ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်: တည်းဖြတ်မှု မူကွဲများ

စာကြောင်း ၂၇ -
 
==တရားရုံးအဆင့်ဆင့် ဖွဲ့စည်းပုံ ==
၂၀၀၈ ခုနှစ်၊ ပြည်ထောင်စုသမ္မတမြန်မာနိုင်ငံတော်၊ ဖွဲ့စည်းပုံ[[မြန်မာနိုင်ငံဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ အ‌ခြေခံ ဥပဒေအရ(၂၀၁၈)|ဖွဲ့စည်းပုံအ‌ခြေခံဥပဒေ]]အရ နိုင်ငံတော်၏ တရားစီရင်ရေး ဆိုင်ရာရုံးများကိုတရားစီရင်ရေးဆိုင်ရာရုံးများကို အောက်ပါအတိုင်း တည်ထောင် ထားရှိပါသည်-
* ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်
* တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ်တရားလွှတ်တော်များ
* ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရတိုင်းတရားရုံးများ
* ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရ တိုင်းတရားရုံးများ
* ကိုယ်ပိုင်အုပ်ချုပ်ခွင့်ရဒေသတရားရုံးများ
* ခရိုင်တရားရုံးများ
စာကြောင်း ၃၇ -
==စီရင်ပိုင်ခွင့်အာဏာ==
ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်သည် အယူခံမှုများအတွက် အမြင့်ဆုံး တရားရုံး ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းသည် အယူခံမှုနှင့် ပြင်ဆင်မှု အာဏာများကို ကျင့်သုံးနိုင်ပါသည်။ ထို့အပြင် မူလမူများကိုလည်း ကြားနာ စစ်ဆေး စီရင်ပိုင်ခွင့် အာဏာရှိပြီး အောက်ပါ ကိစ္စရပ်များအတွက် ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်၌သာ မူလမှု စီရင်ပိုင်ခွင့် အာဏာများ ရှိပါသည်-
 
* (က) ပြည်ထောင်စု နိုင်ငံတော်က ချုပ်ဆိုသော ပြည်ထောင် အချင်းချင်းဆိုင်ရာ စာချုပ်များနှင်‌့ စပ်လျဉ်း၍ ပေါ်ပေါက်လာသော ကိစ္စရပ်များ၊
(က) ပြည်ထောင်စု နိုင်ငံတော်က ချုပ်ဆိုသော ပြည်ထောင် အချင်းချင်းဆိုင်ရာ စာချုပ်များနှင့်စပ်လျဉ်း၍ ပေါ်ပေါက်လာသော ကိစ္စရပ်များ၊
* (ခ) ပြည်ထောင်စု အစိုးရနှင်‌့ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် အစိုးရ တို့အကြား ဖြစ်ပွားသည်‌့ ဖွဲ့စည်းပုံ အ‌ခြေခံ ဥပဒေဆိုင်ရာ ပြဿနာများ မှအပ အခြား အငြင်းပွားမှုများ၊
 
* (ဂ)တိုင်းဒေသကြီး အချင်းချင်း၊ ပြည်နယ် အချင်းချင်း၊ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ် အချင်းချင်း၊ ပြည်ထောင်စု နယ်‌မြေနှင်‌့ တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် အချင်းချင်းတို့အကြား ဖြစ်ပွားသည်‌့ ဖွဲ့စည်းပုံ အ‌ခြေခံ ဥပဒေဆိုင်ရာ ပြဿနာများမှအပ အခြား အငြင်းပွားမှုများ၊
(ခ) ပြည်ထောင်စု အစိုးရနှင့်တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် အစိုးရ တို့အကြား ဖြစ်ပွားသည့် ဖွဲ့စည်းပုံအ‌ခြေခံ ဥပဒေဆိုင်ရာ ပြဿနာများမှအပ အခြား အငြင်းပွားမှုများ၊
* (ဃ) ပင်လယ်ဓါးပြမှုများ၊ နိုင်ငံတကာ ပင်လယ်ပြင် သို့မဟုတ် ကောင်းကင်ယံ၌ ကျူးလွန်သော ပြစ်မှုများ၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေကို ချိုးဖောက်၍ ‌မြေပြင် သို့မဟုတ် နိုင်ငံတကာ ပင်လယ်ပြင် သို့မဟုတ် ကောင်းကင်ယံ၌ ကျူးလွန်သော ပြစ်မှုများ၊
 
