သစ်သီးဝလံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
အရေးမကြီး →ကိုးကား |
အရေးမကြီးNo edit summary |
||
စာကြောင်း ၁ -
==အရသာလည်းရှိ၊ အာဟာရလည်းဖြစ်သောအစာ==
သစ်သီးနှင့်ဝလံသည် မတူပေ။ အပူပိုင်းဒေသထွက် သစ်သီးနှင့် အအေးပိုင်းဒေသထွက်သစ်သီး၊ စီးပွားကုန်သွယ်ရေးတွင် အရေးပါသော လုပ်ငန်းတစ်ရပ်၊ မြန်မာနိုင်ငံ၏သစ်သီးဝလံများ၊ သစ်သီးဝလံ တိုးတက်ထွက်ရှိရေး အလားအလာများ။
==သစ်သီးဝလံ==
▲ကြ၍ [[စပျစ်သီး]]၊ [[ဖရဲသီး]]ကဲ့သို့သော အနွယ်မှသီးသော အသီးတို့ကို ဝလံဟုခေါ်ကြသည်။ [[နာနတ်သီး]]ကိုမူ အနွယ်ပင်မျိုးမှ သီးခြင်းမဟုတ်ဘဲ အပင်မှသီးသဖြင့် သစ်သီးအမျိုးအစား၌ပင်ထည့်သွင်းရ ပေမည်။
ရုက္ခဗေဒအရဆိုလျှင် သစ်သီးဝလံဟူသည်မှာ အပင်ကြီးမှ သီးသည်ဖြစ်စေ၊ အပင်ငယ်မှသီးသည် ဖြစ်စေ၊ အစေ့နှင့် တကွ အစေ့ကိုဆောင်ကြဉ်းထားသော အစိတ်အပိုင်းတစ်ခုလုံးသည် သစ်သီးဖြစ်လေသည်။ သစ်သီးသည် ဝတ်မှုန်ကူးယှက်ခြင်းမျိုးဖြင့် မျိုးတည်ရန်အောင်မြင်သော အစေ့လောင်းကြီးထွား ဖြစ်ပေါ်ခြင်းဟုဆိုသည်။ သန္ဓေအောင်မြင်သဖြင့် အစေ့အိမ်၏ပါးလွှာ၍အစိမ်းရောင်ရှိသော နံရံသည် အသီးခွံအဖြစ်သို့အဆင့်ဆင့်ပြောင်းလာသည်။
အသီးခွံသည်အသားများသည်လည်း ရှိသည်။
#အသားထူအသီးမျိုး၊
#အစေ့ခွံမာသီးမျိုး၊
Line ၂၀ ⟶ ၁၃:
အသားထူအသီးမျိုးတွင် အစေ့ကိုဖုံးအုပ်ထားသော အသားသည်ထူ၍ အရည်လည်း ရွှမ်းသည်။ ပန်းသီး၊လိမ်မ္မော်သီး၊ သရက်သီးတို့သည် ထိုအမျိုးအစားတွင်ပါဝင်သည်။ ဤစေ့ခွံမာ သီးမျိုးတွင် အပြင်ဘက်ရှိ အသားသည်ထူ၍အရည်ရွှမ်းတတ်သော်လည်း မက်မုံသီး၊ ဘင်္ဂလားဆီးသီး၊ ချယ်ရီသီး၊ တို့ကဲ့သို့ အစေ့ကို အခွံမာတစ်ထပ် ဖုံး၍နေတတ်သည်။ အခြောက်သီးဆိုသည်ကား အစေ့ဆန်စားရသော အသီးသီးမျိုးနှင့် အသီးတောင့်မျိုးတို့ ပါဝင်သည်။
ရုက္ခဗေဒအရ သစ်သီးစစ်နှင့်သစ်သီးတုဟူ၍ ခွဲခြားပြန်သည်။ သစ်သီးစစ်သည် အစေ့အိမ်နံရံကြီးထွား ဖြစ်ပေါ်သော အသီးမျိုးဖြစ်သည်။ သစ်သီးစစ်တွင် ပဲသီးတောင့်
