မဟာဗန္ဓုလ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

ခက်ခဲကြမ်းတမ်းသော မြေပြင်အနေအထားတွင် တိုက်ခိုက်သည့်အစား ဗြိတိသျှတို့သည် မြန်မာ့ ပင်မ နယ်မြေပေါ်တွင် တိုက်ပွဲဆင်နွှဲခဲ့သည်။ ၁၈၂၄ ခုနှစ် မေလ ၁၁ ရက်တွင် လူအယောက် ၁၀၀၀၀ ကျော် ပါဝင် သော (ဗြိတိသျှ စစ်သား ၅၀၀၀ နှင့် အိန္ဒိယ စစ်သား ၅၀၀၀ ကျော်) ဗြိတိသျှ ရေတပ်တစ် တပ်သည် ရန်ကုန်ဆိပ်ကမ်းသို့ ဝင်ရောက်ခဲ့ပြီး မြန်မာတို့ကို အံအားသင့်စေခဲ့သည်။ မြန်မာတို့သည် ချေဖျက် ထားသောမြေမူကို ကျင့်သုံးပြီး မြို့တော်ကို အလွတ်ထားခဲ့ကာ ၎င်းအစားမြို့အပြင်ဘက် အရှေ့- အနောက် ၁၀ မိုင် အနီးအနား တပ်ချထားသောနေရာများကို အခိုင်အမာပြုလုပ်ရန် ရွေးချယ် ခဲ့သည်။ ဗိုလ်ချုပ်ကြီး အာခီဘော ကမ်းဘဲ(လ်) ဦးဆောင်သော ဗြိတိသျှတပ် များသည် အခိုင်အမာရှိပြီးဖြစ်သော ရွှေတိဂုံဘုရား ပရဝုဏ်အတွင်းတွင် တပ်စွဲခဲ့ကြသည်။ ဗြိတိသျှတို့သည် ဗမာ ရှေ့တန်းစစ်မြေပြင်ကို စတင်၍ထိုးစစ်များ ဆင်ခဲ့ပြီး ၁၈၂၄ ဇူလိုင် လတွင် ရွှေတိဂုံမှ ငါးမိုင်အကွာရှိ ကမာရွတ်ဆီသို့ ဗမာတို့ကို အောင်မြင်စွာ မောင်းထုတ် နိုင်ခဲ့ သည်။ ရွှေတိဂုံကို စက်တင်ဘာလတွင် ပြန်လည်သိမ်းယူရန် ဗမာတို့၏ ကြိုးစားမှုများသည် မအောင် မြင်ခဲ့ပါ။

 

 

နိုဝင်ဘာလတွင် ဗန္ဓုလ သည် ရန်ကုန်အပြင်ဘက်တွင် အင်အား ၃၀၀၀၀ ရှိသော တပ်အစု အဝေးကို ကွပ်ကဲခဲ့သည်။ ဗန္ဓုလ သည် အင်အား ၁၀၀၀၀ ရှိသော လက်နက်အင်အား အ ပြည့်အစုံဖြင့် ဗြိတိသျှတပ်ကို ထိပ်တိုက်ယှဉ်ပြိုင်နိုင်သည်ဟု ယုံကြည်ခဲ့သည်။ ဗမာတို့သည် အရေ အတွက်အားဖြင့် သာလွန်သော်လည်း ၃၀၀၀၀ ၏ ၁၅၀၀၀ သာ စစ်သုံး ပြောင်းချောသေနတ်များ ကိုင် ဆောင်ကြသည်။ ဗမာအမြောက်များသည် အမြောက်ဆံအလုံးများကိုသာ ပစ်ခတ်နိုင်သော်လည်း ဗြိတိသျှအမြောက်များမှာ ပေါက်ကွဲစေနိုင်သော အမြောက်ဆံများကို ပစ်ခတ်နိုင်သည်။သူ့အား မသိစေခဲ့သောအချက်မှာ ဗမာများအနေဖြင့် တစ်ကြိမ်တစ်ခါမျှမမြင်ဖူးသော ကွန်ဂရိ(ဖ်) ဒုံးကျည်လက်နက် ကဲ့သို့ အသစ်ဆန်းဆုံးသော လက်နက်များကို စစ်အတွင်းတွင်ပထမဦးဆုံးအဖြစ် ဗြိတိသျှတို့သည် မကြာ သေးမီကမှ ရရှိခဲ့ခြင်းပင်ဖြစ်သည်။