ဂယ်လီလီယို: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

* အရေးအကြီးဆုံး တွေ့ရှိချက်မှာ [[နက္ခတ္တဗေဒ]]တွင်ဖြစ်သည်။ ၁၆၀ဝ ဝန်းကျင်ကပင် နက္ခတ်ပညာရပ်တွင် ကောပါးနိကပ်စ် (Copernicus) ၏အယူအစသစ်နှင့် ပတ်သတ်ပြီး ပညာရှင်အမည်ခံသူတို့ မပြတ်တမ်းငြင်းခုံနေမှုတို့ကို အဆုံးသတ်စေခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ကော်ပါးနိကပ်စ်၏[[ကော်ပါးနိကပ်စ်]]၏ နေဗဟိုပြုသီအိုရီ (Heliocentric Theory) မှန်ကန်ကြောင်း သတ်သေပြခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။ ၁၆၀၄ စောစောပိုင်းကပင် ဂယ်လီလီယိုက နှုတ်ဖြင့် ပြောဆိုထောက်ခံခဲ့သော်လည်း တိကျသည့် အထောက်အထား တင်ပြနိုင်သည်မဟုတ်သည့်အတွက်ကြောင့် ငြင်းခုံစဲဖြစ်သည်။ ၁၆၀၉ တွင် ဟောလန်၌ နက္ခတ်မှန်ပြောင်း တီထွင်အောင်မြင်ကြောင်းသိလျှင် နည်းနာယူပြီး ပိုမိုအဆင့်မြှင့်သည့် မှန်ပြောင်းကို တီထွင်ကာ အထက်ပါ နေဗဟိုပြုသီအိုရီကို ထင်ရှားအောင် သက်သေပြနိုင်ခဲ့သည်။ ထိုနှစ်အနည်းငယ်အတွင်းမှာပင် နက္ခတဗေဒနှင့်ပတ်သတ်သည့် တွေ့ရှိချက်တစ်ပုံတစ်ပင်ကို ဆက်ကာဆက်ကာ ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။