မဟာစည်ဆရာတော်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီးNo edit summary
No edit summary
စာကြောင်း ၁ -
==မဟာစည္ဆရာေတာ္ဘုရားႀကီး၏ ေထ႐ုပၸတၱိ==
==မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ ထေရုပ္ပတ္တိ==
ရှင်သာမဏေဘဝ
 
{| border="0" cellpadding="2" style="margin:7px;width: 20em; font-size: 90%; text-align: left; float:right; border:1px solid #5BBFF4; background-color:#D8F3FE;"
===ရှင်သာမဏေဘဝ===
|-
| colspan="2" style="text-align: center; font-size: 130%; font-weight: bold;" | မဟာစည်ဆရာတော်
 
|-
| colspan="2" style="text-align: center;" | [[File:Der ehrwuerdige sayadaw.jpg|160px|မဟာစည်ဆရာတော်]]
 
|-valign="top"
| '''မွေးသက္ကရာဇ်'''
| ၁၂၆၆-ခုနှစ်၊ ဒုတိယဝါဆိုလပြည့်ကျော် ၃-ရက်၊
 
|-valign="top"
| '''နိုင်ငံ'''
| [[File:Flag of Myanmar.svg|25px ]] မြန်မာ
 
|-valign="top"
| '''အမည်ရင်း'''
| မောင်သွင်
 
|-valign="top"
|'''မိဘအမည်'''
| ဦးကံတော်၊ ဒေါ်ရွှေအုပ်
 
|-valign="top"
|'''မွေးဖွားရာ ဒေသ'''
| ရွှေဘိုမြို့၊ ဆိပ်ခွန်ရွာ
 
|-valign="top"
|'''ထင်ရှားကျော်ကြားမှု'''
| ဩဝါဒါစရိယဆရာတော်ကြီး
 
|}
မဟာစည်ဆရာတော် အလောင်းအလျာဖြစ်သူသည် ၁၂၆၆-ခုနှစ်၊ ဒုတိယ ဝါဆိုလပြည့်ကျော် (၃)ရက် ၂၉-၇-၁၉၀၄-ခု သောကြာ နေ့နံနက် (၃)နာရီခန့်အချိန်၌ ရွှေဘိုမြို့ အနောက်ဘက် ခုနစ်မိုင်ကွာ ဆိပ်ခွန်ရွာ ခမည်းတော်ဦးကန်တော် မယ်တော်ဒေါ်အုတ်တို့မှ ဖွားမြင်တော်မူပါသည်။
 
Line ၁၃ ⟶ ၄၄:
၁၉-နှစ်အရွယ်တွင် ဆိပ်ခွန်ရွာ သူကြီးကျောင်း ဆရာတော် အရှင်ပရမမထေရ်မြတ်ထံ၌ နျာသကျမ်း မူလဋီကာကျမ်း စသော ကျမ်းကြီးများကို ဆိုဝါဖြင့် သင်ယူခဲ့ပါသည်။ ထိုကျမ်းတို့ကို သင်ယူသောအခါ စာအတူတက်ဖက် ရဟန်းတော်များက ``နဿိယကို ကြည့်ထားသလား´´ဟု မေးယူရလောက်အောင်ပင် မြင်ပင်မမြင်ဘူးခဲ့ပါ။ ထို့အပြင် ရှင်သောဘနသည် သာမဏေဘဝကပင် အခြားသာမဏေများအား သဒ္ဒါသင်္ဂြိုဟ်စသော ကျမ်းများကို ပို့ချပေးနိုင်ခဲ့ပါသည်။
 
