ပန်းယွန်း: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

စာမျက်နှာအသစ်: right|frame|ယွန်းအုပ် ဘီစီ ၁၅၇ဝ မှ ဘီစီ ၁၀၄၅ အထိ တရုတ်ပြည် ...
 
No edit summary
စာကြောင်း ၁ -
[[Image:Burmese lacquerware.JPG|thumb|right|250px|မြန်မာ့ ယွန်းထည်များ]]
[[Image:yone1.jpg|right|frame|ယွန်းအုပ်]]
ဘီစီ ၁၅၇ဝ မှ ဘီစီ ၁၀၄၅ အထိ တရုတ်ပြည် မြစ်ဝါမြစ်ဝှမ်းတွင် ဘုရင်နိုင်ငံတစ်ခု တည်ထားစိုးစံခဲ့သော ရှမ်းမင်းဆက်တစ်ခုထိအောင် ယွန်းထည်သမိုင်းကို နောက်ကြောင်းပြန် ခြေရာခံနိုင်ပါသည်။ တရုတ်ပြည်ကို သူတို့ အုပ်စိုးစဥ်ကစ၍ ရှေးဟောင်းပစ္စည်း ရုပ်ကြွင်းအစအနတို့အဖြစ် အစောဆုံး နမူနာတို့မှာ သူတို့ ပထမ စတင်လုပ်ခဲ့သည့် ယွန်းထည်များမှပင် ဖြစ်ကြသည်။[[Image:Yone1.jpg|right|frame|ယွန်းအုပ်]]
 
ယွန်းထည်နှင့် ယွန်းလုပ်နည်းသည် အလှအပဆင်သဖို့ရော ကြာကြာထားနိုင်၊ ခံနိုင်ရည်ရှိဖို့ ပစ္စည်းတခုခု၏ မျက်နှာပြင်ကို သုတ်ဆေးတခုခုတင်သခြင်း (ဝါ) တင်သထားသည့် ပစ္စည်းဖြစ်ပါသည်။ ယွန်းဆိုသည်မှာ သဘာဝအတိုင်းရော ပြင်ဆင်ရောစပ်၍ရော ဖြစ်ပေါ်လာသည့်အစေးတမျိုးဖြစ်၍ ဗူဗောင်းသဖွယ် အခေါင်ပါ ကော်တစ်မျိုးမှ သက်ဆင်းလာသည့် ပစ္စည်းနှင့် အခြားကစ္စည်းတို့ ပေါင်းစပ်ထားသည့် အရာတစ်ခုဖြစ်ပါသည်။ မာကြောပြီး အလှဆင်ချယ်သပြီး တချိန်တည်းတွင် အစွန်းအခြစ်တို့မှလည်း အကာအကွယ် ပြုနိုင်သော မျက်နှာပြင်တစ်ခုခုအပေါ် လိမ်းသုတ်ရသည့် အမြန်လည်း သွေ့ခြောက်လွယ်သည့် ယွန်းဆေးကို ပြင်ညီတစ်ခုခုပေါ် လိမ်းသုတ်ရသည့် အမြန်လည်း သွေ့ခြောက်လွယ်သည့် ယွန်းဆေးကိုပြင်ညီတစ်ခုခုပေါ် သုတ်လိမ်းပြီးသည်နှင့် ယင်းပျစ်ပျစ်အရည်မှာ အငွေ့ပျံခါ ဗူကောင်းအစများပါ ကော်ရည်ဆန်ဆန်အရည်မှာ ခြောက်သွေ့သွားကာ ဓါတုတုန့်ပြန်ချက်များဖြင့် ယင်းပြင်ညီကို မာကျော ပြောင်ချောသည့်အဖြစ်နှင့် ကျန်ခဲ့စေပါတော့သည်။ ယွန်း၏ နှစ်ခုသော ထူးခြားချက်မှာ ယင်းသုတ်လိမ်းထားသော ပစ္စည်းတစ်ခုခုသည် အပူရှိ်န် တရှိန်ထိုးဖောက်၍ မဝင်နိုင်ခြင်းနှင့် အလားတူ အရည်နှင့် အစိုသိပ်သည်းမှု တစ်ခုခုလည်း မစိမ့်ဝင်နိုင်တော့ခြင်းဖြစ်ရာ ယင်းသည် အလွယ်တကူပင် ဆိုးဆေးတစ်ခုခုနှင့်သော်လည်းကောင်း အခြား ယင်းဆေး၏ ရှိရင်းသတ္တိတို့ကို ပိုမိုအစွမ်းပြလာစေနိုင်သည့် အခြင်းအရာတစ်ခုရှိခြင်းပင်ဖြစ်ပါသည်။
[[Image:MS-PerlmuttlackPäoniendose16Jh.JPG|thumb|150px|left|တရုတ်ယွန်းထည်တစ်ခု]]
 