ကဲ့သို့ ကွဲအက်ထွက်သော အသီးမျိုး နှင့် ချယ်ရီ၊ ဗာဒမ်တို့ ကဲ့သို့ အစေ့ခွံမာသီးစသော အစေ့ခွဲကွဲမထွက်သော အသီးမျိုးဟူ၍ နှစ်မျိုးနှစ်စား ရှိပြန်သည်။
သစ်သီးတုဟူသည်ကား ပန်းသီး၊ သစ်သော့သီးတို့ကဲ့သို့ ပွင့်ရင်းခံကြီးထွား၍ အသားထူထဲကာ ဖြစ်ပေါ်လာသော အသီးမျိုးဖြစ်သည်။ စတြောဗဲရီသီးသည်လည်း သစ်သီးတု တစ်မျိုးဖြစ်လေသည်။
လူတို့သည် စားရသောသစ်သီးများကိုသာ အသိများ
Line ၁၄၁ ⟶ ၁၁၉:
ရှေးရှေးကလူတို့သည် သစ်သီးဝလံများကို
တမင်သက်သက်စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်ကြသည်ဟူ၍မရှိခဲ့ပေ။
အလေ့ပေါက်အပင်များမှ ရာသီအလိုက်သီးသော
အသီးများကိုသာခူးဆွတ်စားသုံးခဲ့ကြသည်။ နောင်အခါ
တွင်မူပြည်တွင်းသုံးလုံလောက်ရုံမျှစိုက်ပျိုးလာကြရာမှ
လာကြသဖြင့် လုပ်ငန်းကြီးတစ်ရပ်ဖြစ်လာသည်။
Line ၁၆၁ ⟶ ၁၃၉:
အထူးဂရုစိုက်၍ပြုစုစိုက်ပျိုးသောမျိုးပင်များနှင့်မျိုးသန့်ထားသည့်
အပင်များ သည်ပင် အစေ့စိုက်ခြင်းဖြင့်မျိုးပွားယူသောအခါ
ရာ အကိုင်းဆက်စိုက်ပျိုးခြင်းဖြင့်ထိုအခက်အခဲကို
အောင်မြင်နိုင်ကြောင်းတွေ့ကြရလေသည်။
Line ၁၈၆ ⟶ ၁၆၄:
အသီးများမှာ သမပိုင်းထွက်သစ်သီးများ ဖြစ်ကြ၍ ယင်းတို့မှာ
စပျစ်သီး၊ ပန်းသီး၊ သစ်သော့သီး၊ မက်မုန်သီး၊ တည်သီး၊
သံလွင်သီး၊ စွံပလွန်သီး၊လိမ်မ္မော်၊
သံပရာစသည်တို့ဖြစ်ကြလေသည်။
သစ်သီးဝလံစိုက်ပျိုးရေးလုပ်ငန်း ကြီးကျယ်သော
Line ၂၀၇ ⟶ ၁၈၅:
၌ပင် ရေသွယ်စံနစ်ဖြင့်သစ်သီးဝလံစိုက်ပျိုးရေးကို လုပ်ကိုင်ကြ
ရသည်။ ကနေဒါနိုင်ငံအနောက်ပိုင်း၊ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊
အာဂျင်တီးနားနှင့် ဩစတြေးလီးယားနိုင်ငံတို့တွင်
ထိုစံနစ်ဖြင့်စိုက်ပျိုးရသော သစ်သီခြံကြီးများရှိလေသည်။
ကမ္ဘာ၌ အများဆုံးစိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်ကြသော သစ်သီးဝလံတို့မှာ ပန်းသီး၊ [[သစ်သော့သီး]]၊ လိမ္မော်၊ [[ကျွဲကောသီး|ကျွဲကော]]၊ [[ရှောက်သီး|ရှောက်]] ၊ [[ငှက်ပျောသီး|ငှက်ပျော]]၊ စပျစ်သီးတို့ဖြစ်သည်။ ပန်းသီးစိုက်ပျိုးသော တိုင်းပြည်များကို အသီးထွက် အနည်းအများ အစီအစဉ်အလိုက် ဖေါ်ပြရလျှင် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဂျာမနီ၊ ဆိုဗီယက် ရုရှ၊ ပြင်သစ်၊ ဂရိတ်ဗြိတိန်၊ ကနေဒါနှင့် ဩစတြေးလီးယား တို့ ဖြစ်ကြသည်။
