နော်ရထာ မင်းရဲ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

No edit summary
အရေးမကြီး →‎အကျဉ်းချုပ်
စာကြောင်း ၃၄ -
နော်ရထာမင်းရဲသည် [[စစ်ကိုင်းခေတ်|စစ်ကိုင်း]]ဘုရင် အသိင်္ခယာ စောယွန်းနှင့် မိဖုရား [[စောနှောင်း]]တို့၏ တတိယသားတော် ဖြစ်သည်။ [[ပင်းယခေတ်|ပင်းယ]]ဘုရင် [[တစ်စီးရှင် သီဟသူ]]နှင့် ပုဂံဘုရင် [[ကျော်စွာ (ပုဂံ)|ကျော်စွာ]]တို့၏ မြေး ဖြစ်သည်။ မင်းရဲအား မွေးဖွားပြီး သုံးလအကြာတွင် ဖခင်ဖြစ်သူ ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။ နောင်တော်ဖြစ်သူ [[ကျစွာ (စစ်ကိုင်း)|ကျစွာ]]သည် လေးနှစ်ခန့်သာရှိသေးသဖြင့် ဦးရီးတော် [[တရဖျားကြီး]]က စောနှောင်းအား မိဖုရားခေါင်အဖြစ် လက်ထပ်ပြီး ထီးနန်းကို စိုးစံခဲ့သည်။<ref name=tt-126>သန်းထွန်း၊ ၁၉၅၉၊ စာ ၁၂၆</ref><ref name=hy-1-389>မှန်နန်း၊ အတွဲ ၁၊ ၂၀၀၃၊ စာ ၃၈၉</ref> မင်းရဲသည် ကိုးနှစ်အရွယ်အထိ စစ်ကိုင်းတွင် ကြီးပြင်းခဲ့သည်။ ၁၃၃၅/၃၆ တွင် ဝမ်းကွဲဖြစ်သူ [[ရွှေတောင်တက်]]၏ ထီးနန်းသိမ်းပိုက်မှုကြောင့် မင်းရဲနှင့် သူ၏ အခြားမောင်နှမသုံးဦးတို့သည် [[မင်းတုန်းမြို့]]သို့ ပုန်းရှောင်ခဲ့ကြရသည်။<ref name=hy-1-389/> မိခင်နှင့် ဝန်ကြီးချုပ် [[နန္ဒပကြံ]]တို့၏ အကူအညီဖြင့် သုံးနှစ်ကြာ ပုန်းခိုခဲ့ကြရပြီး ပုန်းခိုနေမှု ပေါ်ပေါက်သွားပြီးနောက် ၁၃၃၉ တွင် စစ်ကိုင်းသို့ ပြန်လည်ခေါ်ဆောင်ခြင်း ခံရသည်။<ref name=hy-1-390>မှန်နန်း၊ အတွဲ ၁၊ ၂၀၀၃၊ စာ ၃၉၀</ref> သို့သော် ရွှေတောင်တက်နှင့် တရဖျားကြီး၏ သစ္စာခံများ တိုက်ခိုက်ကြပြီးနောက် ရွှေတောင်တက်နှင့် တရဖျားကြီး နှစ်ဦးစလုံး အသတ်ခံခဲ့ရသည်။ ယင်းနောက် နန္ဒပကြံက ကျစွာအား ထီးနန်းတင်ခဲ့သည်။<ref name=hy-1-390/>
 
