ကလောမြို့: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီးNo edit summary
+infobox; fixed typo
စာကြောင်း ၁ -
{{Infobox settlement
|name = ကလောမြို့
|official_name =
|pushpin_label_position = bottom
|pushpin_map = မြန်မာနိုင်ငံ
|pushpin_map_caption = ကလောမြို့တည်နေရာ
|image_skyline = Kalaw 08.jpg
|imagesize = 300px
|image_caption = ကလောမြို့တွင်း တစ်နေရာ
|image_map =
|map_caption =
|subdivision_type = နိုင်ငံ
|subdivision_name = {{Flag|မြန်မာနိုင်ငံ}}
|subdivision_type1 = [[မြန်မာနိုင်ငံပြည်နယ်များ|ပြည်နယ်]]
|subdivision_name1 = [[ရှမ်းပြည်နယ်]]
|subdivision_type2 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ ခရိုင်များ|ခရိုင်]]
|subdivision_name2 = [[တောင်ကြီးခရိုင်]]
|subdivision_type3 = [[မြန်မာနိုင်ငံရှိ မြို့နယ်များ|မြို့နယ်]]
|subdivision_name3 = [[ကလောမြို့နယ်]]
|unit_pref = Imperial
|area_total_km2 =
|population = ၉၃၀၃၂<ref>{{Citation | publication-date =May 2015|title=၂၀၁၄ ခုနှစ် မြန်မာနိုင်ငံလူဦးရေနှင့် အိမ်အကြောင်းအရာ ပြည်ထောင်စု သန်းခေါင်စာရင်း အစီရင်ခံစာ| volume =အတွဲ(၂)|publisher= ပြည်သူ့အင်အားဦးစီးဌာန|page= ၆၂}}</ref>
|population_as_of = ၂၀၁၄
|population_blank1_title =
|population_blank2 =
|population_blank2_title =
|population_density_km2 = auto
|coordinates_display = inline,title
|coordinates_region = MM
|latNS = N
|latd = 20
|latm = 38
|lats =
|leader_title =
|longEW = E
|longd = 96
|longm = 34
|longs =
|elevation_ft =
|elevation_m =
|timezone = [[မြန်မာစံတော်ချိန်]]
|utc_offset = +6.30
|website =
}}
'''ကလောမြို့'''သည် [[ရှမ်းပြည်နယ်]] တောင်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ပေပေါင်း ၁၄၃၀ ခန့်တွင် တည်ရှိသည်။ ပြည်ထောင်စုလမ်းမကြီးသည် ကလောမြို့မှ ဖြတ်သန်းသွားသည်။ ကလောမြို့၏ အရှေ့ဘက်တွင် [[အောင်ပန်းမြို့]] ရှိပြီး အနောက်ဘက်သည် [[မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီး]]နှင့် ဆက်စပ်လျှက်ရှိသည်။ ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်းမှ မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းသို့ ဆင်းရာ တံခါးပေါက်ကဲ့သို့ ဖြစ်သည်။ မြို့အရှေ့ဘက်တွင် တောင်တန်းများမှရေများ စီးဆင်းရာ ကလောချောင်းရှိပြီး ၎င်းချောင်းသည် [[အင်းလေးကန်]]အတွင်းသို့ စီးဝင်သည်။ ကလောမြို့၏သမိုင်းကြောင်းကို ရှေးမြန်မာ ဘုရင်များလက်ထက်တွင် ရှမ်းပြည်နယ်သို့ လာရာလမ်း၏နားခိုရာနေရာတစ်ခုသာ ဖြစ်ခဲ့သည်။ [[ကိုလိုနီခေတ်]]တွင် အင်္ဂလိပ်လူမျိုးများ သဘောကျနှစ်ခြိုက်သဖြင့် မြို့အင်္ဂါရပ်နှင့်ညီအောင် ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက် နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။
 
