မဟာဗန္ဓုလ ပန်းခြံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီးNo edit summary
အရေးမကြီးNo edit summary
စာကြောင်း ၁၅ -
}}
 
'''မဟာဗန္ဓုလ ပန်းခြံ''' သည် ရန်ကုန်မြို့ရှိ ကျော်ကြားသော အများပြည်သူ အပန်းဖြေရာ နေရာ ဖြစ်သည်။ အရှေ့ဘက်တွင် မဟာဗန္ဓုလ ပန်းခြံလမ်း၊ အနောက်ဘက်တွင် [[ဆူးလေဘုရားလမ်း]]၊ တောင်ဘက်တွင် [[ကုန်သည်လမ်း]] နှင့် မြောက်ဘက်တွင် [[မဟာဗန္ဓုလလမ်း]] တို့ကြားတွင် တည်ရှိသည်။ ပန်းခြံပတ်လည်တွင် [[ဆူးလေဘုရား]]၊ [[ရန်ကုန်မြို့တော်ခန်းမ]]၊ [[တရားရုံးချုပ်]]အဆောက်အဦးဟောင်း၊ ဧဝံဂေလိ ဘုရားကျောင်း နှင့် အမေရိကန်သံရုံဟောင်း၊ ဗဟိုဘဏ်အဆောက်အဦး ဟောင်း တို့တည်ရှိသည်။ <ref name=lg>{{cite book | title=Let's Go Southeast Asia | year=2005 | publisher=Macmillan | isbn=0-312-33567-9, 9780312335670}}</ref> ၁၉၄၈ ခုတွင် [[ဗြိတိသျှ]]တို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေးရသော အထိမ်းအမှတ် [[လွတ်လပ်ရေးကျောက်တိုင်|ကျောက်တိုင်]]လည်း ပန်းခြံတွင်းတွင် တည်ရှိသည်။တည်ရှိသည်။ပန်းခြံကို ပထမ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ စစ်ပွဲ (၁၈၂၄-၁၈၂၆) တွင် အသက်စွန့် တိုက်ခိုက်ခဲ့သော စစ်သူကြီး [[မဟာဗန္ဓုလ]] အား ဂုဏ်ပြုသော အားဖြင့် အမည် မှည့်ခေါ် ထားသည်။
 
== သမိုင်းကြောင်း ==
[[File:Fytche Square, Rangoon.jpg|thumb|left|၁၈၉၅ ဝန်းကျင် က ဖိုက်ချ်စကွဲ]]
ယခင် က ၁၈၆၇ခုနှစ်၊ ၁၈၇၁ ခုနှစ်တို့တွင် ရန်ကုန်မြို့ကို အကွက်ချ ပြုပြင်ခဲ့သော မဟာဝန်ရှင်တော်မင်းကြီး မေဂျာဂျင်နရယ် [[ဖိုက်၊ ဆာ၊ အဲလ်ဗတ်|အဲလ်ဘတ်ဖိုက်ချ်]] ကို အစွဲပြု၍ ဖိုက်ချ်စကွဲ ဟု ခေါ်သည်။ <ref>{{cite news|last=Thant Myint-U|title=Forgotten treasures|url=http://www.ft.com/cms/s/2/8acdba9a-15dc-11e1-8db8-00144feabdc0.html#axzz2gynU7194|accessdate=6 October 2013|newspaper=Financial Times|date=2 December 2011}}</ref> ထိုနေရာသည် ယ္ခင်က တင့်စကွဲဟု သိကျသော ညွန်ပေါသော နေရာလွတ်ကြီးတစ်ခုသာဖြစ်ပြီး အများပြည်သူ အပန်းဖြေရာနေရာအဖြစ် ရှင်းလင်းအကွက်ချခဲ့ရသည်။ <ref>{{cite web|url=http://www.bl.uk/onlinegallery/onlineex/apac/photocoll/f/019pho000752s10u00020000.html|title=Fytche Square, Rangoon|date=26 March 2009|work=The British Library|accessdate=13 July 2015}}</ref> ရန်ကုန်ရှိ ချမ်းသာသော အမေရိကန်ကုမ္ပဏီတစ်ခုမှ စကျင်ကျောက်တို့ဖြင့် ထုလုပ်ထားသော [[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ]]ကျောက်ရုပ်ကို လက်ဆောင်အဖြစ်ပေး၍ ပန်းခြံ၏ အလယ်တွင် ၁၈၉၆ ခုနှစ်တွင် ထားရှိခဲ့သည်။ <ref>{{cite journal|date=1904|title=Indian Engineering|location=Calcutta|volume=XXXV|pages=122}}</ref><ref name="cernea">{{cite book|last=Cernea|first=Ruth Fredman|title=Almost Englishmen: Baghdadi Jews in British Burma|publisher=Lexington Books|date=2007|pages=11, 22, 130|isbn=9780739116470}}</ref> ၁၉၃၅ ခုနှစ်လွန်ခဲ့ပြီးနောက် အမျိုးသားစိတ်ဓါတ်များ ရင့်သန်လာသောအခါတွင် ထိုရင်ပြင်အား ဗန္ဓုလရင်ပြင်ဟု အမည့်ပြောင်းလဲခဲ့သည်။ <ref name="cernea"/>အင်္ဂလိပ်ခေတ်က ညနေစောင်းအခါများ၌ ပန်းခြံတွင်းတွင် အင်္ဂလိပ်[[ဘင်ခရာ]] အဖွဲ့သာ ဖျော်ဖြေရပြီး နောင်တွင်မှ မြန်မာ[[အငြိမ့်]] များပါ ဖျော်ဖြေခဲ့ကြသည်။ <ref>[http://www.scribd.com/doc/100740788/History-of-Yangon-by-Nagarbo-Htake-Tin-Dwe နဂါးဗိုလ် ထိပ်တင်ဒွေး၊ ရန်ကုန်ရာဇဝင်၊ စာမျက်နှာ ၆၈]</ref>
 
