အက်တမ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

'''အက်တမ်''' ({{lang-en|Atom}}) ဆိုသည်မှာ အရာဝတ္တု ပစ္စည်းတစ်ခု၏ အသေးငယ်ဆုံး အစိတ်အပိုင်းအား ခေါ်ဆိုခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ဂရိဘာသာစကား အရ ''indivisible'' ခွဲခြားလို့ မရနိုင်သော ဟူပြီး အဓိပ္ပါယ်ရပါသည်။ အက်တမ်၏ ဖွဲ့စည်းပုံမှာ ထိုအက်တမ်၏ အလယ်ဗဟိုတွင် နျူကလီးယပ်နူကလီးယပ်(Nucleus) ရှိပြီး ထို [[နျူကလီးယပ်]]အားနူကလီးယပ်အား [[အီလက်ထရွန်]]က လှည့်ပါတ်နေပါသည်။ အက်တမ်၏ အလယ်ဗဟိုတွင်ရှိသော နူကလီးယပ်ထဲတွင် [[ပရိုတွန်]][[လျှပ်စစ်]]အဖိုဂုဏ်သတ္တိ ရှိသည့် အမှုန် နှင့်[[နူထရွန်]] မည်သည့် လျှပ်စစ်ဂုဏ်သတ္တိ မှ မဆောင်သော အမှုန်တို့ ရှိပါသည်။ ထို့ကြောင့် အက်တမ် ဗဟိုထု သို့ နျူကလီးယပ်သည်နူကလီးယပ်သည် လျှပ်စစ်အဖို ဂုဏ်သတ္တိအား ပိုင်ဆိုင်ပါသည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ပရိုတွန် နှင့် နျူထရွန်နူထရွန် ရှိသည့် အနက် နျူထရွန်မှာနူထရွန်မှာ မည်သည့် ဂုဏ်သတ္တိမှ မပိုင်ဆိုင်သောကြောင့် အဖို ဂုဏ်သတ္တိ ရှိသော ပရိုတွန်က ကြီးစိုးသောကြောင့် နျူကလီးယပ်တွင်နူကလီးယပ်တွင် အပေါင်း သို့ လျှပ်စစ်အဖို ဂုဏ်သတ္တိ ရှိပါသည်။ ထို နျူကလီးယပ်နူကလီးယပ် အား လှည့်ပါတ်နေသော အလက်ထရွန် တွင် လျှပ်စစ်အမ ဂုဏ်သတ္တိ ရှိပါသည်။ အက်တမ် တစ်ခုလုံးအနေနှင့် မည်သည့် လျှပ်စစ် ဂုဏ်သတ္တိကို မှ မဆောင် ပါ။ အဘယ်ကြောင့် ဆိုသော် အက်တမ်၏ အလယ်ဗဟို တွင် ရှိသော နျူကလီးယပ်၏နူကလီးယပ်၏ လျှပ်စစ်ဓာတ်ဖို အရေအတွက်နှင့် ထို နျူကလီးယပ်အားနူကလီးယပ်အား လှည့်ပါတ်နေသော အလက်ထရွန်များ၏ လျှပ်စစ်ဓာတ်မ အရေအတွက် ညီသောကြောင့် အဖို နှင့် အမ ဓါတ်ပြုပြီး အက်တမ် အမှုန်သည် မည်သည့် လျှပ်စစ်ဂုဏ်သတ္တိမှ မရှိခြင်း ဖြစ်ပါသည်။