== အမည်ရင်းမြစ် ==
===တည်နေရာနှင့်သမိုင်း===
ကလောဟူသော အမည်သည် ဒေသခံလူမျိုးများဖြစ်သော [[ပလောင်လူမျိုး]]များ၏ကလောက် ဟူသော အသံထွက်မှ ဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ပလောင်စကားအရ ကလောက်သည် ဒယ်အိုး(သို့)ဇလုံ ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ကလောမြို့အား အရပ်လေးမျက်နှာ တောင်တန်းများဝန်းရံနေပုံမှာ ဒယ်အိုးပုံစံနှင့် တူသောကြောင့်ထိုသို့ ခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။
ကလောမြို့သည် [[ရှမ်းပြည်နယ်]]တောင်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသည်။ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ပေပေါင်း ၁၄၃၀ ခန့်တွင် တည်ရှိသည်။ပြည်ထောင်စုလမ်းမကြီးသည် ကလောမြို့မှဖြတ်သန်းသွားသည်။ကလောမြို့၏အရှေ့ဘက်တွင် [[အောင်ပန်းမြို့]] ရှိပြီး အနောက်ဘက်သည် မန္တလေးတိုင်းဒေသကြီးနှင့် ဆက်စပ်လျှက်ရှိသည်။ရှမ်းပြည်တောင်ပိုင်းမှ မြန်မာနိုင်ငံအလယ်ပိုင်းသို့ဆင်းရာ တံခါးပေါက်ကဲ့သို့ဖြစ်သည်။မြို့အရှေ့ဘက်တွင် တောင်တန်းများမှရေများ စီးဆင်းရာ ကလောချောင်းရှိပြီး ၄င်းချောင်းသည် [[အင်းလေးကန်]]အတွင်းသို့စီးဝင်သည်။ကလောမြို့၏သမိုင်းကြောင်းကို ရှေးမြန်မာ ဘုရင်များလက်ထက်တွင် ရှမ်းပြည်နယ်သို့လာရာလမ်း၏နားခိုရာနေရာတစ်ခုသာဖြစ်ခဲ့သည်။ကိုလိုနီခေတ်တွင် အင်္ဂလိပ်လူမျိုးများသဘောကျနှစ်ခြိုက်သဖြင့် မြို့အင်္ဂဂါရပ်နှင့်ညီအောင် ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်နေထိုင်ခဲ့ကြသည်။ကလောဟူသော အမည်သည် ဒေသခံလူမျိုးများဖြစ်သော ပလောင်လူမျိုးများ၏ကလောက် ဟူသော အသံထွက်မှဖြစ်ပေါ်လာသည်။ပလောင်စကားအရ ကလောက်သည် ဒယ်အိုး(သို့)ဇလုံ ဟုအဓိပ္ပါယ်ရသည်။ကလောမြို့အားအရပ်လေးမျက်နှာ တောင်တန်းများဝန်းရန်နေပုံမှာ ဒယ်အိုးပုံစံနှင့် တူသောကြောင့်ထိုသို့ ခေါ်ဆိုခဲ့ကြသည်။
 
