ဂြိုဟ်တု: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

No edit summary
အရေးမကြီး robot Adding: ml:കൃത്രിമോപഗ്രഹം; cosmetic changes
စာကြောင်း ၁ -
[[File:ConstellationGPS.gif|thumb|right|240px|GPS ဂြိုဟ်တုမှ အချက်ပြလှိုင်းများအား လက်ဆင့်ကမ်းပေးပို့နေပုံကို 3Dဖြင့် ပြုလုပ်ထားသည့်ပုံ]]<br />
[[File:ERS 2.jpg|thumb|240px|မြေကမ္ဘာစောင့်ကြည့်ရေးဂြိုဟ်တု ERS 2 ၏ ပုံစံပြည့်ပုံ]]
'''ဂြိုဟ်တု'''ဆိုသည်မှာ အရာဝတ္ထုတစ်ခုဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာ့အပေါ်ရှိ ဂြိုဟ်ပတ်လမ်းကြောင်းအတိုင်း လှည့်ပတ်နေသည်။ လူသားတို့ တီထွင်ဖန်တီးထားသော ဂြိုဟ်တုများ ရှိသကဲ့သို့ သဘာဝအလျောက် ဖြစ်ပေါ်နေသော ဂြိုဟ်တုပေါင်းများစွာလည်း ရှိသည်။ လသည် သဘာဝဂြိုဟ်တု တစ်ခုဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာအား သူ၏ ပတ်လမ်းကြောင်းအတိုင်း လှည့်ပတ်နေသည်။ လူသားများပြုလုပ်သော ဂြိုဟ်တုများသည်လည်း ၎င်းတို့၏ ကိုယ်ပိုင် ဂြိုဟ်ပတ်လမ်း ကြောင်းအတိုင်း လှည့်ပတ်နေကြလေသည်။
လူသားတို့ ပြုလုပ်သော ဂြိုဟ်တုအများစုသည် ဂြိုဟ်ပတ်လမ်း အနိမ့်ပိုင်းမှ လှည့်ပတ်ကြပြီး ထိုဂြိုဟ်တုများ၏ မြန်နှုန်းမှာ ကမ္ဘာသည် နေအားလှည့်ပတ်နေသော မြန်နှုန်းအတိုင်းပင် လှည့်ပတ်နေကြသည်။ ထို့ကြောင့် မြေပြင်မှကြည့်လျှင့် ၎င်းဂြိုဟ်တုများသည် မလှုပ်ရှားဘဲ ငြိမ်နေသကဲ့သို့ဖြစ်နေသည်။ ထိုကမ္ဘာပတ်လမ်းကြောင်းသို့ ရောက်ရှိရန်အတွက် ဂြိုဟ်တုသည် ကမ္ဘာ၏ ဝင်ရိုးစွန်းအပေါ်တွင် ရှိနေရမည်ဖြစ်ပြီး မြေပြင်မှ ကီလိုမီတာပေါင်း ၃၅,၇၈၆ ကီလိုမီတာ (မိုင်ပေါင်း ၂၄၀ အကွာ) ကွာဝေးရမည်ဖြစ်သည်။
အနိမ့်ပိုင်း ကမ္ဘာပတ်လမ်းတွင် ရှိသော ဂြိုဟ်တုများသည် ကမ္ဘာမြေပြင်မှ အနည်းဆုံး ကီလိုမီတာ တစ်ထောင်ခန့်နှင့် အထက်တွင် ရှိနေကြသည်။ ထိုဂြိုဟ်တုများသည် အလွန်မြန်ပြီး တိမ်းစောင်းနေသော ဂြိုဟ်ပတ်လမ်းများတွင် တည်ရှိနေကြသည်။
ဂြိုဟ်တုတစ်လုံးသည် ပျမ်းမျှအားဖြင့် ၁၄ ပေါင်ခန့်(၆ ဒဿမ ၅ ကီလိုဂရမ်) ရှိမှသာလျှင် ကင်မရာတစ်လုံး (သို့မဟုတ်) ကွန်ပျူတာတစ်လုံးအား သယ်ဆောင်သွားနိုင်မည်ဖြစ်သည်။
စက်ပစ္စည်းများ ပါဝင်သော လူသားတို့ ပြုလုပ်ထားသည့် ဂြိုဟ်တုများကို မိုးလေဝသ တိုင်းတာရေးအကူအညီများ၊ အာကာသအတွင်း ဓာတ်ပုံရိုက်ယူခြင်းများ၊ ရုပ်မြင်သံကြားဆိုင်ရာ အချက်ပြလှိုင်းများအား လွှဲပြောင်းပေးခြင်းများ၊ တယ်လီဖုန်းအဝင်အထွက် လမ်းကြောင်းများအား ပေးပို့ပေးခြင်း၊ လုံခြုံရေးများ၊ အာကာသအတွင်းလေ့လာခြင်းနှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် ထိန်းသိမ်းပေးခြင်းများ စသည်တို့ကို လုပ်ဆောင်ကြသည်။ ပထမဦးဆုံးသော လူသားတို့ပြုလုပ်ထားသည့် ဂြိုဟ်တုအမည်မှာ စပွန်းနစ် ဖြစ်သည်။