===ရဟန်းဘဝ===
 
၁၂၈၅-ခုနှစ် တန်ဆောင်းမုန်းလပြည့်ကျော် (၄)ရက် (၂၆-၁၁-၂၀၀၉ )ခုနှစ် ဗုဒ္ဓဟူးနေ့နံနက် (၈)နာရီခွဲ အချိန်တွင် ဦးလေးဖြစ်သူ ဦးအောင်ဘော် ဒေါ်သစ် တို့၏ ပစ္စယာနုဂ္ဂဟနှင့် ဥပဇ္စျာယ်ဆရာတော် ထန်းစဉ်ရွာ သုမေဓာကျောင်း အရှင်နိမလမထေရ် အနုသာသကနှင့် ပထမကမ္မဝါဆရာတော် သူကြီးကျောင်း အရှင်ပရမ မထေရ်စသော ဥပသမ္ပဒကံဆောင် သံဃာတော်တို့၏ ဓမ္မာနုဂ္ဂဟတို့ကို ခံယူလျက် မြင့်မြတ်သော ရဟန်းအဖြစ် သို့ ရောက်တော်မူခဲ့ပါသည်။
Line ၃၁ ⟶ ၆၂:
ထိုအတောအတွင်း ဆိပ်ခွန်ရွာ၌ ညီဖြစ်သူတစ်ယောက် သေဆုံးသွားသဖြင့် သံဝေဂ ပွားကာ ၁၃၀၀-ပြည့်နှစ်၌ ဇာတိရပ်သို့ ခေတ္တကြွသွားရာ ခုနစ်လအထိ သီတင်းသုံးလျက် သတိပဋ္ဌာန်ဝိပဿနာ အလုပ် တရားကို စတင်ဟောပြောခဲ့ပါသည်။ ထိုစဉ်က ဆွေးမျိုးဖြစ်သူသုံးဦး စတင်တရားအားထုတ်၍ အောင်မြင်ကြ သဖြင့် အခြားလူများစွာလည်း အားထုတ်ကြ၍ ဉာဏ်ထူးတရားထူးများကို ကိုယ်တွေ့ဖြစ်ကြသဖြင့် မဟာစည် သတိပဋ္ဌာန်ဝိပဿနာ တရားတော်လုပ်ငန်းသည် စတင်၍ ထင်ရှားပေါ်လာခဲ့ပါသည်။
 