==လူနေထိုင်မှုနှင့် စီးပွားရေး==
===လူနေထိုင်မှုနှင့်စီးပွားရေး===
ကိုလိုနီခေတ်ကဆောက်လုပ်ခဲ့သောကိုလိုနီခေတ်က ဆောက်လုပ်ခဲ့သော အဆောက်အဦးအချို့ကို အချို့နေရာများတွင် မြင်တွေ့နိုင်သေးသည်။ [[တပ်မတော်]]မှ [[အမှတ်(၅၅)ခြေမြန်တပ်မ ဌာနချုပ်|ခြေမြန်တပ်မ(၅၅)]] အခြေစိုက်ရာ မြို့ဖြစ်ပြီး ခ.လ.ရ(၃)၊ခ၊ ခ.လ.ရ(၇) နှင့် ခ.လ.ရ(၁၁၂) စသည့် တပ်ရင်း(၃)ရင်း ရှိသည်။တပ်မတော်ရှိသည်။ စစ်ဦးစီးတက္ကသိုလ်ကိုလည်းဖွင့်လှစ်ထားသည်။မြို့ရေပေးဝေရေးအတွက်တပ်မတော် စစ်ဦးစီးတက္ကသိုလ်ကိုလည်း ဖွင့်လှစ်ထားသည်။ မြို့ရေပေးဝေရေးအတွက် မြို့အရှေ့ဘက်ရှိ အင်းပြင်ရေကန်နှင့် မြို့အနောင်တောင်ဘက်ရှိရေအေးကန်တို့မှဟိုးယခင်မှစတင်ကာမြို့အနောင်တောင်ဘက်ရှိ ဖြန့်ဝေပေးသည်။မြို့အနောက်ဘက်ရှိရေအေးကန်တို့မှ ဟိုးယခင်မှစတင်ကာ ဖြန့်ဝေပေးသည်။ မြို့အနောက်ဘက်ရှိ သဘာဝရေထွက်မှလည်း ရေပိုက်များဖြင့်သွယ်ယူကာ ကိုယ်ထူကိုယ်ထ စနစ်ဖြင့် ကြိုးစားလုပ်ဆောင် ဖြန့်ဝေပေးနေသည်။ကလောမြို့အင်းပြင်ရွာတွင်ဖြန့်ဝေပေးနေသည်။ ကလောမြို့အင်းပြင်ရွာတွင် [[လောပိတ_ရေအားလျှပ်စစ်စက်ရုံ_လောပိတ ရေအားလျှပ်စစ်စက်ရုံ (၁)_နှင့်_ နှင့် (၂)|လောပိတရေအားလျှပ်စစ်ထုတ်စက်ရုံလောပိတ ရေအားလျှပ်စစ်ထုတ်စက်ရုံ]]မှလာသော လျှပ်စစ်ဓါတ်အားကို ခွဲရုံတည်ဆောက်၍ [[တောင်ကြီး]]၊ [[ပင်းတယမြို့]] ၊ [[သာစည်မြို့]]နှင့် ကလောမြို့တွင်းသို့ ဖြန့်ဝေပေးသည်။စီးပွားရေးအနေဖြင့်ဖြန့်ဝေပေးသည်။ စီးပွားရေးအနေဖြင့် [[မက်မန်းသီး]]၊ [[မက်မွန်သီး]]၊ [[လိမ္မော်သီး]]၊ [[ဂေါ်ဖီထုပ်]]၊ပန်းမုန်လာ၊ ပန်းမုန်လာ တို့ကို စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးကြသည်။ယခင်ကသယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက်စီးပွားဖြစ် မြင်းလှည်း၊လက်တွန်းလှည်းများကိုစိုက်ပျိုးကြသည်။ ယခင်က သယ်ယူပို့ဆောင်ရေးအတွက် မြင်းလှည်း၊ လက်တွန်းလှည်းများကို အားထားအသုံးပြုခဲ့ကြသော်လည်း ယခုအခါ သုံးဘီးဆိုင်ကယ်၊ဆိုင်ကယ်ကယ်ရီများသုံးဘီးဆိုင်ကယ်၊ ဖြင့်အစားထိုးလုပ်ကိုင်နေကြပြီဖြစ်သည်။အေးချမ်းသောမြို့ဖြစ်သည့်အပြင်ဆိုင်ကယ်ကယ်ရီများဖြင့် အစားထိုး လုပ်ကိုင်နေကြပြီဖြစ်သည်။ အေးချမ်းသောမြို့ ဖြစ်သည့်အပြင် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးစုတို့၏ ရိုးရာဓလေ့များကြောင့် နိုင်ငံခြားခရီးသွားများအတွက်အကြိုက်တွေ့ရာမြို့ဖြစ်သည်။နိုင်ငံခြားခရီးသွားများအတွက် အကြိုက်တွေ့ရာမြို့ဖြစ်သည်။
 