ကျစွာသည် ကိုးနှစ်ကျော် ထီးနန်းစိုးစံခဲ့သည်။ တိုင်းပြည်အား နန္ဒပကြံမှ စီမံအုပ်ချုပ်နေသဖြင့် မင်းရဲသည် နောင်တောင်၏ ထီးနန်းကာလတွင် အရေးပါသည့် နေရာတွင် မရှိခဲ့ပေ။<ref name=hy-1-391>မှန်နန်း၊ အတွဲ ၁၊ ၂၀၀၃၊ စာ ၃၉၁</ref> သို့သော် ၁၃၄၉ ခုနှစ်တွင် ကျစွာဘုရင်သည် ထီးနန်းဆက်ခံမည့်ယောက်ျားသား မချန်ထားနိုင်ခဲ့ဘဲ ကွယ်လွန်ခဲ့ရာ မင်းရဲသည် အရေးပါသူ ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref group=note>ရာဇဝင်ကျမ်းများတွင် ကျစွာ၏ သားသမီးများကို ဖော်ပြထားခြင်း မရှိပေ။ (သန်းထွန်း၊ ၁၉၅၉၊ စာ ၁၂၇) အရ ခေတ်ပြိုင်ကျောက်စာတစ်ခုတွင် ကျစွာဘုရင်တွင် အနည်းဆုံး သမီးတော်တစ်ဦး ရှိခဲ့ကြောင်း ဖော်ပြထားသည်။ ကျစွာဘုရင်တွင် ထီးနန်းဆက်ခံမည့် သားတော်ရှိသည်ဖြစ်စေ မရှိသည်ဖြစ်စေ ယင်းတို့သည် ၁၃၄၉ တွင် ထီးနန်းဆက်ခံရန် ငယ်ရွယ်လွန်းနေသည်။</ref> မင်းရဲသည် နော်ရထာဘွဲ့ခံကာ ဘုရင်ဖြစ်လာခဲ့သည်။<ref name=tt-127>သန်းထွန်း၊ ၁၉၅၉၊ စာ ၁၂၇</ref> မင်းရဲသည် သူ့ကိုယ်သူ '''ဆင်ဖြူရှင်''' ဟု ခံယူခဲ့သဖြင့် ထီးနန်းစိုးစံစဉ် ကာလအတါင်ကာလအတွင်း ဆင်ဖြူများတစ်ကောင်ကိုဆင်ဖြူတစ်ကောင်ကို ရရှိခဲ့ဟန်သည်။ရရှိခဲ့ဟန်တူသည်။<ref name=hy-1-391/>
 
မင်းရဲ၏ နန်းသက်သည် ၇ လကျော်သာ ကြာမြင့်ခဲ့သည်။ ကျစွာဘုရင် ရယူခဲ့သော [[ပင်းယခေတ်|ပင်းယနေပြည်တော်]]နှင့် ငြိမ်းချမ်းရေးကို ဆက်လက်ထိန်းသိမ်းနိုင်ခဲ့သည်။ [[ပင်လယ်မြို့ဟောင်း|ပင်လယ်]]မြို့စား [[ကန်းနီ နော်ရထာ]]သည် နောင်တော်ဘုရင်ဖြစ်သူ [[ငါးစီးရှင်ကျော်စွာ]]ထံမှ ထွက်ပြေးလာခဲ့ပြီး မင်းရဲထံတွင် ခိုလှုံခဲ့သည်။<ref name=hy-1-380>မှန်နန်း၊ အတွဲ ၁၊ ၂၀၀၃၊ စာ ၃၈၀</ref> သို့သော်လည်း မည်သည့် စစ်မက်မှ မဖြစ်ပွားခဲ့ပေ။ မင်းရဲသည် ၁၃၄၉ နိုဝင်ဘာ ၈ နောက်ပိုင်းတွင် ကွယ်လွန်ခဲ့သည်။<ref name=yt-1-175-2>မဟာရာဇဝင်သစ်၊ အတွဲ ၁၊ ၂၀၁၂၊ စာ ၁၇၅၊ အောက်ခြေမှတ်စု ၂</ref> မင်းရဲသည်လည်း ထီးနန်းဆက်ခံမည့် ယောက်ျားသား မကျန်ခဲ့သည့်အတွက် ညီတော်ဖြစ်သူ [[တရဖျားငယ်]]မှ ထီးနန်းရယူခဲ့သည်။<ref name=hy-1-391/>