ယနေ့အခေါ် ယူနမ် တချိန်က နန်ချောင်းအင်ပါယာကိုဖြတ်၍ အေဒီပထမရာစုနှစ်တွင် တချိန်က (ယနေ့မြန်မာခေါ်သည့်) ဗမာနိုင်ငံကို ယင်းယွန်းရောက်လာခဲ့ကတည်းက ယွန်းမှာ ပိုမိုသိမ်မွေ့သည့် အရည်အသွေး အနုပစ္စည်းတခုအဖြစ် တိုးတက်ဖြစ်ပေါ်လာခဲ့သည့် တပြိုင်တည်းပင် မြန်မာ့ရှေးရိုးစဥ်လာ အနုအလှ ပစ္စည်းပစ္စယတို့၏ ဟန်ပန်လက်ရာတမျိုး အဖြစ် မြန်မာပိုင်ဖြစ်လာခဲ့သည်။ မြန်မာ့အခေါ် ယွန်းထည်ဆိုသည်က ယူနန်လူမျိုးတို့ ဝတ်ဆင်သုံးဆောင်ရာဟူလို။ (၁၀၄၄ မှ ၁၀၇၇ထိ) ဘုရင်အနော်ရထာ စိုးစံကာလအတွင်း ထုတ်ဖော်လုပ်ဆောင်လာသည်ဟု ယုံကြည်ကြသော ယွန်းထည်လုပ်ငန်း အတတ်ပညာမှာ သထုံကို စီးနင်းအောင်မြင်ခဲ့သော ၁၀၅၇ ခုနှစ်နောက်ပိုင်း ပေါက္ကာရာမခေါ် ပုဂံပြည်နှင့် ပြည်မြို့ကား ယနေ့ဆိုလျှင် ယွန်းထည် ထုတ်လုပ်ဖြစ်မြောက်ရာ ဗဟိုချက်ဒေသတို့ ဖြစ်ကြပါသည်။ သို့ကလို ယွန်းထည်အစဥ်အလာ အခိုင်အမာရှိလာကြသည့် နောက်မြို့တော်တို့ကား မန္တလေး ကျောက္ကာနှင့် ကျိုင်းတုံ တို့ဖြစ်ကြပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံ၏ ယွန်းထည်အမျိုးမျိုးမှာ
 
