ရတနာသုံးပါး: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

စာတွဲများ: မိုဘိုင်းလ် တည်းဖြတ် မိုဘိုင်းလ် ဝက်ဘ် တည်းဖြတ်
အရေးမကြီး →‎ရတနာသုံးပါး
စာကြောင်း ၁ -
{{ဗုဒ္ဓဘာသာ}}
== ရတနာသုံးပါး ==
ရတနာသုံးပါး၌ ရတနာဟူသည်ကား သတ္တဝါတို့ကို သာယာစုံမက် နှစ်သက်မြတ်နိုးစေတတ်သော အရာဝတ္ထု ဖြစ်သည်။ ထိုရတနာကား (က)လောကီရတနာ၊ (ခ)လောကုတ္တရာ ရတနာဟူ၍ နှစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ထိုနှစ်မျိုးတို့တွင် လောကီ ရတနာများတွင်လည်း စကြာမင်း၏[[စကြာမင်း]]၏ အသုံးအဆောင်ဖြစ်သော ရတနာကား (၁)-
# [[စကြာ]] (၂)
# [[ဆင်]] (၃)
# [[မြင်း]] (၄)
# [[ပတ္တမြား ]]
(၅)# [[မိဖုရား]]
# (၆) [[သူဌေး]] (၇)
# သားကြီးဟူ၍[[သားကြီး]]ဟူ၍ ခုနစ်ပါး ဖြစ်သည်။
 
သတ္တဝါတို့ အသုံးအဆောင်ဖြစ်သောရတနာကား -
သတ္တဝါတို့ အသုံးအဆောင်ဖြစ်သောရတနာကား (၁) ရွှေ (၂) ငွေ (၃) ပုလဲ (၄) ပတ္တမြား (၅) ကြောင်မျက်ရွဲ (၆) စိန် (၇) သန္တာဟူ၍ ခုနစ်ပါး ဖြစ်သည်။ (တစ်နည်း) သတ္တဝါတို့ အသုံးအဆောင်ဖြစ်သော ရတနာကား (၁) နီလာ (၂) စိန် (၃) ကြောင်မျက်ရွဲ (၄) ပတ္တမြား (၅) မြ (၆) ဂေါ်မုတ် (၇) ဥဿဖယား (၈) သန္တာ (၉) ပုလဲ ဟူ၍ ကိုးပါးဖြစ်သည်။ ယင်းကိုးပါးကို [[နဝရတ် ကိုးပါး]]ဟု ခေါ်သည်။
# [[ရွှေ]]
# [[ငွေ]]
# [[ပုလဲ]]
# ပတ္တမြား
# [[ကြောင်မျက်ရွဲ]]
# [[စိန်]]
# [[သန္တာ]]ဟူ၍ ခုနစ်ပါး ဖြစ်သည်။
 
ဝိနည်း ပိဋကတ်တော်လာ ရဟန်းတို့သိက္ခာပုဒ်နှင့် ဆက်စပ်သော ရတနာကား (၁) ပုလဲ (၂) မြ (၃) ပတ္တမြားစိမ်း (၄) ကြောင်မျက်ရွဲ (၅) ခရုသင်း (၆) ကျောက်သလင်း (၇)
သန္တာ (၈) ရွှေ-ငွေ (၉) ပတ္တမြားနီ (၁ဝ) ပတ္တမြားပြောက် ဟူ၍ ဆယ်ပါးဖြစ်သည်။ လောကုတ္တရာ ရတနာကား (၁) '''ဘုရား''' (၂) '''တရား''' (၃) '''သံဃာ''' ဟူ၍ သုံးပါးဖြစ်သည်။ ယင်းသုံးပါးကို [[သရဏဂုံ]]သုံးပါဟုလည်း ခေါ်သည်။
 
