အီရန်နိုင်ငံ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
အရေးမကြီးNo edit summary |
အရေးမကြီးNo edit summary |
||
စာကြောင်း ၁ -
{{Infobox
| နိုင်ငံအမည်အပြည့် = အီရန် အစ္စလာမ်မစ် သမ္မတနိုင်ငံ
| အမည်_ရင်း = '''جمهوری اسلامی ایران'''<br />''Jomhuri-ye Eslāmi-ye Irān''
စာကြောင်း ၈ -
| ပုံ_နေရာ = Iran in its region.svg
| မြို့တော် = [[တီဟီရန်မြို့]]
| အကြီးဆုံးမြို့ =
| အကြီးဆုံးပြည်နယ် =
| ဧရိယာ = ၁,၆၄၈,၁၉၅ km² (၆၃၆,၃၇၂ sq mi)
စာကြောင်း ၁၈ -
| ကမ်ရိုးတန်း =
| စံတော်ချိန်ဇုန် = +၃:၃၀
| ရုံးသုံးဘာသာများ = [[
| လူဦးရေ = ၇၇,၈၉၁,၂၂၀
| လူဦးရေအဆင့် = ၁၇
စာကြောင်း ၃၂ -
| ခေါင်းဆောင်_အမည်(၂) = Hassan Rouhani
| ထူထောင်ရေး_အမည်(၁) = အစ္စလာမ် သမ္မတနိုင်ငံ
| ထူထောင်ရေး_ခုနှစ်(၁) = [[
| ထူထောင်ရေး_အမည်(၂) = ဖွဲ့စည်းပုံ အခြေခံဥပဒေ
| ထူထောင်ရေး_ခုနှစ်(၂) = [[၂၄ အောက်တိုဘာ]] [[၁၉၇၉]]
စာကြောင်း ၄၉ -
}}
'''အီရန်နိုင်ငံ''' (တရားဝင်အခေါ်အားဖြင့် အီရန် အစ္စလာမ်မစ် သမ္မတနိုင်ငံ) သည် ယူရေးရှား အလယ်ပိုင်းနှင့် အာရှ အနောက်ပိုင်းတွင် တည်ရှိသော နိုင်ငံတစ်နိုင်ငံ ဖြစ်သည်။ အီရန် ဆိုသော အမည်ကို ဒေသခံတို့အနေဖြင့် အေဒီ ၂ရာစု ဆက်ဆေးနီးယမ်း ခေတ်ကတည်းက ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲခဲ့ကြသော်လည်း နိုင်ငံတကာတွင်မူ ၁၉၃၅ မှ စတင်ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲကြသည်။ ထိုအချိန် မတိုင်မီက အီရန်နိုင်ငံကို အနောက်တိုင်းတွင် ပါရှား ဟူသော အမည်ဖြင့်သာ သိကြသည်။ ယဉ်ကျေးမှု နှင့်ပတ်သက်လျှင်မူ အီရန် နှင့် ပါရှားဟူသော အမည်နှစ်ခုစလုံးကို အလဲလဲ အလှယ်လှယ် သုံးလေ့ရှိကြသော်လည်း နိုင်ငံရေး အရမူ အီရန်ဟူသော အမည်ကိုသာ တရားဝင်ခေါ်ဝေါ်သုံးစွဲလေ့ ရှိကြသည်။
အကျယ်အဝန်း အနေနှင့် ကမ္ဘာပေါ်တွင် ၁၈ ခုမြောက် အကြီးဆုံးနိုင်ငံ ဖြစ်ပြီး ၁,၆၄၈,၁၉၅ စတုရန်း ကီလိုမီတာ (၆၃၆,၃၇၂ စတုရန်းမိုင်) ကျယ်ဝန်း၍ လူဦးရေ ၇၈ သန်းခန့် ရှိသည်။ အရှေ့အလယ်ပိုင်းနှင့် ယူရေးရှား အလယ်ပိုင်းတွင် ရှိသဖြင့် အီရန်နိုင်ငံသည် ပထဝီ အနေအထားအရ မဟာဗျူဟာမြောက်သော နေရာတွင် ရှိသည်။ မြောက်ဘက်တွင် [[အာမေးနီးယားနိုင်ငံ]]၊ [[အဇာဘိုင်ဂျန်နိုင်ငံ]] နှင့် [[တာ့ခ်မင်နစ္စတန်နိုင်ငံ]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်လျှက် ရှိသည်။ ကုန်းတွင်းပင်လယ် တစ်ခုဖြစ်သော [[ကက်စပီယန်ပင်လယ်]]၏ တစိတ်တပိုင်း သည် အီရန်နိုင်ငံ နယ်နိမိတ်တွင် ရှိသည်။ [[ကာဇက်စတန်နိုင်ငံ]] နှင့် [[ရုရှားနိုင်ငံ]] တို့သည်လည်း အီရန်နိုင်ငံ၏ မြောက်ဘက်တွင် ရှိသော အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများ ဖြစ်ကြသည်။ အီရန်နိုင်ငံ၏ အရှေ့ဘက်တွင်မူ [[အာဖဂန်နစ္စတန်နိုင်ငံ]] နှင့် [[ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ]] တို့နှင့် နယ်နိမိတ်ချင်း ထိစပ်လျှက် ရှိပြီး တောင်ဘက်တွင်မူ [[ပါရှန်ပင်လယ်ကွေ့]]နှင့် [[အိုမန်ပင်လယ်ကွေ့]] တို့ ရှိကြသည်။ အနောက်ဘက်တွင် အီရတ်နိုင်ငံ ရှိပြီး အနောက်မြောက်ဘက်တွင် [[တူရကီနိုင်ငံ]] ရှိသည်။ [[တီဟီရန်မြို့]]သည် အီရန်နိုင်ငံ၏ မြို့တော်ဖြစ်ပြီး နိုင်ငံ၏ အကြီးဆုံးမြို့တစ်မြို့လည်း ဖြစ်ကာ နိုင်ငံရေး၊ ယဉ်ကျေးမှု၊ စီးပွားရေးနှင့် စက်မှုလုပ်ငန်းတို့၏ အချက်အချာကျရာနေရာလည်း ဖြစ်သည်။ အီရန်သည် ဒေသအတွင်း အင်အားကြီးနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံဖြစ်ပြီ: [[ဓာတ်ဆီ]]နှင့် [[သဘာဝဓာတ်ငွေ့]] အရင်းအမြစ် အမြောက်အမြားရှိသောကြောင့် နိုင်ငံတကာ စွမ်းအင်လုံခြုံရေး နှင့် ကမ္ဘာ့စီးပွားရေးတွင်လည်း အရေးပါသော နေရာကို ရယူထားသည်။
|