အပုပ်နိုင်ဆေး: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

▲အပုပ်နိုင်ဆေး(အန်တီဆက်ပတစ်) (အနာမရင်းဆေး)ဆိုသည်မှာ ရောဂါဖြစ်စေသည့် ဗက်တီးရီးယား ပိုးများကို သတ်၍ ဗက်တီးရီးယားတို့ကြောင့် ဖြစ်သော ပုပ်သိုးခြင်းကို တားဆီးနိုင်သည့် ဆေးကို ဆိုသည်။ လူတို့သည် ဆီ၊ ဆားနှင့်တကွ အခြားဓာတ်ပစ္စည်းများကိုအသုံးပြု၍ အစာများကို မပုပ်မသိုးအောင် ကာကွယ်လေ့ ရှိကြသည်။ ထိုနည်းကို သိခဲ့ကြသည်မှာ ကမ္ဘာဦးအခါလောက်ကပင်ဖြစ်သည်ဟု ဆိုသင့်လေသည်။ သို့သော် အပုပ်နိုင်ဆေးကို ခွဲစိတ်ပညာတွင် စတင် အသုံးပြုခဲ့သည်မှာ ဗြိတိသျှလူမျိုး ဆရာဝန်ကြီး[[လစ်စတာ၊ ဂျိုးဇက်|လစ်စတာ]]လက်ထက် ခရစ် ၁၈၆၅-ခုနှစ်တွင် ဖြစ်သည်။ လစ်စတာသည် ဗက်တီးရီးယားကြောင့် ရောဂါဖြစ်သည်ဟူသည် ပါးစတား၏အဆိုကို အခြေပြုပြီး စုံစမ်းမှုများကို ပြုလုပ်ခဲ့၏။