ဗုဒ္ဓသရဏပင်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး စာလုံးပေါင်း ပြင်ဆင်ခြင်း
စာကြောင်း ၂၀ -
ပုံသဏ္ဌာန် : အပင်-- သက်နု ပင်မျိုးဖြစ်သည်။သက်နုပင်မျိုးဖြစ်သည်။ အမြင့် ၂ ပေ ခွဲပေခွဲ မှ ၆ ပေ ထိပေထိ မြင့်၏။ ပင်စည်မှာ နနွင်း ကဲ့သို့ မြေအောက် ပင်စည် ဖြစ်သည်။
အရွက်--ရွက်ထိပ်ရွက်ထိပ်ချွန်၍ ချွန်၍အလျားရှည်သော အလျား ရှည်သော အရွက် ဖားကြီးများအရွက်ဖားကြီးများ ဖြစ်သည်။ အလျား ၂-၃ ပေ ခန့်ထိ ရှိတတ်ပြီး ဗြက် ၈ လက်မ ခန့်ထိလက်မခန့်ထိ ရှိသည်။ အရောင် မှာအရောင်မှာ အစိမ်းရောင်၊ အနီရောင်သမ်းသော အစိမ်းရောင်၊ လေဟာ ကြေးညိုရောင်ကြေးညိုရောင်နှင့် နှင့်ခရမ်းရောင်အထိ ခရမ်းရောင် အထိ အမျိုးမျိုး ရှိသည်။အမျိုးမျိုးရှိသည်။
အပွင့်-- ထိပ်ထွက် ပန်းခိုင်ထိပ်ထွက်ပန်းခိုင် ဖြစ်သည်။ အပွင့် ပုံစံ အရအပွင့်ပုံစံအရ သစ်ခွပန်းနှင့်တူသောမျိုးနှင့် ပဲပွင့်နှင့်တူသောမျိုး ဟူ၍ နှစ်မျိုး ရှိသည်။ ပွင့်ချပ် အဖြူ၊ ပန်းရောင်၊ အဝါ၊ ကြက်သွေး နှင့်နင့် အနီရောင်အနီရောင်များအပြင် များ အပြင် ၎င်းတို့ နှင့်၎င်းတို့နှင့် စပ်နေသည့် အရောင်ဖျော့ များအရောင်ဖျော့များ ရှိသည်။
အသီး-- အခိုင် လိုက်အခိုင်လိုက် သီးသည်။ လုံး၍ ရှည်မျောမျောရှည်မျောမျောပုံရှိ၏။ ပုံရှိ၏။ ခွံပျော့ တစ်စေ့သီးခွံပျော့တစ်စေ့သီး ဖြစ်ပြီး အစေ့သည် ကျည်စေ့ကျည်စေ့ကဲ့သို့ ကဲ့သို့ မာမာ အလုံး ကလေးမာမာအလုံးကလေး ဖြစ်ကာ တောက်ပြောင် သောတောက်ပြောင်သော အနက်ရောင် ရှိသည်။
အသုံးပြုနိုင်သည့်
အစိတ်အပိုင်းများ : အပွင့်နု၊ အသီးနု၊ အမြစ်၊ ဥတက်။
မြန်မာနိုင်ငံတွင်
တွေ့နိုင်သောနေရာများ : ပေါက်ရောက်သည့်ဒေသ-- မြန်မာ နိုင်ငံ အနှံ့ အပြားတွင် ပေါက်ရောက် သည်။
ပေါက်ရောက်ပုံ-- အလေ့ကျ ပေါက်ရောက်သော်လည်း အလှ စိုက်ပင်အလှစိုက်ပင် အဖြစ်လည်း စိုက်ပျိုး ကြသည်။
အသုံးဝင်ပုံ : အသုံးပြုပုံ-
 
အပွင့်နု အသီးနု --
# ရေနွေး ဖြော၍ တို့စားခြင်း၊ သုပ်စား ခြင်းဖြင့် ဆီးနည်းခြင်း ချုပ်ခြင်းကို ပျောက်ကင်း စေရုံ မက အဖျား ရောဂါ ကိုပင် ပျောက်ကင်း စေ၏။
# ဆိတ်သား နှင့် စွပ်ပြုတ် လုပ်၍ သောက်ပါက ပန်းညှိုးသူများ လျင်မြန်စွာ ပန်းကို လန်းစေသည်။ ဝက်သား ၊ နွားသား တို့နှင့်နွားသားတို့နှင့် စွပ်ပြုတ် လုပ် သောက်ပါက ကုန်ဆုံးသွား သော အားကို ပြန်လည် ရစေပြီး ကိုယ် နှုတ် နှလုံး ရွှင်လန်းစေ သည်။
# အပွင့် ကလေးများအပွင့်ကလေးများ ပြုတ်၍ ရသော ရေဖြင့် ငါးမြွေထိုး၊ ငါးဟင်း ချက်ရာတွင် လောင်း၍ ချက်ပြီး စားပါက မြီးညှောင့်ရိုး ကိုက်သော ရောဂါ၊ ခါးကိုက်ခဲခါးကိုက်ခဲသောရောဂါ၊ သောရောဂါ၊ ပိတ်ဝမ်း ရောဂါပိတ်ဝမ်းရောဂါ တို့အား ပျောက်ကင်းစေ ရုံမကပျောက်ကင်းစေရုံမက ဇက်ကြောတက် ရောဂါ၊ အနာ ရင်းသော ကြောင့်အနာရင်းသောကြောင့် နာကျင် ကိုက်ခဲသော ရောဂါ၊ ဝမ်းပျက် ၊ ခံတွင်းပျက်၊ ခြေဆစ် လက်ဆစ်ခြေဆစ်လက်ဆစ် ညောင်းခြင်း၊ ပါးစပ် ချွဲခြင်း စသော ရောဂါ များပါးစပ်ချွဲခြင်းစသော ပျောက်ကင်းရောဂါများ စေသည်။ပျောက်ကင်းစေသည်။
 
