၁၂ ပါး အေမာမ်ကို လက်ခံသော ရှီအာ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
Created by translating the page "شیعه دوازدهامامی" |
အရေးမကြီးNo edit summary |
||
စာကြောင်း ၁ -
[[File:دوازده_امام.png|thumb|دوازده امام و حضرت فاطمه سلام الله علیه]]
'''၁၂ ပါး အေမာမ်ကို လက်ခံသော ရှီအာ''' သို့မဟုတ် '''အပ္စနာအရှ်ရီ''' ဆိုသည်မှာ [[အစ္စလာမ်ဘာသာ|အစ္စလာမ်သာသနာ]]တွင် မဇ်ဟဘ်ဘေရှီအာ ၏ အမည်ဖြစ်ပြီး အစ္စလာမ့် [[တမန်တော်မြတ်(ဆွ)|တမန်တော်မြတ်ကြီး (ဆွ)]] ပြီးနောက် ဆက်ခံသည့် ၁၂ ပါး [[အေမာမ်]]အား လက်ခံယုံကြည်သူများ ဖြစ်ကြသည်။ ဤသာသနာကို [[ရှီယာမူဆလင်|ရှီအာ]]ယေဂျာ့အ်ဖှရီ (သို့) '''အေမာမီယာ''' ({{lang-en|Imamiyyah}}; {{lang-ar|إمامية}}) ဟုလည်း ခေါ်ဝေါ်သည်။ ရှီအာအပ္စနာအရှရီ သည် ၂၁ ရာစုနှစ်အစပိုင်းတွင် အကြီးမားဆုံး ရှီအာမဇ်ဟဘ် ဖြစ်သည်။<ref>دانشنامه بریتانیکا، [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/540503/Shiite مدخل شیعه]: "The largest Shīʿite sect in the early 21st century was the Ithnā ʿAshariyyah,"</ref>'
== အေမာမီယာ
အေမာမီယာ သည် ဤမဇ်ဟဘ်တွင် ကလာမ်မီး အသုံးအနှုန်း၌ ကျော်ကြားသော အမည်နာမ တစ်ခု ဖြစ်သည်။ {{lang-ar|إمامية}} ဟူသည့် ဝေါဟာရမှဖြစ်ပြီး အဘိဓာန်တွင် နာခံရမည့် ဥသျှောင် ရှေ့ဆောင်ဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။ ائمه သည် အများကိန်းဖြစ်ပြီး [[အေမာမ်]]များဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။<ref>[//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%84%D8%B3%D8%A7%D9%86_%D8%A7%D9%84%D8%B9%D8%B1%D8%A8 لسان العرب]، مجمع البحرین ماده امام</ref> ی ယာ အက္ခရာသည် امام ဆိုသည့် ဝေါဟာရကို ပတ်သက်မှုပေးသည့် ယာယေနစ္စဘသ် ဖြစ်သည်။ «فرقه» သည် ဝပ္စဖှ်ဖြစ်သည်။ ဖှရ်ကာဟေအေမာမ်မီ ယာ ဟုဆိုခြင်းမှာ (တမန်တော်မြတ် (ဆွ) ရဟ်လသ် ပြီးနောက် ကိုယ်တော်မြတ်ဘက်မှ ခန့်အပ်ခဲ့သော အေမ်များကို) လိုက်နာလက်ခံသောအုပ်စုဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည်။<ref>اوائل المقالات، [//fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B4%DB%8C%D8%AE_%D9%85%D9%81%DB%8C%D8%AF شیخ مفید]، ص 46</ref>