စာကြောင်း ၁၄ -
 
အတိတ်က ထုပ်လုပ်ခဲ့သည့် ယွန်းထည်တို့မှာ သာမန်ထက်ထူးကဲသော နုနယ်နူးညံ့လှသည့် အရည်အသွေးများရှိ၍ နည်းပညာတစ်ခုကသာလှျင် ယွန်းချောက်ထည်နည်းကို သုံးထားပါသည်။ ဥပမာဆိုရသော် ယွန်းထည်အိုးခွက်တို့မှာ ဝါးနှင့် မြင်းမွှေးတို့ ပါဝင်ရာ မကြာခဏ မြင်းဆံဖုတ်မွှေးကိုပင် သုံးကြသေးဟု ဆိုကြသည်။ ထွက်လာသည့် အာနိသင်မှာ ယင်းယွန်းထည်သည် ဖိလှျင်မပိ၊ ချိုးလှျင်မကျိုး၊ သွင်းထားသည့် ယွန်းသားလည်း ကျေပျက်မထွက်ခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ယနေ့ဆိုလှျင် အခြားယွန်းထည် ခွေနည်းနှစ်နည်းလည်း ရှိပြန်သေးရာ အထင်အရှားပင် ကျော်ကြားလှျက် ဖြစ်ပါသည်။ အညံ့စား ယွန်းထည်တို့ကား အတွင်းအမာခံသစ်ထည့်ထား၍ အကောင်းစားယွန်းထည်တို့ကမှု ဝါးအတွင်းသား နန်းဆွဲကြိုးလိန်တို့သက်သက်ဖြင့် ပို၍လည်း အကြမ်းခံသည့်အပြင် သွယ်နောင်းပျော့ပျောင်းမှုလည်း ရှိကြပါသည်။
[[Image:yone3Yone2.jpg|right|frame|ယွန်းထည်]]
==(က)ကျောက္ကာထည်==
ကျောက္ကာထည်ယွန်းပစ္စည်းဆိုသည်တို့က ပဓါနအားဖြင့် အိမ်တွင်းသုံး အသုံးအဆောင်ပစ္စည်းများ ပါဝင်၍ ဥပမာ လင်ပန်း ခွက် ပန်းချင်း ပန်းခံ ရေခွက်နှင့် ကွမ်းအစ်များ ဖြစ်ကြ၏။ ဤရိုးရိုးယွန်းထည်မျိုးကား အဝတွင် အနက်အမှောင်ရောင်နှင့် အတွင်းသားက အနီသားဖြစ်ပါသည်။ မည်သည့်တန်ဘိုးရှိသည့် အနုပညာလက်ရာမှ ထည့်သွင်းအသုံးချထားခြင်းမရှိ။ ကျောက္ကာဆိုသည့် အမည်ကိုယ်၌က ယင်းစခဲ့သည့် ဇာတိရပ်မြေ ကျောက္ကာရွာမြေကို အကြောင်းပြုထားခြင်းဖြစ်ပါသည်။ ယင်းရွာသည် ချင်းတွင်းမြစ်ဘေး မုံရွေးမုံရွာ သလ္လာဝတီနံဘေး မဝေးလှသည့်အရပ်တွင် ရှိ၏။ ကျောက္ကာထည်တို့ကို သိပ်မများလှသည့် စျေးနှုန်းနှင့် ရနိုင်ပါသည်။
 
[[Image:yone2Panyuney5.jpg|right|frame|ယွန်းထည်]]
==(ခ)ယွန်းထည်==
ယွန်းထည်တို့ကို တန်ဆာဆင်ရေးနှင့် အဆောင်ယောင်တို့အဖြစ် ပဓါနထုတ်လုပ်ကြသည်။ ဥပမာ ပရိဘောဂများဖြစ်၍ စားပွဲ စင် ထိုင်ခုံမှာ နမူနာပါ အိုးခွက် ပန်းချင်း ပန်းတင်ဘန်း နံရံအလှဆင် ရတနာကြုတ် သို့မဟုတ် ဘူး ရှေးစောင်းပစ္စည်း သေတ္တာ လက်သုတ်ပုဝါစည်း အဆင့်မြင့်ထမင်းဘူး ဝါးတူနှင့် လက်ကောက်တို့လည်း ပါပါသည်။ ယွန်းထည်တို့မှာ အကြီးအကျယ် အဆင်အပြင်တို့ ဖြစ်ကြလျက် ဆေးသွင်းခြယ်သမှု့တို့ကို မျက်နှာပြင်အမဲအမှောင်ပေါ်တွင် သိမ်မွေ့လှသော အရေးအကြောင်း ပုံသဏ္ဍန်ကို ကနုတ်ပန်းနှင့် အထူးအဆန်း တိရစာ္ဆန်နှင့် လူသားပုံတို့ဖြင့် ဖြည့်ဆည်းရာ၌အနီ အဝါ လိမ္မော် အပြာ အစိမ်း နှင့် အဖြူရောင်တို့ ချယ်မှုန်းကြပါသည်။
 