သစ်သော့သီးစိုက်ပျိုးရေး ကြီးကျယ်သောတိုင်းပြည်များကား အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဆိုဗီ ယက်ရုရှ၊ ဂျာမနီ၊ ပြင်သစ်၊ ဂျပန်၊ အာဂျင်တီးနား၊ ဩစတြေးလီးယား၊
ဂရိတ်ဗြိတိန်နှင့် တောင်အာဖရိကတို့ ဖြစ်ကြသည်။ လိမ္မော်၊ ရှောက်၊ ကျွဲကောတို့သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဂျပန်၊စပိန်၊ ဗရာဇီး ၊ကျွဲကောတို့သည် အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဂျပန်၊စပိန်၊ ဗရာဇီး၊ဣတလီ၊ ပယ်လက်စတိုင်၊ တောင်အာဖရိက၊ ဩစတြေးလီးယားနှင့် အနောက်အိန္ဒိယ ကျွန်းစုများမှအများအပြားထွက်ရှိသည်။ စားပွဲတင်စပျစ်သီးများကိုအများအပြားစိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်သည့် တိုင်းပြည်များမှာ ဗူလဂေးရီးယား၊
အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု၊ ဣတလီ၊ ဟန်ဂေရီ၊ နယ်သာလန်၊ တောင်အာဖရိက၊ ဗဲလဂျီယမ်၊ အယ်လဂျီးရီးယားနှင့် အာဂျင်တီးနားတို့ဖြစ်သည်။ စပျစ်သီး[[ဝိုင်အရက်]]များကို ပြင်သစ်၊ ဣတလီ၊ စပိန်၊အယ်လဂျီးရီးယား၊ ပေါ်တူဂီ၊ တောင်အာဖရိကနှင့် ဩစတြေးလီးယားနိုင်ငံတို့မှ ထုတ်လုပ်လေသည်။
စပျစ်သီးခြောက်၊ ဆီးသီးခြောက်စသည်တို့သည်
Line ၂၈၀ ⟶ ၂၄၁:
ဖျန်းအင်ဂျင်စက်ဖြင့်အပင်များကိုဆေးဖျန်းပေးရသည်။
ခေတ်မှီသောသစ်သီးခြံကြီးများတွင်မူ ဆေးပက်ဖျန်းရန် အတွက်
လေယာဉ်ပျံများကိုပင်အသုံးပြုကြလေသည်။
သစ်သီးကောင်းရရှိရေးအတွက် အပင်များကို
Line ၂၉၁ ⟶ ၂၅၂:
အလင်းရောင်ကိုရရှိနိုင်လာကြသည်။ ဆွေးနေသောအကိုင်းများ
ကို ခုတ်ထွင်ပေးလျှင်စိမ်းလန်းနေသောအခြားအကိုင်းများကို
ဆွေးမြေ့လာခြင်းမှ
အပင်ကိုအန္တရာယ်ပြုသည့် ပိုးမွှားတို့၏အသိုက်အအုံကိ်ုလည်း
တစ်ပြိုင်တည်း ဖျက်ဆီးပေးသကဲ့သို့ဖြစ်သည်။စွန့်ပယ်ထားသော
Line ၃၅၉ ⟶ ၃၂၀:
