ဗုဒ္ဓဝင်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

No edit summary
No edit summary
စာကြောင်း ၃၂ -
:သေဋ္ဌောဟမသ္မိလောကဿ” ဟူသော သုံးခွန်းစကား ဆိုတော်မူသည်။
 
ထိုခေတ်က အမျိုးသမီးများသည် မိမိတို့၏သားဦးအား မိဘရပ်ရွာထံတွင်ပြန်၍ မွေးဖွားရသော ဓလေ့ရှိခဲ့နိုင်သည်။ သိဒ္ဓတ္ထမင်းသားအားဖွားမြင်ပြီး ခုနစ်ရက်အကြာတွင် မယ်တော်မာယာ နတ်ရွာစံခဲ့သောကြောင့် သိဒ္ဓတ္ထမင်းသားသည် မိထွေးတော်ဂေါတမီ ၏ ထိန်းကျောင်းမူ့ဖြင့်ထိန်းကျောင်းမှုဖြင့် ကြီးပြင်းလာခဲ့သည်။ သိဒ္ဓတ္ထမင်းသား၏ ဖခင်သုဒ္ဓေါဓန မင်းသည် ထိုခေတ်ကအမြင့်ဆုံးနိုင်ငံရေးအာဏာဖြစ်နိုင်သော စကြာမင်းအရာကို ရစေလိုသည်။ သို့သော်ကြိုတင်နိမိတ်များအရ သိဒ္ဓတ္ထမင်းသားသည် လောကီဘုံကိုစွန့်ခွာ၍ ဘုရားဖြစ်မည်ဟု ပြောကြားသဖြင့် လောကီကာမဂုဏ် အာရုံများဖြင့် မင်းသားကိုဖြားယောင်းထားစေခဲ့သည်။ အသက်တစ်ဆယ့်ခြောက်နှစ်အရွယ်တွင် ညီမဝမ်းကွဲတော်သူ ယသော်ဓရာနှင့် လက်ဆက်ခဲ့သည်။ ယောက္ခမလောင်း ဖြစ်သူ သုပ္ပဗုဒ္ဓက သဘောမတူသောကြောင့် လေးအတတ်အစွမ်းပြ၍ ကြင်ရာတော်ကို ကိုယ်တိုင်ရွေးယူနိုင်ခဲ့သည်။
 
= တောထွက်တော်မူခြင်း =
စာကြောင်း ၅၆ -
သိဒ္ဓတ္ထမင်းသားသည် ထိုစဉ်က အသက် ၂၉ နှစ်ရှိပြီဖြစ်သောကြောင့် စဉ်းစားဝေဖန်ပိုင်းခြားတတ်သောအရွယ်ရောက်
နေလေပြီဖြစ်သည်။ ထို့ပြင်ကောင်းမွန်သေချာသော အနာဂတ်တစ်ခုရှိသော်လည်း စွန့်လွှတ်ပြီး တောထွက်ခဲ့သည်မှာ
တော်ရုံတန်ရုံ စိတ်ပိုင်းဖြတ်မူ့မျိုးမဟုတ်ဟုစိတ်ပိုင်းဖြတ်မှုမျိုးမဟုတ်ဟု သေချာပြောဆိုနိုင်သည်။
 
