မဟီတလ အတုလျေတေဇ: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ
Content deleted Content added
No edit summary |
အရေးမကြီးNo edit summary |
||
စာကြောင်း ၁၃ -
|spouse = {{marriage|[[:en:Srinagarindra|ဆန်ဝမ် တလပတ်]]<br>|1920|1929|end=his death}}
|issue = [[:en:Galyani Vadhana|ဂလီယယ်နီ ဗာဒါနာ]]<br>[[အာနန္ဒာ မဟိုင်ဒေါ]] {{small|(ရာမ၈)}}<br>[[ဘူမိဗလအတုလျတေဇ]] {{small|(ရာမ၉)}}
|father = [[:en:Chulalongkorn|
|mother = [[:en:Savang Vadhana|ဆာဗန် ဗဟာနာ]]
|image_size =200
စာကြောင်း ၂၂ -
'''မဟီတလ အတုလျေတေဇ''' ({{lang-en|Mahidol Adulyadej}}; {{lang-sa|Mahītala Atulyeteja}}) သည် ဆိုင်ယမ်တိုင်းပြည်၏ ဆုန်ခလာပြည်နယ်ကို အပိုင်စားရသော မင်းသားဖြစ်သည်။သူသည် ရာမမင်းဆက်မှ အာနန္ဒာ မဟီတလဘုရင်နှင့် ဘူမိဗလ အဒူလျာဒတ်တို့၏ ခမည်းတော်ဖြစ်သည်။ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးနှင့် ခေတ်သစ် ဆေးပညာလောက၏ ဖခင်ဟုလည်း သတ်မှတ်ကြသည်။လက်ရှိ ထိုင်း တော်ဝင်မိသားစုကို တည်ထောင်သူလည်း ဖြစ်သည်။.<ref>{{cite web|url=http://www.bangkokpost.com/learning/learning-from-news/392524/prince-mahidol-medical-education-in-thailand|title=Prince Mahidol & medical education in Thailand|author=Post Publishing PCL.|work=bangkokpost.com}}</ref>
မင်းသားမှာ
==အစောပိုင်းဘဝ==
[[File:Prince Mahidol Adulyadej and Princess Valaya Alongkorn.jpg|thumb|left|မင်းသားနှင့် မင်းသမီး ဗလာယာ အလောင်ကွန်း]]
[[File:เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ-เจ้าฟ้ามหิดลอดุลยเดช-เจ้าจอมมารดาเปี่ยม.jpg|thumb|အစ်ကိုတော် [[:en:Vajirunhis|အိမ်ရှေ့မင်းသား]]နှင့် ဘွားတော်တို့နှင့်အတူ တွေ့ရသော မင်းသား မဟိုင်ဒေါ]]
၁၉၀၅ခုနှစ်တွင် လန်ဒန်မြို့သို့ သွားရောက်ပညာသင်ခဲ့သည်။လန်ဒန်ရှိ [[:en:Harrow School|ဟော်ရိုကျောင်း]]တွင် တစ်နှစ်ခွဲမျှ ပညာသင်ခဲ့ပြီး သူ၏ ခမည်းတော် ဆန္ဒအတိုင်း ဂျာမနီရှိ တော်ဝင် စစ်ပညာကောလိပ်တွင် ပညာသင်ခဲ့သည်။ထို့နောက် ဘာလင်မြို့ရှိ [[:en:Lichterfelde (Berlin)|Groß–Lichterfelde]] တက္ကသိုလ်တွင် စစ်ပညာ ဆက်လက်သင်ကြားခဲ့သည်။ခမည်းတော် နတ်ရွာစံပြီးနောက် အဖေတူ အမေကွဲ အစ်ကိုတော်ဘုရင် ဗာဂျီရာဗု (ရာမ၆)၏ ဆန္ဒအရ [[:en:Naval Academy Mürwik| ဂျာမန်အင်ပါယာ ရေတပ် တက္ကသိုလ်]] တွင် ဆက်လက်သင်ကြားခဲ့သည်။၁၉၁၂တွင် ဂျာမန်အင်ပါယာရေတပ်နှင့် ထိုင်းတော်ဝင်ရေတပ်ကပါ ဗိုလ်အဖြစ် ကြေညာခံခဲ့ရသည်။
စာကြောင်း ၃၈ -
ရန်ဆစ် ပရာရောဆစ်မင်းသားမှာ အနိမ့်တန်းမိဖုရားမိခင်မှ မွေးဖွားခဲ့၍ ကိုယ်တိုင် အနိမ့်တမ်း မင်းသားတစ်ပါးဖြစ်နေသည်။သူက တွေးသည်မှာ မင်းသားမဟီတလကဲ့သို့သော အမြင့်တန်း မင်းသားတစ်ပါးမှ ထိုင်းနိုင်ငံတွင် ဆေးပညာနှင့် ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးကို ထောက်ပံ့ပေးပါက စိတ်ဝင်စားမှု ပိုများလာပြီး ရန်ပုံငွေပိုများလာနိုင်သည်ဟု တွေးသည်။သူသည် မင်းသားမဟီတလကို ဘန်ကောက်ယိုင်နှင့် နွိုင် တူးမြောင်းများအတွင်း လှေခရီးစဉ်ကို ဗျူဟာကျကျ ဖိတ်ခေါ်လိုက်သည်။ထိုလမ်းကြောင်းပေါ်တွင် သူ၏ရုံးဖြစ်သော ဆီရိရာဆေးရုံ တည်ရှိသည်။ထိုနေရာတွင် ရပ်၍ အနီးတဝိုက်ကို လှည့်လည်ကြည့်ရန် မင်းသားမဟီတလကို ဖိတ်ခေါ်လိုက်သည်။ဆေးရုံ၏ ဆင်းရဲလှသော အနေအထားကို တွေ့အပြီး မင်းသားမဟီတလ၏ပုံစံကြောင့် ရန်ဆစ် ပရာရောဆစ်မင်းသားက အကူအညီတောင်းခံခဲ့သည်။မင်းသားမဟီတလမှာ သိပ်၍ သဘောမတူခဲ့ပေ။အကြောင်းမှာ သူသည် ဆေးပညာလောကကို လုံးဝနားမလည်၍ စိုးရိမ်သောကြောင့်ဖြစ်သည်။သို့သော် နောက်ရက်အနည်းငယ်အကြာတွင် သူက သဘောတူခဲ့ပြီး သူကိုယ်တိုင် ဆေးလောက အကြောင်းများကို လေ့လာရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့သည်။
ထို့ကြောင့် [[:en:Cambridge, Massachusetts|မက်ဆာချူးဆက်ရှိ ကမ်းဘရေ့ချ်]]သို့ သွားပြီး ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးပညာကို ဟားဗက်တက္ကသိုလ်၌ သင်ကြားခဲ့သည်။သူသည် ရန်ဆစ် ပရာရောဆစ်မင်းသားကို အမေရိကန်သို့ စေလွှတ်ရန် ပညာတော်သင်၄ယောက်ကို ရွေးချယ်စေသည်။ဆေးပညာသည် ပညာတော်သင်၂ယောက်ကို မင်းသားမဟီတလမှ ထောက်ပံ့မည်ဖြစ်ပြီး သူနာပြု၂ယောက်ကို မယ်တော် [[:en:Savang Vadhana|ဆာဗန် ဗဟာနာမိဖုရားကြီး]]မှ ထောက်ပံ့မည်ဖြစ်သည်။မင်းသားသည် ထို၄ဦးကို ဘူတာရုံတွင် သူကိုယ်တိုင် သွားရောက်နှုတ်ဆက်ခဲ့သည်။ထိုအထဲမှ တစ်ယောက်သည် ၁၈နှစ်အရွယ် [[:en:Sangwalya Mahidol|မစ္စဆန်ဝမ် တလပတ်]] ဖြစ်သည်။သူသည် နောင်တွင် မဟီတလမင်းသား၏ ကြင်ယာတော်ဖြစ်လာခဲ့ပြီး နောင်တွင် ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ဘုရင်များဖြစ်သည့် အနန္ဒ မဟီတလနှင့် ဘူမိဗလ အဒူလျာဒတ်တို့၏ မယ်တော်ဖြစ်လာခဲ့သည်။မင်းသားသည် သူ၏ကျောင်းသားများကို သေသေချာချာ ဂရုစိုက်သဖြင့် နောင်တွင် တလပတ်နှင့် ရင်းနှီးလာသည်။ထို့နောက် သုံးနှစ်အကြာတွင်
သူ၏ သင်ကြားမှုအပြီးတွင် စကော့တလန်နိုင်ငံ[[ အက်ဒင်ဗာရာမြို့]]သို့ ခေတ္တသွားရောက်ခဲ့သည်။ထိုသို့သွားရခြင်းမှာလည်း ထိုင်းအစိုးရ၏ ကိုယ်စားလှယ်အဖြစ် ရော့ဖယ်လာဖောင်ဒေးရှင်းနှင့် သွားရောက်တွေ့ဆုံခြင်းဖြစ်သည်။နောက်ပိုင်းတွင် [[:en:Rockefeller Foundation|ရော့ဖယ်လာဖောင်ဒေးရှင်းမှာ]] ထိုင်းနိုင်ငံ၏ ပြည်သူ့ကျန်းမာရေးပညာကဏ္ဍတွင် ငွေကြေးရော နည်းပညာပါ ထောက်ပံ့ခဲ့သည်။သူ၏ ပထမဆုံးကလေးဖြစ်သော ဂယ်လီယာနီ ဗာဒါနာမင်းသမီးကို ၁၉၂၃ခုနှစ်တွင် လန်ဒန်၌ ဖွားမြင်ခဲ့သည်။ထိုနှစ်တွင်ပင် ထိုင်းနိုင်ငံသို့ ပြန်လာခဲ့ပြီး ပညာရေးဝန်ကြီးဌာန၊ တက္ကသိုလ်များဌာန၏ ညွှန်ကြားရေးမှူးချုပ် တာဝန်ထမ်းဆောင်ခဲ့သည်။သူ၏ အုပ်ချုပ်ရေးတာဝန်များ အားချိန်တွင် တော်ဝင်ဆေးကောလိပ်၌ စာသင်ကြားလေ့ရှိသည်။
စာကြောင်း ၅၃ -
==ကျန်ရှိခဲ့သော အထိမ်းအမှတ်များ==
မဟီတလမင်းသားမှာ
သူ၏ လုပ်ဆောင်ချက် အမွေအနှစ်များသည် ယွ့ထက်တိုင် ကျန်ရှိနေသေးသည်။သူ၏ငွေများဖြင့် ပညာတော်သင် စေလွှတ်ခဲ့သည့် ကျောင်းသားများမှာ ထိုင်းနိုင်ငံ ခေတ်သစ်ဆေးပညာလောက၏ အဓိက ပုဂ္ဂိုလ်များဖြစ်လာသည်။အချို့မှာ ဆရာကောင်းများဖြစ်လာပြီး အချို့မှာ ဆေးပညာ ကောလိပ်နှင့် တက္ကသိုလ် အသစ်များ တည်ထောင်ရန် ကူညီခဲ့သည်။နောက်ပိုင်းတွင် တော်ဝင်ဆေးပညာကောလိပ်မှာ [[:en:Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Mahidol University|Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Chulalongkorn University]]ဖြစ်လာခဲ့သည်။၁၉၄၃ခုနှစ် စတင်တည်ထောင်ခဲ့စဉ်က ဆေးတက္ကသိုလ်၏ အဓိကဖြစ်လာသည်။၁၉၆၉ခုနှစ်တွင် ဆေးတက္ကသိုလ်မှာ [[မဟီတလ တက္ကသိုလ်|မဟိုင်ဒေါ တက္ကသိုလ်]]ဟု အမည်ပြောင်းခဲ့သည်။
| |||