ဧရာဝတီနှင့်ပဲခူးတိုင်းတို့တွင် တနင်္သာရီတိုင်းလောက်
အဓိကထွက်သောသစ်သီးများမှာ သရက်၊ မရန်း၊ ငှက်ပျော၊
ပိန္နဲ၊ ရှောက်၊ သံပုရာတို့ဖြစ်ကြ၍ မြောင်းမြနှင့် ပုသိမ်ခရိုင်
Line ၃၆၆ ⟶ ၃၂၇:
ဩဇာသီးနှင့် လိမ်မ္မော်သီးတို့ထွက်လေသည်။
ရခိုင်တိုင်းသည် တနင်္သာရီတိုင်းနည်းတူ မိုးရေချိန်ရှိ၍
သရက်၊
အများအပြား ထွက်သည်။ တောကြက်မောက်နှင့် သီဟိုဠ်
သရက်ပင်တို့ကိုလည်း ရံဖန်ရံခါ တွေ့ရ သည်။ သို့သော်
Line ၃၇၄ ⟶ ၃၃၅:
သစ်သီးဝလံစိုက်ပျိုးရေး မဖြစ်ထွန်းလှချေ။ သို့သော်
မြေဩဇာကောင်း၍ ရေသွင်းစိုက်ပျိုးနိုင်သော မန္တလေး၊
ကျောက်ဆည်၊
သစ်သီးဝလံအထွက်ကောင်းသည်။ အထက်မြန်မာနိုင်ငံထွက်
သစ်သီးဝလံများမှာ သရက်၊ ငှက်ပျော၊ မရန်း၊ ပိန္နဲ၊ သံပရာ၊
ရှောက်၊
ဩဇာသီး၊ သင်္ဘောဩဇာနှင့် စပျစ်သီးတို့လည်း
အနည်းအကျဉ်းထွက်သည်။ ဗန်းမော်မြို့အနီး၌
Line ၃၈၃ ⟶ ၃၄၄:
တို့ပေါက်ရောက်ဖြစ်ထွန်းလေသည်။
ရှမ်းပြည်နယ်တွင် လိမ်မ္မော်နှင့်
အကြီးအကျယ်စိုက်ပျိုးလုပ်ကိုင်ကြသည်။
ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးခေတ်တွင် ရှမ်းပြည်နယ်၌
သစ်သီးဝလံစိုက်ပျိုးရေးကို ပိုမိုလုပ်ကိုင်လာကြရာ
မြန်မာနိုင်ငံတွင်ရန်ကုန်လူထုသည် သစ်သီးဝလံကို
အများဆုံးစားသုံးကြကြောင်း တွေ့ရသည်။ ရန်ကုန်မြို့သို့တင်ပို့
Line ၃၉၆ ⟶ ၃၅၇:
ခမောက်စုတို့မှ တင်ပို့ခြင်းဖြစ်သည်။ မုတ္တမနယ်သည်
ငှက်ပျောအထွက်ကောင်းသော်လည်း မှန်မှန်တင်ပို့နိုင်ခြင်း
မရှိချေ။ ဖူးကြီး၊ ပျဉ်းမနား၊ တောင်ငူ၊ ရေတာရှည်တို့မှလည်း
တင်ပို့ကြလေသည်။
Line ၄၃၂ ⟶ ၃၉၃:
လာသောဥသျှစ်သီးများ၊ ပြည်ခရိုင်မှလာသောဩဇာသီး၊
ကျိုက္ခမီနှင့် သထုံတို့မှလာသော ကြက်မောက်သီးတို့ဖြစ်
ကြသည်။ ဖရဲသီးများကိုပဲခူးနှင့်တောင်ငူဖက်မှ၎င်း၊ဖရုံသီးများကို
ပြည်မီးရထားလမ်းဘက်မှ၎င်း တင်ပို့ကြလေသည်။
အုန်းသီးများကိုထားဝယ်၊ မြိတ်၊ ပုသိမ်၊ စစ်တွေစသော
Line ၄၅၂ ⟶ ၄၁၃:
အများအပြားစားသုံးလာကြ၍ ယင်းတို့ကို မန္တလေး၊ စစ်ကိုင်း၊
တောင်ငူ၊ မော်လမြိုင်၊ စစ်တွေ၊ မှော်ဘီခရိုင်များနှင့်
