အမ်မီတာ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီးNo edit summary
အရေးမကြီးNo edit summary
စာကြောင်း ၅ -
[[File:Zero-Center_Ammeter.JPG|thumb|right|200px|သုံည အလယ်တွင်ရှိသော အမ်မီတာ]]
 
'''အမ်မီတာ''' ဆိုသည်မှာ [[Electrical circuit|လျှပ်စီးပတ်လမ်း]] အတွင်းရှိ [[electric current|လျှပ်စီးကြောင်း]] ကိုတိုင်းတာရန် အသုံးပြုသော [[measuring instrument|တိုင်းတာရေးပစ္စည်း]] တစ်ခုဖြစ်သည်။ လျှပ်စီးကြောင်းများကို [[ampere|အမ်ပီယာ]] (A) ဖြင့်တိုင်းတာသည်။ အလွန်နည်းသော လျှပ်စီးကြောင်းများကို မီလီအမ်ပီယာ (milli ampere) သို့မဟုတ် မိုက်ခရိုအမ်ပီယာ (micro ampere) ဖြင့်တိုင်းတာနိုင်သည်။
 
အစောဆုံး ပုံစံမှာ [[Jacques-Arsène d'Arsonval|D'Arsonval]] [[galvanometer]] သို့ '''ရွေ့လျားနေကောကွိုင်နှင့် လုပ်ထားသော အမ်မီတာ''' ဖြစ်သည်။ [[magnetism|သံလိုက်နည်းဖြင့်]] [[deflection|ရွှေ့ပစ်ခြင်း]]ကိုအသုံးပြုသည်။ ကွိုင်ကို ဖြတ်စီးသွားသော လျှပ်စီးကြောင်းသည် ထိုကွိုင်ကို[[magnetic field|သံလိုက်စက်ကွင်း]] အတွင်း၌ ရွေ့လျားစေသည်။ အမ်မီတာ အတွင်းရှိ လျှပ်ခံ (resistance) ကို အနည်းဆုံးဖြစ်နေစေရန် ကွိုင်ရှိ [[voltage|ဗို့]] drop ကို အနည်းဆုံး အခြေအနေ၌ ရှိစေရန် ထိန်းထားသည်။
 
Moving iron အမ်မီတာများက [[iron|သံ]] စတစ်စကို သုံးသည်။ ထိုသံစက ဝါယာကွိုင်အတွင်းရှိ လျှပ်စစ်သံလိုက်အားကို သုံး၍ရွေ့လျားသည်။ ထို [[Meter (electronics)|မီတာ]] မျိုးသည် [[direct current|တိုက်ရိုက်လျှပ်စီး]] ကိုရော [[alternating current|ရွှေ့ပြောင်းလျှပ်စီး]] ကိုပါ တိုင်းတာနိုင်သည်။ '''ရွေ့လျားနေကောကွိုင်နှင့် လုပ်ထားသောအမ်မီတာ''' မျိုးနှင့် မတူသည်မှာ ထိုအမ်မီတာက [[direct current|တိုက်ရိုက်လျှပ်စီး]] ကိုသာ တိုင်းတာနိုင်သည်။
စာကြောင်း ၁၃ -
ကြီးမားသော လျှပ်စီးကြောင်းများကို တိုင်းတာရန် [[shunt (electrical)#Use in current measuring|''shunt'']] ဟုခေါ်သော [[resistor|လျှပ်ခံ]] တစ်မျိုးကို မီတာနှင့် [[Series and parallel circuits#ပြိုင်ဆက် ပါတ်လမ်းများ|ပြိုင်ဆက်]] အနေအထားဆက်လိုက်သည်။ ထိုအခါ လျှပ်စီးကြောင်း အများစုမှာ shunt ထဲသို့ စီးဝင်သွားပြီး အနည်းငယ်သာ မီတာထဲသို့ စီးဝင်သည်။ ဤနည်းဖြင့် မီတာသည် ကြီးမားသော လျှပ်စီးကြောင်းများကို တိုင်းတာသည်။ ပုံမှန်အားဖြင့် shunt နှင့်တွဲသုံးသော မီတာသည် full-scale deflection {{nowrap|50 mV}} ရှိသည်။
 
သုညအလယ်တွင်ရှိသော အမ်မီတာ ကို ဦးတည်ညွှန်ပြချက်(သုည၏ဘယ်ဘက်သည် အနုတ်၊အကျ သဘောဆောင်၍ သုည၏ ညာဘက်သည် အပေါင်း၊အတက် သဘောဆောင်သည်) နှစ်ခုစလုံးတိုင်းတာရန် လိုအပ်သည့်အခါ အသုံးပြုသည်။ များသောအားဖြင့် သိပ္ပံပစ္စည်းများနှင့် စက်မှူလုပ်ငန်းသုံးပစ္စည်းမျာ တွင်သုံးသည်။ ထို အမ်မီတာ ကို ဘက္ထရီ နှင့် [[Seriesပြိုင်ဆက်နှင့် andတန်းဆက် parallel circuitsပတ်လမ်းများ#တန်းဆက်ပါတ်လမ်းများ|တန်းဆက်]] (series) ဆက်လေ့ရှိသည်။ ထိုသို့သုံးသည့်အခါ ဘက္ထရီ အားသွင်းနေသည့်အချိန်၌ လက်တံသည် တစ်ဘက် (များသောအားဖြင့် ညာဘက်) သို့ပြနေမည်ဖြစ်ပြီး အားပြန်လျော့ချိန်၌ အခြားတစ်ဘက်သို့ ပြနေမည်ဖြစ်သည်။
 
ဒီဂျစ်တယ် အမ်မီတာ တွင် အန်နာလော့ကို ဒီဂျစ်တယ်သို့ ပြောင်းလဲပေးသော ကိရိယာပါဝင်သည်။ shunt resistor အပေါ်သက်ရောက်နေသော ဗို့အားကို တိုင်းတာပြီး လျှပ်စီးကြောင်းကိုတွက်ချက်ကာ ဒီဂျစ်တယ်ပြခွက် (digital display) ဖြင့် ပြပေးသည်။