၁၉ ရာစုနှစ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

အရေးမကြီး added Category:၂ ထောင်စုနှစ် using HotCat
အရေးမကြီး ဘော့ - စာသားများကို အလိုအလျောက် အစားထိုးခြင်း (-သြ +ဩ)
စာကြောင်း ၁ -
[[File:GrosCaptureOfMadrid.jpg|thumb|240px|၁၈၁၀ ကာလကျွန်းဆွယ်စစ်ပွဲအတွင်း နပိုလီယံသည် စပိန်သို့ ဝင်ရောက်ခဲ့]]
'''၁၉ ရာစုနှစ်''' (၁ ဇန်နဝါရီ ၁၈၀၁ - ၃၁ ဒီဇင်ဘာ ၁၉၀၀) စပိန်အင်ပါယာ၊ ပြင်သစ်အင်ပါယာ၊ ရိုမန်အင်ပါယာနှင့် မက်ဟယ်အင်ပါယာတို့၏ ပြိုလဲချိန်ဖြစ်သည်။ ယင်းသည် ဗြိတိသျှအင်ပါယာ၊ ရုရှားအင်ပါယာ၊ အမေရိကန်၊ ဂျာမန်အင်ပါယာ၊ ပြင်သစ်အင်ပါယာနှင့် ဂျပန်အင်ပါယာတို့ကို အင်အားကြီးစေခဲ့သည်။ ပြင်သစ်အင်ပါယာ
ကျရှူံးပြီးနောက် ရုရှားနှင့် ဗြိတိသျှတို့သည် ကမ္ဘာ့ထိပ်တန်း သြဇာအာဏာရှိအင်ပါယာများအဖြစ်ဩဇာအာဏာရှိအင်ပါယာများအဖြစ် ရောက်ရှိခဲ့သည်။ ရုရှားအင်ပါယာသည် အာရှအလယ်ပိုင်းနှင့် အရှေ့ဘက်ပိုင်းသို့
ကျယ်ဝန်းလာခဲ့သည်။ ဗြိတိသျှအင်ပါယာသည်လည်း ကနေဒါ၊ သြစတျေးလျ၊ဩစတျေးလျ၊ တောင်အာဖရိကနှင့် အိန္ဒိယသို့ လျင်မြန်စွာ တိုးချဲ့လာခဲ့သည်။ ရာစုနှစ်အကုန်တွင် ဗြိတိသျှသည် ကမ္ဘာ့ကုန်းမြေပြင်၏ ၅ ပုံ တစ်ပုံနှင့် ကမ္ဘာ့လူဦးရေ၏ ၄ ပုံ ၁ ပုံကို ထိန်းချုပ်ခဲ့သည်။ ပထမဆုံး [[အီလက်ထရွန်းနစ်]]သည် ၁၉ ရာစုတွင် ပေါ်ပေါက်ခဲ့သည်။
တယ်လီဂရပ်၊ မော့စ်ကုဒ်နှင့် ပထမဆုံး တယ်လီဖုန်းခေါ်ဆိုမှုကို ၁၈၇၆ တွင် ပြုလုပ်ခဲ့သည်။ <ref>{{cite web|url=http://www.americaslibrary.gov/jb/recon/jb_recon_telephone_1.html|title=The First Telephone Call|publisher=}}</ref> ၁၈၇၈ တွင် အသုံးပြု၍ရသည့် ပထမဆုံး မီးသီးကို လုပ်ဆောင်ခဲ့သည်။<ref>{{cite web|url=http://www.wired.com/2009/12/1218joseph-swan-electric-bulb/|title=Dec. 18, 1878: Let There Be Light — Electric Light|date=18 December 2009|work=WIRED}}</ref>
လျှပ်စစ်စွမ်းအား၊ [[သင်္ချာ]]၊ [[ရူပဗေဒ]]၊ [[ဓာတုဗေဒ]]နှင့် [[ဇီဝဗေဒ]]စသော သိပ္ပံစူးစမ်းရှာဖွေမှုနှင့် တီထွင်မှုတို့သည် ၁၉ ရာစုတွင် လျင်မြန်စွာ အရှိန်တိုးလာခဲ့သည်။ ယင်းတို့သည်