===မဟာစည်ဆရာတော်===
 
၁၃၀၃-ခုနှစ်တွင် ဒုတိယအကြိမ် ကျင်းပသော အစိုးရဓမ္မာစရိယ စာမေးပွဲ၌ ဝင်ရောက် ဖြေဆိုရာ ကျမ်းရင်း ၃-ကျမ်းနှင့် ဂုဏ်ထူး ငါးကျမ်းတို့ကို ချောမောစွာ ဖြေဆို အောင်မြင်တော်မူ၍ သာသန ဓဇသိရီပဝရ ဓမ္မာစရိယ ဟူသော ဘွဲ့တံဆိပ်ကို ရရှိတော်မူခဲ့ပါသည်။
Line ၄၃ ⟶ ၇၄:
မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရား၏ စနစ်ကျသော ဝိပဿနာရှုနည်းကို နှစ်ခြိုက်သဘောကျသူများ တစ်နေ့တစ်ခြား များပြားလာခဲ့ပါသည်။ စစ်ဖက်နယ်ဖက် အရာရှိများ ပညာပိုင်းဆိုင်ရာပုဂ္ဂိုလ်များ ကုန်သည်ပွဲ စားများမှစ၍ လူတန်းစားမရွေး သာသနာ့ရိပ်သာသို့ လာရောက်၍ သတိပဋ္ဌာန်ဝိပဿနာတရားကို အားထုတ်ခဲ့ရာ၌ ထိုသူတို့တွင် တရား၏အရသာကို ကိုင်တွယ်တွေ့ရှိသွားသူများ အမြောက်အမြား ပါဝင်ပါသည်။ ယခုအခါ အထက်အောက် မြန်မာနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံလုံးမှာပင် မဟာစည်ဩဝါဒခံ ရိပ်သာပေါင်း ၂၀၀-ကျော်ရှိနေ သဖြင့် တစ်နိုင်ငံလုံးမှ ပုဂ္ဂိုလ်များသည် နီးစပ်ရာ မြို့ရွာတို့၌ရှိသော သာသနာ့ရိပ်သာများ၌ တရားအားထုတ် ခွင့် ရခဲ့ပါသည်။ မဟာစည်ဆရာတော်၏နည်းအတိုင်း တရားအားထုတ်ဖူးသူ မရှိသောမြို့ဟူ၍ မြန်မာပြည်၌ မရှိသေးပါ။ ဤမျှအတိုင်း မဟာစည်ဆရာတော်၏ ကမ္မဋ္ဌာန်းနည်း ပြန့်နှံ့ခဲ့ပါသည်။ ယခုအချိန်အထိ ရန်ကုန်မြို့သာသနာ့ရိပ်သာ၌ တရားအားထုတ်ပြီးသူပေါင်း (သုံးသောင်းလေးထောင်ကျော်ရှိ၍) တစ်နိုင်ငံလုံး၌ တရားအားထုတ်ပြီးသူပေါင်း လေးသိန်းကျော်ရှိပါသည်။ သီဟိုဠ် , ထိုင်း, ကမ္ဘောဒီးယား, လော, အိန္ဒိယ အင်္ဂလန်နှင့် အမေရိကန်နိုင်ငံတို့၌လည်း မဟာစည်ဩဝါဒခံ ရိပ်သာပေါင်းများစွာနှင့် ယောဂီပေါင်းများစွာ ရှိနေပါသည်။ ထို့ကြောင့် မဟာစည်ဆရာတော်သည် သိန်းပေါင်းများစွာသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့အား ဗုဒ္ဓတရားတော် ၏ တရားအရသာကို တိုက်ကျွေးဝေငှနေသော ကျေးဇူးရှင်ပုဂ္ဂိုလ်ကြီးအဖြစ် မှတ်တမ်းတင်ရမည် ဆရာတော် ဖြစ်ပါသည်။
 
==မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ သာသနာပြုလုပ်ဆောင်ချက်များ==
 
၁၃၁၃-ခုနှစ်တွင် ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်အစိုးရက မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ ပရိယတ္တိဂုဏ်၊ ပဋိပတ္တိဂုဏ်ကျေးဇူးတို့ကို အသိအမှတ်ပြုသည့်အနေဖြင့် ဆရာတော်အား အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ ဘွဲ့တံဆိပ်တော် ကို ဆက်ကပ်ပူဇော်ခဲ့ပါသည်။
Line ၅၉ ⟶ ၉၀:
ဆရာတော်ဘုရားကြီး ဟောကြားပြသတော်မူခဲ့သော သတိပဋ္ဌာန်ဝိပဿနာ ရှုမှတ်နည်းသည် အလွန်ပင် လွယ်ကူရှင်းလင်းခြင်း လျှင်မြန်စွာ တရားထူး ရရှိခြင်းတို့ကြောင့် ကမ္ဘာ့နိုင်ငံများသို့ ပြန့်နှံ့ကျော်ကြား လျက်ရှိပါသည်။ ထေရဝါဒနိုင်ငံများဖြစ်သော သီဟိုဠ်(သီရိလင်္ကာ)၊ ထိုင်း၊ က‌မ္ဘောဒီးယား၊ လောနိုင်ငံနှင့် ဂျပန်၊ ကိုရီးယား၊ တရုတ်နိုင်ငံများ၊ အင်္ဂလန်နိုင်ငံ အမေရိကန်နှင့် ဥရောပနိုင်ငံများသို့လည်း ပြန့်ပွားလျက် ဆရာတော်ဘုရားကြီး၏ ဝိပဿနာရှုမှတ်နည်းဖြင့် တရားရိပ်သာအမြောက်အများ ရှိနေပြီဖြစ်ပါသည်။ မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးသည် သိန်းပေါင်းများစွာသော ပုဂ္ဂိုလ်တို့အား ဗုဒ္ဓ၏တရားအရသာများကို တိုက်ကျွေးတော်မူခဲ့သော ကျေးဇူးရှင်မထေရ်မြတ်ကြီးအဖြစ် မှတ်တမ်းတင်ထားသော ဆရာတော်ကြီး ဖြစ်ပါသည်။
 
