သခင်ဘသောင်း: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
No edit summary |
အရေးမကြီးNo edit summary |
||
စာကြောင်း ၁ -
သခင်ဘသောင်း (၁၉ဝ၁ - ၁၉၈၁) သည် မြန်မာ့လွတ်လပ်ရေး ကြိုးပမ်းကြရာတွင် အရေးပါသော [[တို့ဗမာအစည်းအရုံး]]ကို စတင်တည်ထောင်သူ ဖြစ်သည့်အပြင် စာရေးဆရာ လည်းဖြစ်သည်။
== ငယ်စဉ်ဘဝ နှင့် ပညာရေး ==
[[File:takhinbataung.png|thumb]]သခင်ဘသောင်းသည် မကွေးခရိုင် [[နတ်မောက်မြို့]]နယ် ဖုံကုန်းရွာ ဇာတိဖြစ်၍၊ ၁၂၆၂ ခုနှစ် တပို့တွဲ လပြည့်ကျော် ၅ ရက် (၁၉ဝ၁ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၇ ရက်) ကြာသပတေးနေ့တွင် ဖွားမြင်သူဖြစ်သည်။ ဖခင်မှာ သီပေါမင်း လက်ထက် နန်းတွင်း[[လက်ဖက်ရည်တော်]] ဖြစ်၍၊ နောင်တွင် တောင်တွင်းကြီး စစ်ကဲအဖြစ် အမှုထမ်းရသော ဦးမြစ် ဖြစ်သည်။ မိခင်မှာ ဖုံကုန်းရွာသူ ဒေါ်လေးခင် ဖြစ်သည်။ ဦးမြစ်သည် မြန်မာနိုင်ငံကို ဗြိတိသျှတို့ သိမ်းပိုက်ချိန်က ပြန်လည် ခုခံတိုက်ခိုက်ခဲ့သော နယ်ချဲ့ဆန့်ကျင်ရေး ခေါင်းဆောင်တစ်ဦး ဖြစ်ပြီး နောင်အခါတွင် မြို့သစ်၊ ပန်းထိန်း၊ ငါးဖဲ၊ တောင်တွင်း (သရက်)၊ လယ်ဝေးတို့တွင် မြို့အုပ်အဖြစ် အမှုထမ်းခဲ့သည်။ ဦးမြစ်၊ ဒေါ်လေးခင်တို့၏ သားသမီး ၄ ယောက်အနက် သခင် ဘသောင်းသည် ဒုတိယသား ဖြစ်သည်။
သခင် ဘသောင်းသည် [[တောင်တွင်းကြီး]] ဗိမာန်ကျောင်း၊ မြို့သစ် ဆရာ ဦးစိုးမင်း၏ တိုင်းရင်း မြန်မာ မူလတန်းကျောင်း၊ တောင်တွင်းကြီး အစိုးရ အလယ်တန်းတွင် ပထမ ရသည့်အတွက် ရွှေတံဆိပ်ဆု ချီးမြှင့်ခံရသည်။ သတ္တမတန်းတွင်လည်း ပညာသင်ဆု (စကောလားရှစ်) ရသည်။ ငယ်စဉ်ကပင် ဖခင် ကွယ်လွန်သွားရာ၊ ၁၉၁၉ ခုနှစ်က ဟုမ္မရူး တောင်းရန် ဘိလပ်သို့ သွားရောက် ခဲ့သော "ဘေ-ပု-ရှိန်" ကိုယ်စားလှယ် အဖွဲ့ဝင် ဦးထွန်းရှိန်က သခင်ဘသောင်းကို ကြည့်ရှု စောင့်ရှောက်ခဲ့ရသည့် အလျောက်၊ ဦးထွန်းရှိန်ထံမှ ဝံသာနု စိတ်ဓာတ် အမွေရခဲ့သည်။
== ကျောင်းသားသပိတ်ခေါင်းဆောင် ==
၁၉၂၀ - (၁၀)တန်းတွင် ပညာသင်စဉ် ပထမကျောင်းသားသပိတ်တွင် ခေါင်းဆောင်အဖြစ် ပါဝင်ခဲ့ပြီး ကျောင်းမှ ထွက်ခဲ့သည်။ ၁၉၂၁ ခုနှစ်တွင် ဒိုင်အာခီ အုပ်ချုပ်ရေး ကိစ္စ အတွက် [[မြန်မာနိုင်ငံ]]သို့ လာသော ဝှိုက်ကော်မတီကို ကန့်ကွက်သည့် အတွက် ထောင်ကျသည်။ ၁၉၂၂ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံသို့ ဝေလမင်းသား လာရောက်ရာ၊ ထိုသို့ မလာရောက်မီ နယ်နှင်ခံရသူများတွင် သခင်ဘသောင်းလည်း အပါအဝင် ဖြစ်သည်။ ထို့ပြင် အမိန့် ဖီဆန်မှုဖြင့် ထောင်ကျသေးသည်။
== အမျိုးသားကျောင်းဆရာ ==