စာကြောင်း ၃၂ -
 
[[အစ္စရေးနိုင်ငံ]]က ၁၉၈၈ ခုနှစ် စက်တင်ဘာ ၁၉ ရက်နေ့၌ Horizon-1 အမည်ရှိသော ဂြိုဟ်တုကို Shavit ဒုံးပျံဖြင့် နီဗက်ဇ် သဲကန္တာရအတွင်းမှ လွှတ်တင်ခဲ့သည်ဟု ဆိုလေသည်။ [[အီရတ်နိုင်ငံ]]အနေဖြင့်လည်း ၁၉၈၉ ခုနှစ် ဒီဇင်ဘာလ ၅ ရက်နေ့တွင် Rocket-3rd Stage ဂြိုဟ်တုကို လွှတ်တင်ခဲ့ကြလေသည်။
[[အီရန်နိုင်ငံ]]သည် ၂၀၀၅ ခုနှစ် မတ်လတွင် ၁၁ နိုင်ငံမြောက် ဂြိုဟ်တုလွှတ်တင်နိုင်သော နိုင်ငံဖြစ်ရန် ကြိုးစားခဲ့သော်လည်း အကြောင်းအမျိုးမျိုးကြောင့် မလွှတ်တင်နိုင်ခဲ့ချေ။ သို့သော် ၂၀၀၉ ခုနှစ် ဖေဖော်ဝါရီလ ၂ ရက်နေ့ တွင် Omid ဆိုသော ဂြိုဟ်တုကို Safir-2 ဒုံးပျံဖြင့် ဆမ်နန်အရပ်မှ လွှတ်တင်ခဲ့သည်။ ယခင်က ဆိုဗီယက်ပြည်ထောင်စုတွင် ပါဝင်သော ယူကရိန်းနှင့် [[ရုရှားနိုင်ငံ]]တို့ကလည်း ၁၉၉၁-၁၉၉၂ ခုနှစ်အတွင်း သီးခြား ဂြိုဟ်တုများ လွှတ်တင်ခဲ့ကြပြန်သည်။
ယခုအခါ ထိုနိုင်ငံများသည် ကိုယ်ပိုင် ဂြိုဟ်တုများ လွှတ်တင်နေကြသကဲ့သို့ အခြားနိုင်ငံများအတွက်လည်း လွှတ်တင်ပေးနေကြလေသည်။ ယခုအချိန်တွင် အာကာသအတွင်း၌ ဂြိုဟ်တုပေါင်း ၁၀, ၀၀၀ ကျော်ရှိနေပြီဟု [[နာဆာ]]မှတ်တမ်းများအရ သိရှိရလေသည်။
 
စာကြောင်း ၃၈ -
အာကာသအတွင်းတွင် ညစဉ်သွားလာနေကြသော ဂြိုဟ်တုပေါင်းမှာ ၁ သောင်းကျော် ရှိသော်လည်း အမှန်တကယ် အသုံးချနိုင်သော ဂြိုဟ်တာမှ ရာဂဏန်းမျှသာလျှင် ရှိလေသည်။
ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်ပြီး နိုင်ငံအများစုသည် ဂြိုဟ်တုများ လွှတ်တင်ကြသကဲ့သို့ ဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံအချို့သည်လည်း ဂြိုဟ်တုများကို လွှတ်တင်နေကြသည်။ ထိုကဲ့သို့ ဂြိုဟ်တုများ လွှတ်တင်လာနိုင်သည်နှင့်အမျှ ထိုနိုင်ငံ၏ စစ်ရေး၊ ဆက်သွယ်ရေး၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုဆိုင်ရာ မိုးလေဝသခန့်မှန်းမှု ကဏ္ဍများ၌ ကမ္ဘာမြေမှ ဂြိုဟ်တုစခန်းများနှင့် ချိတ်ဆက်မှုများပြုလုပ်ကာ လူသားအကျိုးပြုလုပ်ငန်းများ ပြုလုပ်ပေးနိုင်မည်ဖြစ်လေသည်။
[[ImageFile:P satellite dish.svg|thumb|150px|ဂြိုဟ်တုသည် အချက်ပြလှိုင်းများကို ဤစလောင်းသို့ ပေးပို့သည်။]]