[[ဗြိတိသျှ]]တို့ထံမှ လွတ်လပ်ရေးရသော အထိမ်းအမှတ် [[လွတ်လပ်ရေးကျောက်တိုင်|ကျောက်တိုင်]]ကို ၁၉၄၈ ခုတွင် ယခင် ဝီတိုရိယဘုရင်မကြီး ရုပ်တုနေရာ၌ ထားရှိခဲ့သည်။ ဝီတိုရိယဘုရင်မကြီးရုပ်တုကို မြန်မာနိုင်ငံအား လွတ်လပ်ရေးပေးခဲ့ပြီးနောက် [[အင်္ဂလန်နိုင်ငံ]]သို့ ပြန်သယ်သွားခဲ့သည်။ လွတ်လပ်ရေးကျောက်တိုင်၏ ဗိသုကာပညာရှင်မှာ စည်သူဦးတင်ဖြစ်ပြီး [[ရန်ကုန်မြို့တော်ခန်းမ]]ကို ဆောက်လုပ်ခဲ့သော ပညာရှင်လည်းဖြစ်သည်။<ref name="seekins">{{cite book|last=Seekins|first=Donald M.|title=State and Society in Modern Rangoon|publisher=Routledge|date=2014|pages=36, 73|isbn=9781317601548}}</ref> ပန်းခြံအား ၂၀၁၂ ခုနှစ်တွင် ပြန်လည်မွမ်းမံခဲ့သည်။ <ref name="zpp">{{cite news|url=http://www.mmtimes.com/index.php/lifestyle/10855-guarding-the-garden.html|title=Parks and recreation|last=Zon Pann Pwint|date=30 June 2014|work=Myanmar Times|accessdate=13 July 2015}}</ref>
 
 
 
 
 
 
ပန်းခြံကို ပထမ အင်္ဂလိပ်-မြန်မာ စစ်ပွဲ (၁၈၂၄-၁၈၂၆) တွင် အသက်စွန့် တိုက်ခိုက်ခဲ့သော စစ်သူကြီး [[မဟာဗန္ဓုလ]] အား ဂုဏ်ပြုသော အားဖြင့် အမည် မှည့်ခေါ် ထားသည်။ ယခင် က ၁၈၆၇ခုနှစ်၊ ၁၈၇၁ ခုနှစ်တို့တွင် ရန်ကုန်မြို့ကို အကွက်ချ ပြုပြင်ခဲ့သော မဟာဝန်ရှင်တော်မင်းကြီး မေဂျာဂျင်နရယ် [[ဖိုက်၊ ဆာ၊ အဲလ်ဗတ်|အဲလ်ဘတ်ဖိုက်ချ်]] ကို အစွဲပြု၍ ဖိုက်ချ်စကွဲ ဟု ခေါ်သည်။ [[ဝိတိုရိယ ဘုရင်မ]] ကျောက်ရုပ်ရှိ၍ ဘုရင်မပန်းခြံ ဟုလည်းခေါ်သည်။ အင်္ဂလိပ်ခေတ်က ညနေစောင်းအခါများ၌ ပန်းခြံတွင်းတွင် အင်္ဂလိပ်[[ဘင်ခရာ]] အဖွဲ့သာ ဖျော်ဖြေရပြီး နောင်တွင်မှ မြန်မာ[[အငြိမ့်]] များပါ ဖျော်ဖြေခဲ့ကြသည်။ <ref>[http://www.scribd.com/doc/100740788/History-of-Yangon-by-Nagarbo-Htake-Tin-Dwe နဂါးဗိုလ် ထိပ်တင်ဒွေး၊ ရန်ကုန်ရာဇဝင်၊ စာမျက်နှာ ၆၈]</ref>
 
== ကိုးကား==