ဒိုင်လူမျိုး: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

▲ဒိုင်လူမျိုးနွယ်စုများသည် မြန်မာပြည်၏ အနောက်ပိုင်း၊ ချင်းပြည်နယ်၏ တောင်ပိုင်းမြို့နယ်များဖြစ်သည့် ကန်ပက်လက်၊ မင်းတပ်၊ မတူပီနှင့် ပလက်ဝ ဒေသများတွင်မှီတင်း နေထိုင်ကြသော ချင်းလူမျိုးနွယ်စု (၅၃) စု ၊ မြန်မာနိူင်ငံ၏ ၁၅၃ မျိုးသော တိုင်းရင်းသားလူမျိုးများတွင် တစ်မျိုးအပါအဝင်ဖြစ်သည်။ ဒိုင်လူမျိုးတို ့သည် ကိုယ်ပိုင် ရိုးရာယဉ် ကျေးမှု ထုံးတမ်းစဉ်လာများကို ယနေ့ထက်တိုင် ကျင့်သုံးကြသည်။ ယနေ့မြန်မာပြည်၊ ဒိုင်ဒေသတွင်လူဦးရေ ၆၀၀၀ဝ ကျော်ခန် ့နေထိုင်လျက်ရှိပြီး မြန်မာပြည်တစ်ဝှမ်းနှင့် ပြည်ပရောက် ဒိုင်လူမျိုးများ စုစုပေါင်း လူဦးရေ ၉၀၀၀ဝ ခန် ့ရှိသည်။ မြန်မာနိူင်ငံတွင် ရှေးကျသော လူမျိုးတစ်မျိုးအဖြစ် ယနေ့တိုင် နေထိုင်လျက်ရှိကြသည်။ ဒိုင်လူမျိုးများ ၏ နှာခေါင်းမှုတ်ပလွေမှာ တောင်ပိုင်းချင်းလူမျိုးများ အကြားထင်ရှား ကျော်ကြားသည်။ အခြားတောင်ပိုင်းချင်းလူမျိုးများနည်းတူ ဒိုင်လူမျိုးများ၏ အမျိုးသမီးများမှာ ယခင်က ပရဲ ခေါ် ပါးမဲ(မျက်နှာပြင် ထိုးကွင်းမှင်ကြောင်) ထိုးလေ့ရှိခဲ့သည်။ ဒိုင်လူမျိုးနွယ်စု ၏ပင်တိုင်ဟင်းဖြစ်သော ပြာဟင်း ( ပြာရည်ဖြင့်ချက်လုပ်သောဟင်း) သည် ချင်းလူမျိုးများ တို့၏ တစ်မျိုးတည်းသော ဂုဏ်ယူရမည့် နာမည်ကျော် ဟင်းတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ဒိုင်လူမျိုးများကို ချင်းပြည်နယ်တွင် ဒေသလေးခုအကြား နယ်မြေများပိုင်းခြားကာ ထည့်သွင်း ထားသောကြောင့် ဘာသာစကားပြောဟန်သည်လည်း မျိုးနွယ်စုများအကြား အနည်းငယ်ကွဲပြားသည်။ ယခင်က ဝတ်စားဆင်ယင်ပုံကိုလိုက်၍ “ရင်ဒူး” ချင်း (အမျိုးသမီးများ သည် အကျင်္ ီကို ရင်မှစဝတ်ကာ ထမိန်ကို ဒူးအထိသာ ဝတ်ဆင်သောကြောင့်) ဟုနယ်နိမိတ်ချင်းထိစပ်နေသော ယောလူမျိုး(တောင်သားချင်းမျိုးနွယ်စုများ) မှ ခေါ်ဆိုကြ သည်။ ဂျာမန် အက္ခရာစဉ်ကို အခြေခံတည်ထွင်ထားသော ဒိုင်ဘာသာစာ မှာ ယနေ့တွင် ခရစ်ယာန် ဓမ္မကျမ်းစာကို ဘာသာပြန်ဆိုနိူင်ခဲ့သည်။ ထိုပြင် ဒိုင်လူမျိုးများအတွက် ဒိုင် သဒ္ဒါစာအုပ် မှာလည်း ကမ္ဘာသိ ထုတ်ဝေပြီးဖြစ်သည်။ ဒို်င်လူမျိုးများ၏ ကိုယ်ပိုင်ဟန်ပန်မှာ အေးဆေးတည်ကြည် ဖော်ရွှေစွာနေတတ်ပြီး၊ ရဲရင့်ပြတ်သားကာ အမှန်တ ရားအတွက် အလုပ်လုပ်တတ်သည့် လူမျိုးအဖြစ် ချင်းလူမျိုးနွယ်စုများအကြား ထင်ရှားသည်။ လူမျိုးစု ၏ ၉၉ % မှာ ခရစ်ယာန်ဘာသာကို ကိုးကွယ်ယုံကြည်ကြသည်။ ဒိုင်နယ်ဒေသအတွင်းရှိ သဘာဝ သစ်ခွတောများနှင့် သားငှက်တိရိစ္ဆာန်များသည် ခရီးသွားပြည်သူများကို ကြည်နူးမှုအပြည့်အဝ ပေးနိူင်စွမ်းရှိသည်။ ဒေသအတွင်း လေမြို့ မြစ်သည် အဓိကမြစ်အဖြစ် စီးဆင်းပြီး၊ မုန်းချောင်း၊ ဆောချောင်းတို့မှာ လည်းထင်ရှားသောချောင်းများဖြစ်သည်။ အခြားရေဝေ စိမ့်၊ စမ်း၊ ချောင်းများလည်း ဒိုင်နယ်တွင် အနှံအပြားရှိသည်။ ဒိုင်လူမျိုးတို့၏ တော်ဝင်ငှက်မှာ ငှက်မင်း [http://en.wikipedia.org/wiki/Greater_Racket-tailed_Drongo](ငှက်တော်မျိုးနွယ်စုဝင်ငှက်တစ်မျိုး) ဖြစ်ပြီး၊ ရွက်လှ သဇင်ပန်း (Ling Leih)[http://en.wikipedia.org/wiki/Bulbophyllum_refractum], [http://www.orchidspecies.com/cirrhopetalumrefractum.htm], [http://www.orchidfoto.com/thumbnails.php?album=130] သည် ဒိုင်လူမျိုးတို့၏ တော်ဝင် ပန်းဖြစ်သည်။ ဒိုင်လူမျိုးများသည် အခြားချင်းလူမျိုးများနှင့်အတူ မိမိလူမျိုးနှင့်နိူင်ငံကိုချစ်သော လူမျိုးတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ဒိုင်လူမျိုးများကို ယောလူမျိုးများနှင့် အခြားချင်းလူမျိုးများက ဒိုင်၊ ဒို်င်ရ် နှင့် ရင်ဒူး ချင်းအဖြစ် အမျိုးမျိုးခေါ်ဝေါ်ကြသည်။