===နေထိုင်သည့်လူမျိုးများနှင့်အလုပ်အကိုင်===
ယခင်က ကလောမြို့တွင်နေထိုင်သူအများစုမှာ [[ဓနုလူမျိုး]]၊ [[တောင်ရိုးလူမျိုး]]နှင့် [[ပလောင်လူမျိုး]]၊ [[ပအိုဝ်း|ပအိုဝ့်ပအိုဝ့်လူမျိုး]]လူမျိုးများဖြစ်ကြသည်။ယခုအခါတွင်များ အစိုးရဌာနရုံးစိုက်ရာမြို့ဖြစ်သာကြောင့်ဖြစ်ကြသည်။ ယခုအခါတွင် အစိုးရဌာနရုံးစိုက်ရာမြို့ ဖြစ်သာကြောင့် လူမျိုးပေါင်းစုံ နေထိုင်ကြသည်။တောင်ယာလုပ်ငန်း၊သစ်ခုတ်ဝါးခုတ်လုပ်ငန်း၊စိုက်ပျိုးရေးနှင့်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများလုပ်ကိုင်ကြသည်။ရွှေအနည်းငယ်ထွက်သောကြောင့်နေထိုင်ကြသည်။ တောင်ယာလုပ်ငန်း၊ သစ်ခုတ်ဝါးခုတ်လုပ်ငန်း၊ စိုက်ပျိုးရေးနှင့် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများ လုပ်ကိုင်ကြသည်။ ရွှေအနည်းငယ်ထွက်သောကြောင့် ရွှေတူးခြင်းလုပ်ငန်းကိုလည်း ရွှေတူးခြင်းလုပ်ငန်းကိုလည်းအနည်းငယ်လုပ်ကိုင်ကြသည်။အနည်းငယ်လုပ်ကိုင်ကြသည်။
 
===ပညာရေး===
ကလောမြို့တွင် အထက်တန်းကျောင်း (၂)ကျောင်း၊အလယ်တန်းကျောင်းကျောင်း၊ အလယ်တန်းကျောင်း (၁)ကျောင်းကျောင်းနှင့် နှင့်မူလတန်းကျောင်းများရှိသည်။ယခင်ကမူလတန်းကျောင်းများ ရှိသည်။ ယခင်က အစိုးရစက်မှုလက်မှုကျောင်းရှိခဲ့သော်လည်း နောက်ပိုင်းတွင် [[အေးသာယာမြို့ ]]သို့ပြောင်းရွေ့သွားခဲ့သည်။စာရင်းကိုင်သင်တန်း၊ကွန်ပျူတာသင်တန်းသို့ ပြောင်းရွေ့သွားခဲ့သည်။ စာရင်းကိုင်သင်တန်း၊ ကွန်ပျူတာသင်တန်း နှင့် ဘာသာစကားသင်တန်းအချို့ရှိသည်။ဘာသာစကားသင်တန်းအချို့ ရှိသည်။
 
===ဘာသာရေးနှင့်ယုံကြည်ကိုးကွယ်မှု===
ကလောတွင်နေထိုင်သူအများစုမှာကလောတွင် ဗုဒဘာသာနေထိုင်သူအများစုမှာ ကိုးကွယ်သူများဖြစ်ကြသည်။အခြားဗုဒ္ဓဘာသာ ကိုးကွယ်သူများဖြစ်ကြသည်။ အခြား [[အစ္စလာမ်ဘာသာ]]၊ [[ဟိန္ဒူဘာသာ]]၊ [[ခရစ်ယာန်ဘာသာ]] နှင့် နတ်ကိုးကွယ်သူများလည်းရှိကြသည်။သီတင်းကျွတ်လနှင့်တန်ခူးလနတ်ကိုးကွယ်သူများလည်း ရှိကြသည်။ သီတင်းကျွတ်လနှင့် တန်ခူးလ တို့တွင် ဗုဒ္ဓဘာသာကိုးကွယ်သူတို့သည် ဘုန်ကြီးကျောင်းများသို့ဘုန်းကြီးကျောင်းများသို့ ပုံမှန်သွားရောက် ပုံမှန်သွားရောက်ကန်တော့လေ့ရှိကြသည်။ကန်တော့လေ့ရှိကြသည်။
 