အမြစ်-
# ပြုတ်ကျို၍ လက်ဖက်ရည် အကြမ်း ပန်းကန်အကြမ်းပန်းကန် တစ်ဝက်ခန့် တွင် ဆားပုပ်မှုန့် အနည်းငယ် ခတ်၍ သောက်က အဖျား ရောဂါအဖျားရောဂါ ပျောက်ကင်းသည့် အပြင် လည်ချောင်းနာ၊ လည်ချောင်းပူ၊ ချွဲသလိပ် ကပ် ရောဂါချွဲသလိပ်ကပ် များရောဂါများ ပျောက်၏။
# ထန်းလျက် နှင့်ထန်းလျက်နှင့် ပြုတ်ကျို၍ အကြမ်း ပန်းကန် တစ်လုံးခန့်အကြမ်းပန်းကန်တစ်လုံးခန့် နံနက်တိုင်း သောက် ပါကသောက်ပါက အဖျဉ်းရောဂါ ပျောက်စေပျောက်စေသည့်အပြင် သည့်အပြင် ကိုယ်လက် နာကျင် ကိုက်ခဲခြင်းကိုယ်လက်နာကျင်ကိုက်ခဲခြင်း နှင့် ဝမ်းထဲ ရစ်၍ နာကျင် ခြင်း၊နာကျင်ခြင်း၊ အသားအရေ နာကျင်ခြင်း၊ ပူလွန်း၊ အေးလွန်းခြင်း တို့အေးလွန်းခြင်းတို့ မြန်မကြာ ပျောက်စေသည်။
 
ဥတက်--
# ဓားနှင့် ပါးပါး လှီးပြီး အခြောက် လှန်း၍ ထန်းလျက် နှင့် ယိုထိုး ကာ စမုန်မျိုး ငါးပါး အမှုန့် ပြု၍ ထည့်ပြီး ဖန်ဘူးတွင် ထည့်၍ နံနက် တစ်ခါ၊ ညအိပ်ရာ ဝင်တစ်ခါ ကွမ်းသီးလုံး ခန့် စားပါက ယောကျာ်း မိန်းမ ဒူလာ မီးယပ်ရောဂါ၊ သွေးသား မညီညွတ်ခြင်း၊ မီးယပ် ဝမ်းပျက်၊ သွေးဆုံး၊ ကိုယ်လက် တို့၌ သွေးလေ မလျှောက်ခြင်း၊ လိပ်ခေါင်း၊ ပန်းညှိုး၊ အသား အရေအသားအရေ ခြောက်ကပ်၊ အားအင် ကုန်ခန်းခြင်း၊ အသားအရ စေးထန်းထန်း ဖြစ်ခြင်း၊ ခါးနာ၊ ထုံကျင် ကိုက်ခဲခြင်းထုံကျင်ကိုက်ခဲခြင်း နှင့် အသားဝါ ရောဂါအသားဝါရောဂါ များ ပျောက်ကင်း စေသည်။
# ဥပြုတ်ရည် ကို ဒိုပါလာ သကြားနှင့်ဒိုပါလာသကြားနှင့် ဖျော်ပြီး နံနက် ည လက်ဖက်ရည် အကြမ်း ပန်းကန်လုံးလက်ဖက်ရည်အကြမ်းပန်းကန်လုံး တစ်လုံးကျ သောက်ပေးက အမျိုးသမီးများ အဖြူ အနီ ဆင်းခြင်း၊ မစားချင် မသောက်ချင် ဖြစ်ပြီး ပိန်ချုံးကာ ကိုယ်သား ကိုယ်ရေကိုယ်သားကိုယ်ရေ နံစော်လာခြင်း၊ တစ်ကိုယ်လုံး ကျိန်းပြီးတစ်ကိုယ်လုံးကျိန်းပြီး နာခြင်း၊ အသားအရေ ပူ၍ ပြာနှမ်းနှမ်း ဖြစ်ခြင်း၊ ခေါင်းခေါင်းဦးရေကျိန်းခြင်း၊ ဦးရေအကြောအခြင်တင်းခြင်း၊ ကျိန်းခြင်း၊ဝမ်းဖောဝမ်းရောင်ခြင်း၊ အကြော အခြင် တင်းခြင်း၊ ဝမ်းဖော ဝမ်းရောင် ခြင်း၊ သွေးပုပ် ဆန်ခြင်းသွေးပုပ်ဆန်ခြင်း နှင့် ဆီးရောဂါ ဖြစ်ခြင်း များကိုဖြစ်ခြင်းများကို ပျောက်ကင်း စေသည်။ <ref>http://arogyamonline.com/commodity/materials/?raw=11</ref>
 
== ကိုးကား ==