဆိုသော်လည်း

မျိုးစေ့ချရုံလောက်သာ ဖြစ်ပေမည်။ ကုန်းဘောင်ခေတ် ပထမပိုင်းကျမှ

လေးဆစ်ကို ရေးသားခဲ့ သူမှာ မိဖုရားကြီး ရှင်မင်းဖြစ်လေသည်။

 

ဓမ္မသတ်ကျမ်းများ လက်ဝယ်ထားရှိရမည်ဖြစ်ရာ ကုန်းဘောင်

ပေါ်ထွက်လာခဲ့ရလေသည်။ ထိုဓမ္မသတ်ကျမ်းကြီးများသည်

မြန်မာ့ယဉ်ကျေးမှုနှင့် မြန်မာ့အုပ်ချုပ်ပုံ စည်းမျဉ်းဥပဒေများကို

 

အင်းဝခေတ်၌ ရှင်မဟာသီလဝံသ ရေးသားသော ပါရာယန

မရည်ရွယ်၊ ဖတ်ရှုဖွယ်ရာ သက်သက်ရေးသားသော ဝတ္ထုဖြစ်သဖြင့်

ဤဝတ္ထုမျိုးမှာ ထိုခေတ်ကမှ စတင်ပေါ်ပေါက်သည်ဟု ဆိုရပေမည်။

ကုန်းဘောင်ခေတ် ပထမပိုင်းကို ခေါ်ဆိုရပေမည်။ယင်းသို့ တေးထပ်၊

ရကန်၊ သတ်ပုံကျမ်း၊ ဓမ္မသတ်ကျမ်း၊ ဝတ္ထုစသည်ဖြင့် ဆန်းသစ်သော

အဖွဲ့အနွဲ့ အရေးအသားများ ပေါ်ပေါက်ထွန်းကားလာရခြင်းမှာ

ဘုရင်မင်းမြတ်များ ကိုယ်တိုင်က စာပေကို လိုက်စား၍

ဖြစ်လေသည်။

 

==ကုန်းဘောင်ခေတ် ဒုတိယပိုင်း==