===ရိုးရာဓလေ့များ===
တန်ခူးလတွင် အတာတက်ပွဲခေါ် ပအိုဝ့်ရိုးရာ မီးလုံးလွှတ်ပွဲ (ဗမာအခေါ် [[ဒုံးလွှတ်ခြင်း]])များကျင်းပလေ့ရှိကြသည်။အနီးအနားရှိများ ကျင်းပလေ့ရှိကြသည်။ အနီးအနားရှိ မြို့များနှင့် ကျေးရွာများမှ လာရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြသည်။တန်ဆောင်မုန်းလတွင်လာရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြသည်။ တန်ဆောင်မုန်းလတွင် မဟာဘုံကထိန်ပွဲတော်ကို ကျင်းပကြသည်။ကလောမြို့၏ကျင်းပကြသည်။ ကလောမြို့၏ အထင်ကရကျောင်းတိုက်များ ဖြစ်သည့် မြို့မပရိယတ္တိစာသင်တိုက်နှင့် သိမ်တောင်ပရိယတ္တိစာသင်တိုက် တို့၌ကျင်းပကြသည်။တန်ဆောင်မုန်းလဆန်းတို့၌ကျင်းပကြသည်။ တန်ဆောင်မုန်းလဆန်း (၁၄)ရက်နေ့တွင် မြို့မပရိယတ္တိစာသင်တိုက်အတွက် ပဒေသာပင်များ လှည့်လည်ပူဇော်ပြီး တန်ဆောင်မုန်းလပြည့်နေ့တွင် သိမ်တောင်ပရိယတ္တိစာသင်တိုက် အတွက်လှည့်လည်ပူဇော်ကြသည်။အဆိုပါနေ့ရက်များ၏အတွက်လှည့်လည်ပူဇော်ကြသည်။ အဆိုပါနေ့ရက်များ၏ ညချမ်းအချိန်အခါ၌ မီးတိုင်များဖြင့်ဘုရားမီးပူဇော်ပွဲမီးတိုင်များဖြင့် ဘုရားမီးပူဇော်ပွဲ (ဒေသအခေါ် [[မီးရှော်တိုင်ပွဲ]])များကို စည်းကားသိုက်မြိုက်စွာစည်ကားသိုက်မြိုက်စွာ ထိုကျောင်းတိုက်များ၌ ကျင်းပကြသည်။ မီးရှော်တိုင်ပွဲသည် ပြိုင်ပွဲတစ်ခုအနေဖြင့် ကျင်းပပေးပြီး မြို့ပေါ်ရှိ ရပ်ကွက်အသီးသီးမှ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ကြသည်။
 
===နာမည်ကျော်ကြားသည့်နေရာများ===
နှစ်ရာချီရှိပြီဖြစ်သော နှီးဖြင့်ရက်လုပ်ပူဇော်ထားသည့် ဗုဒ္ဓရုပ်ပွားတော်မှာ ခရီးသွားများအတွက် စွဲဆောင်မှုရှိသောဆွဲဆောင်မှုရှိသော နေရာဖြစ်သည်။ သဘာဝရွှေဥမင် လှိုဏ်ဂူဘုရားမှာလည်း ထင်ရှားသည်။
 
နေရာဖြစ်သည်။သဘာဝရွှေဥမင်လှိုဏ်ဂူဘုရားမှာလည်း ထင်ရှားသည်။
== လမ်းပန်းဆက်သွယ်ရေး ==
===ကိုးကား===
[[File:Kalaw 14.jpg|thumb|ကလောဘူတာ]]
*မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း(၁-က)
အခြားမြို့များသို့ မီးရထားလမ်း၊ ကားလမ်းတို့ဖြင့် ဆက်သွယ်ထားသည်။ အနီးဆုံးလေဆိပ်မှာ ဟဲဟိုးမြို့ရှိ [[ဟဲဟိုးလေဆိပ်]] ဖြစ်သည်။
 
===ကိုးကား===
{{reflist|
*<ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း(၁-က)</ref>
}}
 
{{ရှမ်းပြည်နယ်}}