လက်ပ်တို စပီရိုးစစ်

လက်ပ်တို စပီရို းစစ် Leptospirosis ကို အအာက ်ပါတို ့့ အပါအဝင် အမည်အပါင်းစုံ နှ င့် အခါအဝါကကသည်။ လယ်ကွင်းဖျား၊ ကကက်ဖမ်းသူ၏အဝါအရာင်အရာဂါ pretibial fever'ပရီတီဘီယာလ် ဖျားခခင်းစသည်ခဖင့်အခါအဝါအသာ လက်ပ်တို စပီရို းစစ်သည် Leptospiraအခါ အဖါ့ဘူ းဆို ့ဖွင့ ် ဝက်အူသံ ချန်ပုံ ရှ ိ corkscrew-shaped bacteria ဘက်တီးရီ းယား အကကာင့်ခဖစ်သည်။ အရာဂါလက္ဏာများသည် လုံ း၀နာကျင်မှမရှ ိ ခခင်းမှ ရိပ်ရိပ်အလးအခါင်းကို က်ချင်းheadache၊ ကကက ်သားနာခခင်း၊ အဖျားရှ ိခခင်းfever မှ အန၍ အလွန ်ခပင်းထန်သည့် အဆု တ်တွင် အသွ းယို ခခင်း bleeding from the lungs သို ့့ မစု တ ် ဦီးအနှ ာက်အအခမှ းအရာင်အရာဂါ meningitis အထိပါဝင်တတ်သည်။ လူ၏အသားအရသည် အဝါအရာင်yellowသို ့အခပာင်းလဲကာ၊ အကျာက ်ကပ်သည်လည်း အကာင်းစွာအလု ပ်မလု ပ်ပဲkidney failure ၊ နှ င့် အသွ းထွက်ခခင်းများခဖစ်လျင် ယင်းကို ဝို င်လ်း အရာဂါ Weil's diseaseဟု အခါသည်။ အကယ်၍ အဆု ပ ်မှ အသွ းထွက်ခခင်းများစွာခဖစ်လျင် severe pulmonary haemorrhage syndrome ခပင်းထန်အသာ အဆု ပ ်အသွ းသွန် (လက္ဏာ)အရာဂါ ဟု အခါသည်။ လူတွင် အရာဂါခဖစ်အစနို င်အသာ Leptospira လက်ပ်တို စပီရာ အမျိိးခွ ဲ ၁၃မျိိးခန့်ရှ ိသည်။ ယင်းတို ့ကို အိမ ်ခခံ အမွး နှ င့် အတာရို င်းတိရစ္ာန်များမှ ကူ းစက်ခပန့်ပွားသည်။ အကူ းစက်အများဆုံ းခဖစ်အစအသာ သတ္ ဝါသည ် ကကက်က့ သို ့အသာ အအကာင ဲ ်များခဖစ်သည်။ ယင်းသည် အများအားခဖင့် တိရစ္ာန်၏ဆီးမှ ၊ သို ့မဟု တ် တိရစ္ာန်၏ဆီးပါဝင်အသာ အရ သို ့မဟု တ် အခမကကီ းတို ့မှ လူ၏အအရခပား အအပါက်အကကိအကကား၊ မျက ်စိ၊ နား၊ နှ အခါင်းတို ့နှ င့်ထိခခင်း၊ ဝင်ခခင်းတို ့မှ ကူ းစက်သည်။ ဖွိ ့ဖဖိးဆဲ နို င်ငံ များတွင် အရာဂါအဝဒနာရှ င်များသည် အများအားခဖင့် လယ်သမားများ နှ င် ဖမိ ့အနဆင်းရဲသားလူတန်းစားများခဖစ်ကကသည်။ တို းတက်ပပီးအသာ နို င ်ငံ များတွင် အိမ်ခပင်ဖက် ပူ အနွး စွတ်စို အသာအနရာများတွင် လှပ်ရှ ားမှများ သူ များခဖစ်သည်။ အရာဂါခွဲခခားပို င်းချမှ သည ် ဘက်တီးရီ းယားပို းများကို တို က်ခို က်သည့် ပဋိပစ္ည်းများantibodiesကို ရှ ာအဖွခခင ်းခဖစ်သည်။ ကကိတင်ကာကွယ်နည်းများတွင် အရာဂါရှ ိနို င်ဖွယ်ရှ ိ အသာ တိရစ္ာန်များနှ င့် အလု ပ်လု ပ်ချိန် တို က်ရို က်မထိအတွ ့အစခခင်းအလို ့ငှ ါ အကာအကွယ်ပစ္ည်းများသုံ းခခင်း၊ ထိအတွ ့ပပီးအနာက် အဆးအကကာသု တ်သင်ခခင်း၊ လူ များအနထို င ် လု ပ်ကို င် စါးအသာက်အသာအနရာများတွင် ကကက်က့ သို ့အသာ ကို က ဲ ်ခဖတ်သတ္ ဝါများ အလျာ့ ပါးအစခခင်းများ ပါဝင်သည်။ ခရီ းသွားသူ များသုံ းသည့် ..doxycycline.ပဋိဇီ၀အဆး အရာဂါပို းသတ်အဆးantibiotic၏အကျိိးသက်အရာက်မှ ကို အတိအကျမသိရအပ။ လူသို ့ကူ းစက်နို င်မှကို အလျာ့ ပါအစရန ်အလို ့ငှ ါ အချိိ ့အသာ လက်ပ်တို စပီရာအရာဂါအတွက် တိရစ္ာန်များကို ထို းအသာထို းအဆးအချိိ ရှ ိသည်။ အကယ်၍ အရာဂါရှ ိသခဖင့ ် ကု သလျင် ပို းသတ်သည့် (အင်တတီဘို င်အို တစ်များခဖစ်သည့် အဒါ့က်စ်စီစို င်ကလင် doxycycline ၊ ပနင်စ်လင်penicillinသို ့မဟု တ် စက်ဖ်တရီအာဇို းန်ceftriaxone တို ့ ခဖစ ်သည်။ အဆးကု အသာ်လည်း ဝို င ်းလ်စ် အရာဂါအကကာင့် အသဆုံ းမှသည် ၁၀%အကျာ်ခဖစ်ပပီး၊ အဆု ပ ်အသွ းသွန်အရာဂါအကကာင့် အသဆုံ းမှနှန်းသည် ၅၀%အကျာ်အထက် ရှ ိသည်။ တနှ စ်လျင် လက်ပ်တို စပီရို းစစ် ခဖစ်ပွားသူဦီးအရ (၇)သန်းမှ (၁၀)သန်းခန့်ရှ ိသည်ဟု ခန့်မှ န်းရသည်။ ဤအရာဂါအကကာင့် အသဆုံ းသူဦီးအရသည် ခပတ်သားစွာမသိရအသးအချ။ ဤအရာဂါသည် အပူပို င်းအဒသtropical တွင် အများဆုံ းခဖစ်တတ်အသာ်လည်း၊ ကမ္ာ၏ မည်သည့်အနရာတွင် မဆို ခဖစ်ပွားနို င်သည်။ တို းတက်ဆဲ နို င်ငံ များတွင် ဆလမ်းအခါ ဆင်းရဲ၍တစ်ကို ယ်အရသန့်ရှ င်းမှမရှ ိ ခဖစ်သလို တဲအဆာက်အနအသာအနရာများတွင် ယင်းအရာဂါကပ်မျိိး Outbreaks အချိန်မအရွ း ဆို က ်အရာက်နို င်သည်။ အရာဂါကို ပထမဦီးဆုံ းအခဖစ ် ဂျာမဏီနို င်ငံ တွင် ၁၈၈၆ခု နှ စ်တွင် ဝို င်း Weil ဆို သူ မှ အဖါခပသည်။ အရာဂါရှ ိ အသာ တိရစ္ာန ်များတွင် လက္ဏာ မခပခခင်း၊ အနည်းငယ်ခပခခင်း၊ ခပင်းထန်စွာခပခခင်းများ ခဖစ်တတ်သည်။ အရာဂါလက္ဏာများသည် သတ္ ဝါ အမျိိးအစား အပါမူတည်၍ ခခားနားနို င်သည်။ အချိိ ့တိရစ္ာန်များတွင် လက်ပ်တို စပီရာ သည် မျိိးပွားလမ်းအကကာင်းတွင် အနတတ်ကာ ကာမဆက်ဆံ ချိန်တွင် ကူ းစက်ခပန့်ပွားအစသည်။

လက်ပ်တို စပီရိုးစစ်
Leptospira magnified 200 times with dark-field microscope
အထူးပြု	ကူးစက်ရောဂါ