(တစ်နည်း) သတ္တဝါတို့ အသုံးအဆောင်ဖြစ်သော ရတနာကား
လောကီလောကုတ္တရာ ရတနာနှစ်မျိုးတို့ကို ရတနာခေါ်ဆိုခြင်း အကြောင်းကား (၁) အရိုအသေပြုအပ်ခြင်း၊ (၂) အဖိုးများစွာ ထိုက်တန်ခြင်း၊ (၃) အတုမရှိခြင်း၊ (၄) မြင်ရခဲခြင်း၊
# [[နီလာ]]
(၅) မြင့်မြတ်သောသူတို့ အသုံးအဆောင်ဖြစ်ခြင်း၊ ဤအနက်ငါးမျိုးကြောင့် ဖြစ်သည်။
# စိန်
# ကြောင်မျက်ရွဲ
# ပတ္တမြား
# [[မြ]]
# [[ဂေါ်မုတ်]]
# [[ဥဿဖယား]]
# သန္တာ
# ပုလဲ ဟူ၍ ကိုးပါးဖြစ်သည်။ ယင်းကိုးပါးကို [[နဝရတ် ကိုးပါး]]ဟု ခေါ်သည်။
 
 
ဝိနည်း ပိဋကတ်တော်လာ ရဟန်းတို့သိက္ခာပုဒ်နှင့် ဆက်စပ်သော ရတနာကား (၁) ပုလဲ (၂) မြ (၃) ပတ္တမြားစိမ်း (၄) ကြောင်မျက်ရွဲ (၅) ခရုသင်း (၆) ကျောက်သလင်း (၇)
# ပုလဲ
# မြ
# ပတ္တမြားစိမ်း
# ကြောင်မျက်ရွဲ
# [[ခရုသင်း]]
# [[ကျောက်သလင်း]]
# သန္တာ
# ရွှေ-ငွေ
# ပတ္တမြားနီ
# ပတ္တမြားပြောက် ဟူ၍ ဆယ်ပါးဖြစ်သည်။
 
 
လောကုတ္တရာ ရတနာကား
# '''[[ဘုရား]]'''
# '''[[တရား]]'''
သန္တာ (၈) ရွှေ-ငွေ (၉) ပတ္တမြားနီ (၁ဝ) ပတ္တမြားပြောက် ဟူ၍ ဆယ်ပါးဖြစ်သည်။ လောကုတ္တရာ ရတနာကား (၁) '''ဘုရား''' (၂) '''တရား''' (၃)# '''[[သံဃာ]]''' ဟူ၍ သုံးပါးဖြစ်သည်။ ယင်းသုံးပါးကို [[သရဏဂုံ]]သုံးပါဟုလည်း ခေါ်သည်။
 
လောကီလောကုတ္တရာ ရတနာနှစ်မျိုးတို့ကို ရတနာခေါ်ဆိုခြင်း အကြောင်းကား−
# အရိုအသေပြုအပ်ခြင်း၊
# အဖိုးများစွာ ထိုက်တန်ခြင်း၊
# အတုမရှိခြင်း၊
# မြင်ရခဲခြင်း၊
(၅)# မြင့်မြတ်သောသူတို့ အသုံးအဆောင်ဖြစ်ခြင်း၊ ဤအနက်ငါးမျိုးကြောင့် ဖြစ်သည်။
 
ထိုသို့ အနက်ငါးမျိုးကြောင့် ရတနာဟု ခေါ်ဆိုရသော်လည်း တစ်လောကလုံး၌ ရှိရှိသမျှ လောကီရတနာများကား လောကုတ္တရာ ရတနာများနှင့် အနည်းငယ်မျှ မတူပေ။ သို့အတွက် တစ်လောကလုံး၌ လောကုတ္တရာ ရတနာဖြစ်သော ဘုရား၊ တရား၊ သံဃာတို့သာ အကောင်းဆုံး အမြင့်ဆုံး အမြတ်ဆုံးရတနာများ ဖြစ်လေသည်။