သခင်ဘသောင်းသည် မန္တလေး၊ ရွှေဘို၊ ပုသိမ် မြို့များရှိ အမျိုးသားကျောင်းများတွင် စေတနာ့ဝန်ထမ်း ကျောင်းဆရာ အဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ထို့နောက် ၁၉၂၄ - ၂၅ ခုနှစ်တွင် မြန်မာပိုင် နယူးဘားမား သတင်းစာ၌ လက်ထောက်အယ်ဒီတာအဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ကင်းဝန်မင်းကြီး ပိဋကတ်တိုက် တွင်လည်း လက်ထောက် ပိဋကတ် တိုက်မှူး အဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ထိုစဉ် ဂန္ထလောကမဂ္ဂဇင်းက ကြီးမှူး ကျင်းပသော ဘာသာပြန် ပြိုင်ပွဲများတွင် ဝင်ရောက် ယှဉ်ပြိုင်ရာ၊ ပြိုင်ပွဲ ခြောက်ကြိမ်တွင် ပထမဆု ငါးကြိမ်ရသည်။ ၁၉၂၉ - ၃ဝ တွင် 0utlines of General History ကို "ကမ္ဘာ့ ရာဇဝင်ချုပ်" အမည်ဖြင့် မြန်မာဘာသာ ပြန်ဆိုသည့် အတွက်[[ဝေလမင်းသားစာပေဆု]]ချီးမြှင့် ခံရသည်။ ၁၉၄၂ ခုနှစ် ဂျပန်ခေတ်ဦးတွင် ရန်ကုန်တက္ကသိုလ် မြန်မာစာ ဌာနတွင် ဘာသာပြန်နည်းပြဆရာအဖြစ် တစ်နှစ်ခန့် ဆောင်ရွက်သည်။
== တို့ဗမာအစည်းအရုံး ==
သခင်ဘသောင်းသည် ၁၉၂၈ ခုနှစ်တွင် "သခင်" အမည်ကို စတင် သုံးစွဲခဲ့သည်။ ၁၉၃ဝ ပြည့်နှစ် မေလတွင် [[တို့ဗမာအစည်းအရုံး|တို့ဗမာ အစည်းအရုံး]] ကြေညာစာတမ်း၊ နိုင်ငံပြု စာစု အမှတ် (၁) ကို ထုတ်ဝေသည်။ တို့ဗမာ အစည်းအရုံး စတင်တည်ထောင်သူ များတွင် သခင်ဘသောင်းသည် တဦး အပါအဝင် ဖြစ်သည်။ ၁၉၃ဝ ပြည့်နှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ လူငယ်များ အစည်းအရုံး အမှုဆောင် အဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ၁၉၃၃ ခုနှစ်တွင် ရွှေဘို၌ ဒိုင်အာခီ ဥပဒေပြု လွှတ်တော် အမတ်လောင်းအဖြစ် တရားဟောသည့်အတွက် ထောင်ကျခဲ့ရာ၊ ထောင်ထဲတွင် အစာငတ်ခံ ဆန္ဒပြခဲ့သည်။▼
== စာပေရေးသားခြင်း ==
▲သခင်ဘသောင်းသည် ၁၉၂၈ ခုနှစ်တွင် "သခင်" အမည်ကို စတင် သုံးစွဲခဲ့သည်။ ၁၉၃ဝ ပြည့်နှစ် မေလတွင် [[တို့ဗမာအစည်းအရုံး|တို့ဗမာ အစည်းအရုံး]] ကြေညာစာတမ်း၊ နိုင်ငံပြု စာစု အမှတ် (၁) ကို ထုတ်ဝေသည်။ တို့ဗမာ အစည်းအရုံး စတင်တည်ထောင်သူ များတွင် သခင်ဘသောင်းသည် တဦး အပါအဝင် ဖြစ်သည်။ ၁၉၃ဝ ပြည့်နှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံလုံးဆိုင်ရာ လူငယ်များ အစည်းအရုံး အမှုဆောင် အဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ၁၉၃၃ ခုနှစ်တွင် ရွှေဘို၌ ဒိုင်အာခီ ဥပဒေပြု လွှတ်တော် အမတ်လောင်းအဖြစ် တရားဟောသည့်အတွက် ထောင်ကျခဲ့ရာ၊ ထောင်ထဲတွင် အစာငတ်ခံ ဆန္ဒပြခဲ့သည်။
Line ၁၇ ⟶ ၂၁:
ရေးသား ပြုစုခဲ့သော အခြားစာပေများမှာ ရေနံဝတ္ထု ပထမပိုင်း (Oil by Upton Sinclair)၊ တိုက်သင်္ဘော ဝံပုလွေ (၁၉၄ဝ)၊ အဖေ့ အမွေ ပြဇာတ်နှင့် တိုင်းပြည့် ရန်သူ ပြဇာတ် (Ibsen ၏ ပြဇာတ်များ)၊ အမေလေး၊ ခြေလေးချောင်း တော်လှန်ရေး (Animal Farm by George Orwell)၊ သူခိုး အာမက် (၁၉၆၁) (Thief of Bagdad)၊ မျက်မမြင်တိုင်းပြည် (၁၉၆ဝ) (The Country of the Blind by H.G.Wells)၊ ဒေးဗစ် ကော့ပါးဖီး(၁၉၆၁) (David Copperfield by Charles Dickens)၊ ကမ္ဘာပတ်လည်ရက်ရှစ်ဆယ် (Round the World in Eighty Days by Jules Verne) [၁၉၅၉ - ၆ဝ၊ ယူနက်စကို ဘာသာပြန်ဆု ရသည်] ကော်ဇောတော်နှင့် ဗေဒင် ပညာရှိ၊ ဂြိုဟ်စီးဂြိုဟ်နင်း၊ နေပြိုင်သူရဲ၊ ဗမာ့ဒုန်းယာဉ်၊ လောကနိဗ္ဗာန် (Igor Gouzenko ရဲ့ The Fall of a Titan )၊ ဒီမိုကရေစီ ဆိုတာ၊ ဗိုလ်တင်းပုတ်ပြည်ဝင်၊ ဗုဒ္ဓ၏ စကြဝဠာတရား (၁၉၇၅) စသည်တို့
၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် ပြန်ကြားရေးဌာန အသံလွှင့်ရုံ၌ အမှုထမ်းသည်။ ပြန်ကြားရေးဌာနတွင် စာပေစိစစ်ရေးမှူး အဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန လူမှုဆက်ဆံရေးတပ်က ထုတ်ဝေသော "မြန်မာနှင့် ကမ္ဘာ" စာစောင်တွင်လည်း အယ်ဒီတာ အဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ၁၉၆၅ ခုနှစ်က စ၍ [[မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ]] ဌာနချုပ်တွင် ဖွင့်လှစ်သော စာပြု သင်တန်း များတွင် ဘာသာပြန်ဆို ရေးသားမှုကို သင်ကြား ပို့ချ ပေးခဲ့သည်။ ၁၉၈ဝ ပြည့်နှစ်တွင် နိုင်ငံတော် ကောင်စီက ချီးမြှင့်သော နိုင်ငံ့ ဂုဏ်ရည်ဘွဲ့ (ပထမဆင့်)ကို ရရှိသည်။▼
== ဘဝနိဂုံး ==
▲၁၉၆၂ ခုနှစ်တွင် ပြန်ကြားရေးဌာန အသံလွှင့်ရုံ၌ အမှုထမ်းသည်။ ပြန်ကြားရေးဌာနတွင် စာပေစိစစ်ရေးမှူး အဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ကာကွယ်ရေး ဝန်ကြီးဌာန လူမှုဆက်ဆံရေးတပ်က ထုတ်ဝေသော "မြန်မာနှင့် ကမ္ဘာ" စာစောင်တွင်လည်း အယ်ဒီတာ အဖြစ် ဆောင်ရွက်သည်။ ၁၉၆၅ ခုနှစ်က စ၍ [[မြန်မာ့ဆိုရှယ်လစ်လမ်းစဉ်ပါတီ]] ဌာနချုပ်တွင် ဖွင့်လှစ်သော စာပြု သင်တန်း များတွင် ဘာသာပြန်ဆို ရေးသားမှုကို သင်ကြား ပို့ချ ပေးခဲ့သည်။ ၁၉၈ဝ ပြည့်နှစ်တွင် နိုင်ငံတော် ကောင်စီက ချီးမြှင့်သော နိုင်ငံ့ ဂုဏ်ရည်ဘွဲ့ (ပထမဆင့်)ကို ရရှိသည်။
သခင် ဘသောင်းသည် ၁၃၄၃ ခုနှစ် တန်ခူးလပြည့်ကျော် ၂ ရက် (၁၉၈၁ ခုနှစ် ဧပြီလ ၂၁ ရက်) တွင် ကွယ်လွန်သည်။ ဇနီး ဒေါ်သန်းကြည်နှင့် သား တစ်ယောက်၊ သမီး တစ်ယောက် ကျန်ရစ်ခဲ့သည်။ ။
▲=== ''ထင်ရှားသောစာအုပ်အချို့'' ===
# [[ပန်းသာမစာဥ၊ စာအုပ်|ပန်းသာမစာဥ]]
# [[ဗုဒ္ဓ၏စကြာဝဠာတရား၊ စာအုပ်|ဗုဒ္ဓ၏စကြာဝဠာတရား]]
| |||