* (င) ဥပဒေတစ်ရပ်ရပ်အရ သတ်မှတ်ထားသော အခြားကိစ္စရပ်များ။ ဖွဲ့စည်းပုံ အ‌ခြေခံ ဥပဒေ သို့မဟုတ် အခြား ဥပဒေပါ ပြဌာန်းချက်ကို အထောက်အထား ပြု၍ ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်၌ အောက်ပါ ကိစ္စရပ်များအတွက် စီရင်ပိုင်ခွင့် ရှိသည်-
(ဂ)တိုင်းဒေသကြီး အချင်းချင်း၊ ပြည်နယ် အချင်းချင်း၊ တိုင်းဒေသကြီးနှင့် ပြည်နယ် အချင်းချင်း၊ ပြည်ထောင်စု နယ်‌မြေနှင့် တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် အချင်းချင်းတို့အကြား ဖြစ်ပွားသည့် ဖွဲ့စည်းပုံ အ‌ခြေခံ ဥပဒေဆိုင်ရာ ပြဿနာများမှအပ အခြား အငြင်းပွားမှုများ၊
* (က) ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်က မူလမှု စီရင်ပိုင်ခွင့်ကို ကျင်‌့သုံး၍ ချမှတ်ခဲ့သည်‌့ စီရင်ချက်၊ ဒီကရီ သို့မဟုတ် အမိန့်အပေါ် အယူခံဝင်ခြင်း၊
 
* (ခ) တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်မှ ချမှတ်ခဲ့သည်‌့ စီရင်ချက်၊ ဒီကရီ သို့မဟုတ် အမိန့်အပေါ် အယူခံဝင်ခြင်း၊
(ဃ) ပင်လယ်ဓါးပြမှုများ၊ နိုင်ငံတကာ ပင်လယ်ပြင် သို့မဟုတ် ကောင်းကင်ယံ၌ ကျူးလွန်သော ပြစ်မှုများ၊ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ ဥပဒေကို ချိုးဖောက်၍ ‌မြေပြင် သို့မဟုတ် နိုင်ငံတကာ ပင်လယ်ပြင် သို့မဟုတ် ကောင်းကင်ယံ၌ ကျူးလွန်သော ပြစ်မှုများ၊
* (ဂ) အခြားတရားရုံးက ဥပဒေနှင်‌့အညီ ချမှတ်ခဲ့သည်‌့ စီရင်ချက်၊ ဒီကရီ သို့မဟုတ် အမိန့်အပေါ် အယူခံ ဝင်ခြင်း။ ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်သည် တရားရုံးတစ်ရုံးက ချမှတ်သော စီရင်ချက် သို့မဟုတ် အမိန့်ကို ဥပဒေ နှင်‌့အညီ ပြင်ဆင်မှု စီရင်ပိုင်ခွင့် အာဏာ၊ သေဒဏ်အမိန့်ကို အတည်ပြုမှုနှင်‌့ သေဒဏ်အမိန့်ကို အယူခံမှုများအား စီရင်ပိုင်ခွင့် အာဏာ၊ မိမိ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အရ လွဲှပြောင်းရယူသော အမှုနှင်‌့ တရားရုံးတစ်ရုံးမှ အခြားတရားရုံး တစ်ရုံးသို့ အမှု လွဲှပြောင်းပေးမှုကိုလည်း စီရင်ပိုင်ခွင့် အာဏာရှိပါသည်။
 
(င) ဥပဒေတစ်ရပ်ရပ်အရ သတ်မှတ်ထားသော အခြားကိစ္စရပ်များ။ ဖွဲ့စည်းပုံ အ‌ခြေခံ ဥပဒေ သို့မဟုတ် အခြား ဥပဒေပါ ပြဌာန်းချက်ကို အထောက်အထား ပြု၍ ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်၌ အောက်ပါ ကိစ္စရပ်များအတွက် စီရင်ပိုင်ခွင့် ရှိသည်-
 
(က) ပြည်ထောင်စုတရားလွှတ်တော်ချုပ်က မူလမှု စီရင်ပိုင်ခွင့်ကို ကျင်‌့သုံး၍ ချမှတ်ခဲ့သည့် စီရင်ချက်၊ ဒီကရီ သို့မဟုတ် အမိန့်အပေါ် အယူခံဝင်ခြင်း၊
 
(ခ) တိုင်းဒေသကြီး သို့မဟုတ် ပြည်နယ် တရားလွှတ်တော်မှ ချမှတ်ခဲ့သည့် စီရင်ချက်၊ ဒီကရီ သို့မဟုတ် အမိန့်အပေါ် အယူခံဝင်ခြင်း၊
 
(ဂ) အခြားတရားရုံးက ဥပဒေနှင့်အညီ ချမှတ်ခဲ့သည့် စီရင်ချက်၊ ဒီကရီ သို့မဟုတ် အမိန့်အပေါ် အယူခံ ဝင်ခြင်း။ ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်သည် တရားရုံးတစ်ရုံးက ချမှတ်သော စီရင်ချက် သို့မဟုတ် အမိန့်ကို ဥပဒေ နှင့်အညီ ပြင်ဆင်မှု စီရင်ပိုင်ခွင့် အာဏာ၊ သေဒဏ်အမိန့်ကို အတည်ပြုမှုနှင့်သေဒဏ်အမိန့်ကို အယူခံမှုများအား စီရင်ပိုင်ခွင့် အာဏာ၊ မိမိ၏ ဆုံးဖြတ်ချက်အရ လွဲှပြောင်းရယူသော အမှုနှင့်တရားရုံးတစ်ရုံးမှ အခြားတရားရုံး တစ်ရုံးသို့ အမှု လွဲှပြောင်းပေးမှုကိုလည်း စီရင်ပိုင်ခွင့် အာဏာရှိပါသည်။
 
==စာချွန်တော်အမိန့်ထုတ်ဆင့်ခွင့်အာဏာ==
ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်၌ အောက်ပါ စာချွန်တော်အမိန့်များကို ထုတ်ဆင့်ပိုင်ခွင့် အာဏာ ရှိပါသည်-
 
* (က) ရှေ့တော်သွင်းစာချွန်တော်အမိန့်၊
(က) ရှေ့တော်သွင်းစာချွန်တော်အမိန့်၊
* (ခ) အာဏာပေးစာချွန်တော်အမိန့်၊
 
* (ဂ) တားမြစ်စေစာချွန်တော်အမိန့်၊
(ခ) အာဏာပေးစာချွန်တော်အမိန့်၊
* (ဃ) အာဏာပိုင်မေးစာချွန်တော်အမိန့်၊
 