[[Image:yone4Yone4.jpg|right|frame|ရွှေဇဝါထည် ]]
==(ဂ)ရွှေဇဝါထည်များ==
အထူးတလည်တင့်တယ်ခန်းနားဖို့တွက် အခြေခံအားဖြင့် မည်သည့်အရာဝတ္ထုမဆိုဖြစ်နိုင်သော ရွှေဇဝါယွန်းခေါ် ရွှေရေးယွန်းထည်တို့မှာ မြင်ရသမှျတို့တွင် အတူမရှိသလောက် ဖြစ်ပါသည်။ သက်ဆိုင်ရာအသီးသီးသောအရာဝတ္ထုတို့၏ ဟန်ကျပန်ကျသားသားနားနား ရေးသွင်းထားသော အရာအားလုံး ရွှေရေးယွန်းထည်တို့တွင် အပါအဝင်ဖြစ်ပါသည်။ ယင်းတို့မှာ ရွှေပြားခပ်သွင်းထားသလို စစ်စေးသုတ်ပစ္စည်းအပေါ်တွင် အထင်းသားလှပတင့်တယ် ရှုစဖွယ်ဖြစ်ကြပါသည်။ (စက္ကူမကပါးလှအောင်ခသပ်ထားသည့်ရွှေပြား) အသုံးပြုထား၍ ပြောင်မြောက်လှသည့်အနုပညာလက်ရာတို့ အသုံးပြုထားခြင်းကြောင့်ရွှေဇဝါယွန်းထည်တို့မှာ အခြားနှင့်ယှဥ်လှျင် အလွန်စျေးကြီးတတ်ပါသည်။
စာကြောင်း ၃၈ -
အောက်တွင်ဆက်ဖော်ပြထားသည့်အတိုင်း ကုန်ထုတ်အလုပ်စဥ်တခုလုံးမှာ စစ်စည်းစုဆောင်းရာမှ စရာပါမည်။ စစ်စည်း ပြုလုပ်နည်းမှာ သန့်စင်၍ ရေဖယ်ရှားပြီးသား (ရပ်စ်ဝါနီစီဖီရာ) ခေါ် အရှေ့တောင်အာရှတွင် သာအတွေ့များသည်။ အစေးထွက်ချုံပင်တမျိုးမှာ အစေးများ ဖြင့်လုပ်ယူရပါသည်။ယင်းသည် သာ အာရှနိုင်ငံတို့တွင် ယွန်းလက်ရာတို့ကို အစဥ်အလာထားလုပ်ခဲ့ကြသော အခြေခံပစ္စည်း ဖြစ်ပါသည်။ သေရည်တမျိုးဖြစ်သည့် ရှယ်လက်ဆိုသည့် ပစ္စည်းမှာ ဥရောပ နှင့် အမေရိကတိုက်တို့၌ အလားတူ ယွန်းထည်းတို့အတွက် အစဥ်အလာထားသုံးစွဲကြသည်မှာ (လက်စီဖာလက်ကာ ခေါ် အကြေးခွံ ပါသည့်ပိုးကောင်ငယ်များထွက်သည့် အရည်အစေးတို့မှာ ထုတ်ယူနိုင်ရာဖြစ်ပါသည်။) ပထမအဆင့်တွင် မြန်မာနိုင်ငံတွင် ကော်ပတ်ပင်မှ ခြစ်၍ အစေးထုတ်သလို အလား တူနည်းနှင့် အပင်မှ ရယူရပါသည်။ စစ်စည်းပင် သည် ရုက္ခဗေဒအခေါ် (မှလာနိုရိုဆာ ယူစီတာတစ်ဆီမ) ရှမ်းပြည်တလွှားအရိုင်းအပေါက်များ သို့မဟုတ် စိုက်ပျိုးထားပင်တို့မှ ရယူရပါသည်။ စေးထန်းထန်းအညိုမဲ အရောင်ထွက်လာသည့် အစေးတို့မှာ လေနှင့်တွေ့သည်နှင့် ပိုခဲ၍ ခဲလာသည့် သဘောရှိသည်။
 
နောက် ဝါး ခေါင်းပွ သို့မဟုတ် နှီးဝတ္တုခပ်ပေါ့ပေါ့ တို့အပေါ် မြင်းမွှေးသို့မဟုတ် ဗူဗေါင်းများသည့် ပိုစားထားသလို ခပ်ပွပွသစ်ပစ္စည်းတို့ ဖြင့် အထူးအဖြင့် လုပ်ကြပါသည်။ ပဓာန ပစ္စည်း ၂ ခုအနက် ဒုတိယပစ္စည်းက အဆင့်မြင့်ရသည် ထို့ကြောင့် စရိတ်စကကြီးသည်။ ပထမ ပစ္စည်းက အဆင့်နိမ့်၍ရ၏။(အကြောင်း က ပေါပေါ ရနိုင်သည့်အပြင် သိပ်လည်း ကောင်းဖို့မလို ကိုင်တွယ်ရလည်း လွယ်ကူသည်။) ထိုနှစ်မျိုး ပေါင်းလုပ်ရသည့် အရာဝတ္တုပစ္စည််းအစုစုမှာ သိပ်မကြီးလှသည့် စျေးနှင့် ရနိုင်လာသည်။ ပြီးမြောက်ပြီဆိုလှျင် အမြုတေအမာခံ အထည်ကြမ်းကို စစ်စည်း နှင့် ရွှံစေး ခပ်ကျဲကျဲရော စပ်ထားသမှျဖြင့် သုတ်လိမ်းရသည်။[[Image:Lacquerware3ow2.jpg|thumb|အတွင်းသားပြုလုပ်ပုံ]]
[[Image:Lacquerware5fc4.jpg|thumb|right|ယွန်းသွင်းခြင်း]]
 