ဤသို့လျှင် ကျမ်းဂန်အမျိုးမျိုးတို့ကို ရေးသားထားတော်မူခြင်း၊ ဆဋ္ဌသင်္ဂါယနာ၌ တစ်ရာကျော်ကျော်သော ပါဠိတော်၊ အဋ္ဌကထာ၊ ဋီကာကျမ်းစာတို့ကို အဆုံးသတ်သုတ်သင် ပြင်ဆင်တော်မူခြင်း ဆဋ္ဌသင်္ဂါယနာ၌ ပုစ္ဆက(အမေး)ဆရာတော်၊ အဋ္ဌကထာစိစစ်ခဏ်း ဆရာတော်အဖြစ် ဆောင်ရွက်တော်မူခြင်း သာသနာတော် သန့်ရှင်းပြန့်ပွားရေးအတွက် နိုင်ငံတော်ဩဝါဒါစရိယအဖြစ် ဆောင်ရွက်တော်မူခြင်းတို့ဖြင့် သာသနာ့တာဝန်ကို ကျေပွန်စွာ ထမ်းဆောင်တော်မူခဲ့သော ကမ္ဘာအနှံ့ သတိပဋ္ဌာန်ဝိပဿနာ ပဋိပတ္တိ သာသနာပြု မထေရ်မြတ်ဖြစ်တော်မူသည့် ကျေးဇူးတော်ရှင် အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ မဟာစည်ဆရာတော် အရှင် သောဘနမထေရ်မြတ်သည် သက်တော်(၇၈)နှစ်၊ သိက္ခာတော် (၅၈)ဝါအရ (၁၃-၈-၁၉၈၂)ခုနှစ်တွင် ရန်ကုန်မြို့၊ မဟာစည်သာသနာ့ရိပ်သာ၌ စံလွန်တော်မူခဲ့ပါသည်။<references/>ကိုးကား
{| border="0" cellpadding="2" style="margin:7px;width: 20em; font-size: 90%; text-align: left; float:right; border:1px solid #5BBFF4; background-color:#D8F3FE;"
|-
| colspan="2" style="text-align: center; font-size: 130%; font-weight: bold;" | မဟာစည်ဆရာတော်
 
|-
| colspan="2" style="text-align: center;" | [[File:Der ehrwuerdige sayadaw.jpg|160px|မဟာစည်ဆရာတော်]]
 
|-valign="top"
| '''မွေးသက္ကရာဇ်'''
| ၁၂၆၆-ခုနှစ်၊ ဒုတိယဝါဆိုလပြည့်ကျော် ၃-ရက်၊
 
|-valign="top"
| '''နိုင်ငံ'''
| [[File:Flag of Myanmar.svg|25px ]] မြန်မာ
 
|-valign="top"
| '''အမည်ရင်း'''
| မောင်သွင်
 
|-valign="top"
|'''မိဘအမည်'''
| ဦးကံထော်၊ ဒေါ်ရွှေအုပ်
 
|-valign="top"
|'''မွေးဖွားရာ ဒေသ'''
| ရွှေဘိုမြို့၊ ဆိပ်ခွန်ရွာ
 
|-valign="top"
|'''ထင်ရှားကျော်ကြားမှု'''
| ဩဝါဒါစရိယဆရာတော်ကြီး
 
|}
== မဟာစည်ဆရာတော် (ဦးသောဘန) ==
[၁၉၀၄-၁၉၈၂]
 
