ဝီကီပီးဒီးယား

စထရွန်တီယမ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ရာဇဝင်ကို အပြန်အလှန်အားဖြင့် ဝင်ကြည့်ရန်
← တည်းဖြတ်မူ အဟောင်းပိုသစ်သော တည်းဖြတ်မှု
Content deleted Content added
မြင်ကွင်းဝီကီစာသား
အရေးမကြီးNo edit summary
အရေးမကြီးNo edit summary
စာကြောင်း ၁ -
{{Infobox ဒြပ်စင်strontium}}
'''စထရွန်တီယမ်''' (Strontium)သည် ပျော့ပျောင်းသော ငွေဝါရောင် alkaline-earth metal ဖြစ်သည်။ ပုံဆောင်ခဲ အသွင်သုံးမျိုးရှိပါသည်။ ရုပ်ဂုဏ် နှင့် ဒြပ်ဂုဏ်သတ္တိတို့မှာ [[ကယ်လစီယမ်]]၊ [[ဘေရီယမ်]] တို့နှင့် ဆင်တူပါသည်။ စထရွန်တီယမ်သည် ရေနှင့် တက်ကြွစွာ ဓါတ်ပြုနိုင်ပြီး လေနှင့် ထိတွေ့လျှင်လည်း အရောင်မှေးမှိန်တတ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသတ္တုအား သဘာဝတွင် သီးခြားမတွေ့ရပဲ အခြားဒြပ်စင်များနှင့် ပေါင်းစပ်၍သာ တွေ့ရှိရပါသည်။ သေးငယ်သော စထရွန်တီယမ် အမှုန့်ကလေးများသည် လေမှာ လွယ်ကူစွာ လောင်ကျွမ်းရင်း စထရွန်တီယမ်အောက်ဆိုဒ် နှင့် စထရွန်တီယမ် နိုက်ထရိတ် တို့ကို ထုတ်လွှတ်ပါသည်။▼
|အမည် =စထရွန်တီယမ်(Strontium)
| image =Strontium-1.jpg
| ပုံအမည် = ငွေဝါရောင် သတ္တု
|အက်တမ်အမှတ်စဉ် =38
| အက်တမ်အလေးချိန် =87.62 g.mol -1
| အီလက်ထရိုနက်ဂတစ်ဗတီး =1.0
| သိပ်သည်းဆ = 2.6 g.cm-3 at 20 °C
| အရည်ပျော်မှတ် = 769 °C
| အရည်ဆူမှတ် =1384 °C
| ဗင်န်ဒါဝေါလ်အချင်းဝက် =0.215 nm
| အိုင်ယွန်နစ်အချင်းဝက် = 0.113 nm (+2)
| အိုင်ဆိုတုပ် = 14
| ရှဲလ် = [ Kr ] 5s2
| အိုင်ရွန်နိုင်ဇေးရှင်းစွမ်းအင်= 549.2 kJ.mol -1(ပထမစွမ်းအင်)<br /> 1064 kJ.mol -1 (ဒုတိယစွမ်းအင်)
| တွေ့ရှိသူ =A. Crawford
| ခုနှစ် =၁၇၉၀ခုနှစ် *
}}
 
 
 
မှတ်ချက်။ ။ Vanderwaals radius – ယင်းအတိုင်းအတာကို ပုံဆောင်ခဲများရှိ ပေါင်းစည်းမှုမရှိသော အက်တမ်စုံတွဲများ (pairs of unbonded atoms) အကြား အကွာအဝေးအားဖြင့် တိုင်းတာသည်။ Ionius radius – မှန်ကူကွက်ပုံစံ ပုံဆောင်ခဲ (crystal lattice) တစ်ခုတွင်ရှိသော အိုင်းယွန်းတစ်ခု၏ အတိုင်းအတာ ။ Energy of ionization – (အိုင်းယွန်းဖြစ်စွမ်းအင်) အက်တမ်တစ်ခုမှ အီလက်ထရွန် တစ်ခုကိုဖယ်ထုတ်ပြီး အိုင်းယွန်းဖြစ်ရန်လိုအပ်သည့် စွမ်းအင်။ အီလက်ထရွန်များကို ဆက်တိုက်ဖယ်ထုတ်ခြင်း အားဖြင့် ဒုတိယ တတိယ ဆက်တိုက်အိုင်းယွန်းဖြစ်စွမ်းအင်များဖြစ်လာကြပြီး တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် စွမ်းအင်များ ကြီးလာကြသည်။▼
 
 
 