[[Image:Lacquerware10kp3.jpg|thumb|အခြောက်ခံခြင်း]]
နောက်ယင်း ပထမအချောအဆင့်ထည်ကိုလေဝင်ထွက်ကောင်းခြောက်သွေ့သော်လည်း အေးမြရသည့် အခန်းတွင်တဖြည်းဖြည်း သွေ့ခြောက်သွားအောင် ၃ ရက်မှ ၄ ရက် ထိအခြောက်လှန်းရပါသည်။ အောက်ပါကုန်ထုတ်အလုပ်စဥ်တွင် အထည်ပစ္စည်းကို စစ်စည်းနှင့် ပြာထပ်ရောခါ သုတ်ရပြန်သည်။အခြားအထောက်အကူပစ္စည်းတို့ မှာအထည်ကို ကောင်းမကောင်း အဆင့်မှီမမှီ သတ်မှတ်ပေးမည့် အရေးပါရာတို့ဖြစ်ပါသည်။ အရာဝတ္တု၏မျက်နှာ၌ အနှံ့ ချောမွတ်အောင်သရသည်မှာ အထည်ခြောက်ပြိးမှဖြစ်ရ၍ သို့ကလို ချောကိုင်ဆေးသုတ်သလိုသုတ်ရခြင်းမှာ အထပ်ထပ်အကြိမ်ကြိမ် ဖြစ်ပါသည်။ သို့မှသာ အသေးအဖွဲဆုံးပုံမမှန်သမှျ ပြေပျောက်သွားဖို့ဖြစ်ပါသည်။ ယခုဆိုလှျင် အထည်မှာ အပ၌ အမည်းအထဲ၌ လညး် နည်းတူဖြစ်နေပါပြီ။ ထိုစဥ်ဆေးသွင်းဖို့ ထွင်းမလား ရွှေရေးချမလား ပန်းတို့ခြယ်သအလှဆင်မလား ဘော်ကြယ်အစ ဖလာန်မှန်သလင်း စတို့ဖြန့်ကျက်မလား သို့မဟုတ် ယင်းတို့အနက်တမျိုးထက် ၂ မျိုး ၃ မျိုး စပ်၍ပြုလုပ်မည်လား စသည့်ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ချမှတ်ကြမြဲဖြစ်သည်။
[[Image:Lacquerware16pm0.jpg|thumb|ဆေးကြောခြင်း]]
[[Image:Lacquerware17dl6.jpg|thumb|အရောင်တင်ခြင်း]]
[[Image:Lacquerware20mm8.jpg|thumb|အချောသတ်ခြင်း]]
နောက်ယင်း ပထမအချောအဆင့်ထည်ကိုလေဝင်ထွက်ကောင်းခြောက်သွေ့သော်လည်း အေးမြရသည့် အခန်းတွင်တဖြည်းဖြည်း သွေ့ခြောက်သွားအောင် ၃ ရက်မှ ၄ ရက် ထိအခြောက်လှန်းရပါသည်။ အောက်ပါကုန်ထုတ်အလုပ်စဥ်တွင် အထည်ပစ္စည်းကို စစ်စည်းနှင့် ပြာထပ်ရောခါ သုတ်ရပြန်သည်။အခြားအထောက်အကူပစ္စည်းတို့ မှာအထည်ကို ကောင်းမကောင်း အဆင့်မှီမမှီ သတ်မှတ်ပေးမည့် အရေးပါရာတို့ဖြစ်ပါသည်။ အရာဝတ္တု၏မျက်နှာ၌ အနှံ့ ချောမွတ်အောင်သရသည်မှာ အထည်ခြောက်ပြိးမှဖြစ်ရ၍ သို့ကလို ချောကိုင်ဆေးသုတ်သလိုသုတ်ရခြင်းမှာ အထပ်ထပ်အကြိမ်ကြိမ် ဖြစ်ပါသည်။ သို့မှသာ အသေးအဖွဲဆုံးပုံမမှန်သမှျအသေးအဖွဲဆုံးပုံမမှန်သမျှ ပြေပျောက်သွားဖို့ဖြစ်ပါသည်။ ယခုဆိုလှျင်ယခုဆိုလျှင် အထည်မှာ အပ၌ အမည်းအထဲ၌ လညး်လည်း နည်းတူဖြစ်နေပါပြီ။ ထိုစဥ်ဆေးသွင်းဖို့ထိုစဉ်ဆေးသွင်းဖို့ ထွင်းမလား ရွှေရေးချမလား ပန်းတို့ခြယ်သအလှဆင်မလား ဘော်ကြယ်အစ ဖလာန်မှန်သလင်း စတို့ဖြန့်ကျက်မလား သို့မဟုတ် ယင်းတို့အနက်တမျိုးထက် ၂ မျိုး ၃ မျိုး စပ်၍ပြုလုပ်မည်လား စသည့်ဆုံးဖြတ်ချက်ကို ချမှတ်ကြမြဲဖြစ်သည်။
 
==ယွန်း တက္ကသိုလ်==
==ကိုးကား==
 
*www.en.wikipedia.com[http://en.wikipedia.org/wiki/Lacquerware]
*www.wikimyanmar.co.cc[www.wikimyanmar.co.cc]
{{ပန်းဆယ်မျိုး}}
[[Category:ယဥ်ကျေးမှု]]
[[Category:ပန်းဆယ်မျိုး]]
{{DEFAULTSORT:ပ|ပန်းယွန်း}}
 
[[de:Lackkunst]]
[[en:Lacquerware]]
[[ja:漆器]]
[[no:Lakkarbeider]]
[[zh:漆器]]