အစ္စသေလာဟ် ခေါ် အသုံးအနှုန်းများတွင်လည်း တမန်တော်မြတ်ကြီး(ဆွ) ပြီးနောက်ခန့်အပ်ခံရသော အေမာမ် အား လက်ခံယုံကြည်သည့် အုပ်စုမှန်သမျှကို အေမာမီ ဟု ခေါ်တွင်သည်။ ထိုအနေအထားတွင် ရှီအာနှင့် အေမာမီယာ ဆိုသည့် ဝေါဟာရသည် အတူတူပင်ဖြစ်သည်။ အဘယ်ကြောင့်ဆိုသော် ရှီအာ ဆိုသည်မှာ ခန့်အပ်ခြင်းခံရသော အလီယိဗ်နေအဘီသွာလဗ်(အစ)ကို လက်ခံယုံကြည်ပြီး ၎င်းအေမာမ်အား တမန်တော်မြတ် (ဆွ) ၏ အခြားသော ဆွဟာဘာများထက် သာလွန်သည်ဟု လက်ခံယုံကြည်ထားကြသူများဖြစ်သည်။<ref>مقالات الإسلامیین، ج1، ص 5</ref>
==
* အရှ်အရီ
* မလ်သီ သည် ရာဖှီဇာ ကို အေမာမီယာ နှင့်အတူတူဟုသတ်မှတ်ပြီး ၁၈ ဖှီရ်ကာရှိသည်ဟုဆိုကာ ဇိုင်ဒီယာ သည်၎င်း ၁၈ ဖှီရ်ကာထဲမှဖြစ်သည်ဟုတင်ပြထားသည်။ သူသည် အေမာမီယာ ကိုခြုံငုံပြီးအဓိပ္ပါယ်ဖွင့်ဆို ခြင်းကြောင့်အားလုံးကို ထိုခေါင်းစဉ် အောက်တွင်ဆွဲသွင်းလိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ စာအုပ်သုတေသန ပြုသူ မိုဟမ္မဒ်ဇာဟိဒ်ကောင်စဲရ်ရီ ကအေမာမီယာ ဆိုသည်မှာ အပ်္စနာအရှ်ရီမဇ်ဟဘ် ကိုသာခေါ်ဆိုကြောင်းတင်ပြ ထားသည်။ သို့သော်စာရေးသူသည် မည်သူမဆိုအေမာမသ်ကိုယုံကြည်ပါက အေမာမီ ဟုဆိုထားခြင်းသာ ဖြစ်သည်။ .<ref>التنبیه والرد، [//fa.wikipedia.org/wiki/%D9%85%D9%84%D8%B7%DB%8C ملطی]، ص ۱۸</ref>
* ဘဂ်ဒါဒီး ကရာဖေဇာ တွင် (ဇိုင်ဒီယာ၊ ကိုင်စာနီယာ၊ အေမာမီယာ နှင့် ဂလ်လားသ်) ဟူ၍အပ်္စလေ-အဓိ က-ဖှီရ်ကာ လေးခုရှိသည်ဟုဖေါ်ပြပြီး ဇိုင်ဒီယာ ၌ ၃ ဖှီရ်ကာ၊ ကိုင်စာနီယာ ၌ ၂ ဖှီရ်ကာ၊ အေမာမီယာ ၌ ၁၅ ဖှီရ်ကာ၊ ဂလ်လာသ်တွင် ၆ ဖှီရ်ကာရှိသည်ဟုဖေါ်ပြသည်။ .<ref>الفرق بین الفرق، بغدادی، ص ۲۳</ref>
Line ၄၀ ⟶ ၂၈:
.<ref>بحوث فی الملل والنحل، ج۱، ص ۳۶–۲۷</ref>
== ဤမဇ်ဟဘ် ၏ယုံကြည်မှုများ
[[File:Mahdaviat_confrance_baner.JPG|right|thumb|450x450px|پوستر همایشی با موضوع مهدویت]]
အေမာမ်မာ့အ်စူမ် များ၏နောက်လိုက်များသည် တမန်တော်မြတ်ကြီး (ဆွ) ဝဖှာသ် ဖြစ်ပြီးနောက် ဝဆီယေအေလာဟီ ပြီးဆုံးသွားပြီဟု ယုံကြည်ထားခြင်းမရှိပါ။ အလ္လာဟိုအရှင်မြတ်သည် တမန်တော်များကို ရွေးချယ်စေလွှတ်ခဲ့သလို ဝဆီ - ဆက်ခံသူကိုယ်စားလှယ်များကိုလည်း လူသားများအား တရားလမ်းမှန်ပြသရန် ရွေးချယ်စေလွှတ်ခဲ့ခြင်းမှာ ခိုင်လုံသောသက်သေဖြစ်သည်။ ၁၂ ပါး အေမာမီယာရှီအာများသည် ကုရ်အာန်နှင့် တမန်တော်မြတ်(ဆွ) ၏ စွန်နသ်တော် အထောက်အထားများအရ<ref>برخی از منابعی که احادیث دوازده امام را بررسی کردهاند:</ref> မိုဟမ္မဒ်(ဆွ) ကိုယ်တော်မြတ်၏ အဲဟ်လေဘိုက်သ် အနွယ်တော်မွန်များမှ ၁၂ ပါးသောမာ့အ်စူမ်ဝဆီ များကို ကိုယ်တော်မြတ်ကိုယ်တိုင် ခန့်အပ်ခဲ့သည်ဟု ကေယာမသ် နေ့တိုင် ယုံကြည်ထားကြသူများဖြစ်သည်။<ref>تاجرینسب، صفحهٔ ۷۳</ref> ရှီအာတို့သည် ဂျာဘီရ် ၏ဟဒီးစ်၊ အခြားခိုင်လုံသောဟဒီးစ်များအရ အလ္လာဟိုအရှင်မြတ်ဘက်မှ ၁၂ ပါးအေမာမ်ကို ခန့်အပ်ကြောင်း တမန်တော်မြတ်(ဆွ) သက်ရှိထင်ရှားရှိစဉ်ကာလမှာပင် ကိုယ်တော်မြတ်ကိုယ်တိုင် အမည်နှင့်တကွ ဖော်ပြခဲ့သည်။