 
▲စထရွန်တီယမ်(Strontium)သည် ပျော့ပျောင်းသော ငွေဝါရောင် alkaline-earth metal ဖြစ်သည်။ ပုံဆောင်ခဲ အသွင်သုံးမျိုးရှိပါသည်။ ရုပ်ဂုဏ် နှင့် ဒြပ်ဂုဏ်သတ္တိတို့မှာ [[ကယ်လစီယမ်]]၊ [[ဘေရီယမ်]] တို့နှင့် ဆင်တူပါသည်။ စထရွန်တီယမ်သည် ရေနှင့် တက်ကြွစွာ ဓါတ်ပြုနိုင်ပြီး လေနှင့် ထိတွေ့လျှင်လည်း အရောင်မှေးမှိန်တတ်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် ၎င်းသတ္တုအား သဘာဝတွင် သီးခြားမတွေ့ရပဲ အခြားဒြပ်စင်များနှင့် ပေါင်းစပ်၍သာ တွေ့ရှိရပါသည်။ သေးငယ်သော စထရွန်တီယမ် အမှုန့်ကလေးများသည် လေမှာ လွယ်ကူစွာ လောင်ကျွမ်းရင်း စထရွန်တီယမ်အောက်ဆိုဒ် နှင့် စထရွန်တီယမ် နိုက်ထရိတ် တို့ကို ထုတ်လွှတ်ပါသည်။
 
== အသုံးပြုခြင်း ==
Line ၄၉ ⟶ ၂၄:
ရေထဲသို့ အညစ်အကြေးများ တိုက်ရိုက်စွန့်ပစ်ခြင်း၊ စက်မှုလုပ်ငန်းများမှထွက်သော စထရွန်တီယမ် အမှုံများ နှင့် လေထုထဲမှ ဖုန်မှုန့်များ ရောစပ်ဓါတ်ပြုခြင်းတို့ကြောင့် စထရွန်တီယမ် ၏ ပါဝင်ကိန်းမှာ အဆမတန် မြင့်တက်လျှက်ရှိသည်။ ရေမှာပျော်ဝင်သော စထရွန်တီယမ်များကြောင့် ရေအရင်းမြစ်များ ရှားပါးခြင်း ၊ စထရောင်တီယမ် ပါဝင်သော သောက်သုံးရေများကြောင့် သက်ရှိများကို ထိခိုက်စေခြင်းစသည့် ဆိုးရွားသော ကွင်းဆက်အန္တရာယ်များ တဆက်တည်းဖြစ်ပေါ်လာနိုင်သည်။
 
ရေဒီယိုသတ္တိကြွသော စထရွန်တီယမ်မှာ သဘာဝတွင်မတွေ့ရသော်လည်း လူသားများ၏ အနုမြူဗုံး စမ်းသပ် ဖောက်ခွဲခြင်းများကြောင့် ယင်းအိုင်ဆိုတုပ်များ(isotopes) ၏ ပါဝင်ကိန်းမှာလည်း မြင့်တတ်လာခဲ့ပြီဖြစ်သည်။ အန္တရာယ်ရှိသော အိုင်ဆိုတုတ်များအား လျှော့ကျစေရန် ယင်းအိုင်ဆိုတုပ်များအား တည်မြဲသော ဇာကွန်နီယမ် (Zirconium) ဒြပ်စင်အဖြစ်သို့် ရေဒီယိုသတ္တိယို့ယွင်းစေနည်း (radioactive decay) ဖြင့်သာလျှင်ပြုလုပ်နိုင်သည်။<ref>ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယားဘာသာပြန်ဆိုမှုပရောဂျက်တွင် ပါဝင်သူကိုမိုးဝင်း မှ ဘာသာပြန်ဆိုသည်။</ref>
 
▲မှတ်ချက်။ ။ Vanderwaals radius – ယင်းအတိုင်းအတာကို ပုံဆောင်ခဲများရှိ ပေါင်းစည်းမှုမရှိသော အက်တမ်စုံတွဲများ (pairs of unbonded atoms) အကြား အကွာအဝေးအားဖြင့် တိုင်းတာသည်။ Ionius radius – မှန်ကူကွက်ပုံစံ ပုံဆောင်ခဲ (crystal lattice) တစ်ခုတွင်ရှိသော အိုင်းယွန်းတစ်ခု၏ အတိုင်းအတာ ။ Energy of ionization – (အိုင်းယွန်းဖြစ်စွမ်းအင်) အက်တမ်တစ်ခုမှ အီလက်ထရွန် တစ်ခုကိုဖယ်ထုတ်ပြီး အိုင်းယွန်းဖြစ်ရန်လိုအပ်သည့် စွမ်းအင်။ အီလက်ထရွန်များကို ဆက်တိုက်ဖယ်ထုတ်ခြင်း အားဖြင့် ဒုတိယ တတိယ ဆက်တိုက်အိုင်းယွန်းဖြစ်စွမ်းအင်များဖြစ်လာကြပြီး တစ်ဆင့်ပြီးတစ်ဆင့် စွမ်းအင်များ ကြီးလာကြသည်။
 
== ကိုးကား ==
<references/>
 
 
{{Chem-stub}}▼
{{ဒြပ်စင်အလှည့်ကျဇယား}}
 
[[Category:ဓာတုဗေဒ]]
[[Category:ဒြပ်စင်များ]]
▲{{Chem-stub}}
[[Category:သိပ္ပံ]]
"https://my.wikipedia.org/wiki/စထရွန်တီယမ်" မှ ရယူရန်