<ref>http://en.wikipedia.org/wiki/Satellite</ref>
<ref>http://www.myanmar.com/newspaper/kyaymon/Sep24.pdf</ref>
== ကိုးကား ==
<references/>
 
စာကြောင်း ၅၀ -
[[ar:ساتل]]
[[az:Süni peyk]]
[[bn:কৃত্রিম উপগ্রহ]]
[[be:Штучны спадарожнік Зямлі]]
[[bs:Sateliti]]
[[bg:Изкуствен спътник]]
[[bn:কৃত্রিম উপগ্রহ]]
[[bs:Sateliti]]
[[ca:Satèl·lit artificial]]
[[cs:Umělá družice]]
စာကြောင်း ၅၉ -
[[da:Satellit]]
[[de:Satellit (Raumfahrt)]]
[[et:Tehiskaaslane]]
[[el:Τεχνητός δορυφόρος]]
[[en:Satellite]]
[[es:Satélite artificial]]
[[eo:Artefarita satelito]]
[[es:Satélite artificial]]
[[et:Tehiskaaslane]]
[[eu:Satelite artifizial]]
[[fa:ماهواره]]
[[fi:Satelliitti]]
[[fo:Fylgisveinur]]
[[fr:Satellite artificiel]]
[[fur:Satelit]]
[[gan:衛星]]
[[gl:Satélite artificial]]
[[gan:衛星]]
[[gu:ઉપગ્રહ પ્રક્ષેપણ યાન]]
[[he:לוויין]]
[[xal:Һазрин кегдмл дахуль]]
[[ko:인공위성]]
[[hi:उपग्रह]]
[[hr:Satelit]]
[[idhu:SatelitMűhold]]
[[ia:Satellite]]
[[id:Satelit]]
[[is:Gervihnöttur]]
[[it:Satellite artificiale]]
[[heja:לוויין人工衛星]]
[[ka:ხელოვნური თანამგზავრი]]
[[ko:인공위성]]
[[la:Satelles artificialis]]
[[lv:Zemes mākslīgais pavadonis]]
[[lb:Satellit (Raumfaart)]]
[[lt:Dirbtinis palydovas]]
[[lv:Zemes mākslīgais pavadonis]]
[[hu:Műhold]]
[[ml:കൃത്രിമോപഗ്രഹം]]
[[mr:उपग्रह]]
[[nds:Satellit (Ruumfohrt)]]
[[nl:Kunstmaan]]
[[ne:उपग्रह]]
[[janl:人工衛星Kunstmaan]]
[[no:Kunstig satellitt]]
[[nn:Kunstig satellitt]]
[[no:Kunstig satellitt]]
[[nov:Satelite]]
[[pl:Sztuczny satelita]]
[[pnb:مصنوعی سیارہ]]
[[nds:Satellit (Ruumfohrt)]]
[[pl:Sztuczny satelita]]
[[pt:Satélite artificial]]
[[ru:Искусственный спутник Земли]]
Line ၁၀၅ ⟶ ၁၀၆:
[[so:Dayax gacmeed]]
[[sr:Вештачки сателит]]
[[fi:Satelliitti]]
[[sv:Satellit]]
[[tl:Buntabay]]
[[ta:செயற்கைக்கோள்]]
[[te:ఉపగ్రహము]]
[[th:ดาวเทียม]]
[[tg:Моҳвора]]
[[th:ดาวเทียม]]
[[tl:Buntabay]]
[[tr:Yapay uydular]]
[[uk:Штучний супутник]]
[[ur:سیارچہ]]
[[vi:Vệ tinh]]
[[xal:Һазрин кегдмл дахуль]]
[[yi:סאטעליט]]
[[zh-yue:人造衞星]]
[[zh:人造衛星]]
[[zh-yue:人造衞星]]