ပြည်ထောင်စုစနစ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
အရေးမကြီးNo edit summary |
အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-ဓါတ် +ဓာတ်) |
||
စာကြောင်း ၁၉ -
စပိန်ရှိဒေသစွဲပြဿနာများမှာ လတ်တလောတွင်လည်း အရေးတကြီးဖြစ်နေသော အခြေအနေများဖြစ်ပြီး ဥရောပတွင် ယူဂိုဆလားဗီးယားလူမျိုးရေး ပြဿနာများနောက်၌ ဒုတိယအခက်ခဲအရှုပ်ထွေးဆုံးပြဿနာအဖြစ် အများကသတ်မှတ်ထားကြသည်။ ဒေသတွင်း မကျေနပ်မှုများမှာ အာဏာရှင် ဗိုလ်ချုပ်ဖရန်စစ်စကိုဖရန်ကို၏ အုပ်ချုပ်မှုကာလ(၁၉၃၉-၁၉၇၅)အတွင်း အောင့်အီးထားရပြီး ဖရန်ကိုအုပ်ချုပ်မှုအောက်မှ လွတ်သည်နှင့်တပြိုင်နက် ဒေါသတကြီးထွက်ပေါ်လာခဲ့ကြသည်။ စပိန်တောင်ပိုင်းတွင်ရှိကြသော ဘာ့စ်က်လူမျိုးများနှင့် ကာတာလန်လူမျိုးများမှာ(Basques and Catalans) မြို့တော်မဒရစ်နှင့် ကွဲပြားသောယဉ်ကျေးမှုဓလေ့နှင့် ကွဲပြားသော ကိုယ်ပိုင်ဘာသာစကားတို့ရှိနေကြပြီး ဘာ့စ်က်လူမျိုးများ၏ ဘာသာစကားဆိုလျှင် စပိန်ဘာသာစကားအပါအဝင် အခြားမည်သည့်ဘာသာစကားနှင့်မျှ ဆက်နွယ်မှုမရှိပဲ ကွဲပြားသည်ဟုယူဆကြပြီး ၎င်းကိုပင် ဘာ့က်စ်လူမျိုးတို့က ဂုဏ်ယူလေ့ရှိကြသည်။ ပို၍ဆိုးစေသောအချက်တခုမှာ စပိန်နိုင်ငံသည် အလယ်ခေတ်(၅ရာစုမှ ၁၅ရာစုအတွင်းသမိုင်းကာလ)အတွင်း၌ ဘုရင်များက စပိန်ဒေသအတော်အများကို ဖျူရော့စ်(fueros)ဟုခေါ်သည့် ဒေသတွင်းအခွင့်အရေးများကို ပေးခဲ့ဖူးပြီး ထိုအခွင့်အရေးများသည် ရာစုနှစ်ပေါင်းများစွာ အမြတ်တနိုးတန်ဖိုးထားခံခဲ့ရသော သမိုင်းကြောင်းတခုရှိသည် ဆိုသောအချက်ပင်ဖြစ်သည်။ ဤသို့ကွဲပြားမှုအဖုံဖုံများအကြားတွင် စပိန်အုပ်ချုပ်သူများက ပြင်သစ်မှာကဲ့သို့ ဗဟိုချုပ်ကိုင်ရေးပုံစံကို အသက်သွင်းရန်ကြိုးပမ်းလာကြသည့်အခါတွင် အကြီးအကျယ်ဒေါသပုန်ထမှုများနှင့် ရင်ဆိုင်ရတော့သည်။ စပိန်တွင် ပြည်ထောင်စုစနစ်အတွင်း ဒီမိုကရေစီပုံစံများကို ကျင့်သုံးလာသည့်အခါတွင် ဒီမိုကရေစီဖြင့်ရရှိသောအခွင့်အရေးများကိုသုံး၍ ခွဲထွက်ရေးကြိုးပမ်းမှုများ ၁၈၇၄နှင့် ၁၉၃၀ပြည့်နှစ်များတွင် ဖြစ်ပွားခဲ့ပြီး စပိန်စစ်တပ်က အကြိမ်ကြိမ်နှိမ်နင်းခဲ့ရသည်။
ဤသို့နောက်ခံဇတ်ကြောင်းများရှိသောစပိန်တွင် စစ်အာဏာရှင်လက်အောက်၌ အသက်အောင့်နေခဲ့ရသော စပိန်သည် ဖရန်ကိုလွန်ပြီးနောက် ပြန်လည်ရရှိလာသော ဒီမိုကရေစီအရ ဒေသခံအစိုးရ၁၇ခုပါသော အစိုးရအဖွဲ့ပေါ်ပေါက်လာသော်လည်း စပိန်အနောက်မြောက်ပိုင်း ဘာ့က်စ်နယ်မြေရှိ ဘာ့က်စ်အမိမြေနှင့် လွတ်လပ်ရေးဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော အီတာအကြမ်းဖက်အဖွဲ့ဝင်များ(ETA – Euskadi Ta Askatasuna)သည် လုံးဝလွတ်လပ်ရေးအထိ တောင်းဆိုလာကြရာတွင် အသေခံဗုံးခွဲသတ်ဖြတ်မှုများကိုပါ အသုံးပြုလာကြသည်။
==ပြည်ထောင်စုစနစ်၏ ကောင်းမွေဆိုးမွေများ==
| |||