= သစ္စာတရားကို ရှာခြင်း =
စာကြောင်း ၈၉ -
ကျမ်းစာများအရ အနိစ္စ၊ဒုက္ခ၊ အနတ္တ လက္ခဏာရေးသုံးပါးကိုဆိုလိုပါသည်။
ခန္ဓာကိုယ်မှရသော ထိုလမ်းစကိုဆွဲဆန့်ကြည့်လိုက်ရာ လူ့ဖြစ်တည်မူ့တစ်ခုလုံး၏ အခြင်းအရာများမှာတဖြည်းဖြည်း
ပီပြင်လာသည်။ ဘဝ၏တွန်းအားများ၊ ထိုလမ်းမှလွတ်မြောက်ရာလမ်း၊ ထာဝရငြိမ်းအေးမူ့ထာဝရငြိမ်းအေးမှု ထိုသည်တို့ပင်ဗုဒ္ဓ
ရှာဖွေနေသော သစ္စာတရားပင်ဖြစ်လေသည်။ ဒုက္ခသစ္စာ၊သမုဒယသစ္စာ၊ မဂ္ဂသစ္စာ၊နိရောဓသစ္စာဟူသော သစ္စာလေးပါး
တရားပင်ဖြစ်ပါတော့သည်။
ဗုဒ္ဓဉာဏ်အလင်းရခဲ့ရာ နေရာဉ္ဇာရာအနီးမှနေရဉ္ဇာရာအနီးမှ ညောင်ပင်ကြီးအား ဗုဒ္ဓဘာသာဝင်များက ဗောဓိပင်ဟုခေါ်ကြသည်။
သဘောမှာ ဉာဏ်အလင်းသစ်ပင် (Tree of enlightenment) သို့မဟုတ်ဉာဏ်ပညာသစ်ပင်သို့မဟုတ် ဉာဏ်ပညာသစ်ပင် (Tree of wisdom)
ဟုအဓိပ္ပာယ်ရပါသည်။
ဤသည်ပင်လျင် နယူတန်၏ ကမ ္ဘာ့ဆွဲအား၊ကမ္ဘာ့ဆွဲအား၊ ပတ်စချာ၏ ပိုးမွှားဗေဒ၊ အိုင်းစတိုင်း၏ နှိုင်းရသဘောတရားစသော
ခေတ်သစ်တွေ့ရှိချက်များအားလုံးထက် နှစ်ပေါင်းများစွာစောပြီး၊ အဆပေါင်းများစွာ ကျယ်ပြန့်နက်ရှိုင်းလှသော
မဟာရှာဖွေတွေ့ရှိမူ့ကြီး ဖြစ်ပါသည်။
စာကြောင်း ၁၀၂ -
ဗုဒ္ဓဘုရားရှင်သည် ရရှိခဲ့သော ဉာဏ်အလင်းအား တပဿီအကျင့်အားအတူကျင့်ကြံခဲ့သော ရှင်ကောဏ္ဍညအမှုးပြုသော
တပသီဟောင်းငါးဦးအားအရင်ဖြန့်ဝေခဲ့သည်။ ထို့ကြောင့်ရှင်ကောဏ္ဍည ဦးဆောင်သော သံဃာတော်ငါးပါးသည်
ဗုဒ္ဓ၏ သံဃာအဖွဲ့အစည်းတွင် ပထမဆုံးသောသံဃာများဖြစ်လာခဲ့သည်။ ထို[[ပဉ္စဝဂ္ဂီ]]ငါးပါးအား ဟောကြားတောမူခဲ့သောဟောကြားတော်မူခဲ့သော ဓမ္မစက္ကပဝတ္တနသုတ်တော်သည် ဗုဒ္ဓဟောကြားတော်မူခဲ့သော ပထမဆုံး
တရားဦးဖြစ်ပေသည်။
 
စာကြောင်း ၁၁၆ -
# ဘီစီ ၅၂၂ -တာဝတိံသာနတ်ပြည်(ကျမ်းစာအရ)
# ဘီစီ ၅၂၁ -သုသုမာရတောင်(ယခု-ကျုနာရ်)
# ဘီစီ ၅၂၀ -ကောသမ္ဗီ(ယခု-က္ကုလဟာဗာ်က္ကုလဟာဗာ)
# ဘီစီ ၅၁၉ -ပါလိလေယျက(ယခု-မိရ်-ဂျာပူ)
# ဘီစီ ၅၁၈ -နာဠာ(ယခု-ဗိဟာရ်)
စာကြောင်း ၁၃၃ -
 
= ပရိနိဗ္ဗာန်စံတော်မူခြင်း =
လူသတ္ထဝါတို့အား ကယ်တင်ရန်အလို့ငှာဘုရားဖြစ်သောမူသော ဂေါတမဗုဒ္ဓသည် ဘီစီ 543ခုနှစ်တွင်၅၄၃ ခုနှစ်တွင် ဝေသာလီ
ပြည် မလ္လာမင်းများ၏ အင်ကြင်းဥယျာဉ်တစ်ခုတွင် ပရိနိဗ္ဗာန်စံတော်မူခဲ့ပါသည်။ ဗုဒ္ဓ၏ နောက်ဆုံးအချိန်တွင်
နောက်ဆုံးမှာကြားခဲ့သော စကားမှာ [[ဗုဒ္ဓဘာသာ]]များအတွက်သာမက၊ လူသားအားလုံးအတွက်ပါ အထူးအဓိပ္ပါယ်