ရှမ်းပြည်နယ်များတွင်
လုပ်ကိုင်လာကြလေသည်။
Line ၄၅၈ ⟶ ၄၁၉:
ဩဇာသီး၊ လိမ္မော်သီးစသည်များကိုခြင်းနှင့်ထည့်သိုပို့သည်မှ
လွဲ၍ အခြားအသီးအနှံအများကို များသောအားဖြင့်
စုပုံပို့ဆောင်ခြင်းဖြစ်သည်။ ထိုကြောင့်သစ်သီးများသည်
ရန်ကုန်အရောက်တွင် ၁၅ ရာခိုင်
ကြရလေသည်။
Line ၄၆၇ ⟶ ၄၂၈:
သရက်နှင့် ငှက်ပျောဥယျာဉ်များကို၎င်း၊ အောက်မြန်မာနိုင်ငံ
အချို့မြို့ကြီးများအနီးအနားမှ ဥယျာဉ်များကို၎င်း၊
ရှမ်းပြည်နယ်၌လိမ်မ္မော်၊
စံနစ်တကျအကွက် ချ၍စိုက်ပျိုးသည်မှလွဲ၍
စိုက်ပျိုးပြုစုပုံစံနစ်များသည် ခေတ်မမီလှသေးချေ။
အခြားအရပ်ဒေသများတွင် သရက်ခြံ၊
အခြားအပင်များပါရောနှောပေါက်သော ခြံဥယျာဉ်များဖြစ်ကြ၍
အပင်များကျန်းမာသန်စွမ်းကာ အသီးထွက်များအောင်
Line ၄၈၃ ⟶ ၄၄၄:
ပြုလာသည်။ သစ်သီးအမျိုးအမည်တိုးချဲ့စိုက်ပျိုးရေးကိုလည်း
ဆောင်ရွက်လာသည်။ ရှမ်းပြည်နယ်တွင် သစ်သော့ခြံများကို
တိုးချဲ့လုပ်ကိုင်လာကြ၍
တို့၌လည်း စပ်းသပ်စိုက်ပျိုးအောင်မြင်လျက်ရှိသည်။
ပုပ္ပါးတောင်တဝိုက်ဒေသများ၌ မျိုးကောင်းလိမ္မော်၊ သစ်သော့၊
စပျစ်၊ ပန်းသီးတို့ကို စမ်းသပ်စိုက်ပျိုး အောင်မြင်လျက်ရှိ၍
စည်သွတ်ခြင်း၊
အောင်မြင်စွာထုတ်လုပ်နိုင်လာပေပြီ။
Line ၄၉၇ ⟶ ၄၅၈:
အနောက်နိုင်ငံများတွင်ဆောင်းရာသီ၌ ပန်းသီးမှလွဲ၍အခြား
သစ်သီးဝလံကိုမစားကြရချေ။ ငှက်ပျောသီးသည်လည်း
အလွန်ရှားပါး၍မြို့ကြီးများ၌သာရနိုင်ခဲ့သည်။ လွန်ခဲ့သောအနှစ် သုံးလေးဆယ်ခန့်တိုင်အောင် စပျစ်သီးသည် မြန်မာနိုင်ငံတွင် အမြင်အတွေ့ရ နည်းပါးပြီးလျှင် အလွန်အဖိုးတန်၍ မင်းသုံး သူဌေးသုံးသစ်သီးမျိုးဖြစ်ခဲ့သည်။ ယခုအခါတွင်မူ အနောက်တိုင်းထွက် သစ်သီးဝလံများကိုအရှေ့တိုင်းများ၌ အလွယ်တကူ
ဝယ်ယူ ရရှိနိုင်ပြီးလျှင် အရှေ့တိုင်းထွက် သရက်သီး၊ မင်းကွတ်သီးတို့သည်လည်း အနောက်နိုင်ငံများသို့ ပေါက်ရောက် ကျော်ကြားလျက် ရှိပေသည်။ <ref>မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း၊ အတွဲ(၁၃)</ref>
== ကိုးကား ==
|