ကျေးဇူးရှင်မဟာစည်ဆရာတော် ဦးသောဘနကို ရွှေဘိုမြို့၊ ဆိပ်ခွန်ရွာနေ ဦးကံထော်၊ ဒေါ်ရွှေအုပ်တို့မှ မြန်မာသက္ကရာဇ်၁၂၆၆-ခုနှစ်၊ ဒုတိယဝါဆိုလပြည့်ကျော် ၃-ရက်၊ သောကြာနေ့ နံနက်သုံးနာရီ အချိန်တွင် ဖွားမြင်တော်မူသည်။ ငယ်နာမည်မှာ မောင်သွင်ဖြစ်သည်။
 
အသက်ခြောက်နှစ်သား အရွယ်တွင် ဆိပ်ခွန်ရွာရှိ ပျဉ်းမနားကျောင်း ဘုန်းတော်ကြီး ဦးပရမ ထံ၌ ပညာသင်ကြားခဲ့သည်။ အသက်(၁၂)နှစ်သားအရွယ်တွင် ၎င်းကျောင်း ဘုန်းတော်ကြီးထံ၌ပင် ရှင်သာမဏေပြု၍ ပိဋကတ်အခြေခံပညာရပ်တို့ကို သင်ကြားသည်။ သာမဏေဘွဲ့မှာ အရှင်သောဘန ဖြစ်သည်။အသက် ၂၀အရွယ်တွင် အင်ကြင်းတောကျောင်းတိုက်ရှိ ဗုဒ္ဓသိမ်တော်၌ အရှင်နိမ္မလမထေရ်ကို ဥပဇ္ဈာယ်ပြု၍ မြင့်မြတ်သော ရဟန်းအဖြစ်သို့ ရောက်တော်မူသည်။ အစိုးရ
ပါဠိပညာရေးဌာနမှ ကျင်းပသော အငယ်တန်း၊ အလတ်တန်း၊ အကြီးတန်းတို့ကို အကျအရှုံးမရှိဘဲ အောင်မြင်တော်မူသည်။ ၁၃၀၃ ခုနှစ်က ကျင်းပသော ဓမ္မာစရိယစာချတန်း၌ ၈ ကျမ်းစွဲခဲ့သည်။
 
 
ရဟန်း ၄ ဝါအရ၌ [[မန္တလေးမြို့]]အနောက်ပြင် ခင်မကန်တိုက်၊ ဘွားတော်ကျောင်းတွင် သီတင်းသုံးပြီးလျှင် ထင်ရှားသော စာချဆရာတော်ကြီးများထံ ထိုထိုပိဋကတ်ကျမ်းစာတို့ကို သင်ယူခဲ့သည်။ ရဟန်း၅ ဝါအရတွင် [[မော်လမြိုင်မြို့]]၊ တောင်ဝိုင်းကလေးကျောင်းတိုက်သို့ကြွရောက်ပြီးလျှင် ပိဋကတ်စာပေများကို တစ်ဆင့်ပို့ချပေးတော်မူသည်။
 