# အလီယိဗ်နေအဘီသွာလဗ်(အစ)▼
# ဟစန်နိဗ်နေအလီ(အစ)▼
# ဟိုစိုင်နိဗ်နေအလီ(အစ)▼
# အလီယိဗ်နေဟိုစိုင်န် စပ်ဂျားဒ်(အစ)▼
# မိုဟမ္မဒ်ဒိဗ်နေအလီ ဘာကဲရ်(အစ)▼
# ဂျာ့အ်ဖှရ်ရိဗ်နေမိုဟမ္မဒ် ဆွာဒစ်က်(အစ)▼
# မူစဗ်နေဂျာ့အ်ဖှရ် ကာဇင်မ်(အစ)▼
# အလီယိဗ်နေမူစာ ရေသွာ(အစ)▼
# မိုဟမ္မဒ်ဒိဗ်နေအလီ သကီ(အစ)▼
# အလီယိဗ်နေမိုဟမ္မဒ် နကီ(အစ)▼
# ဟစန်နိဗ်နေအလီ အပ်္စကရီ(အစ)▼
# မိုဟမ္မဒ်ဒိဗ်နေဟစန် မဟ်ဒီ(အဂျ) သည်ရှီအာတို့၏ယုံကြည်ချက်၌ သက်ရှိထင်ရှားရှိနေပြီး ဂိုင်ဘသ် လူတို့၏အမြင်မှ အရှင်မြတ်သည်ကွယ်ဖျောက်ထားတော်မူ၏။ .▼
▲# အလီယိဗ်နေအဘီသွာလဗ် (အစ)
== အေမာမသ်~ ==▼
▲# ဟစန်နိဗ်နေအလီ (အစ)
▲# [[ဟူစိန်အိဘ်အလီ|ဟိုစိုင်နိဗ်နေအလီ]] (အစ)
▲# အလီယိဗ်နေဟိုစိုင်န် စပ်ဂျားဒ် (အစ)
▲# မိုဟမ္မဒ်ဒိဗ်နေအလီ ဘာကဲရ် (အစ)
▲# ဂျာ့အ်ဖှရ်ရိဗ်နေမိုဟမ္မဒ် ဆွာဒစ်က် (အစ)
▲# မူစဗ်နေဂျာ့အ်ဖှရ် ကာဇင်မ် (အစ)
▲# အလီယိဗ်နေမူစာ ရေသွာ (အစ)
▲# မိုဟမ္မဒ်ဒိဗ်နေအလီ သကီ (အစ)
▲# အလီယိဗ်နေမိုဟမ္မဒ် နကီ (အစ)
▲# မိုဟမ္မဒ်ဒိဗ်နေဟစန် မဟ်ဒီ(အဂျ)
ရှီအာ တို့ကား ၁၂ ပါးအေမာမ်သည် အိုဆူလေဒီးန်မှ ဖြစ်သည်ဟု ယုံကြည်ထားသည်။ ၎င်းကို သက်ဝင်ယုံကြည်ခြင်းသည် အီမာန် ကို ပြီးပြည့်စုံစေသည်။ ထိုနည်းတူစွာ နဗူဝသ် သည် အရှင်မြတ်ဘက်မှ ပေးသနားခြင်း
ဖြစ်သကဲ့သို့ အေမာမသ် သည်လည်း အရှင်မြတ်၏ ကရုဏာတော်မှ ပေးသနားခြင်းဖြစ်သည်။ သို့မှသာ တမန်တော်မြတ်(ဆွ) မရှိသည့်နောက်ပိုင်း လူသားများအား တရားလမ်းမှန်ညွှန်ကြားပြသနိုင်မည် ဖြစ်၏။ တမန်တော်မြတ် (ဆွ) ကဲ့သို့ သန့်ရှင်းကောင်းမွန် ထိုက်တန်သော ဥသျှောင် ခေါင်းဆောင်များဖြစ်ပြီး ပမာဆိုရသော် လူသားတို့အပေါ် ဦးဆောင်နိုင်စွမ်းရှိခြင်း၊ မျှတသော တရားစီရင်မှုများ၊ အကြမ်းဖက်မှုနှင့် ရက်စက်မှုများကိုလည်း နှိမ်နင်းချေဖျက်နိုင်သူများ ဖြစ်သည်။ သို့ပါ၍ အေမာမသ် သည် နဗူဝသ် ၏အကူအညီအထောက်အပံ့ဖြစ်ပြီး ထိုအချက်မှသက်သေပြဆိုနေသည်ကား နဗူဝသ် သည် မရှိမဖြစ်အရေးကြီးသော် အေမာမသ် သည်လည်း မရှိမဖြစ် အရေးကြီးသော အရာပင်ဖြစ်သည်။
== ကိုးကား ==
{{reflist}}
* دانشنامه کلام اسلامی، مدخل «امامیه»، علی ربانی گلپایگانی
[[Category:အစ္စလာမ်ဘာသာ]]
| |||