* (င) အမှုခေါ်စာချွန်တော်အမိန့်
(ဂ) တားမြစ်စေစာချွန်တော်အမိန့်၊
 
(ဃ) အာဏာပိုင်မေးစာချွန်တော်အမိန့်၊
 
(င) အမှုခေါ်စာချွန်တော်အမိန့်
 
==လက်အောက်ခံတရားရုံးများအတွက် တရားသူကြီးများ အသစ်ခန့်အပ်ခြင်း==
မြန်မာနိုင်ငံရှိတက္ကသိုလ်များမှ ဥပဒေပညာရပ်သင်တန်းများတွင် အရည်အသွေး ပြည့်ဝ သည့် လူငယ်လူရွယ်များအား မွေးထုတ်ပေးလျက်ရှိပါသည်။ တက္ကသိုလ်များမှ အပ်နှင်းသည့် ဥပဒေဘွဲ့ သည် စာပေပညာဘာသာရပ် သက်သက်မျှမဟုတ်ပဲ အသွင်သဏ္ဍန်နှင့်အနှစ်သာရတွင် အသက်မွေး ဝမ်းကျောင်းမှု ပြုရန်အတွက်လည်း ဖြစ်ပါသည်။ ဥပဒေ ဘွဲ့ရကျောင်းသူဥပဒေဘွဲ့ရကျောင်းသူ/ ကျောင်းသားအများစုသည် ဘွဲ့ရပြီးနောက် အလုပ်တွင်လက်တွေ့ ဝင်ရောက် လုပ်ကိုင်ကြပါသည်။ အချို့က အောက်ခြေ အဆင့်တရားရုံးများတွင် တရားသူကြီးများအဖြစ် ဝင်ရောက် လုပ်ကိုင်ကြပါသည်။ အချို့က အစိုးရရှေ့နေ (ခ) ဥပဒေအရာရှိအဖြစ် ပြည်ထောင်စုရှေ့နေချုပ်ရုံးလက်အောက် တွင် ဝင်ရောက်လုပ်ကိုင်ကြပါသည်။
အဆင့်ဆင့်သော လက်အောက်ခံ တရားရုံးများတွင် တရားစီရင်ရေး လုပ်ငန်းများတရားစီရင်ရေးလုပ်ငန်းများ ဆောင်ရွက်ရန် တရားသူကြီးများ ရွေးချယ်ခန့်ထားခြင်းကို အစီအစဉ်ချမှတ် ဆောင်ရွက်ပါသည်။ အဆိုပါ ခန့်ထားရေးအစီအစဉ်အရ လက်အောက်ခံ တရားရုံး တရားသူကြီးအဖြစ် ရွေးချယ်ခံရသူတစ်ဦးသည် ကိုယ်ကျင့်တရားကောင်းမွန်ပြီး တက္ကသိုလ်မှ ဥပဒေဘွဲ့ရ ပြည်ထောင်စုမြန်မာနိုင်ငံသားတစ်ဦး ဖြစ်ရပါမည်။ ရွေးချယ်ခံထားရသူများအား ဒုတိယမြို့နယ် တရားသူကြီးများအဖြစ် ပြည်ထောင်စု တရားလွှတ်တော်ချုပ်က ခန့်ထားပါသည်။
ဒုတိယမြို့နယ်တရားသူကြီးများအဖြစ် ရွေးချယ်ခြင်းခံရသူများအား ဗဟိုဝန်ထမ်း တက္ကသိုလ်၊ အရာထမ်းငယ် အခြေခံ သင်တန်းသို့ တက်ရောက်စေပါသည်။ ထို့ပြင် လုပ်ငန်းဝင် သင်တန်းတွင် ပြစ်မှု၊ တရားမ၊ တရားရုံးသုံးအင်္ဂလိပ်စာ၊ တရားရုံးစီမံခန့်ခွဲမှု၊ ထောက်ပံ့နှင့် ငွေစာရင်း ဘာသာရပ်များကိုလည်း စာတွေ့လက်တွေ့ လေ့လာသင်ကြားစေပါသည်။ သင်တန်းများ ပြီးဆုံးပြီးနောက် ၎င်းတို့အား ဒုတိယမြို့နယ်တရားသူကြီးများအဖြစ် ခန့်အပ် တာဝန်ပေးအပ်ပါ သည်။ ၎င်းတို့မှာ ခရိုင်တရားသူကြီးများနှင်‌့ ညွှန်ကြားရေးမှုးချုပ်ခရိုင်တရားသူကြီးများနှင့်ညွှန်ကြားရေးမှုးချုပ် အဆင့်ထိ ရာထူး တိုးမြင့် ရောက်ရှိ ကြပါသည်။
 
== လက်ရှိ တရားသူကြီးများ ==
{| class="wikitable sortable"
|+
!စဉ်
!အမည်
!ခန့်အပ်သည့် ရက်စွဲ
!
!အမည်တင်သွင်းသည့် သမ္မတ
!ယခင် တာဝန်ထမ်းဆောင်မှု
!ပညာအရည်အချင်း
|-
|၁
|ဦးထွန်းထွန်းဦး
|၂၀၁၁ မတ်လ ၃၀
|
|ဦးသိန်းစိန်
|
|
|-
|၂
|ဦးသာဌေး
|၂၀၁၁ မတ်လ ၃၀
|
|ဦးသိန်းစိန်
|
|
|-
|၃
|ဦးမြင့်အောင်
|၂၀၁၁ မတ်လ ၃၀
|
|ဦးသိန်းစိန်
|
|
|-
|၄
|ဦးအောင်ဇော်သိန်း
|၂၀၁၁ မတ်လ ၃၀
|
|ဦးသိန်းစိန်
|
|
|-
|၅
|ဦးမြဟန်
|၂၀၁၇ ဇွန်လ ၁၄
|
|ဦးထင်ကျော်
|
|
|-
|၆
|ဦးမျိုးတင့်
|၂၀၁၇ ဇွန်လ ၁၄
|
|ဦးထင်ကျော်
|
|
|-
|၇
|ဦးစိုးနိုင်
|၂၀၁၇ ဇွန်လ ၁၄
|
|ဦးထင်ကျော်
|
|
|-
|၈
|ဦးခင်မောင်ကြည်
|၂၀၁၇ ဇွန်လ ၁၄
|
|ဦးထင်ကျော်
|
|
|-
|၉
|ဦးမျိုးဝင်း
|၂၀၁၈ နိုဝင်ဘာလ ၁၅
|
|ဦးဝင်းမြင့်
|
|
|}
{| class="wikitable"
|+
!
!
!
!
|-
|
|
|
|
|-
|
|
|
|
|-
|
|
|
|
|}
 
== ကိုးကား ==