 
www.mahasi.org.mm
ရဟန်း ၇ ဝါအရ၌ ပဋိပတ္တိသာသနာပြု၍ ထက်သန်သော စိတ်ထားဖြင့် [[သထုံမြို့]] မင်းကွန်းဇေတဝန် ဆရာတော်ဘုရားကြီးထံ [[ဝိပဿနာ]][[သတိပဌာန်]]တရားတော်ကို လက်တွေ့ကျင့်ကြံ အားထုတ်တော် မူခဲ့သည်။ ပဋိပတ္တိ အကျင့်တရားတော်ကို စွဲစွဲမြဲမြဲ အားထုတ်ရန် ရည်ရွယ်ထားသော်လည်း တောင်ဝိုင်းကလေး တိုက်ကျောင်းဆရာတော်ကြီး ပျံလွန်တော်မူသဖြင့် မော်လမြိုင်သို့ ပြန်ကြွ၍ ပရိယတ္တိသာသနာ ပြုခဲ့ရပြန်သည်။
ရဟန်း ၁၄ ဝါအရ၌ မူလဇာတိမြေဖြစ်သော ဆိပ်ခွန်ရွာ
သို့ပြန်ကြွ၍ ပဋိပတ္တိသာသနာ ပြုတော်မူသည်။ လက်တွေ့ကျင့်စဉ် သတိပဋ္ဌာန်တရားတော်ကို စတင်ပြသတော်မူသည်။ ဆရာတော်ကြီး၏ ပဋိပတ္တိ
သာသနာပြုလုပ်ငန်းသည် တစ်စတစ်စ တိုးတက်ဝေစည်လာရာ ရန်ကုန်
သာသနာ့ရိပ်သာသို့ မကြွမှီမှာပင် ရိပ်သာခွဲပေါင်း ၃၀ ကျော်အထိရှိ
နေပေပြီ။ ဆရာတော်သည် ပဋိပတ္တိသာသနာတော် ပြန့်ပွားရေးကို ရှေးရှု
တော်မူ၍ ဝိပဿနာရှုနည်းကျမ်း ပ-ဒု၊ မဟာသတိပဋ္ဌာနသုတ် အနက်
အဓိပ္ပါယ် ကျမ်းတို့ကိုလည်း ရေးသားပြုစုတော်မူခဲ့သည်။ ရဟန်း ၂၄ ဝါ
အရတွင် ရန်ကုန်မြို့ ဗုဒ္ဓသာသနာ့နုဂ္ဂဟ အဖွဲ့ချုပ်ကြီးက ပင့်လျှောက်
၍ ရန်ကုန်သာသနာ့ရိပ်သာသို့ကြွတော်မူကာ ပဋိပတ္တိသာသနာတော်
ပြုစုခဲ့ရာ ယခုတိုင်ဖြစ်သည်။ [[ဝိပဿနာ]]တရားတော်ကို အခါမလပ်
မပြတ်ဟောပြ၍ လမ်းညွှန်တော်မူလျက် ရှိပေသည်။
မဟာစည်ဆရာတော်ဘုရားကြီးအား နိုင်ငံတော်အစိုးရက
၁၃၁၃ ခုနှစ်တွင် '''အဂ္ဂမဟာပဏ္ဍိတ''' ဘွဲ့တံဆိပ်တော်မြတ်ကို ဆက်ကပ်
လှူဒါန်း၍ ပူဇော်ခဲ့လေသည်။ ဆရာတော်သည် ဆဋ္ဌ[[သင်္ဂါယနာ]]မဟာ
ဓမ္မသဘင်တွင် ဆဋ္ဌသင်္ဂိတိဓမ္မပုစ္ဆကအဖြစ်ဖြင့်လည်းကောင်း၊ ဩသာန
သောဓကအဖြစ်ဖြင့်လည်းကောင်း ပါဝင်ဆောင်ရွက်တော်မူသည်။ ဆရာ
တော်သည် ဗုဒ္ဓသာသနာ့နုဂ္ဂဟ အဖွဲ့ချုပ်ကြီး၏ ဩဝါဒါစရိယလည်း
ဖြစ်တော်မူသည်။ ဆရာတော်သည် ဝေးမြေရပ်ခြား တိုင်းတစ်ပါးသို့တိုင်
ဝိပဿနာ တရားပန်းခိုင် ပျံ့ကြိုင်မွှေးကြူရေးအတွက် အထူးအားပေး
ဆောင်ရွက်တော်မူလျက်ရှိရာ များစွာအောင်မြင်တော်မူပေသည်။<ref>စွယ်စုံကျမ်းနှစ်ချုပ်(၁၉၈၃)</ref>
 
== ကိုးကား ==
<references/>
{{DEFAULTSORT:မ}}